Κυριακή B΄ Λουκά –«καθώς θέλετε ίνα ποιούσιν υμίν οι άνθρωποι, καί υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως»

Απόστολος: Β’ Κορ. α’ 21 - β’ 4

Ευαγγέλιον: Λουκά  στ’ 31 – 36

Διδασκόμαστε στα σχολεία μας, αγαπητοί μου αδελφοί,  ότι ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον. Ζει σε οργανωμένες κοινωνικές ομάδες. Και φυσικά είναι σχεδόν απίθανο να φανταστούμε ένα άνθρωπο να ζήσει μόνος του, χωρίς να έχει κάποια, έστω και ελάχιστη επαφή με άλλους ανθρώπους. Αυτή η ανάγκη της συνύπαρξης προϋποθέτει σχέσεις και κανόνες που είναι αμοιβαία αποδεκτοί. Δεν μπορείς να ενοχλείς ή και να βλάπτεις τον άλλο, εφόσον ούτε και συ μπορεί να ανεχθείς ανάλογη συμπεριφορά.

Συνεπώς ισχυει απόλυτα αυτό που ακούσαμε σήμερα στην ευαγγελική περικοπή. «καθώς θέλετε ίνα ποιούσιν υμίν οι άνθρωποι, καί υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως»

Όπως θέλετε να σας συμπεριφέρονται οι άλλοι, με τον ίδιο τρόπο να συμπεριφέρεστε και σεις σ’ αυτούς. Είναι η απλή σχέση δίκαιης συναλλαγής. Σου δίνω και μου δίνεις. Είναι μια συναλλαγή και συμπεριφορά που είναι αναγκαστική, για να πετύχουμε αυτό που θέλουμε. Με τον τρόπο αυτό συντηρείται ο κοινωνικός ιστός ειρηνικά. Είναι η βάση αναπτυξης και προόδου.

Ο Χριστιανισμός όμως, δεν σταματά εδώ. Αυτό χωρίς να το απορρίπτει, το θεωρεί δεδομένο. Ζητά κάτι περισσότερο. Κάτι περάν της δίκαιης συναλλαγής. Αν κάποιος σε αγαπά και συ του το ανταποδίδεις, είναι μια απλή υποχρέωση και μία φυσική ανταπόκριση, και δεν χρειάζεται να είσαι χριστιανός, για να το κάνεις. Όπως αν κάποιος σου κάνει ένα δώρο, ή μια άλλου είδους  καλοσύνη, πολύ απλά και φυσικά και συ νοιώθεις την ανάγκη να του ανταποδώσεις. Ή να προσφέρεις τουλάχιστον κάτι παρόμοιο, ανάλογο και ισάξιο. Και φτάνουμε σε μια οικονομική συναλλαγή. Δανείζεις σε κάποιον που σου το ζήτησε και περιμένεις να σου επιστρέψει τη διευκόλυνση με τόκο. Αυτά όλα είναι απλά και εμπεριέχονται στις αρχές που ρυθμίζουν τις ανθρωπινες σχέσεις. Όλα αυτά είναι υποχρεωτικά για όλους μας και δεν έχουν κάποια ιδιαίτερη ηθική αξία, ενώ δεν κρίνονται και δεν καταδικάζονται από τον χριστιανισμό. Θα σημειώσει εμφαντικά ο Κύριος: «Καί γάρ οι αμαρτωλοί τό αυτό ποιούσιν .... ίνα απολάβωσιν τά ίσα».  Δεν χρειάζεται να είσαι χριστιανός για να φερθείς μ’ αυτόν τον τρόπο. Γιατί ακόμη και οι αμαρτωλοί το ίδιο κάνουν, για να έχουν την αντίστοιχη απολαβή. Την ίδια ανταπόδοση.

