Οἰκουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαῖος, «Δέν προδίδομεν τήν Ὀρθοδοξίαν οὔτε ὑποστηρίζομεν οἰκουμενιστικάς ἀντιλήψεις ἀλλά κηρύσσομεν πρός τούς ἑτεροδόξους καί πρός πάντας τήν Ὀρθόδοξον ἀλήθειαν.»

Χαιρετισμός τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατά τήν Ὑποδοχήν ἐν τῇ Αἰθούσῃ τοῦ Θρόνου τοῦ Μακ. Πατριάρχου Βουλγαρίας κ. κ. Νεοφύτου

(Φανάριον, 20 Σεπτεμβρίου 2013)

Μακαριώτατε Μητροπολῖτα Σόφιας καί Πατριάρχα πάσης Βουλγαρίας κύριε Νεόφυτε, μετά τῶν περί Ὑμᾶς Ἱερωτάτων ἀδελφῶν Μητροπολιτῶν καί τῆς τιμίας συνοδείας Ὑμῶν, ὡς εὖ παρέστητε εἰς τό ἱερόν τοῦτο παλλάδιον τῶν Ὀρθοδόξων, «τό κατάστικτον τοῖς μώλωψι καί πανσθενουργόν», τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, καί τήν Πόλιν τῆς Θεομήτορος, ἔνθα ἱερουργεῖται ἀπό αἰώνων τό μυστήριον τῆς καιομένης καί μή φλεγομένης Βάτου, τό μυστήριον τῆς Ὑπεραγίας ἡμῶν Θεοτόκου, ἡ ὁποία δέν ἐφλέχθη δεξαμένη τό πῦρ τῆς Θεότητος, καί ὡς Προστάτις καί Πολιοῦχος τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Πόλεως ἡμῶν ταύτης συνεχίζει νά φλέγηται ὑπέρ τῆς τοῦ κόσμου σωτηρίας καί διά τῆς «καιομένης» προσευχῆς Της πρός τόν Υἱόν Της, τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, διά τῆς ὁποίας ἀδιακόπως «φλέγει» τούς πιστούς εἰς ἀγάπην, εἰρήνην, ἑνότητα, χάριν, χαράν.

Ἐν τοῖς αἰσθήμασι τούτοις τῆς ἀγάπης, τῆς εἰρήνης, τῆς ἑνότητος καί τῆς χαρᾶς Σᾶς ὑποδεχόμεθα, Μακαριώτατε Ἀδελφέ. Τῆς χαρᾶς ἐκείνης, ἡ ὁποία «ἐστί καταθυμίων πλήρωσις, καί ἡδέων ἀπόλαυσις, καί ἀνιαρῶν λήθη» (Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Εἰς Ἡσαΐαν Α΄, P.G. 56, 100).

Ἡ Μήτηρ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία ὑποδέχεται Ὑμᾶς, τόν ἄρτι ἐκλεγέντα Πατριάρχην τῆς πρωτοθυγατρός αὐτῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Βουλγαρίας μετά βαθυτάτης συγκινήσεως. Βλέπομεν μετά πολλῆς ἱκανοποιήσεως τήν ἀγαπητήν θυγατέρα καί ἀδελφήν Ἐκκλησίαν τῆς Βουλγαρίας νά ἀναπτύσσηται ἐν Κυρίῳ καί νά εὑρίσκῃ τό ἀρχαῖον κάλλος αὐτῆς, μετά τάς δυσκολίας τάς ὁποίας ἀντιμετώπισεν ἀνά τούς αἰῶνας, ἐσχάτως δέ κατά τήν περίοδον τοῦ ἀθεϊστικοῦ καθεστῶτος τῆς κομμουνιστικῆς ἐπικρατήσεως. Χαίρομεν διότι αὕτη ἐξῆλθεν ἀκμαία ἐκ «τῆς δοκιμασίας τῆς μεγάλης», ἄν καί «τετραυματισμένη καί μεμωλωπισμένη» ἐκ τῆς περιόδου τοῦ ἀντιθρησκευτικοῦ διωγμοῦ. Καί ἤδη βαδίζει προθύμως καί ἀποτελεσματικῶς τήν ὁδόν τῆς πνευματικῆς ἀναγεννήσεως. Ἡ ἐπίσκεψις δέ τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, πέραν τῆς εὐρυτέρας σημασίας αὐτῆς, ἐπιβεβαιώνει τήν εἰλικρινῆ ἐπιθυμίαν αὐτῆς διά τήν ἐκκλησιαστικήν ἑνότητα καί συνεργασίαν.

