Κυριακή των Αγίων Πατέρων της Δ΄Οικουμενικής Συνόδου - «Αιρετικὸν άνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτού» (Αποστολικό Ανάγνωσμα)

Αποστολικό Ανάγνωσμα:Τίτου γ΄ 8-15

«Αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ»

Ἡ σημερινὴ Κυριακὴ εἶναι ἀφιερωμένη στὴ μνήμη τῶν 630 ἁγίων καὶ θεοφόρων Πατέρων ποὺ συγκρότησαν τὴν Δ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο στὴ Χαλκηδόνα τὸ 451 μ.Χ. καὶ κατεδίκασαν  τὴν αἵρεση τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ.

Ἡ καταδίκη αὐτὴ ἦταν κάτι τὸ ἐπιβεβλημένο. Ἄλλωστε, ὅπως  διαβάζουμε  καὶ στὸ σημερινὸ Ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα, ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ἀπευθυνόμενος στὸ μαθητή του Τίτο, ποὺ  ἦ ταν ἐπίσκοπος στὴν Κρήτη, συμβουλεύει: «Αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ», δηλαδή, αἱρετικὸ ἄνθρωπο ποὺ ἐπιμένει νὰ δημιουργεῖ σκάνδαλα καὶ διαιρέσεις στὴν Ἐκκλησία, μολονότι τὸν  συμ βούλευσες γιὰ πρώτη καὶ δεύτερη φορά, παράτησέ τον καὶ ἀπόφευγέ τον.

Ὁπωσδήποτε τὸ νὰ  ἀποφεύγουμε τοὺς αἱρετικοὺς καὶ νὰ μὴν ἐπικοινωνοῦμε μαζί τους ὅταν αὐτοὶ ἐμμένουν στὴν πλάνη, ἀποτελεῖ μέτρο σκληρὸ καὶ ἐπώδυνο, μέτρο ὅμως τὸ ὁποῖο εἶναι ἀπαραίτητο καὶ ὠφέλιμο. Ἂς δοῦμε λοιπὸν ποιὰ εἶναι ἡ ὠφέλεια αὐτοῦ τοῦ σκληροῦ μέτρου.

1. Διαφυλάττει τὴν Εκκλησία

Ἡ ἐνέργεια αὐτὴ τῆς διακοπῆς τῆς ἐπικοινωνίας μὲ αἱρετικοὺς πρωτίστως διαφυλάττει τὴν Ἐκκλησία ἀπὸ τὸν κίνδυνο γενικότερης ἐκτροπῆς. Ἂν ἀφήσουμε τοὺς αἱρετικοὺς νὰ δροῦν ἀνενόχλητοι μέσα στὴν Ἐκκλησία καὶ νὰ  διακινοῦν τὶς ἰδέες τους, τότε ὑπάρχει κίνδυνος νὰ παρασυρθοῦν κάποια  ἀσθενὴ ὡς πρὸς τὴν πίστη μέλη της  καὶ νὰ ἀκολουθήσουν τὶς πλανεμένες διδασκαλίες τους.

Τὸν κίνδυνο αὐτὸ εἶχε ἐπισημάνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὅταν μιλοῦσε γιὰ  τελευταία φορὰ στοὺς πρεσβυτέρους τῆς Ἐφέσου: Ἀκόμη κι ἀπὸ σᾶς τοὺς ἴδιους, τοὺς εἶχε πεῖ τότε, θὰ ἐμφανιστοῦν ἄνθρωποι ποὺ θὰ διδάσκουν  διδασκαλίες οἱ ὁποῖες θὰ  διαστρέφουν  τὴν ἀλήθεια «τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν», δηλαδὴ μὲ σκοπὸ νὰ παρασύρουν τοὺς πιστοὺς καὶ  νὰ τοὺς κάνουν ὀπαδούς τους (Πράξ. κ΄ 30). Καὶ συμπλήρωσε: «διὸ γρηγορεῖτε»‧ γι’ αὐτὸ νὰ προσέχετε!

Ὁπωσδήποτε τὴν κύρια εὐθύνη γιὰ τὴ διαφύλαξη τῆς Ἀλήθειας ἔχουν οἱ  ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖοι ὀφείλουν νὰ διαφωτίζουν συστηματικὰ τοὺς πιστοὺς σὲ θέματα Ὀρθοδόξου πίστεως καὶ ζωῆς καὶ νὰ τοὺς ἐνημερώνουν κάθε φορὰ ποὺ διαπιστώνουν κάποιο κίνδυνο ἐκτροπῆς.

Παράλληλα ὅμως καὶ καθένας μας ὀφείλει νὰ μὴν ἐκθέτει τὸν ἑαυτό του σὲ παρόμοιο κίνδυνο. Δηλαδή, νὰ μὴ δέχεται ἐπισκέψεις αἱρετικῶν στὸ σπίτι του, νὰ μὴν ἀνοίγει πρόχειρα κι ἐπιπόλαια συζητήσεις μαζί τους, νὰ μὴν παίρνει κανένα δῶρο ἀπ’ αὐτούς, ὅσο ἑλκυστικὸ κι ἂν εἶναι, καὶ ὁπωσδή ποτε νὰ ἐνημερώνει ἐγκαίρως τὸν ἐφημέριο τῆς ἐνορίας του γιὰ κάθε κίνηση αἱρετικῶν ποὺ παρατηρεῖ στὴν περιοχή.

