Χαράλαμπος Α. Μηνάογλου, Τεκτονισμός και Ειδωλολατρία στον Ελληνικό χώρο

ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΩΡΟ

Χαράλαμπος Α. Μηνάογλου, Υποψήφιος διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών

 [ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ]

[…]

Οι ειδωλολάτρες στρέφονται ανοικτά εναντίον της Εκκλησίας από τα χρόνια του νεοελληνικού διαφωτισμού. Ο κόσμος που υποτίθε­ται πως αντιπροσωπεύουν είναι ο αρχαιοελληνικός και γι’ αυτό οι ε­πιθέσεις τους κατά της Ορθοδοξίας προκαλούν σοβαρή σύγχυση στην αυτοσυνειδησία του Νέου Ελληνισμού. 

Αυτή την κατάσταση προσπα­θεί απεγνωσμένα να εκμεταλλευθεί και ο τεκτονισμός ύστερα από την εμφάνισή του στην καθ’ ημάς Ανατολή, κάπου μέσα στο πρώτο μισό του 18^ου αιώνα^[1]. Επενδύει στο κύρος του αρχαιοελληνικού πολιτισμού και χρησιμοποιεί διάφορα στοιχεία της ειδωλολατρικής θρησκεί­ας για να καλύψει το θρησκευτικό του τυπικό^[2]. Βέβαια πρέπει να ση­μειωθεί ότι ο τεκτονισμός δεν εξετάζεται εδώ ως ένα σύνολο από απο­λύτως πανομοιότυπες στοές. Οι στοές έχουν αναπτύξει κατά τους τρεις τελευταίους αιώνες πολλές διαφοροποιήσεις μεταξύ τους, τόσο σε τελετουργικό όσο και σε ιδεολογικό επίπεδο. Έτσι υπάρχουν ομαδο­ποιήσεις στοών τόσο εθνικές, όσο και διεθνείς. Άλλες από αυτές διακρίνονται από αρχαιοπληξία και υιοθετούν ξεκάθαρα ειδωλολατρικές δοξασίες, ενώ άλλες χρησιμοποιούν μόνο σύμβολα και ονόματα της αρχαιοελληνικής μυθολογίας.

Το πρώτο επίπεδο στο οποίο ο τεκτονισμός υιοθετεί την ειδωλο­λατρία είναι αυτό των ονομάτων και των συμβόλων, τα οποία χρησι­μοποιούνται από όλες τις στοές^[3]. Η Αθηνά, ο Ορφέας, ο Απόλλωνας, ο Ερμής ο Τρισμέγιστος, το ρόπαλο του Ηρακλή, ο Μίθρας, η Άρτεμις, η Δήμητρα, ο Διόνυσος, η Περσεφόνη, η Ρέα, ο Άδωνις και άλλες αρχαίες θεότητες^[4] καθώς και σχετικά με αυτές αντικείμενα χρησιμοποιούνται συχνά από τους μασόνους, οι οποίοι τους αποδίδουν διάφορες μορφές λατρείας.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η περίπτωση της Αθηνάς, καθώς αποτελεί την θεότητα που περισσότερο έχει υιοθετήσει η νεοελληνική συνείδη­ση. Το δεύτερο μισό του 18^ου αιώνα, κατά το όποιο επανεμφανίζεται με κάποια συχνότητα σε βιβλία, σφραγίδες και ζωγραφικές αναπαραστά­σεις^[5], συμπίπτει με την περίοδο εισόδου του τεκτονισμού στον ελληνικό χώρο. Επιλέγεται από τους τέκτονες, οι οποίοι εκμεταλλεύονται την παραδοσιακή αγάπη των Ελλήνων για τη γνώση, μιας και η κόρη του Δία συμβόλιζε τη σοφία. Ως τέτοιο σύμβολο μπορεί να γίνει ευκολότερα και ευρύτερα αποδεκτό ανάμεσα στους Ρωμηούς, από όσο θα γινόταν ο Διόνυσος, για παράδειγμα, το σύμβολο της κραιπάλης^[6]. Έτσι, οι μασόνοι ευελπιστούν πως θα δημιουργήσουν μία εστία αποδοχής και των δικών τους δοξασιών καθιστώντας την Αθηνά κεντρικό τους σύμ­βολο. 

