«Μηνύματα και διδάγματα από τη ζωή και τη διδασκαλία των σύγχρονων αγίων Παϊσίου και Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου» (Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος)

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΥΠΡΟΥ
ΚΥΡΙΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
ΣΤΟ ΚΘ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΧΕΚΕ ΜΕ ΘΕΜΑ:
«ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΚΑΙ ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΟΥ»

ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΜΑΪΟΥ 2015.

Με αισθήματα συγκίνησης και εσωτερικής εκκλησιαστικής εγκαύχησης συνήλθαμε, σήμερα, στο ΚΘ΄  Συνέδριο τής Χριστιανικής Ενώσεως Κυπρίων Επιστημόνων για να εντρυφήσουμε γύρω από τη ζωή δύο συγχρόνων αγίων τής Εκκλησίας μας, τού Αγίου Παϊσίου και του Αγίου Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, να αντλήσουμε διδάγματα  από τη ζωή και τη διδασκαλία τους και εμπνεόμενοι από την αγία βιοτή τους να συνεχίσουμε και μεις την κατά Χριστό ζωή μας.

Έγραψε σε μια επιστολή του ο  Άγιος Παΐσιος: « Πλήθυναν οἱ μηχανές, πλήθυνε ὁ περισπασμός, ἔκαναν καί τόν ἄνθρωπο μηχανή καί τώρα οἱ μηχανές καί τά σίδερα κάνουν κουμάντο καί τόν ἄνθρωπο. Γι’ αὐτό ἔγιναν καί οἱ καρδιές τῶν ἀνθρώπων σιδερένιες. Μέ ὃλα αὐτά τά μέσα πού ὑπάρχουν, δέν καλλιεργεῖται ἡ συνείδηση τῶν ἀνθρώπων» . Και όντως έτσι έχουν τα πράγματα.

Η Ορθοδοξία όμως, σε μια πολύ δύσκολη εποχή όχι μόνο για τον Ελληνισμό και για το εθνικό μας θέμα, αλλά και για όλη την ανθρωπότητα, στην οποία έχουμε την αίσθηση ότι τα πάντα σείονται εκ θεμελίων και οδεύουν προς την κατάρρευση, καρποφορεί  και αναδεικνύει αγίους. Το γεγονός αυτό έρχεται «ὡς δρόσος Ἀερμών» να δροσίσει και να αναζωογονήσει τις κουρασμένες από την ευτέλεια τής καθημερινότητας ψυχές μας και να εμπνεύσει σ’ αυτές την πίστη για την Πρόνοια και την Αγάπη τού Θεού για τον Άνθρωπο και  για την Εκκλησία Του! 

Γιατί  κατά τον Άγιο   Παΐσιο:  « Ἡ Ἐκκλησία εἶναι Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, καὶ Αὐτὸς τὴν κυβερνάει. Δὲν εἶναι ναός, ποὺ κτίζεται μὲ πέτρες, ἄμμο καὶ ἀσβέστη ἀπὸ εὐσεβεῖς {πιστούς} καὶ καταστρέφεται μὲ φωτιὰ βαρβάρων, ἀλλὰ εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός· “καὶ ὁ πεσὼν ἐπὶ τὸν λίθον τοῦτον συνθλασθήσεται· ἐφ’ ὃν δ’ ἂν πέσῃ, λικμήσει αὐτὸν” (Ματθ. 21,  44).       

Όσοι είχαν την ευτυχία να εντρυφήσουν γύρω από τη ζωή τού Αγίου  Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου και  τού Αγίου Παϊσίου, πιστεύω ότι εύκολα καταλήγουν στο συμπέρασμα πως οι σήμερον τιμώμενοι άγιοί μας είχαν  τρεις  κοινές χριστιανικές αρετές.

Και οι δύο τους είχαν μόρφωση δημοτικού σχολείου αλλά παιδιόθεν    φλέγονταν  από τον πόθο να γνωρίσουν τον Χριστό και να βιώσουν όλα τα θεοφόρα και λυτρωτικά διδάγματά του. Αμφότεροι  έζησαν την αυστηρή ασκητική ζωή. Καλλιέργησαν την αδιάλειπτη προσευχή και αναδείκτηκαν στη συνείδηση τού Ελληνισμού οι Πατέρες  τού ορθόδοξου βιώματος και της αγιοπνευματικής εμπειρίας.  Όταν κανείς μελετά τις νουθεσίες τους θέλγεται από αυτές, γιατί αποπνέουν την ευωδία τής πατερικής Παραδόσεως και μας οδηγούν στις πηγές τής Ορθοδοξίας.

