Τι είναι τα Χριστούγεννα σήμερα;*
Διάβασα σε κάποια εφημερίδα, μερικές απαντήσεις που
έδιναν διάφοροι, επώνυμοι και ανώνυμοι, συμπατριώτες μας, στους οποίους ετέθη
το ερώτημα «τι σημαίνει Χριστούγεννα σήμερα;». Από τις απαντήσεις που έδωσαν,
μπορεί να βγει το συμπέρασμα ότι όσο περνούν τα χρόνια ο κόσμος προβληματίζεται
–και μάλιστα βαθειά και όχι επιφανειακά- για το πώς πρέπει να γιορτάζουν οι
Ορθόδοξοι Έλληνες της Κύπρου τις μεγάλες εορτές της πίστεώς μας.
Φάνηκε, ακόμα, ότι ο κόσμος κουράστηκε από
την πολλή κατανάλωση, από τις πολλές αγορές, τις λιχουδιές, και τα στολίσματα
-τα οποία μπορεί να στολίζουν τους οίκους και τις πλατείες μας- αλλ’ όμως δεν
στολίζουν την καρδιά μας. Ο κόσμος της Κύπρου μπορεί φαινομενικά να θέλγεται
και να παραπλανάται από αυτήν τη «χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα» των ηλεκτρικών
φωτισμών, των πλαστικών δέντρων, των ψεύτικων αστέρων και όλων αυτών των
συνηθειών, που στη δυτική Ευρώπη και αλλού μπορεί να είναι αναγκαία για να
μπορέσουν κι αυτοί να γιορτάσουν, να πάρουν δηλαδή κάτι από την εξωτερική χαρά
και χάρη της εορτής, εντούτοις δεν αρκείται με αυτά τα εξωτερικά. Και ο λόγος
είναι γιατί ο κόσμος μας έχει βαθιές ορθόδοξες ρίζες.
Φαίνεται λοιπόν ότι όλ’ αυτά δεν είναι αρκετά
για να γεμίσουν ανθρώπους Ορθοδόξους. Ανθρώπους που ζουν και κατοικούν ανάμεσα
σε τόσους πολλούς Αγίους, οι οποίοι ολοκληρώθηκαν από τη χάρη του
Χριστού, της Παναγίας και της Αγίας Τριάδος. Εκείνο που κατά βάθος θέλουμε
είναι πολύ πιο δυνατό από τα στολίδια του χριστουγεννιάτικου δέντρου, τους
φωτισμούς, τις λιχουδιές και τα πολλά φαγητά, που όλοι ετοιμάζουμε -και βεβαίως
δεν είναι κακή αυτή η ετοιμασία. Αλίμονο όμως αν θεωρήσουμε ότι ο πανηγυρισμός
μας, η χάρις και η χαρά της εορτής των Χριστουγέννων εξαντλούνται
σ’ αυτές τις τυπικές προετοιμασίες.
Απ’ όλες τις απαντήσεις που διάβασα, λοιπόν,
μου έκανε εντύπωση η απάντηση ενός ψυχολόγου που έλεγε: «Για μένα Χριστούγεννα,
όσο περνούν τα χρόνια, είναι μια καινούργια ζωή, αφού γεννιέται ο Χριστός.
Είναι μια νέα δημιουργία. Και κάθε γέννα, κάθε νέα ζωή και κάθε νέα δημιουργία
έχει χαρά. Γι’ αυτό προσπαθώ να ανακαλύψω πώς κι εγώ θα αναγεννηθώ και θα
ξαναδημιουργηθώ μέσα από αυτήν τη χαρά της Γεννήσεως του Χριστού».
