Καστορίας Σεραφείμ : "Μη μου λαλησάτω η γλώσσα άσεμνα ρήματα" (Προτρεπτική εγκύκλιος)

Προς τους Αιδεσιμωτάτους Πρεσβυτέρους
της καθ' ημάς Ιεράς Μητροπόλεως

Αδελφοί μου συμπρεσβύτεροι και συνδιάκονοι του Ιερού Θυσιαστηρίου,

Η ευσπλαχνία του Θεού θα μας αξιώσει και πάλι να ζήσουμε τον μήνα Αύγουστο, μέσα στο πνευματικό κλίμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας με τη λατρεία της και την ζωογόνο παράδοσή της, πρώτον, την δεσποτική εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού στο Όρος Θαβώρ.

Αυτή η γιορτή, λουσμένη όπως και οι άλλες μέσα στο φως του Χριστού, θα μας υπενθυμίσει το σκοπό της ζωής μας, που είναι η κατάκτηση των αρετών και η θέα του Ακτίστου Θαβωρείου Φωτός. Γι' αυτό και οι Πατέρες της Εκκλησίας και οι ιεροί υμνογράφοι είναι χαρακτηριστικοί στο σημείο αυτό: «οι τω ύψει των αρετών διαπρέψαντες και της ενθέου δόξης αξιωθήσονται» (Απόστιχα Εσπερινού Μεταμορφώσεως).

Θα γιορτάσουμε, δεύτερον, την θεομητορική εορτή της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου, που είναι για εμάς τους Ορθοδόξους, το δεύτερο Πάσχα μέσα στην καρδιά του καλοκαι-ριού. Αυτή η γιορτή θα μας βοηθήσει να προσεγγίσουμε το πρόσωπο της Παναγίας με σεβασμό, καθαρότητα και ευγνωμοσύνη, προκειμένου να αντλήσουμε λίγες σταγόνες από το πλήρωμα των αρετών της, αλλά και να ζητήσουμε την πρεσβεία της και την μεσιτεία της που τόσο την έχουμε ανάγκη. «Πολλά γαρ ισχύει δέησις μητρός προς ευμένειαν Δεσπότου» (Θεοτοκίον ΣΤ’ Ώρας).

Καί με αυτήν την Εγκύκλιο, μου δίνεται η ευκαιρία να επικοινωνήσω μαζί σας ως αδελφός προς αδελφούς και ως συμπρεσβύτερος προς συμπρεσβυτέρους, και σε συνδυασμό με την γιορτή της Παναγίας, μαζί με τις άλλες πνευματικές προτροπές, να σας υπενθυμίσω κάποια στοιχεία για την κακή συμπεριφορά της γλώσσας μας, που δυστυχώς μαστίζει ιδιαιτέρως εμάς τους Κληρικούς.

Καί, πρώτον, ο Απόστολος Παύλος στην προς Εφεσίους Επιστολή του (4,29) είναι χαρακτηριστικός και αποκαλυπτικός: «Πας λόγος σαπρός εκ του στόματος ημών μη εκπορευέσθω». Κάθε λόγος, δηλαδή, βρώμικος δεν πρέπει να βγαίνει από τα χείλη του Χριστιανού και ιδιαιτέρως του Κληρικού. Ο λόγος μας, πάλι κατά τον Απόστολο, «εν χάριτι άλατι ηρτυμένος» (Κολ. 4, 6). Δεν μπορεί ο Κληρικός, ο οποίος χρησιμοποιεί την γλώσσα του για να δοξάζει και να υμνολογεί τον Θεό, να διαβάζει το Ιερό Ευαγγέλιο και τις ευχές της Εκκλησίας μας, να έχει σχέση με βρώμικους και χυδαίους λόγους. Ο λόγος του πρέπει να είναι ευχάριστος, εποικοδομητικός, παραμυθητικός, προσευχητικός.

