Κυριακή Δ΄ Ματθαίου –«Αμήν λέγω υμίν, ουδέ εν τω Ισραήλ τοσαύτην πίστιν εύρον»

Απόστολος: Ρωμ. στ΄ 18-23

Ευαγγέλιο: Ματθ. η΄ 5-13

«Αμήν λέγω υμίν, ουδέ εν τω Ισραήλ τοσαύτην πίστιν εύρον» (Ματθ. η΄ 10).

 Πολλά και διαχρονικά τα μηνύματα του σημερινού Ευαγγελίου. Μηνύματα ελπίδας για όλους τους ανθρώπους, ότι η σωτηρία σαν δώρο του Θεού αφορά όλους, αλλά δεν είναι δεδομένη για κανένα που τυπικά επικαλείται θρησκευτική ή εθνική καταγωγή. Η προειδοποίηση του Χριστού είναι σαφής και κατηγορηματική όχι μόνο για τους Ιουδαίους, αλλά και για τους Χριστιανούς. Η τυχαία ή τυπική παρουσία στο χώρο της θρησκείας δεν θεωρεί ως δεδομένη τη σωτηρία, γιατί η σωτηρία, ναι μεν προσφέρεται σαν δώρο του Θεού, αλλά την ίδια στιγμή, η σωτηρία είναι και κατάκτηση του ανθρώπου μέσα από τη δική του προσωπική συμβολή. «Ο Θεός, κατά τον Απόστολο Παύλο, θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι και να γνωρίσουν σε βάθος την αλήθεια» (Α΄ Τιμ. β, 4).

Ο Θεός θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι. Πρόσφερε και προσφέρει τα μέσα και τη δυνατότητα σε όλους. Όμως ανταποκρίνονται όλοι οι άνθρωποι σ’ αυτή την προσφορά; Η ανταπόκριση σ’ αυτή την προσφορά εκφράζεται κατ’ αρχάς με το να θέλει ο άνθρωπος να σωθεί. Η θέληση όμως αυτή δεν πρέπει να περιορίζεται σε τυπική επιθυμία, ούτε να είναι μόνο φραστική. Η θέληση πρέπει να επιβεβαιώνεται με έργα, μέσα από την ταπεινοφροσύνη και την πίστη. Η ταπεινοφροσύνη δεν είναι μόνο πράξη αυτογνωσίας, αλλά είναι ιδιαίτερα πράξη λυτρωτική γιατί μας βοηθά να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και να τον απελευθερώσουμε από την ψευδαίσθηση της τελειότητας. Και αυτό θα το επιτύχουμε όταν πεισθούμε ότι τη σύγκριση θα πρέπει να την κάνουμε με το Θεό και όχι με τους ανθρώπους. Αφού ελευθερωθούμε από τη μάστιγα του εγωισμού τότε θα μπορέσουμε, μέσα από την αγάπη, να διακρίνουμε το συνάνθρωπο. Τέλος ταπεινοφροσύνη και αγάπη, μέσα από την πίστη θα μας οδηγήσουν στην ανακάλυψη του Θεού. Του θεού που ελευθερώνει και λυτρώνει σωστικά τον άνθρωπο.

Αυτό το δρόμο της ελευθερίας και της λυτρώσεως μας αποκαλύπτει ο εκατόνταρχος του σημερινού Ευαγγελίου. Μας αποκαλύπτει το δρόμο της ελευθερίας με το γκρέμισμα του τείχους του εγωισμού. Μας αποκαλύπτει ότι ο δρόμος της λυτρώσεως οδηγεί στον Ιησού. Γιατί ο Ιησούς είναι ο Μόνος που έχει τη δυνατότητα να τον απαλλάξει από τα όποια προβλήματα του. Αυτή η πεποίθηση σαν σταθερή πια ομολογία οδηγεί τον άνθρωπο στον Ιησού. Στη σημερινή μάλιστα περίπτωση ο άνθρωπος είναι ειδωλολάτρης. Ένας ειδωλολάτρης που αποσπά το θαυμασμό και τον έπαινο του Ιησού: «ουδέ εν τω Ισραήλ τοσαύτην πίστιν εύρον».