Ο τεκτονισμός κατά τους τρεις τελευταίους αιώνες προσπάθη­σε να προωθήσει και εμμέσως την ειδωλολατρία απορρίπτοντας την Π. Διαθήκη και εξυμνώντας τον Ιουλιανό. Η καταδίκη μάλιστα της Π. Διαθήκης από τον 18^ο αιώνα περνά και σε πολλούς μη τέκτονες, εμφορούμενους πάντως από την αντίστοιχη αντεκκλησιαστική και δυτικόφερτη νοοτροπία. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις στοές της Κωνσταντινούπολης στο δεύτερο μισό του 18^ου αιώνα γινόταν αποδεκτός ο όρκος στην Καινή Διαθήκη, ενώ αποκλειόταν στην Παλαιά^[7].

Ο στόχος αυτής της πρακτικής είναι διπλός: πρώτον, εξασφαλίζει τον περιορισμό της αντίστασης της συνείδησης του προσηλυτισμένου, αφού του επιτρέπεται επιφανειακά να διατηρήσει την πίστη του· δεύ­τερον, προλειαίνει το έδαφος για την πλήρη απόσχιση του νεοεισελθόντος από κάθε χριστιανική πρακτική η σκέψη μετανοίας, καθώς η Καινή Διαθήκη δεν ερμηνεύεται ορθά χωρίς την Παλαιά, ενώ εύκο­λα μπορεί να σχετικοποιηθεί. Συνήθως η αμφισβήτηση της Καινής εκκινεί από την Παλαιά, καθώς η εξαρχής μομφή κατά της πρώτης είναι εξαιρετικά σπάνιο να γίνει αποδεκτή. Ο Βολταίρος θα γίνει ο τέκτονας^[8] που περισσότερο από κάθε άλλον θα αμφισβητήσει το κύρος της Π. Διαθήκης, πράγμα που τον κατέστησε τον γνωστότερο αντεκκλησιαστικό λόγιο στην Ανατολή^[9].

Από την άλλη πλευρά η θετική προβολή του Ιουλιανού, ο οποίος χαρακτηρίζεται συνήθως ως υπερασπιστής της ελευθερίας της σκέψεως και της αρχαίας σοφίας^[10], αποσκοπεί στην ηρωοποίηση των ειδωλολατρών. Η σθεναρή απόφαση των Ρωμηών να μην εγκαταλείψουν την πίστη τους στον Χριστό, παρά τις προσπάθειες του εκτός τόπου και χρόνου αυτοκράτορα, παρουσιάζεται ως δίωξη των θρησκευτικών πεποιθήσεων των τιμώντων τα είδωλα.

Η ενίσχυση της ειδωλολατρίας, που επιδιώκεται με τις παραπάνω πρακτικές, δεν αποτελεί αυτοσκοπό. Η έτσι κι αλλιώς χαμένη αρχαία λατρεία στην πραγματικότητα δεν ενδιαφέρει καθ’ εαυτή τους τέ­κτονες. Δεν επιδιώκουν πρωτίστως την επαναφορά της, καθώς βεβαί­ως δεν γνωρίζουν πως ακριβώς επετελείτο, αλλά δείχνουν την προτί­μησή τους στον συγκρητισμό. Η ανάμειξη όλων των θρησκειών σε μία πανθρησκεία είναι η πλέον συμφέρουσα λύση για τους τέκτονες, οι οποίοι εξασφαλίζουν με αυτό τον τρόπο τόσο την αποκοπή των αν­θρώπων από τον Θεό, όσο και την δική τους παγκόσμια κυριαρχία. Αυτός που θα ελέγχει την πανθρησκεία, θα ελέγχει και τους οπαδούς της δημιουργώντας μία νέα μορφή υπερεξουσίας τελείως ανεξέλεγκτη^[11].