Ο Άγιος Κύριλλος Πατριάρχης Ιεροσολύμων στις περίφημες κατηχήσεις του θα συμβουλεύσει τους κατηχουμένους: «Μη μου λαλησάτω η γλώσσα άσεμνα ρήματα». Κράτησε, δηλαδή, την γλώσσα σου καθαρή από άσεμνα ρήματα. Αν αυτό ισχύει για τους κατηχουμένους, πόσο μάλλον περισσότερο πρέπει να ισχύει για εμάς τους Κληρικούς.

Αυτό που αποτελεί την σφραγίδα της προσωπικότητάς μας και του περιεχομένου της καρδίας μας είναι ο κάθε λόγος που βγαίνει από το στόμα μας. Όπως ένας πωλητής ζυγίζει πρώτα το εμπόρευμα και μετά το προσφέρει, έτσι και ο άνθρωπος πρέπει πρώτα να ζυγίζει τα λόγια του και μετά να τα προφέρει. (Μιχαήλ Μιχαηλίδη - Αιδώς, εκδ. Άγιος Νικόλαος, Αθήνα 1996, σελ. 76).

Δεύτερον, η γλώσσα του Κληρικού, ο οποίος γνώρισε το θέλημα του Θεού, «το αγαθόν και τέλειον», δεν θα πρέπει να χρησιμοποιεί άπρεπους και ευτράπελους λόγους και αστεισμούς.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος είναι χαρακτηριστικός: «Έστω τοίνυν θυμιατήριόν σου το στόμα». Δηλαδή, το στόμα μας πρέπει να είναι θυμιατήριο, στο οποίο να καίει το θυμίαμα της ευγνωμοσύνης προς τον Θεό και της αγάπης προς τον συνάνθρωπο.

Καί ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος θα συμπληρώσει: «Μηδέν απρεπώς λαλεί». Να μην μιλάμε, δηλαδή, με απρέπεια. Γιατί αφενός μεν, διώχνουμε την χάρη του Θεού και αφετέρου, δίνουμε δικαίωμα σκανδαλισμού της συνειδήσεως των πιστών.
Ο Απόστολος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος προσθέτει την δική του συμβουλή: «ει τις εν λόγω ου πταίει, ούτως τέλειος ανήρ».

Με αυτές τις λίγες σκέψεις για το θέμα αυτό που μαστίζει την εποχή μας, τους Χριστιανούς μας και την ιερατική μας οικογένεια, θα μου επιτρέψετε να σας υπενθυμίσω ακόμη και τα κάτωθι :

1. Ασφαλώς θα γνωρίζετε από τα Μέσα Μαζικής Ενημερώσεως την αιματοχυσία στην Γάζα, καθώς και στην πολύπαθη χώρα της Συρίας. Όλα αυτά τα τραγικά, τα οποία συμβαίνουν σ΄ αυτές τις περιοχές, δεν πρέπει να μας αφήνουν αδιάφορους. Είμαστε μία οικογένεια και οφείλουμε να τους συμπαρασταθούμε με την αγάπη μας και κυρίως με την προσευχή μας. Αυτός ο μήνας, ο Αύγουστος, ας είναι μήνας προσευχής, μετανοίας και εκζητήσεως του θείου ελέους και του φωτισμού του Θεού για τους ανθρώπους αυτούς. Σας παρακαλώ θερμά να προσεύχεσθε καθημερινά στην Θεία Λειτουργία και στις Ιερές Παρακλήσεις υπέρ «των δεινώς χειμαζομένων υπό του πολέμου αδελφών ημών».