Λοιπόν, ὡς εὖ παρέστητε, Μακαριώτατε Ἀδελφέ, ὡς ὁ νεώτερος κατά τήν ἐκλογήν μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Προκαθημένων καθώς ἔρχεσθε πρός ἡμᾶς διά νά τονίσητε καί νά ἐπανεκφράσητε καί Ὑμεῖς τήν ἐν μυστηρίοις ὑπάρχουσαν ἑνότητα τοῦ Γένους τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, ἑνότητα πηγάζουσαν ἀπό αὐτήν ταύτην τήν ἑνότητα τῶν τριῶν προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος, τήν συγκροτοῦσαν τόν ὅλον θεσμόν τῆς Ἐκκλησίας.

Ἀληθῶς, ἐκλήθημεν νά διακονήσωμεν τήν Ἐκκλησίαν εἰς καιρούς καί χρόνους λίαν δυσκόλους καί εἰς περιστάσεις οὐχί λίαν εὐνοϊκάς, παρά τήν ἐξέλιξιν τῆς ἐπιστήμης καί τῆς τεχνολογίας, εἰς καιρούς πολέμων καί ἀκαταστασίας καί ἀγωνίας περί τῶν ἐλευσομένων, κατά τούς ὁποίους τούς ἀνθρώπους, τούς πιστούς ἡμῶν καί σύνολον τόν κόσμον, «περιέσχον συντριμμοί θανάτου» (πρβλ. Β΄ Βασιλ. 22, 5). Ἐκλήθημεν νά διακονήσωμεν τήν «κλῆσιν» καί τήν «πίστιν», νά νικήσωμεν «θανάτῳ τόν θάνατον», νά μαρτυρήσωμεν τό θεοπαράδοτον ἀναστάσιμον ἔργον τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας, ἕκαστος ἀπό τῆς σκοπιᾶς εἰς ἥν ἔθετο ἡμᾶς ὁ Ἀρχηγός τῆς Πίστεως καί Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.

Μακαριώτατε,

Κληρικός ἐγνωσμένης εὐσεβείας, παιδιόθεν ἀφωσιωμένος εἰς τήν διακονίαν τῆς Ἐκκλησίας, ἀπολαύων τῆς ἀγάπης, τοῦ σεβασμοῦ καί τῆς ἐκτιμήσεως κλήρου καί λαοῦ, τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἐν Βουλγαρίᾳ πληρώματος καί τῶν ἔξω, ἐκλήθητε νά ἀποτελέσητε διά τήν Ὑμετέραν Ἐκκλησίαν καί διά τόν εὐσεβῆ Βουλγαρικόν Λαόν στύλον καί ἑδραίωμα. Προσωπικῶς καί ὡς Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον βαθέως ἐκτιμῶντες τόν χριστοειδῆ χαρακτῆρα, τήν ἀνεπιτήδευτον εὐλάβειαν, τήν ἐκκλησιαστικότητα τοῦ φρονήματος, τό ἀσκητικόν τοῦ βίου καί τήν εἰλικρίνειαν τῶν λόγων καί τῶν ἐνεργειῶν Ὑμῶν, ἀποβλέπομεν πρός Ὑμᾶς ὡς ἕνα πολύτιμον συνεργόν εἰς τό ἔργον διακονίας εἰς ὅ ἐκλήθημεν παρά Κυρίου. Ὡσαύτως, ἀναμένομεν νά συνεχισθῇ ἡ οἰκοδομηθεῖσα ἐπί τῆς Πατριαρχίας τοῦ μακαρίου προκατόχου Ὑμῶν Μαξίμου προσπάθεια συσφίγξεως τῶν σχέσεων τῶν δύο ἡμῶν Ἐκκλησιῶν καί τῶν ἀκαταλύτων δεσμῶν ἑνότητος αὐτῶν, οἱ ὁποῖοι ἄλλωστε ἐσφυρηλατήθησαν ἐπί αἰῶνας καί μάλιστα κατά τήν περίοδον τῶν ἡσυχαστῶν Πατριαρχῶν ἀμφοτέρων τῶν Ἐκκλησιῶν. Δεσμοί ἑδραζόμενοι, πέραν τῆς κοινῆς πίστεως καί πνευματικῆς κληρονομίας, εἰς τούς κοινούς Ἁγίους καί μάρτυρας. Ἡ Ἐκκλησία Βουλγαρίας δύναται μάλιστα νά καυχᾶται διότι κατά τούς ἐσχάτους καιρούς ἀνεδείχθη ἐν αὐτῇ πληθύς νεομαρτύρων, γνωστῶν καί ἀνωνύμων, ἀληθινῶν ὁμολογητῶν τῆς πίστεως ἡμῶν, οἱ ὁποῖοι διά τοῦ αἵματός των ἐπότισαν τό τανύρριζον δένδρον αὐτῆς καί ἐστερέωσαν τά θεμέλια αὐτῆς καί οἱ ὁποῖοι ἀποτελοῦν κτῆμα καί καύχημα καί χαράν ἁπάντων τῶν Ὀρθοδόξων καί ἀσφαλεῖς ὁδοδείκτας διά τήν ἐπίτευξιν τοῦ σκοποῦ τῆς ἄνω κλήσεως, τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν.