Μόνο έτσι μπορεί να ερμηνευτεί η παρουσία στα τυπικά των τε­κτόνων ονομάτων και συμβόλων που προέρχονται πέρα από την αρχαιοελληνική ειδωλολατρία και από τον μωαμεθανισμό, τον βουδισμό, τον ινδουισμό και βεβαίως τον ιουδαϊσμό. Είναι χαρακτηριστικό μάλι­στα πως αρχικά επιτρέπεται στους νεοεισελθόντες στη μασονία να διατηρούν και την προηγούμενή τους θρησκευτική πίστη. Γι’ αυτό σε μία στοά δύναται να υπάρχουν «χριστιανοί» τέκτονες, μουσουλμά­νοι τέκτονες, εβραίοι τέκτονες^[12]. Στην αρχή τουλάχιστον επιδιώκουν τη συμπόρευση της χριστιανικής πίστης με τη μασονία, σκοπεύοντας να επηρεάσουν αρχικά στα μικρά και αργότερα στα σπουδαιότερα τους Ρωμηούς καθιστώντας τους τελείως αθέους και οπαδούς της αθεϊστικής πανθρησκείας.

Τα παραπάνω πετυχαίνει η μασονία με δύο κυρίως μέσα. Κατά πρώτον εκμεταλλεύεται την παραδοσιακή αγάπη των Ρωμηών για την κλασική παιδεία. Αυτοπαρουσιάζεται λοιπόν ως φορέας της και ελκύει πολλούς τοιουτοτρόπως. Κατά δεύτερον προβάλλει το ζήτημα της συνέχειας του Ελληνισμού, με έντεχνο τρόπο, ώστε οι όποιες α­ποκλίσεις προς τον ειδωλολατρικό κόσμο να λαμβάνουν το πρόσχημα της απόδειξης της συνέχειας. Κάποιοι μάλιστα μασόνοι διακηρύττουν πως ο Ελληνισμός ξέπεσε μετά τον εκχριστιανισμό του και πως θα ακμάσει εκ νέου, αν επιστρέφει στα είδωλα. Υιοθετούν, δηλαδή, πλή­ρως τη διαφωτιστική θέση αναφορικά με τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό και την παρουσιάζουν ως την πεμπτουσία του Ελληνισμού. Είτε συνει­δητά είτε ασυνείδητα καταφάσκουν τις ανιστόρητες απόψεις του Γίββωνα^[13] και προσπαθούν να αποδιοργανώσουν τη Ρωμηοσύνη επαναφέροντας ένα πρόβλημα λυμένο από τον 4^ο τουλάχιστον μ.Χ. αιώνα, με αποτέλεσμα να εξυπηρετούνται άρτια τα συμφέροντα των Ευρωπαίων στην Ελλάδα, οι οποίοι επιδιώκουν να επικρατεί ιδεολογική σύγχυση.

Η αρχαιολατρία ευρύτερα και η νεοειδωλολατρία ειδικότερα είναι γεννήματα του κλασικισμού, τον οποίο επέβαλε ο διαφωτισμός^[14]. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ο τεκτονισμός αδιαμφισβήτητα προώθησε τις ιδέες των διαφωτιστών^[15] όχι μόνο εξαιτίας του γεγονότος ότι οι περισ­σότεροι υπήρξαν μασόνοι, αλλά επειδή εξυπηρετούσαν στην προσ­πάθεια δημιουργίας μίας παγανιστικής νοοτροπίας^[16]. Η ειδωλολα­τρία που προέβαλλε ο ευρωπαϊκός διαφωτισμός αποτελούσε τμήμα της προσπάθειας του να ισοπεδώσει την παπική οργάνωση της κοινω­νίας που επικρατούσε μέχρι τον 18^ο αιώνα στη Δύση. Σε πνευματι­κό άλλωστε επίπεδο η παπική αντιχριστιανικότητα είχε προετοιμά­σει το έδαφος για τη διαφωτιστική. Η χρήση του χριστιανισμού για την επιβολή της παπικής εξουσίας προκάλεσε την τόσο σφοδρή επί­θεση εναντίον του από την πλευρά των Διαφωτιστών. Δυστυχώς το πρόβλημα μεταφυτεύτηκε στην Ανατολή, όπου η Εκκλησία δεν είχε υιοθετήσει την αθεΐα και δεν είχε χρησιμοποιήσει την πίστη για να κυριαρχήσει πολιτικά^[17]. Έτσι ο νεοπαγανισμός προβλήθηκε ως υπο­κατάστατο της εν Χριστώ ζωής με τραγικές συνέπειες για όσους τον ακολούθησαν. Η εμφάνισή του δηλαδή ανάμεσα στους Ρωμηούς ούτε κάποια πνευματική ανάγκη εξυπηρετούσε, ούτε κάποια συνέχεια της αρχαίας ειδωλολατρίας αποτελούσε.