2. Στις 6 Αυγούστου το απόγευμα, παραμονή της μνήμης του Οσίου πατρός ημών Νικάνορος του θαυματουργού και προστάτου μας, θα μεταφερθεί από την Κέρκυρα το χέρι του Αγίου Σπυρίδωνος του θαυματουργού και θα παραμείνει στο Ναό του Αγίου Νικάνορος στην Καστοριά, προς προσκύνηση, αγιασμό, στηριγμό και πνευματική ωφέλεια. Την Παρασκευή το βράδυ, 8 προς 9 Αυγούστου, στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικάνορος θα τελεσθεί Ιερά Αγρυπνία παρουσία του Ιερού Λειψάνου του Αγίου, το οποίο και θα αναχωρήσει το Σάββατο το πρωί.

Το Ιερό Λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνος, σύμφωνα με την παράδοση του τόπου μας, φυλασσόταν η πέρασε από την επαρχία αυτή, με τελικό προορισμό το νησί της Κερκύρας. Μάλιστα, όπως μας σημειώνει η εκλεκτή συντοπίτισσά μας Ιφιγένεια Διδασκάλου, οι μεγάλοι στην ηλικία έδειχναν κάθε χρόνο την παραμονή του Αγίου Σπυρίδωνος, στις 11 Δεκεμβρίου, το πέρασμα του Αγίου μέσα από την λίμνη για να ευλογήσει τους Καστοριανούς. Καί δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας ότι το Ναίδριο του παλαιού Επισκοπείου, όπως και πάλι μας το υπενθυμίζουν παλαιοί Καστοριανοί, ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Σπυρίδωνα. Ευκαιρία, λοιπόν, να προσκυνήσουμε το Ιερό Λείψανο του θαυματουργού Αγίου, ώστε να πάρουμε τον αγιασμό και την χάρη του Θεού και να πετύχουμε την εκπλήρωση των αιτημάτων μας.

3. Καθημερινά να τελείτε στον Ιερό Ναό τον Εσπερινό και εν συνεχεία τον Παρακλητικό Κανόνα προς την Υπεραγία Θεοτόκο (μικρό ή μεγάλο), σύμφωνα με το Τυπικό της Εκκλησίας, αφού προηγουμένως ενημερώσετε τους ενορίτες σας για την Ιερά Ακολουθία και τον ακριβή χρόνο ενάρξεως. Σας συνιστώ, αδελφικά και πατρικά, να μην ξεχνάτε καθημερινά, όλο τον χρόνο, στο σπίτι σας, μπροστά στις άγιες εικόνες, να ψάλετε τον Παρακλητικό Κανόνα προς την Υπεραγία Θεοτόκο και ακόμη, κάθε βράδυ, μαζί με το Απόδειπνο να αναγινώσκετε και την Ακολουθία των Χαιρετισμών της. Θα έχετε την ευλογία και την χάρη της Παναγίας, η οποία θα σκεπάζει εσάς και την οικογένειά σας.

4. Προς όφελος των ενοριτών σας, θα πρέπει να λειτουργείτε πιο τακτικά την χρονική περίοδο αυτή και ίσως καθημερινά. Είναι μία θυσία και μία προσφορά που παρέχει όμως πολλές ευλογίες.

5. Μέσα στα πλαίσια αυτά της Θείας Λατρείας, να κάνετε και μία σύντομη Ι. Αγρυπνία στις 13 προς 14 Αυγούστου, προετοιμάζοντας έτσι, τους πιστούς σας για την μεγάλη εορτή της Παναγίας. Μαζί λαμβάνετε και το τυπικό της Ιεράς αυτής Αγρυπνίας. Μπορείτε, ακόμη, να καθιερώσετε και την τέλεση του μυστηρίου του Ιερού Ευχελαίου και με τον τρόπο αυτό να προετοιμάσετε κατάλληλα το ποίμνιό σας. (Υπενθυμίζουμε ότι την κυριώνυμο ημέρα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ΔΕΝ ΤΕΛΟΥΝΤΑΙ ΜΝΗΜΟΣΥΝΑ).