Εἶναι ἀληθές, ὅτι αἱ συνθῆκαι ὑπό τάς ὁποίας ἔζησαν, κυρίως κατά τόν παρελθόντα αἰῶνα, αἱ Ὀρθόδοξοι Ἐκκλησίαι δέν ὑπεβοήθουν τήν μεταξύ αὐτῶν συνεργασίαν καί τήν καλλιέργειαν τῆς ἐν Χριστῷ ἑνότητος αὐτῶν.

 Ἐσχάτως ὅμως αἱ συνθῆκαι αὗται ἔχουν βελτιωθῆ καί ἡ ἐπιθυμία μεγαλυτέρας ἑνότητος καί συνεργασίας ἔχει ἀνδρωθῆ. Εἰς τοῦτο συνετέλεσαν πολλοί, μή προβλέψιμοι ἀνθρωπίνως καί ἀστάθμητοι παράγοντες, καθώς καί ἡ προετοιμαζομένη Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν Ἐκκλησίας, ἡ προπαρασκευή τῆς ὁποίας, ἀκόμη καί ὅταν ἀνέδειξε περιπτώσεις διαφωνίας, συνανέδειξε καί ἀποδεικνύει καί τήν ἐπιθυμίαν τῆς ὑπερβάσεως τῶν δυσχερειῶν καί τῆς συσφίγξεως τῶν ἀκαταλύτων καί εἰλικρινῶν πνευματικῶν δεσμῶν, οἱ ὁποῖοι συνδέουν ἀδιαρρήκτως τάς ἐπί μέρους Ὀρθοδόξους Ἐκκλησίας πρός ἀλλήλας καί πρός τό πρῶτον μεταξύ αὐτῶν Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον.

Αἱ τοπικαί Ὀρθόδοξοι Ἐκκλησίαι εἶναι ἡνωμέναι ἐν Χριστῷ καί ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ καί κοινωνοῦν ἐκ τοῦ αὐτοῦ Ποτηρίου, ὥστε ὀρθόν καί πρέπον εἶναι νά εἴπωμεν ὅτι αἱ ἐπί μέρους διαφωνίαι μεταξύ αὐτῶν δέν ἀναιροῦν τήν ἐν Χριστῷ ἑνότητά των. Ὡς ἐκ τούτου, ἀξιολογοῦμεν, ὅτι αἱ καταβαλλόμεναι προσπάθειαι γεφυρώσεως τῶν μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν διαφορῶν δέν εἶναι προσπάθειαι ἐπιτεύξεως τῆς ἤδη ὑφισταμένης ἀδιασαλεύτου ἑνότητος, ἀλλά προσπάθειαι περαιτέρω ἐμβαθύνσεως καί ἑδραιώσεως αὐτῆς, ὡς καί ἐπιτεύξεως μιᾶς ὁμοιομόρφου κατά τό ἐφικτόν ἀντιμετωπίσεως τῶν διαφόρων ἀνακυπτόντων θεμάτων.

Ἀντιθέτως, αἱ μεταξύ τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί τῶν ἑτεροδόξων συζητήσεις καί οἱ διάλογοι ἔχουσι μέν ὡς ἀπώτατον στόχον αὐτῶν τήν ἐκπλήρωσιν τῆς βουλήσεως καί ἐντολῆς τοῦ Κυρίου "ἵνα πάντες ἕν ὦσιν" (Ἰωάν. 17, 21), συμβάλλουν δέ τό γε νῦν ἔχον εἰς τήν κοινωνικήν συνεργασίαν καί εἰς τήν μαρτυρίαν τῇ ἀληθείᾳ, ἐπί τῷ σκοπῷ τῆς ἀλληλοκατανοήσεως καί τῆς ἐν καιρῷ ἀποδοχῆς καί ὑπό τῶν ἑτεροδόξων τῆς μιᾶς Ὀρθοδόξου πίστεως. Δέν ἀποσκοποῦν, ὡς ἐγράφη καί ἐν Βουλγαρίᾳ καί ἀλλαχοῦ, εἰς τήν δημιουργίαν ἑνός κοινῶς ἀποδεκτοῦ «συνονθυλεύματος» δοξασιῶν. Δηλαδή, δέν ἐπιδιώκεται διά τῆς λεγομένης οἰκουμενικῆς κινήσεως ἡ ἀποδοχή μιᾶς «χριστιανικῆς συγκρητιστικῆς ὁμολογίας», ἀλλά ἡ ἐμβάθυνσις εἰς τήν Χριστιανικήν Ὀρθόδοξον πίστιν καί εἰς τήν κοινωνικήν συνεργασίαν τῶν ἐπικαλουμένων τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ.

Δέν φοβούμεθα, ὡς εἰκός, οἱ Ὀρθόδοξοι, οἱ ἔχοντες τό πλήρωμα τῆς ἀληθείας, ὅτι θά ἐπηρεασθῶμεν ἐκ τῶν ἀπόψεων τῶν ἑτεροδόξων ἀδελφῶν ἡμῶν ἐπί τῶν δογματικῶν θεμάτων. Ἀκολουθοῦμεν ἁπλῶς τήν μακράν ἐκκλησιαστικήν παράδοσιν, τήν συγκεφαλαιουμένην εἰς τήν συμβουλήν τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος, καί συζητοῦμεν ἄνευ χρονικοῦ περιορισμοῦ μετά τῶν ζητούντων παρ᾿ ἡμῶν καλοπροαιρέτως λόγον περί τῆς ἐν ἡμῖν ἐλπίδος: «Ἐν τοῖς μέν κακοθελῶς ἡμῖν μαχομένοις ἀπίστοις, ἤ κακοπίστοις, μετά πρώτην καί δευτέραν νουθεσίαν παυσώμεθα. Ἐν δέ τοῖς τήν ἀλήθειαν μαθεῖν βουλομένοις, τό καλόν ποιοῦντες, ἕως αἰῶνος μή ἐκκακῶμεν. Πλήν, καί πρός στηριγμόν ἡμῶν τῆς καρδίας ἐν ἀμφοτέροις χρησώμεθα» (Κλῖμαξ, Λόγος ΚΣΤ΄, περί διακρίσεως, 2,11).

Διά τῆς τακτικῆς ταύτης δέν προδίδομεν τήν Ὀρθοδοξίαν, ὡς κατηγορούμεθα, οὔτε ὑποστηρίζομεν οἰκουμενιστικάς ἀντιλήψεις, ἀλλά κηρύσσομεν πρός τούς ἑτεροδόξους καί πρός πάντας τήν Ὀρθόδοξον ἀλήθειαν.

