Αγία Νόννα (5 Αυγούστου)

Το μεγαλείο της μητρότητας

 Μία σπουδαία και Αγία Μητέρα τιμά σήμερα, αγαπητοί μου, η Εκκλησία μας. Πρόκειται για την Αγία Νόννα, μητέρα ενός εκ των Αγίων Tριών Ιεραρχών, του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου. Yπήρξε γυναίκα ευσεβής, αγνή, με θερμή πίστη, με διαμαντένιο χαρακτήρα, με πολλή μελέτη και ακριβή γνώση των δογμάτων και των εντολών της χριστιανικής πίστεως, που αναδείχθηκε ο καλός άγγελος της οικογένειάς της.

Ο σύζυγός της Γρηγόριος είχε πλανηθεί στην αίρεση των Yψισταρίων, που δεχόταν μονοπρόσωπο τον Ύψιστο και  απέρριπτε τον Tριαδικό Θεό. Αλλά η Νόνα, με τις προσευχές της και την πειθώ, που εξασκούσε με σοφία και στοργή, επανέφερε το σύζυγό  της στον Ορθόδοξο δρόμο, για να αναδειχθεί, στη συνέχεια, ένας από  τους πιο ευσεβείς Επισκόπους της Εκκλησίας μας. 

Ταυτόχρονα, η  Νόνα έδειξε τόσο μεγάλη προσοχή στην ανατροφή των παιδιών της,  ώστε ανέδειξε πολύτιμες δυνάμεις και έξοχα κοσμήματα της  χριστιανικής πίστεως. Και αυτά ήταν ο μεγάλος  Πατέρας της  Εκκλησίας μας Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο άλλος γιος της Καισάριος και  η ευσεβέστατη κόρη της Γοργονία. Έτσι η Νόννα αποτελεί διαχρονικό  παράδειγμα προς μίμηση στις κοινωνίες που θέλουν να αντλούν από  την οικογένεια χριστιανική τόνωση και δυνάμεις νικηφόρες κατά των  ασεβών δοξασιών και της τυραννίας των παθών.

Ο υιός της Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο Μέγας αυτός ποιητής της Εκκλησίας και της Πατερικής Θεολογίας, υμνεί το μεγαλείο της μητέρας του Νόννας αναφωνώντας  «τί μητρός συμπαθέστερον;»1

Υπάρχει, άραγε, ανθρώπινο πλάσμα σ’ αυτόν τον κόσμο που να  προκαλεί τέτοια αισθήματα συμπάθειας, στοργής, αγάπης αλλά και  λατρείας, όσο η μητέρα; Η όποια μητέρα, η αγράμματα ή η  εγγράμματη, με ευγενή ή ταπεινή καταγωγή, η νεότερη ή η γεροντότερη; Η μητέρα είναι  συνεργάτης του Θεού στο μεγαλύτερο μυστήριο του κόσμου: στο μυστήριο της ζωής, καθώς, κάθε φορά που γεννά, θριαμβεύει επί του θανάτου. Η μητέρα είναι η ήρεμη δύναμη, ο κυρίαρχος παράγων της οικογενειακής συνοχής, ο κυματοθραύστης των οικογενειακών κρίσεων  και προβλημάτων, η απαντοχή του συζύγου, το καταφύγιο και η ασπίδα των παιδιών.

Και όμως, αυτό το συμπαθέστατο πλάσμα στις μέρες μας απογυμνώνεται από την ζηλευτή ιερότητα με την οποία το προίκισε ο Θεός, καθώς η βασική του ιδιότητα, η μητρότητα, τίθεται  σε αμφισβήτηση. Η μητρότητα πλήττεται βάναυσα στην εποχή μας όταν γίνεται αντικείμενο πειραματισμών στα επιστημονικά εργαστήρια, τα οποία, προκειμένου να πετύχουν την κύηση, χρησιμοποιούν μεθόδους που δε συνάδουν με τα φυσικά ανθρώπινα δεδομένα. Η μητρότητα υποτιμάται στα πρόσωπα εκείνων των γυναικών που, ως φέρουσες και υποκαθιστώσες μητέρες, παίζουν ένα συγκεκριμένο και προκαθορισμένο ρόλο, απογυμνωμένο από το θεϊκό συστατικό της αγάπης, ανακατεύοντας επικίνδυνα την εικόνα των γονεϊκών σχέσεων.

Η μητρότητα εξουθενώνεται όταν η γυναίκα αρνείται τον ιερό της ρόλο και τη θεϊκή της αποστολή και χωρίς δισταγμό, δέχεται να πετάξει το έμβρυο στα σκουπίδια για να μη στερηθεί την ελευθερία της, για να μη θιγεί η καριέρα της, για να μη περιοριστούν τα δήθεν ατομικά  της δικαιώματα. Η μητρότητα εκφυλίζεται σήμερα όταν γίνεται υπό πίεση και χρησιμοποιείται από τους επικίνδυνους νόες επικίνδυνων και επιτηδείων ανθρώπων και συστημάτων, για την εξυπηρέτηση σκοτεινών οικονομικών συμφερόντων. Τπό αυτές τις συνθήκες, το  «συμπαθέστερον» πρόσωπο, όπως ο Άγιος Γρηγόριος χαρακτηρίζει τη μητέρα του Νόννα, αποσυντίθεται από όλα εκείνα τα στοιχεία που το καθιστούν ιερό, συμπαθές, αγαπητικό και σεβαστό.

Όλα τα παραπάνω δεν είναι άσχετα με την σύγχρονη ποικίλη κατάπτωση της κοινωνίας μας, που υφίσταται φθορά και αποσύνθεση, επειδή, συν τοις άλλοις, έθεσε στο περιθώριο την αξία της μητρότητας και την ιερή αποστολή της, επειδή επηρεάστηκε καταλυτικά από την υλιστική αντίληψη της ζωής, την ηδονοθηρία και τον εγωιστικό ανταγωνισμό. 

Η μητρότητα λαμβάνει τις διαστάσεις που πρέπει να έχει όταν επενδύεται από δύο απαραίτητα συστατικά: την θυσιαστική αγάπη και την έμπονη προσευχή. Μητέρες που αγάπησαν τα παιδιά τους περισσότερο και από τον ίδιο τους τον εαυτό, αναδείχθηκαν αληθινές μητέρες, ζωντανά παραδείγματα όλες τις εποχές. Μητέρες που ακούμπησαν τα παιδιά τους στα χέρια του Θεού, με την προσευχή, προσέφεραν στα τέκνα τους την μεγαλύτερη ευεργεσία, που δε μπορεί να συγκριθεί με καμία υλική προίκα και κληρονομιά: τα έκαναν ζωντανά μέλη της Εκκλησίας. Σα ασφάλισαν στο λιμάνι της οικογένειας του Θεού.

Μια τέτοια μητέρα ήταν, αδελφοί μου, η Αγία Νόννα. Το παράδειγμά της ας γίνει υπόδειγμα ζωής για όλες τις μητέρες. ΑΜΗΝ!

Αρχιμ. Επιφάνιος Οικονόμου

1. P.G. 35,869