Οι χριστιανικές αρχές όμως, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι πέραν και υπεράνω των υποχρεώσεων που όλοι έχουμε στις μεταξύ μας δοσοληψίες. Είναι κάποια σκαλιά πιο πάνω. Μια πρώτη ανατροπή σ’ αυτά που ίσχυαν μέχρι τότε. Δανείζεις και προσφέρεις υλικά αγαθά στον συνανθρωπό σου, χωρίς να περιμένεις ανταπόδοση. Κριτήριο της πράξης αυτής είναι ευσπλαχνία σε κάποιον που έχει ανάγκη. Ίσως ακόμη να είναι δείγμα συμπάθειας και αγάπης προς τον πλησίον. Είναι οπωσδήποτε χαρακτηριστικό χριστιανικού ήθους, χριστιανικής συμπεριφοράς. Και πάλι δεν αρκείται σ’ αυτό που αναντίρρητα είναι μια σημαντική πρόοδος φιλαλληλίας. Επιζητεί ο Κύριος από εμάς, τους πιστούς Του, κάτι περισσότερο, κάτι ανώτερο. Επιζητεί το απόλυτο. Το ακατόρθωτο; «αγαπάτε τούς εχθρούς υμών καί αγαθοποιείτε καί δανείζετε μηδέν ελπίζοντες……..». Όχι μόνο να αγαπάτε τους εχθρούς σας, αλλά να κάνετε το καλό και να δανείζετε χωρίς να περιμένετε κάποια ανταπόδοση...

Αυτή κι αν είναι ανατροπή στις κοινωνικές σχέσεις. Την εποχή που ακούστηκε κατέπληξε τους ακροατές. Αδιανόητο για τα ισχύοντα στις θρησκευτικές και φιλοσοφικές αρχές της εποχής αλλά και στο Μωσαϊκό ακόμη νόμο, «οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος». Το δίκαιο της εκδίκησης, της ίσης ανταπόδοσης επικρατούσε στις σχέσεις των ανθρώπων, απόλυτα αποδεκτό και ανεξέλεγκτο.

Πόσο δύσκολο ακόμη και σήμερα, αγαπητοί μου, μετά από δυο χιλιάδες χρόνια Χριστιανισμού, να νοιώσουμε αγάπη για τον εχθρό μας. Τον εχθρό και αντίπαλο, που μας κατηγορεί και μας υποβιβάζει κοινωνικά. Τον εχθρό που μας βλάπτει οικογενειακά και επαγγελματικά. Και όχι μόνο. Αλλά και τον εχθρό της πατρίδας μας. Ωστόσο δεν πρόκειται για μια θεωρητική αγάπη, αυτό που ζητά από εμάς τους πιστούς ο Κύριος. Όχι αγάπη στα λόγια. Ο Χριστιανισμός είναι θρησκεία των έργων, της αγαθής, της καλής πράξης. Είναι η αγάπη που απαιτεί δόσιμο, θυσία υλικών αγαθών αλλά και χρόνου. Φροντίδα και αγάπη, για τον συνάνθρωπο. Να προλαβαίνουμε την ανάγκη του άλλου με ενδιαφέρον και έμπρακτη αγάπη. Ειδικά σήμερα στη πολύ δύσκολη εποχή που ζούμε. Και η μικρότερη βοήθεια μπορεί να προσφέρει ανακούφιση. Και όχι μόνο υλική βοήθεια. Να δώσουμε λίγο από τον χρόνο μας. Να δούμε με ειλικρινές καί όχι προσποίηση τα προβλήματα που απασχολούν τον διπλανό μας. Να λύσουμε προβλήματα. Αυτό θα δώσει μια απλή και αποτελεσματική λύση σε πολλά κοινωνικά προβλήματα. Θα φέρει την πολυπόθητη ειρήνη στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.

«Αγαθοποιείτε μηδέν ελπίζοντες». Κάνετε το καλό χωρίς να περιμένετε να πάρετε αντάλλαγμα. Σοφά σημειώνει και μας προτρέπει ο σπλαχνικός λαός μας: «κάνε το καλό και ρίχτο στο γυαλό!» Ωστόσο το αντάλλαγμα βρίσκεται στον ουρανό. Εκείνος είναι ο τελικός στόχος μας ακολουθώντας την εντολή του Κυρίου μας. Εκεί αποβλέπουμε.

Δ.Γ.Σ – Μητρόπολη Πάφου