Από τον 18^ο αιώνα, που ιδρύονται οι πρώτες τεκτονικές στοές και συντελούν στην εξάπλωση της ειδωλολατρίας, η Εκκλησία αμύνεται σθεναρά απέναντί τους. Σε αυτόν τον αγώνα μαζί με το Πατριαρ­χείο πρωτοστατεί και το Άγιον Όρος. Ιδίως οι Κολλυβάδες πατέρες με προεξάρχοντα τον άγιο Αθανάσιο τον Πάριο θα αντιταχθούν στην αρχαιολατρία αλλά και τον αθεϊσμό, που εισάγονται κατά τον 18^ο αιώνα από την Ευρώπη. Λιγότερο γνωστός, αλλά σθεναρός πο­λέμιος των ίδιων ιδεών, υπήρξε ο συγγραφέας του παλαιότερου εκτενούς αναιρετικού της μασονίας έργου, ο επίσης αγιορείτης μοναχός Αγάπιος Κολυβάς Παπαντωνάτος.

Ο ίδιος φαίνεται πως είχε γνωρίσει τέκτονες στην Κωνσταντι­νούπολη και μάλιστα είχε έρθει σε διαλογική αντιπαράθεση με κά­ποιον από αυτούς^[18]. Έτσι, είχε κατανοήσει από τα 1782 τουλάχιστον, που για τους Ρωμηούς ο τεκτονισμός ήταν ελάχιστα γνωστός, πως πρόκειται για κάτι πολύ χειρότερο από την αρχαία ειδωλολατρία. Παρότι επισημαίνει τη χρήση ειδωλολατρικών πρακτικών από τους μασόνους^[19], εντούτοις διακρίνει πως ο τεκτονισμός δεν ενδιαφέρεται για την αναβίωση της αρχαίας θρησκείας, αλλά για την επιβολή του συγκρητισμού.

Θεωρεί λοιπόν χρέος κάθε ορθοδόξου κληρικού να εφιστά την προσοχή των Χριστιανών στο γεγονός ότι η μασονία οδηγεί τον άνθρω­πο στην απώλεια και πως κανένας συμβιβασμός δεν υπάρχει ανάμεσα στην χριστιανική πίστη και τις τεκτονικές δοξασίες. Για να καταπολεμη­θεί μάλιστα ο προσηλυτισμός που ασκούν οι μασόνοι, αναλύει με τρό­πο εναργή τη μέθοδο που ακολουθούν, για να προσελκύσουν νέα μέλη.

