Ποιος είναι ήρωας;

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΗΡΩΑΣ;

            Ἡ συγ­γρα­φέ­ας Μαρ­γα­ρί­τα Κα­ρα­πά­νου ἔ­ζη­σε μι­κρὴ στὴ Γαλ­λί­α καί, λό­γῳ τῆς μη­τέ­ρας της, γνώ­ρι­σε τοὺς με­γά­λους καλ­λι­τέ­χνες τοῦ 20οῦ αἰ­ώ­να, Σάρ­τρ, Κα­μί, Μπο­βου­άρ, Πι­κά­σο. Σὲ μί­α συ­νέν­τευ­ξη ρω­τή­θη­κε: «Αὐ­τοὶ οἱ ἄνθρω­ποι ποὺ γνω­ρί­σα­τε στὴ Γαλ­λί­α σᾶς φαί­νον­ταν εὐ­τυ­χι­σμέ­νοι»; Καὶ ἀπαν­τᾶ: «Εὐ­τυ­χι­σμέ­νος εἶ­ναι μί­α λέ­ξη ποὺ δὲν τὴν ξέ­ρω. Ἦ­ταν ἄν­θρω­ποι ποὺ εἶ­χαν κά­νει αὐ­τὸ ποὺ ἤ­θε­λαν. Οἱ πε­ρισ­σό­τε­ροι ἀ­πὸ αὐ­τοὺς ποὺ θαυμάζου­με εἶ­χαν φερ­θεῖ ἄ­σχη­μα στὰ παι­διά τους. Ὁ Κα­μί, ἂς ποῦ­με, φέρθη­κε ἄσχη­μα στὸ γιό του. Ὁ Πι­κά­σο ἔ­λε­γε στὴ μα­μά μου: ᾿᾿Για­τί ἔ­χεις τὴν κό­ρη σου μα­ζί σου; Ἐ­γὼ ἔ­χω μί­α κό­ρη ποὺ ζεῖ εἴ­κο­σι λε­πτὰ ἀ­πὸ ἐ­δῶ καὶ δὲν τὴν ἔ­χω δεῖ πο­τέ᾿᾿! Ἦ­ταν οἱ ἥ­ρω­ες τοῦ κό­σμου, δὲν τοὺς ἔ­νοι­α­ζε τίποτα πέ­ραν τοῦ ἑ­αυ­τοῦ τους… Δὲν θὰ ἤ­θε­λα νὰ εἶ­χα τὴ ζω­ή τους» (Στ. Θεο­δω­ρά­κη, Οἱ ἄν­θρω­ποί μου, σελ. 56-57).

            Νὰ λοι­πὸν τί «ὑ­ψη­λὲς» φι­λο­σο­φί­ες ἀ­κο­λου­θοῦ­σαν αὐ­τὰ τὰ με­γά­λα πνεύ­μα­τα τῆς ἐ­πο­χῆς μας. Δὲν τοὺς ἔ­νοι­α­ζε τί­πο­τα πέ­ραν τοῦ ἑ­αυ­τοῦ τους. Θε­ός τους ἦ­ταν ὁ ἑ­αυ­τός τους. Οἱ ἄλ­λοι, ὅ­πως ἔ­λε­γε ὁ Σάρ­τρ, ἦ­ταν ἡ κόλασή τους. Καὶ ἐ­πει­δὴ ὅ­λοι σή­με­ρα ἐ­πι­δι­ώ­κουν αὐ­τὸ ἀ­κρι­βῶς, τὴν ἀπόλυτη ἱ­κα­νο­ποί­η­ση τοῦ ἑ­αυ­τοῦ τους, γι᾿ αὐ­τὸ τέ­τοι­οι ἄν­θρω­ποι ἀποτελοῦν τοὺς ἥ­ρω­ες τοῦ και­ροῦ μας.