Όμως ο Ιησούς δεν περιορίζεται μόνο στο δίκαιο έπαινο. Προχωρεί και σε μια σημαντική προειδοποίηση: «Σας λέω πως θα ‘ρθουν πολλοί από ανατολή και δύση και θα καθίσουν μαζί με τον Αβραάμ και τον Ισαάκ και τον Ιακώβ στο τραπέζι της βασιλείας των ουρανών, ενώ οι κληρονόμοι της βασιλείας θα πεταχτούν έξω στο σκοτάδι, εκεί θα κλαίνε και θα τρίζουν τα δόντια. Η προειδοποίηση αυτή δεν αφορούσε μόνο τους σύγχρονους του Ιουδαίους. Αφορά διαχρονικά όλους τους ανθρώπους που κλήθηκαν κατά χάρη στο χώρο της σωτηρίας. Αφορά και μας τους Χριστιανούς που σαν άλλοι Φαρισαίοι αυτοδικαιωνόμαστε και την ίδια στιγμή εξαποστέλλουμε στο πυρ το εξώτερο όλους τους άλλους ανθρώπους σαν αμαρτωλούς. Ξεχνούμε την ερώτηση του Ιώβ «Τις γαρ καθαρός από ρύπου»; Καθώς και την απάντηση του ίδιου «αλλ’ ουδείς εάν και μια ημέρα ο βίος αυτού επί της γης» (Ιώβ ιδ’ 4).

Κατά συνέπεια, το πρώτο πράγμα που χρειαζόμαστε είναι η αναγνώριση της αμαρτωλότητας μας και άρα της αναξιότητας μας μπροστά στο Θεό. Αυτή η συναίσθηση της πνευματικής μας γύμνιας γίνεται πόλος έλξης της χάριτος του Θεού. Αντίθετα αν αυτοεγκλωβιστούμε σε μια  τυπική «ευσέβεια», τότε δε θα έχουμε τη δυνατότητα, μέσα από το «γνώθι σ’ αυτόν» να αντιληφθούμε την πραγματικότητα με την τρομερή κατάληξη να πεταχτούμε στο σκοτάδι αντί να διεκδικήσουμε θέση ως κληρονόμοι στη βασιλεία του Θεού.

Ο εκατόνταρχος, αν και ειδωλολάτρης μας αποκάλυψε σήμερα την πραγματική έννοια της αρετής. Ότι αυτή δεν είναι ποτέ μοναχική ή φραστική. Η αρετή είναι πολύμορφη και εκφράζεται μέσα από την πίστη και επιβεβαιώνεται μέσα από την ταπεινοφροσύνη και την αγάπη.

Υποκλινόμαστε με θαυμασμό στη δύναμη της πίστης του εκατόνταρχου που προσέρχεται στον Ιησού «παρακαλών αυτόν» και που με δύναμη ομολογεί «αλλά μόνον ειπέ λόγον και ιαθήσεται ο παίς μου». Υποκλινόμαστε μπροστά στην ταπεινοφροσύνη του εκατόνταρχου που ομολογεί: «Κύριε, δεν είμαι άξιος να σε δεχτώ στο σπίτι μου».

Αφορμή για να εκδηλωθούν οι πιο πάνω αρετές ήταν η αγάπη και μάλιστα η αγάπη για τον δούλο του. Σε μια εποχή που ο άνθρωπος υποτιμάται και ιδιαίτερα ο δούλος, ο εκατόνταρχος εκδηλώνει την αγάπη του προς αυτόν, υποβάλλεται σε θυσία και ταπεινώνεται για χάρη του. Με τον τρόπο αυτό εφαρμόζει στην πράξη την «Καινή εντολή», την εντολή της αγάπης, πριν ακόμα εφαρμοστεί αυτή από τους μαθητές και ακόλουθους του. Μια αγάπη που επιβεβαιώθηκε αργότερα από τον Ιησού με τη δική του σταυρική θυσία και την οποία μας υπενθυμίζει η Εκκλησία με την εικόνα της σταυρώσεως που υπάρχει στο ύψος του εικονοστασίου.

Αδελφοί μου, δικαιολογημένος ο θαυμασμός του Ιησού για την πολύπλευρη αρετή του εκατόνταρχου και ιδιαίτερα της πίστης του καθώς και η κριτική για τους σύγχρονους Ιουδαίους ότι «ουδέ εν τω Ισραήλ τοσαύτην πίστιν εύρον». Υποκλινόμαστε με θαυμασμό μπροστά στην πίστη του εκατόνταρχου που δεν επεδίωξε τη σωματική παρουσία του Κυρίου, αλλά και που δεν έφερε κοντά του τον άρρωστο υπηρέτη του. Πίστεψε στη Θεότητα του Ιησού και ότι ως Θεός είχε τη δύναμη και την εξουσία να κάνει το θαύμα με μόνο το λόγο του. Και ο Ιησούς ανταμείβοντας τον, τον εξύψωσε με θαυμασμό για την πίστη του και πρόσφερε τη θεραπεία στον υπηρέτη του. Ας μιμηθούμε την πίστη του εκατόνταρχου και να ‘μαστε βέβαιοι ότι θα ακούσουμε και εμείς τα παρήγορα λόγια: «Ύπαγε και ως επίστευσας γεννηθήτω σοι». Πήγαινε κι ας γίνει αυτό που πίστεψες. Αμήν.

Θεόδωρος Αντωνιάδης –Μητρόπολη Πάφου