Ο τεκτονισμός εργάζεται με στόχο την ψυχολογική εξουθένωση των προσηλυτιζομένων, ώστε να καταστούν πειθήνια όργανα των ηγετικών στελεχών του. Κάθε νέος μασόνος ορκίζεται ότι δεν πρόκει­ται να αποχωρήσει και να φανερώσει τα μυστικά της μασονίας^[20]. Δέχεται μάλιστα ευθέως την απειλή, πως αν θελήσει να αποσκιρτήσει, θα τιμωρηθεί με θάνατο. Οι νέοι τέκτονες παρακολουθούνται από ειδικές ομάδες που συστήνουν οι στοές και αν δείξουν σημεία μεταμέ­λειας ειδοποιούνται οι πρόεδροι των στοών, που αποφασίζουν για την τύχη των μεταμελημένων τεκτόνων. Στενότερα από όλους παρακολουθούνται οι χριστιανοί που γίνονται μασόνοι, καθώς αυτοί είναι πιθανότερο να μετανοήσουν και να σωθούν, ενώ οι προερχόμενοι από τις διάφορες θρησκείες ακόμη και αν επιστρέψουν στην προηγούμε­νη πίστη τους απλώς πέφτουν από τη μία πλάνη στην άλλη. Σε αυτό το σημείο πιστεύει ο Αγάπιος πως πρέπει να πέσει το βάρος της ποι­μαντικής μέριμνας για τους προσηλυτισθέντες από τη μασονία, στην διαρκή δηλαδή υπόμνηση ότι και την δική τους επιστροφή περιμένει ο Κύριος. Αυτό βέβαια οι μασόνοι προσπαθούν να το λησμονήσουν, χρησιμοποιώντας ανάμεσα στα άλλα την πρακτική του εκφοβισμού των κατωτέρων κυρίως μελών τους και την πώρωση της συνειδήσεώς τους με τη συνεχή και οικειοθελή εντρύφηση στην αμαρτία χωρίς κα­μία σκέψη μετανοίας. Σε αυτή την κατεύθυνση εντάσσονται και τα ειδωλολατρικού τύπου συμπόσια που διοργανώνουν^[21].

Ο Αγάπιος ανασκευάζει και τη θέση των μασόνων πως για να είναι κανείς Έλληνας πρέπει να είναι ειδωλολάτρης, τοποθετώντας τη σχέση Χριστιανισμού και Ελληνισμού στη σωστή της διάσταση και καταδεικνύοντας ότι οι μόνοι που μπορούν να διεκδικούν το αρχαιοελληνικό παρελθόν ως δικό τους είναι οι Ρωμηοί του 18^ου αιώνα. Γράφει σχετικά:

«Και να σοβαρεύεσθε εις το εναργέστατον αυτόν ψεύδος της, αλλά μάλλον να κλαίετε εις την ενεστώσαν των ψυχών σας απώλειαν, διατί αν δεν διορθωθήτε εσείς θέλετε χαθή το ογληγορότερον. Το οποίον εσυνέβη και εις το πρώην ελληνικόν γένος ημών των ορθοδό­ξων το πρότερον, επειδή αν καλά και η μεγάλη του Θεού αγαθότης έσωσεν ημάς τους ορθοδόξους την σήμερον, διατί ως προείπον, επιστεύσαμεν του ανάρχου Υιού του την ένσαρκον και ψυχοφελεστάτην οικονομίαν και εβαπτίσθημεν εις το τρισυπόστατον της μιας θεότητος και μας εκδέχονται τα υπερκόσμια αγαθά της υπερθέου και παντοκρατορικής του μεγαλειότητος, από εκεί οπού ήμεθα παιδιά αυτών των Ελλήνων το πρότερον. Όμως οι πρόγονοί μας αυτοί διατί δεν επίστευαν τότε εις αυτόν κατά των αποστόλων το θεόπνευστον κή­ρυγμα, ως ημείς την σήμερον, εκολάσθησαν και δεν ωφελήθησαν παν­τελώς από των απογόνων τους ημών την θεοφιλή διόρθωσιν»^[22].

Κύριο εκπρόσωπο της μασονίας και πραγματικό πνευματικό τα­γό των Ελλήνων μασόνων θεωρεί τον Βολταίρο. Σε εποχή που το όνο­μά του δεν είναι ακόμη ευρέως γνωστό στην Ανατολή, συνιστά να μην διαβάζονται τα έργα του, καθώς είναι ψυχοβλαβή και οδηγούν στην υιοθέτηση των τεκτονικών δοξασιών^[23]. Σε αυτό το σημείο ταυτίζεται απόλυτα με τον άγιο Αθανάσιο τον Πάριο, ο οποίος σε πολλά έργα του επισημαίνει την επικινδυνότητα των βολταιρικών κειμένων και αποτρέπει ειδικά τους νέους από την ανάγνωσή τους.

