Μοναχός Μωυσής, Αγιορείτης, Η διάκριση

Η διάκριση

Γράφει ο μοναχός Μωυσής, Αγιορείτης

Η διάκριση ξεχωρίζει το ορθό, επιλέγει το αγαθό, κρίνει το καλύτερο, αποφεύγει τα άκρα, βαδίζει τη μέση οδό. Ψάχνει για την καλύτερη απάντηση σε ένα ερώτημα που τίθεται, την πρέπουσα λύση. Η διάκριση είναι απαραίτητη για όλους, ιδιαίτερα όμως για τους διδάσκοντες, τους καθοδηγούντες και συμβουλεύοντες.

Δεν χρειάζεται ούτε υπερβολική αυστηρότητα ούτε μεγάλη επιείκεια. Άστοχες και αδιάκριτες παρεμβάσεις έκαναν ανθρώπους να πικραθούν και να απογοητευτούν για πάντα. Στα θέματα προσεγγίσεως των άλλων δεν ωφελούν πείσματα, ρηχότητες και προχειρότητες. Η διάκριση προέρχεται από γνώση, εμπειρία, πνευματική καλλιέργεια και ωριμότητα. Είναι αποτέλεσμα αυτοελέγχου, αυτοκριτικής, μελέτης και θείου φωτισμού. Η διάκριση παρηγορεί και αναπαύει ψυχές. Η αδιακρισία πληγώνει, κουράζει και ταλαιπωρεί. Έχουν ευθύνη οι καθοδηγοί. Μη δημιουργούν νέα προβλήματα με επιπόλαιες κατευθύνσεις.

Στις καθημερινές διαπροσωπικές σχέσεις χρειάζεται πλησίασμα, κατανόηση, συνεργασία, ευγένεια, καταδεκτικότητα, πνεύμα θυσίας. Ιδιαίτερα τους νέους, όταν τους πιέζουμε, δεν τους βοηθάμε. Αντιδρούν, δεν ακούνε και απομακρύνονται. Το μεγάλο ζόρισμα, μπούχτισμα και στρίμωγμα φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα. Ο ανελεύθερος εξαναγκασμός είναι αφιλάνθρωπος.

 Διακριτικός συνήθως είναι ο ταπεινός άνθρωπος. Η διάκριση απομακρύνει τον άνθρωπο από επικίνδυνες για την πνευματική ζωή υπερβολές. Η διάκριση αποξενώνει τους φίλους της από κάθε μορφής πλάνη. Δεν αφήνει να επιδεινωθεί το νόσημα.

Ο ιερός Χρυσόστομος λέει πως στην πνευματική αγωγή η μεγάλη αυστηρότητα, οι συνεχείς επιπλήξεις και οι πολλές παρατηρήσεις και τιμωρίες πονούν, κουράζουν και αποθαρρύνουν. Η διάκριση καλείται να σώσει και όχι να επιδεινώσει μια κατάσταση. Η συγχωρητικότητα, η μετάνοια και η αγάπη υπερβαίνουν την όποια αμαρτία. Ο ευγενικός, χαριτωμένος και ταπεινός τρόπος είναι χρήσιμος πάντοτε. Το καλό δεν φέρνει καλό όταν καλώς δεν γίνεται. Τους ανθρώπους θα βοηθήσουμε καλύτερα με την αγαπητική αλήθεια, τη φιλαδελφεία και την καταδεκτικότητα.

Κάθε άνθρωπος έχει το κλειδί του, το κλικ του. Να μη στεκόμαστε απέναντί του ως ανακριτές, δικαστές, ψυχαναλυτές και κατήγοροι.

Η μεγάλη αρετή της διακρίσεως είναι μέγιστη πνευματική δύναμη. Δεν είναι αποτέλεσμα νοητικής οξύνσεως, δυνατής ευφυίας και μόνο μελέτης. Πρόκειται για θεοδώρητο και θεοχαρίτωτο χάρισμα. Όσοι το έχουν δεν φλυαρούν, δεν ενθουσιάζονται εύκολα, δεν απογοητεύονται ποτέ. Ο διακριτικός ποιμένας παραδειγματίζει, ειρηνοποιεί, ανέχεται και υπομένει. Σηκώνει όσους πέφτουν, θεραπεύει τους νοσούντες, εμπνέει την αρετή. Γνωρίζει τι θα πει, πότε θα το πει, γιατί θα το πει, πόσο θα πει, τι δεν θα πει. Προσπαθεί να διεγείρει την κάθε ψυχή, δίχως να θέτει δυσβάστακτα φορτία στους ώμους των αδυνάτων. Συστηματικά δεν χρησιμοποιεί ψυχολογικό εξαναγκασμό και πνευματική βία. Βοηθά περισσότερο με το σεμνό του παράδειγμα. Μερικοί νομίζουν ότι θα πρέπει πάντοτε να είναι σοβαροφανείς, αχαμογέλαστοι, εντελώς τυπικοί και σκληρά ψυχροί. Το γλυκό χαμόγελο, το μετρημένο χιούμορ, η ζεστή ματιά, ο ιλαρός λόγος και η ευπροσηγορία βοηθούν πιο πολύ.

Η διάκριση δίχως επιπόλαιες συναισθηματικότητες και μοιρολατρίες δίνει απλότητα, καρτερικότητα, λιτότητα, αγαθότητα και βαθιά αίσθηση του μέτρου. Η διάκριση προσφέρει ειρήνη, χαρά, φως. Δεν συμβιβάζεται με υπερβολικούς φανατισμούς, ένοχες σιωπές, φοβικές οπισθοχωρήσεις, δειλές καθυστερήσεις, με το μη βιωμένο παράδειγμα. Η διάκριση δεν ξαναζεσταίνει ένα πιάτο φαί, το δίνει στον φτωχό και ξεμπερδεύει με τη συνείδησή του ο άνθρωπος. Τον οδηγεί σε θυσιαστική αγάπη. Το κάνει από άγριο θηρίο πρόβατο, από υπερήφανο ταπεινό.

Ορισμένοι θεωρούν ότι η πνευματική αγωγή συνίσταται στην έκδοση εύκολων και άμοχθων συνταγών. Έχουν μια αρκετή σφαλερή εντύπωση ότι η πνευματική καθοδήγηση έγκειται σε μια άμεση μαγική λύση. Θέλουν να λυθούν όλα αμέσως, δίχως κανένα προσωπικό κόστος και δική τους αλλαγή. Θα πρέπει να ακολουθούμε τη μέση οδό. Να οδεύουμε προς την τελειότητα με επίμονο αγώνα. Με την καταπίεση δεν έχουμε αίσια αποτελέσματα. Στους καιρούς μας δυστυχώς επικρατεί η νευρικότητα, η επιπολαιότητα, η προχειρότητα και η ρηχότητα. Έτσι δεν υπάρχει χρόνος για μελέτη, περισυλλογή και αγωνιστικές αποφάσεις. Η απουσία της διακρίσεως είναι φανερή. Η ζωή των ανθρώπων είναι ανεξέλεγκτη. Η διάκριση θα χαριτώσει, θα φρονηματίσει, θα εμπνεύσει και φωτίσει. Μακάρι.

Μακεδονία, 12/02/2012/