Η  κλιμακωτή αυτή πνευματική βίωση έγινε βέβαια και με τους προσωπικούς τους αγώνες, κυρίως όμως με τη Χάρι τού Θεού. «Ὁ Χριστός θέλει νά ἑνωθούμε μαζί Του καί περιμένει ἔξω ἀπό τήν πόρτα τῆς ψυχῆς μας, μᾶς λέγει χαρακτηριστικά ὁ Ἃγιος Πορφύριος. Ἀπό μᾶς ἐξαρτᾶται νά δεχθοῦμε τή Θεία Χάριν. Μόνο η Θεία Χάρις μπορεῖ νά μᾶς ἀλλάξει. Ἐμεῖς δέν μποροῦμε μόνοι μας. Ἡ Χάρις ὃλα θά μᾶς τά δώσει. Ἐμεῖς νά προσπαθοῦμε νά μειώνουμε τόν ἐγωϊσμό μας καὶ τὴ φιλαυτία μας. Να εἴμαστε ταπεινοί. Νά δοθοῦμε στόν Χριστό κι ὂλα φεύγουν τά ἀντιδραστικά, σωματικά καί ψυχικά… Μέ τη Θεία Χάρι τά πάντα εἶναι κατορθωτά. Με τη Θεία Χάρι οἱ μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ δεν καταλάβαιναν τους πόνους, πού προξενοῦσν τά μαρτύρια. Με τη Θεία Χάρι ὃλα γίνονται ἀνώδυνα».  

Και όντως∙ αμφότεροι με την ταπεινοφροσύνη τους, με τους ένθεους αγώνες τους, με την απλότητά τους  και με τη ζεστή αγάπη Τους προς τον άνθρωπο, και ιδιαίτερα τον πονεμένο άνθρωπο, είλκυσαν τη Θεία Χάρι και έζησαν μία αξιοθαύμαστη χριστιανική ζωή, ώστε θα μπορούσαν και αυτοί να επαναλάβουν την υπέροχη εκείνη φράση τού Αποστόλου Παύλου «Χριστῷ συνεσταύρωμαι· ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός» ( Γαλ. Β΄ 20).

Το δεύτερο χαρακτηριστικό τής προσωπικότητὰς τους ήταν η πολύ μεγάλη  πραότητα και ταπεινοφροσύνη τους.  Τούτο  φαίνεται κυρίως μέσα από τις πολλές συμβουλές που μάς άφησαν αλλά κυρίως μέσα από την αγωνιστική, πονεμένη  και υπομονετική  βιοτή τους.  Εύκολα οδηγούμαστε στη σκέψη ότι τήρησαν κατά γράμμα την εντολή τού Κυρίου.

«Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς.  ἄρατε τὸν ζυγόν μου ἐφ᾿ ὑμᾶς καὶ μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν·  ὁ γὰρ ζυγός μου χρηστὸς καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν. ( Ματθ. 11, 28-30).

Το τρίτο χαρακτηριστικό τής ζωής τους ήταν ο βαθύτατός τους πόθος να βοηθήσουν τον συνάνθρωπό τους για να βρει τη λύτρωση και τη σωτηρία μέσω τού Ιησού Χριστού. 

Ιδού οι σοφές υποθήκες τους. Μάς λέγει ο Άγιος Πορφύριος:

«Ὁ Χριστός εἶναι ὁ Νυμφίος τῆς ψυχῆς μας. Ἡ ψυχή μας, νύμφη Του, τόν ἀκολουθεῖ  σ’ ὃλα. Καί στό μαρτύριο καί στόν Γολγοθᾶ καί στή Σταύρωση καί στήν Ἀνάσταση. Ὃταν φτάσουμε σ’ αὐτή τήν ἀγάπη, τότε ὁ Χριστός θά ἐγκύψει μέσα μας καί θα γεμίσει τήν ψυχή μας. 