Ο Πάριος δεν αναφέρεται αναλυτικά στη μασονία, αλλά αντικρούει τα δύο αντιχριστιανικά πνευματικά ρεύματα που αυτή προωθεί: την ειδωλολατρία και τον διαφωτιστικό αθεϊσμό^[24]. Γράφει μάλιστα πως αποτελούν αναβιώσεις το πρώτο του Ελληνισμού και το δεύτε­ρο του Ιουδαϊσμού, που διώκουν την Εκκλησία από τα αποστολικά χρόνια^[25]. Γι’ αυτό και φτάνει στο σημείο να μέμφεται και στοιχεία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, που δεν είναι άμεσα ειδωλολατρικά, θεωρώντας ότι ο κίνδυνος είναι τόσο μεγάλος για την αυτοσυνειδησία των Ρωμηών, ώστε να δικαιολογεί και κάποια ευρύτερη καταδί­κη του κλασικού παρελθόντος^[26]. Ο ειδωλολατρικός κόσμος είναι τό­σο επικίνδυνος πνευματικά, ώστε και οι Ευρωπαίοι από τη μελέτη των αρχαίων οδηγούνται στην αθεΐα^[27]. Με αυτή του τη στάση προκρί­νει τη διατήρηση του ουσιαστικού -της ορθόδοξης πίστης- έναντι του δευτερεύοντος -της σχέσης με το ειδωλολατρικό παρελθόν^[28]. Αυτό βέ­βαια δεν σημαίνει μία απόρριψη του δεύτερου^[29], καθώς ο άγιος είναι δάσκαλος του αρχαιοελληνικού λόγου και εκδότης έργων της αρχαί­ας γραμματείας^[30]. Αντίθετα, τον διαφωτιστικά αθεϊσμό που εισάγεται από την Ευρώπη τον απορρίπτει απόλυτα^[31], επειδή και παντελώς άσχετος με την ιστορική συνέχεια της Ρωμηοσύνης είναι και τελείως βλαπτικός ως προς την πίστη.

Ο άγιος Αθανάσιος, παρά το γεγονός ότι στηλιτεύει τα αντιχριστιανικά ρεύματα της εποχής του και προτρέπει και άλλους να πράξουν ομοίως, δεν λησμονεί να υπομνήσει ότι τελικώς όλα εξαρτώνται από τους Χριστιανούς. Στο βαθμό που είναι πραγματικά ζώντα μέλη της Εκκλησίας και αγωνίζονται τον αγώνα της σωτηρίας δεν έχουν να φοβούνται κανενός είδους αθεΐα. Όταν οι Ρωμηοί είναι στέρεοι στην πίστη τους, αποκλείεται η εξάπλωση είτε της ειδωλολατρίας είτε οποιοσδήποτε άλλης αντιχριστιανικής διδασκαλίας. Αν όμως οι Χριστιανοί αμελούν τα πνευματικά και αρχίζουν να ασχολούνται με αυτές τις διδαχές ή παραμένουν τυπικά χριστιανοί από λόγους συμ­φέροντος^[32], προκύπτουν πραγματικά τεράστια προβλήματα^[33].