 Μὲ τὸ νὰ ἀποφεύγουμε λοιπὸν κάθε σχέση μὲ τοὺς αἱρετικοὺς  λαμβάνουμε  ἀνθρωπίνως τὰ μέτρα μας, ὥστε νὰ μὴν παραπλανηθοῦμε ἐμεῖς οἱ  ἴδιοι.

Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ μᾶς, ἡ διακοπὴ ἐπικοινωνίας μὲ τὸν αἱρετικὸ ὠφελεῖ καὶ τὸν ἴδιο. Πῶς;

2. Μήνυμα ἀφυπνιστικὸ

Ἡ διακοπὴ τῆς ἐπικοινωνίας μὲ τὸν αἱρετικὸ ἀποτελεῖ στὴν οὐσία μιὰ ἀκόμη προσπάθεια νὰ τοῦ στείλουμε μήνυμα ἀφυπνιστικὸ γιὰ τὴ σωτηρία του.

Ὅταν κάποιος, παρὰ τὶς ἐπανειλημμένες ὑποδείξεις ποὺ τοῦ ἔγιναν, ἐπιμένει στὴν πλάνη καὶ τὴν αἵρεση, δὲν ὑπάρχει ἄλλο μέσο πλέον γιὰ νὰ καταλάβει τὸ ὀλέθριο σφάλμα του παρὰ ἡ ἀποκοπή του ἀπὸ τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Βέβαια κάτι τέτοιο εἶναι ὀδυνηρό. Ὅπως πονάει κάποιος ὅταν κόβεται κάποιο μέλος τοῦ σώματός του, ἔτσι καὶ τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἡ Ἐκκλησία, πονάει ὅταν ἀποκόπτεται ἕνα μέλος της.

Βέβαια στὸ σημεῖο αὐτὸ ἴσως κάποιοι ἐπικαλεσθοῦν τὸ ἐπιχείρημα τῆς ἀγάπης: Εἶναι σωστὸ ὁ  χριστιανός, ποὺ καλεῖται νὰ ἀγαπᾶ καὶ τοὺς ἐχθρούς του ἀκόμη, νὰ κόβει κάθε σχέση μὲ κάποιον  συνάνθρωπό του ποὺ παρασύρθηκε στὴν αἵρεση; Ἀλλὰ ἀκριβῶς ἡ ἀγάπη εἶναι αὐτὴ ποὺ ὑπαγορεύει αὐτὴ τὴ φαινομενικὰ σκληρὴ καὶ ἄσπλαχνη στάση. Διότι ἂν παρὰ τὴν ἐμμονή του στὴν αἵρεση ἐμεῖς τοῦ δείχνουμε οἰκειότητα, τότε δὲν τὸν βοηθοῦμε νὰ καταλάβει σὲ ποιὸν καταστροφικὸ δρόμο βρίσκεται.

 Ἄλλωστε κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ ἰσχυριστεῖ ὅτι ἔχει περισσότερη ἀγάπη ἀπὸ τὸν εὐαγγελιστὴ τῆς ἀγάπης, τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Θεολόγο, ὁ ὁποῖος συνιστᾶ στοὺς πιστοὺς νὰ μὴ φιλοξενοῦν στὸ σπίτι τους αἱρετικὸ ἄνθρωπο, οὔτε κὰν νὰ τὸν χαιρετοῦν (Β΄ Ἰω. 10). Κι ὁ  ἴδιος ὁ ἅγιος Ἰωάννης, ὅταν κάποτε πῆγε σ’ ἕνα δημόσιο λουτρὸ καὶ εἶδε ἐκεῖ τὸν αἱρετικὸ Κήρινθο, εἶπε: «Πᾶμε νὰ φύγουμε γρήγορα, διότι ἀφοῦ εἶναι μέσα αὐτὸς ὁ ἐχθρὸς τῆς ἀληθείας, ὑπάρχει κίνδυνος νὰ πέσει τὸ κτήριο καὶ νὰ μᾶς καταπλακώσει»!

❁   ❁   ❁

Ζοῦμε σὲ ἐποχὴ ὅπου ἡ ἐλεύθερη διακίνηση τῶν ἰδεῶν, τὰ ἐξελιγμένα μέσα ἐπικοινωνίας καὶ ὁ καθημερινὸς συγχρωτισμός μὲ ἀνθρώπους διαφόρων δογμάτων καὶ θρησκειῶν δημιουργοῦν σύγχυση σὲ θέματα πίστεως καὶ ἀξιῶν καὶ εὐνοοῦν τὴν ἀνάπτυξη μιᾶς νοοτροπίας ποὺ τὰ θεωρεῖ ὅλα ἴδια. Αὐτὸς ὁ θρησκευτικὸς συγκρητισμός, ὅπως ὀνομάζεται, ἀποτελεῖ ἴσως τὸν μεγαλύτερο κίνδυνο ποὺ καλούμαστε νὰ ἀντιμετωπίσουμε ὡς πιστοὶ χριστιανοί.

Ἂς λάβουμε λοιπὸν τὰ μέτρα μας μὲ βάση τὴν ἁγιοπνευματικὴ διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας τοὺς ὁποίους τιμοῦμε καὶ ἑορτάζουμε σήμερα.

Τὸ χρέος τῆς ἀγάπης πρὸς τοὺς αἱρετικοὺς ὑπαγορεύει νὰ ἔχουμε στάση ἐπιφυλακτικὴ καὶ ἰδιαίτερα προσεκτικὴ ἀπέναντί τους. «Στῶμεν καλῶς»!

«Ο ΣΩΤΗΡ» 1-7-2012