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος δογματίζει ὅτι ὁ Θεός «ἀεί μεθ᾿ ἡμῶν διαλέγεται». Ἑπομένως καί ἡμεῖς οἱ ὁποῖοι θέλομεν νά πορευώμεθα κατά τό ὑπόδειγμα Αὐτοῦ ὀφείλομεν νά διαλεγώμεθα μετά πάντων ὅσων ἐπιθυμοῦν καί θέλουν νά ἀκούσουν τάς ἀπόψεις, τάς πεποιθήσεις, τήν πίστιν καί τά δόγματα τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν Ἐκκλησίας. Ἐάν παύσωμεν νά διαλεγώμεθα μετ᾿ αὐτῶν, παρακούομεν τήν ἐντολήν τοῦ Θεοῦ ὅπως μαθητεύωμεν πάντα τά ἔθνη (πρβλ. Ματθ. κη΄, 19).

Ἔχομεν δι᾿ ἐλπίδος ὅτι ἡ Ἁγιωτάτη Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τῆς Βουλγαρίας ὑπό τήν Ὑμετέραν πεπνυμένην καθοδήγησιν, Μακαριώτατε, θά συμμετέχῃ, κατά παράδοσιν καί πανορθόδοξον ἐν Διασκέψεσιν ἀπόφασιν, εἰς τούς διορθοδόξους καί διαχριστιανικούς διαλόγους καί θά συμβάλλῃ διά τῆς γνώσεως καί τῆς σοφίας τῶν ἐκπροσώπων αὐτῆς εἰς τήν διάδοσιν τῆς ἀκραιφνοῦς καί σωτηριώδους Ὀρθοδόξου πίστεως, ἀκόμη δέ καί ὅτι οἱ πιστοί Ὑμῶν διά τοῦ ζήλου αὐτῶν θά συμβάλλουν εἰς τήν ἀποφυγήν τυχόν παρεκκλίσεων ἀπό τοῦ πατροπαραδότου καί σωτηριώδους δόγματος.

Ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία κατηύθυνε τάς ψήφους τῶν ἁγίων Ἀρχιερέων τῆς Ἁγιωτάτης κατά Βουλγαρίαν Ἐκκλησίας εἰς τήν ἐκλογήν Ὑμῶν εἰς τόν περίκλυτον Θρόνον αὐτῆς, εὐχόμεθα φιλαδέλφως νά κατευθύνῃ τήν Ὑμετέραν Μακαριότητα εἰς ὀρθήν, συνετήν, σώφρονα καί νουνεχῆ πηδαλιουχίαν τοῦ σκάφους αὐτῆς. Ἀπό τῆς ἱερᾶς ἕδρας τῆς Μητρός αὐτοῦ Ἐκκλησίας, ἀπευθύνομεν χαιρετισμόν καί εὐλογοῦμεν ἅπαντα τόν Ὀρθόδοξον λαόν τῆς Βουλγαρίας καί ἐπικαλούμεθα ἐπ’αὐτόν τήν Χάριν τοῦ Κυρίου, ἵνα ἀκολουθῶν τήν ὁδόν τοῦ Εὐαγγελίου, ἀπολαύσῃ τά ἀγαθά τῆς παρούσης καί τῆς μελλούσης ζωῆς.

Μακαριώτατε,

Ἡ Ἐκκλησία ἡμῶν ἡ Ὀρθόδοξος συνεχίζει ταπεινουμένη τήν σωστικήν πορείαν καί τήν διακονίαν τῶν ὅσων αὐτοθελήτως ἐκζητοῦν τήν Χάριν τοῦ Κυρίου. Ἡμεῖς, οἱ ταπεινοί διάκονοι αὐτῆς, θά συνεχίσωμεν τήν ἐκδαπάνησίν μας, «ἀφορῶντες εἰς τόν τῆς πίστεως ἀρχηγόν καί τελειωτήν» (Ἑβρ. 12, 2), τόν Ἐσταυρωμένον καί Ἀναστάντα Ἰησοῦν Χριστόν, Ὧι μόνῳ ἡ δόξα καί τό κράτος εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.