6. Να προσέξουμε την νηστεία. Η νηστεία του Δεκαπενταυγούστου είναι αλάδωτη καθημερινά, εκτός Σαββάτου και Κυριακής. Να την τηρήσουμε πρώτα εμείς, αφού προηγουμένως ενημερώσουμε τον λαό για την σημασία αυτής της νηστείας. Πρέπει απαραιτήτως να ενημερώσουμε τους διαφόρους Συλλόγους, αλλά και τους Χριστιανούς μας ότι στις πανηγύρεις των χωριών μας να μην καταλύουν την νηστεία την παραμονή της μεγάλης θεομητορικής εορτής, με αποτέλεσμα ουδείς την επομένη ημέρα να κοινωνεί των Αχράντων Μυστηρίων.

7. Να προτρέψουμε τους πιστούς για την συμμετοχή τους στα Μυστήρια της Ιεράς Εξομολογήσεως και της Θείας Κοινωνίας.

8. Εάν εορτάζει ο Ενοριακός σας Ναός, να τον ετοιμάσετε κατάλληλα για την πανήγυρη (καθαριότητα, στολισμός εικόνων, ευπρέπεια όλου του Ναού). Ακόμη, να ανακοινωθεί εγκαίρως το πρόγραμμα των Ιερών Ακολουθιών της παραμονής και της κύριας ημέρας.

9. Πρωτοστάτης στην πανήγυρη αυτή είναι ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός της Καστοριάς, ο οποίος εορτάζει την 15η Αυγούστου και όπου θα τελεσθεί Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός με τα Εγκώμια της Παναγίας την 14η Αυγούστου και ώρα 7.00 μ.μ., το πρωί της κυριωνύμου ημέρας Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, ενώ το απόγευμα της ίδιας ημέρας και ώρα 6.30 μ.μ. η κάθοδος της Ιεράς Εικόνος της Παναγίας από τον Μητροπολιτικό Ναό στην Ιερά Μονή Παναγίας Μαυριωτίσσης.

10. Αποτελεί ιδιαίτερη ευλογία η συμμετοχή όλων σας στην Ιερά Αγρυπνία που θα τελεσθεί στην παλαίφατη και ιστορική πανηγυρίζουσα Ιερά Μονή Παναγίας Μαυριωτίσσης στις 22 προς 23 Αυγούστου επί τη εορτή της Αποδόσεως της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Είναι η απόδοση του σεβασμού και του χρέους που έχουμε απέναντι στην μητρική προστασία της Παναγίας. Αξίζει να αφιερώσει κανείς λίγες ώρες της νύκτας για εκείνη που, παρά τις αμαρτίες μας και τα λάθη μας, συνεχίζει να μας σκεπάζει και να πρεσβεύει.

11. Την περίοδο αυτή εορτάζουν και: η Ιερά Μονή Παναγίας Φανερωμένης κοινότητος Αγίας Κυριακής (30 και 31 Αυγούστου) και η Ιερά Μονή Παναγίας Κλεισούρας (7 και 8 Σεπτεμβρίου).

Με αυτό τον τρόπο, Πατέρες μου, θα μας δοθεί η ευκαιρία να βοηθήσουμε τις ψυχές των Χριστιανών για μία πνευματική αποτοξίνωση, να τις ξεκουράσουμε με το Μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως και να τις θρέψουμε με το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, να τις οδηγήσουμε στην Υπεραγία Θεοτόκο και να προβάλλουμε σε όλους μας, ως πρότυπο για την δική μας ζωή, την Μητέρα του Κυρίου μας και την δική μας Μητέρα, την Παναγία.

Εύχομαι να έχετε πάντοτε πλούσια στην ζωή σας, στην οικογένειά σας, στους ενορίτες σας την ευλογία της Παναγίας. Σας παρακαλώ δε να εύχεσθε και για την ελαχιστότητά μου, τόσο στο Ιερό Θυσιαστήριο, όσο και στις κατ’ ιδίαν προσευχές σας.

Σας ασπάζομαι με πολλή αγάπη Χριστού

Ο Μ Η Τ Ρ Ο Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Ο ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