Η εκκλησιαστική αντίδραση στον τεκτονισμό συνεχίζεται αμεί­ωτη κατά τον 19^ο και τον 20^ο αιώνα. Σημαντικοί κληρικοί και λαϊκοί κήρυκες συνεχίζουν να καταπολεμούν αυτό το πρόβλημα αναπαράγοντας τις θέσεις κυρίως του Αγαπίου και του Παρίου. Διαφορετικά κάπως επιχειρήματα διατυπώνει ο Κωνσταντίνος Τυπάλδος-Ιακωβάτος, ο επίσκοπος Σταυρουπόλεως και διευθυντής της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Στη δική του αντιμασονική συγγραφή οι ανα­φορές στην ειδωλολατρία και τις συναφείς πρακτικές των τεκτόνων είναι περιορισμένες. Αυτό πρέπει να οφείλεται σε δύο κυρίως λόγους: πρώτον, στο γεγονός ότι οι στοές που είχε υπόψη του πρέπει να ήταν από αυτές που χρησιμοποιούσαν τα ειδωλολατρικά σύμβολα περιστασιακά και δεν απέδιδαν άμεσα λατρεία στα είδωλα^. δεύτερον, λόγω της εποχής και της θέσης του. Στον 19^ο αιώνα, που η αρχαιομανία είναι το ισχυρότερο ίσως ρεύμα στο πνευματικό προσκήνιο του ελληνικού κράτους, θα ήταν πολύ δύσκολο κανείς να μιλήσει εναντίον του αρχαίου κόσμου, ιδίως αν βρισκόταν στη θέση του Τυπάλδου. Επίσης, γι’ αυτό το λόγο και το αντιρρητικό έργο του παρουσιάζει και μία άλλη διαφορά από τα προηγούμενα και τα σύγχρονά του: είναι περισσότερο «ακαδημαϊκό». Αντικρούονται οι απόψεις των τε­κτόνων με συνεχείς παραπομπές στην Αγία Γραφή και τους Πατέ­ρες, ενώ το ποιμαντικό πρόβλημα της επιστροφής των εισελθόντων στον τεκτονισμό περνά σε δεύτερη μοίρα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν δύο δοξασίες των μασόνων που σημειώνει και οι όποιες σπερματικά τουλάχιστον ενυπάρχουν στην ειδωλολατρική σκέψη. Πρόκειται για την μετεμψύχωση και την κοινή χρήση των γυναικών^[34]. Η πρώτη συνδέεται με τη θεωρητική άρνηση της σωτηρίας του ανθρώπου και της θεώσεως, ενώ η δεύτε­ρη οδηγεί αναπόδραστα στην ειδωλολατρική ακολασία και τα οργια­στικά συμπόσια.

Το σημείο στο οποίο ο Τυπάλδος προωθεί ένα βήμα παραπάνω τις θέσεις του Αγαπίου είναι η διαπίστωση του νεοεποχίτικου-συγκρητιστικού χαρακτήρα του τεκτονισμού· τον χαρακτηρίζει λατρεία του Αντιχρίστου. Η θέση του αυτή είναι ξεκάθαρη και κυριολεκτι­κή^[35]. Καθίσταται με αυτό τον τρόπο ο πρώτος που ανοικτά συμπε­ραίνει πως στο βάθος η μασονία είναι σατανολατρία. 

Παρόλα αυτά η ειδωλολατρία εμφανίζεται ιδιαίτερα ενισχυμένη στα χρόνια του Τυπάλδου. Το κύριο αίτιο για αυτήν την ισχυροποί­ηση της αρχαιολατρίας στην Ελλάδα μετά την απελευθέρωση ήταν σαφώς η Βαυαροκρατία και η αποδοχή από πλευράς του κράτους της αρχαιότητας ως της πλέον καταξιωμένης περιόδου της ελληνικής ιστορίας. Αυτό είχε ως συνέπεια η αρχαιοελληνική γραμμή να κυ­ριαρχήσει παντού^. στην ποίηση, στην ζωγραφική και προπαντός στην αρχιτεκτονική. Ο κλασικισμός από τη μία και η προσπάθεια του άκρατου εκδυτικισμού, που θα επιχειρηθεί στα χρόνια του Όθωνα, θα αποτελέσουν τη βάση πάνω στην οποία θα στηριχθεί η περαιτέ­ρω διάδοση της μασονίας. Σε ένα δυτικού τύπου κράτος η ύπαρξη τέ­τοιων μυστικών εταιρειών ήταν όχι μόνο επιτρεπτή αλλά και επιβεβλημένη, αφού με βάση τα δυτικά κριτήρια σήμαινε την πρόοδό του.

[…]

ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ: ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ 

Το άρθρο που διαβάσατε είναι απόσπασμα χωρίς τις παραπομπές και υπάρχει στο εκπληκτικό βιβλίο: 

«ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΝΕΟΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΕΙΑΣ» Δωδεκαθεϊσμός -Υποτίμηση Παλαιάς Διαθήκης - Ολυμπιακοί Αγώνες

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 25-27 ΜΑΙΟΥ 2003 ΕΚΔΟΣΕΙΣ  ΘΕΟΔΡΟΜΙΑ  ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2004

Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον