Ισπανίας Πολύκαρπος: Θα εργαστώ, έστω και μονομερώς, υπέρ της ενότητας των Χριστιανών. Συμπροσευχές κατά την“Εβδομάδα Προσευχής για τη Χριστιανική Ενότητα”.

Ορθόδοξοι και Ρωμαιοκαθολικοί  συμπροσευχήθηκαν  φέτος (Ιανουάριος 2012) κατά την εορτή  του Αγίου  Ildefonso του Τολέδο  που συνέπεσε με την“Εβδομάδα Προσευχής για τη Χριστιανική Ενότητα”.   Φωτογραφίες του Μητροπολίτη Ισπανίας και Πορτογαλίας, Πολυκάρπου και του Ρωμαιοκαθολικού Αρχιεπισκόπου  του Τολέδο,   Δ.  Braulio Rodríguez Plaza.

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Ισπανίας και Πορτογαλίας, υπέρτιμος και έξαρχος Μεσογείου Θαλάσσης, κ. Πολύκαρπος (κατά κόσμον Παναγιώτης Σταυρόπουλος) γεννήθηκε το έτος 1963 στη Ναύπακτο. Απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής Αθηνών (1986), μετά την στρατιωτική του θητεία (1986-1988), μετεκπαιδεύθη στο Ποντιφικό Ινστιτούτο Ανατολικών Σπουδών Ρώμης (1988-1990). Διάκονος και Πρεσβύτερος χειροτονήθηκε στο Φανάρι, τον Ιανουάριο του 1990. Υπηρέτησε Ιερατικός Προϊστάμενος της Αδελφότητος του Αγ. Νικολάου και Εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου των εν Βενετία Ορθοδόξων Ελλήνων (1990-2007) και Πρωτοσύγκελλος της νεοπαγούς Ιεράς Μητροπόλεως Ιταλίας (1992-2007), τα μέγιστα καταβαλών για την οργάνωση, εμπέδωση και ανάπτυξη αυτής.

Σε συνέντευξη  του Μητροπολίτη  Ισπανίας - Πορτογαλίας Πολύκαρπου σε Ισπανική  ιστοσελίδα  τέθηκαν ερωτήσεις και για το θέμα των διαλόγων. Ανάμεσα σε άλλα απάντησε:

─ Κατά τη γνώμη σας, και με βάση την εμπειρία σας σε Ιταλία και Ισπανία, πώς μας βλέπουν τους Ορθόδοξους οι Καθολικοί;

Επίσημα οι Καθολικοί μας βλέπουν ως «Χωρισμένους Αδερφούς». Αυτή είναι η επίσημη καθολική ορολογία, απέναντι των Ορθοδόξων. 

─ Ποιες είναι οι σχέσεις σας με την τοπική Καθολική Εκκλησία;

─ Σε γενικές γραμμές οι σχέσεις μας με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία της Ιβηρίας είναι καλές και αδελφικές. Επαναλαμβάνω και πάλι την ιδιαιτερότητα του ιβηρικού εδάφους και των δυσκολιών που συναντούμε καθημερινά. Οι ισορροπίες είναι λεπτές και έχουμε επιτακτική ανάγκη χώρων λατρείας, εξαρτώμενοι από την αδελφική κατανόηση και ευγένεια των Ρωμαιοκαθολικών αδελφών μας. Προσωπικά, στον τομέα αυτό ακολουθώ την αδελφική «πολιτική» του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του Πατριάρχου μας, και όπως υποσχέθηκα στον Ενθρονιστήριο λόγο μου θα εργαστώ, έστω και μονομερώς, υπέρ της ενότητας των Χριστιανών, έχων ως έμβλημα τους λόγους του Κυρίου μας ολίγον προ του σωτηριώδους πάθους του: «ίνα πάντες ώσιν εν».

Πάντως εκείνο το οποίο βλέπω είναι ότι η αντιμετώπιση της δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου εκ μέρους της Ιβηρικής Ρωμαιοκαθολικής Ιεραρχίας, τουλάχιστον σε θεσμικό επίπεδο και σε γενικές γραμμές, δεν είναι η δέουσα, εάν ληφθούν υπ’ όψιν οι δεσμοί που ενώνουν το Οικουμενικό Πατριαρχείο με την Εκκλησία της Ρώμης και τους δύο προκαθημένους, τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τον Πάπα Βενέδικτο τον Δέκατο έκτο, ενώ απεναντίας παραδείγματος χάριν για τους Ρουμάνους τα πράγματα είναι πιο εύκολα.

─ Σε ποιο στάδιο βρίσκεται ο διάλογος ανάμεσα την Ορθόδοξη και την Καθολική Εκκλησία την παρούσα στιγμή;

─ Την παρούσα στιγμή ο επίσημος διάλογος βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο διότι εξετάζει ένα από τα κύρια σημεία που διαιρούν τις δυο Εκκλησίες. Αφορά στην εκκλησιολογία και συγκεκριμένα στο πρωτείο του Επισκόπου Ρώμης. Υπάρχει, πάντοτε, ένα πρωτείο στην Εκκλησία και ένας πρώτος σε τοπικό (Μητροπολίτης) και σε εθνικό επίπεδο (Πατριάρχης). Το θέμα είναι εάν το πρωτείο αυτό είναι πρωτείο εξουσίας ή τιμής και διακονίας.

Αυτή τη στιγμή έχει ξεκαθαριστεί, ότι στην Εκκλησία υφίσταται πρωτείο, υφίσταται ένας πρώτος, και πρώτος σε όλη την Εκκλησία είναι ο Επίσκοπος Ρώμης, πάντοτε εντός του θεσμού της Πενταρχίας των Πατριαρχών. Αλλά εξακολουθεί πάντα να παραμένει η βασική διαφορά ότι κατά τους Ορθοδόξους αυτό το πρωτείο δεν είναι πρωτείο εξουσίας αλλά είναι πρωτείον τιμής, primusinterpares. Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν διάφορες Επιτροπές, θεολογικές κι ιστορικές, που εξετάζουν το πρωτείο του Επισκόπου Ρώμης κατά την πρώτη χιλιετία, που κατ’ ουσίαν δεν υφίσταται, για να προχωρήσουν μετά στη δεύτερη χιλιετία, όπου διεμορφώθη και επικράτησε δογματικά. Το πρωτείο του Επισκόπου Ρώμης είναι ένα από τα βασικώτερα σημεία που διαιρούν τις Εκκλησίες, Ρωμαιοκαθολική και Ορθόδοξη, γιατί ενώ σε εμάς το πρωτείο θεωρείται πρωτείον τιμής και ο πρώτος είναι πρώτος μεταξύ ίσων, κατά την Ρωμαιοκαθολική εκκλησιολογία είναι πρωτείον εξουσίας, μάλιστα δε ο Πάπας είναι ανώτερος και αυτής της Οικουμενικής Συνόδου.

Κατά τα άλλα ο διάλογος προχωρεί και θα δούμε πού θα καταλήξει η εξέταση αυτού του συγκεκριμένου σημείου το οποίο άρχισε από τη Συνεδρία της Διεθνούς Μεικτής Επιτροπής Ορθοδόξων και Καθολικών στη Ραβέννα και συνεχίστηκε στην Κύπρο. Δεν γνωρίζω πότε και πού θα γίνει η επόμενη συνεδρία της Επιτροπής. Το κοινό κείμενο το οποίο υπεγράφη αναγνωρίζει ότι στην Εκκλησία υπάρχει πρωτείον και πρώτος. Παραμένει άλυτη η μεγάλη διαφορά τι είδους είναι αυτό το πρωτείον, δηλαδή εξουσίας ή τιμής, και δεν ξέρω αν ο θεολογικός διάλογος θα τη λύσει τελικά, δεδομένου ότι είναι σημαντική διαφορά θεολογική, δογματική και εκκλησιολογική. Πάντως κατά τους Θείους Κανόνες, την Ιερά Παράδοση και την Εκκλησιολογία της αδιαιρέτου Εκκλησίας υφίσταται πρώτος, ο οποίος δεν νοείται άνευ των υπ' αυτού συνεπισκόπων, αλλά ούτε και οι τελευταίοι άνευ του πρώτου αυτών.