 Διαρκῶς νά ἀτενίζετε πρός τά ἂνω, πρός τόν Χριστόν... νά ἀναπνέεται με τόν Χριστό νά πονᾶτε μέ τόν Χριστό, νά χαίρεστε μέ τόν Χριστό. Νά εἶναι τό πᾶν γιά σᾶς ὁ Χριστός. Ἡ ψυχή σας νά ζητάει, νά φωνάζει τόν Νυμφίο της:

«Σέ, Νυμφίε μου ποθῶ...».   ...  «Καὶ ὡς ἡ ὠδίνουσα ἐγγίζει τοῦ τεκεῖν καὶ ἐπὶ τῇ ὠδῖνι αὐτῆς ἐκέκραξεν, οὕτως ἐγενήθημεν τῷ ἀγαπητῷ σου διὰ τὸν φόβον σου, Κύριε. 18 ἐν γαστρὶ ἐλάβομεν καὶ ὠδινήσαμεν καὶ ἐτέκομεν» λέει στόν Ἡσαΐα.  { Ἡσ. 26, 17-18}.

Επομένως: «Ἄν ἀγαπᾶμε τόν Χριστό πραγματικά τότε ἰσχύει ἐκεῖνο τοῦ Ἀπ. Παύλου: « Τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπό τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; θλῖψις ἤ στενοχωρία... πέπεισμαι γάρ ὃτι οὒτε θάνατος, οὔτε ζωή... οὒτε ὓψωμα, οὒτε βάθος... δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπό τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν».

Και συμπληρώνει ο Άγιος Παΐσιος με μια πολύ εκφραστική και παραστατική εικόνα που αγκαλιάζει  με χριστιανική αγάπη τον Άνθρωπο, τον κάθε Άνθρωπο όλου τού κόσμου.

«Αὐτό πού λέει ἡ καρδιά μου εἶναι, νά πάρω τό μαχαίρι, νά την κόψω κομματάκια, νὰ τὴν μοιράσω στόν κόσμο, καί ὓστερα νά πεθάνω».

Βέβαια πέραν από τις διδασκαλίες τους η όλη βιοτή τους  ήταν μία αδιάλειπτη προσευχή και μία διαρκής προσφορά προς τον αγωνιώντα και πονεμένο άνθρωπο.  Ο Άγιος Πορφύριος με τις Θείες Λειτουργίες στον Άγιο Γεράσιμο τής Πολυκλινικής Αθηνών, - στην έρημο τής Ομόνοιας, όπως έλεγε χαρακτηριστικά, με τους ασθενείς του, που πολύ αγάπησε και με τις ολοήμερες εξομολογήσεις των πιστών.  Ο Άγιος Παΐσιος με την αυστηρά ασκητική του ζωή στην «Παναγούδα» τής Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου και με τον αγαπητικό και παραμυθητικό του λόγο σε χιλιάδες πιστούς. Σαφέστατο επομένως είναι το μήνυμα  που αφήνουν σ’ όλους μας οι δύο  μεγάλες και εξαγιασμένες  μορφές τής Εκκλησίας μας. Και το μήνυμα δεν μπορεί να είναι άλλο από εκείνο που μάς άφησε και η υψιπέτις μορφή τού Αποστόλου Παύλου: «Μιμηταί μου γίνεσθε, καθὼς κἀγὼ Χριστοῦ»
(Κορ. 11,1).

Με αυτή την υπέροχη και χρεωστική προτροπή χαιρετίζω και επευλογώ το ΚΘ΄ Συνέδριο τής ΧΕΚΕ, συγχαίρω θερμά τους πρωταγωνιστές και τους εισηγητές και εύχομαι σ’ όλους, όπως η αγάπη τού Χριστού, δια πρεσβειών των τιμωμένων Αγίων μας, Αγίου Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου και Αγίου Παϊσίου μάς οδηγεί σε έργα ευάρεστα ενώπιόν Του.

Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου
Σάββατο 16 Μαΐου 2015

                                                             Μετ’ ευχών εγκαρδίων

                                                              Ο Κύπρου Χρυσόστομος