Ὅ­μως τί σό­ι ἥ­ρω­ες μπο­ρεῖ νὰ εἶ­ναι ὅ­σοι ζοῦν ὑ­πο­ταγ­μέ­νοι στὶς ἐ­γω­κεν­τρι­κὲς ἀ­παι­τή­σεις τῆς φύ­σης τους; Λέ­νε οἱ ἅ­γιοι, ὅ­τι τέ­τοι­οι ἄν­θρω­ποι ζοῦν ἀκό­μα στὸ φυ­σι­κὸ ἐ­πί­πε­δο. Σω­στό, κα­λὸ καὶ φυ­σι­κὸ θε­ω­ροῦν ὅ,τι ὑ­πα­γο­ρεύ­ει ἡ φύ­ση τους. Ποι­ὰ φύ­ση ὅ­μως; Ὄ­χι αὐ­τὴ βέ­βαι­α ποὺ βγῆ­κε «κα­λὴ λί­αν» ἀ­πὸ τὰ χέ­ρια τοῦ Δη­μι­ουρ­γοῦ, ἀλ­λ᾿ αὐ­τὴ ποὺ προ­έ­κυ­ψε ἀ­πὸ τὴν πα­ρα­κο­ὴ τῶν Πρω­το­πλά­στων. Με­τὰ τὴν πτώ­ση στὴν ἁ­μαρ­τί­α. Μιὰ φύ­ση γε­μά­τη πά­θη καὶ ἐ­πι­θυ­μί­ες πο­νη­ρές, ἐγ­κλω­βι­σμέ­νη στὸν ἐμ­πα­θῆ ἐ­γω­κεν­τρι­σμό. Αὐτὰ πλέ­ον θε­ω­ρεῖ ὁ ἄν­θρω­πος ὡς κα­λό, ἀ­φοῦ εἶ­ναι φυ­σι­κὰ πράγ­μα­τα κατὰ τὴ γνώ­μη του.

Ἔ­τσι λοι­πὸν δὲν κα­τα­νο­εῖ τί νό­η­μα π.χ. ἔ­χει νὰ ἀ­γα­πᾶ, ὅ­ταν δὲν ἔ­χει νὰ κερ­δί­σει κά­τι. Ὅ­λα περ­νοῦν μέ­σα ἀ­π᾿ τὸ κό­σκι­νο τοῦ ὠ­φε­λι­μι­σμοῦ καὶ τῆς χρη­σι­μο­θη­ρί­ας. Γι᾿ αὐ­τὸ καὶ ὡς   κα­τ᾿ ἐ­ξο­χὴν ἁ­μαρ­τί­α λο­γί­ζε­ται ὁ ἐ­γω­κεν­τρι­σμός. Ποὺ ὁ­δη­γεῖ τὸν ἄν­θρω­πο σι­γὰ-σι­γὰ σὲ ἀ­παν­θρω­πί­α. Συ­νή­θως τὸν πα­ρο­μοι­ά­ζου­με τό­τε μὲ ζῶ­ο, θε­ω­ροῦ­με κτη­νω­δί­α αὐ­τὴ τὴ στά­ση ζω­ῆς. Καὶ ξε­χνᾶ­με ὅ­τι τὰ ζῶ­α ἔ­χουν κά­ποι­ες συμ­πε­ρι­φο­ρὲς ποὺ ὑ­πε­ρέ­χουν σὲ ἀ­σύγ­κρι­το βαθ­μὸ ἀ­πὸ τὶς δι­κές μας.

Σὲ ἕ­να ἀ­π᾿ τὰ ἐγ­κώ­μια τοῦ Ἐ­πι­τα­φί­ου ψάλ­λο­με τὸ ἑ­ξῆς ἀ­ξι­ο­θαύ­μα­στο: «Πλη­γω­μέ­νος στὴν πλευ­ρά σου Λό­γε (=Χρι­στέ), ὅ­πως ὁ πε­λε­κά­νος, ἐ­ζω­ο­ποί­η­σες τὰ νε­κρά σου τέ­κνα, στά­ζον­τας πά­νω τους ζω­τι­κοὺς κρου­νοὺς (=τὸ αἷ­μα Σου)». Τί κά­νει δηλ. ὁ πε­λε­κά­νος; Τρυ­πά­ει μὲ τὸ ράμ­φος τὴν πλευ­ρά του καὶ μὲ τὸ αἷ­μα του δί­νει ζω­ὴ στὰ μι­κρά του, ὅ­ταν τὰ δαγ­κώ­σει δη­λη­τη­ρι­ῶ­δες φί­δι. Καὶ αὐ­τή του ἡ ἐ­νέρ­γεια πα­ρα­βάλ­λε­ται, οὔ­τε λί­γο οὔ­τε πο­λύ,  μὲ τὴ σταυ­ρι­κὴ θυ­σί­α τοῦ Χρι­στοῦ μας.

Μπρο­στὰ σὲ τέ­τοι­ον ἡ­ρω­ι­σμὸ καὶ αὐ­το­θυ­σί­α ποὺ δεί­χνουν, δι­δαγ­μέ­να ἀ­π᾿ τὸν Δη­μι­ουρ­γό τους, τὰ ζῶ­α, ἔ­χου­με τὸ θρά­σος ἐ­μεῖς μὲ τὶς ἐ­γω­κεν­τρι­κές μας συμ­πε­ρι­φο­ρὲς νὰ λε­γό­μα­στε ἥ­ρω­ες; 

Πρωτ. Δ. Μ.

Μηνιαίο Περιοδικό Ι. Μ. Νικοπόλεως & Πρεβέζης Αρ. Φύλλου 357 «Λυχνία» Απρίλιος 2013

Ζωηφόρος