Έλεγε δηλαδή ότι ψάχνει να βρει κι αυτός όπως
και πολλοί άλλοι συνάνθρωποι μας την αναγέννηση του δια μέσου του μυστηρίου
της Γεννήσεως του Σωτήρος Χριστού. Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό και
πρέπει να το έχουμε πάντα υπόψιν μας. Να πούμε δηλαδή ο καθένας μας «Χριστέ μου
εσύ γεννήθηκες πριν από 2000 χρόνια, εγώ ο Νεόφυτος ο Αρχιερέας της
Μόρφου, πώς θα αναγεννηθώ; Πώς θα ξαναδημιουργηθώ;». Διότι αλίμονο αν η γέννηση
μας παραμείνει μια φυσική γέννα από τη μάνα μας. Αυτή είναι μία βιολογική
γέννηση. Και κάθε βιολογική γέννηση έχει αρχή και τέλος. Η εν Χριστώ όμως
αναγέννηση και αναδημιουργία έχει αρχή, αλλά δεν έχει τέλος. Διότι έρχεται
η ώρα που τον Χριστιανό Ορθόδοξο, σαν πεθάνει, τον φέρνουν πάλι στην εκκλησία
και αν είναι αναγεννημένος δεν μεταβαίνει στο θάνατο. Αλλά τι λέει το ευαγγέλιο
της εξοδίου ακολουθίας, της κηδείας όπως λέμε; «Μεταβαίνουμε», λέει, «εκ του
θανάτου εις την ζωήν». Γιατί; Διότι έβαλε μέσα του τη ζωή ο Χριστός. Άρα είναι
πολύ σημαντικό να αναζητούμε τον Χριστό στην καθημερινή μας ζωή. Να τον
αναζητούμε Ορθόδοξα, γιατί είναι ο μόνος που μπορεί να μας δώσει χαρά. Να τον
αναζητούμε μέσα στην εορτή των Χριστουγέννων γιατί όπως λέει και ένα
παραδοσιακό κάλαντο της Θράκης « Εδώ ήρθαμε να παινέσουμε, χαρείτε κι ας
χαρούμε, προτού μας εύρει ο θάνατος κι ύστερα λυπηθούμε. Εψές γεννήθηκε ο
Χριστός, κι ο κόσμος δεν το νοιώθει».
Εάν σήμερα οι νέοι άνθρωποι έχουν ένα λόγο ν’
ασχοληθούν με την Εκκλησία δεν είναι για να γίνουν πιο ηθικοί, να γίνουν τα
καλά παιδιά του μπαμπά και της μαμάς τους. Αυτό πέρασε. Αυτή ήταν μία εποχή που
μπορεί να ζήσατε και να ζήσαμε στα σπίτια μας, στους συλλόγους μας, στις
ιδεολογίες μας, στους χώρους μας τους προσωπικούς και όπου αλλού. Τώρα πλέον
αυτά δεν λειτουργούν στους νέους και σας το λέει ένας Επίσκοπος που ακούει τα
παράπονα και την αγωνία των νέων ανθρώπων που έρχονται στο Επισκοπείο της
Ευρύχου να εξομολογηθούν. Και δόξα τω Θεω είναι πάρα πολλοί αυτοί οι νέοι
άνθρωποι που έρχονται να πουν τον πόνο τους, να πουν την αγωνία τους. Και οι
νέοι άνθρωποι συνήθως ρωτούν «Πώς πάτερ, εγώ θα ζήσω τη χαρά του Χριστού, αφού
είναι άχαρη η ζωή μου;».
Σκεφτείτε λοιπόν τι ευθύνη έχουμε εμείς οι
σημερινοί πνευματικοί και εσείς οι γονείς, που οφείλουμε να δώσουμε στους νέους
ανθρώπους της Κύπρου τη χαρά του Χριστού! Διότι τις άλλες χάρες και χαρές όπως
του χρήματος, της ταχύτητας, της ηδονής, της διασκέδασης, της φιλοδοξίας κλπ,
οι νέοι μας καλώς ή κακώς τις γεύονται πολύ γρήγορα, αλλά και κουράζονται
γρήγορα από αυτές. Γι’ αυτό και μερικοί όταν στο σπίτι τους, ή στο χωριό τους,
ή στη Μητρόπολη τους, δεν βλέπουν ένα καλό παράδειγμα από εμάς, τους αρχιερείς,
τους ιερείς αλλά και εσάς τους γονείς, τότε καταφεύγουν σε ψεύτικους κόσμους,
στα ναρκωτικά, στο αλκοόλ, στις ηδονές κλπ. Κι ένα παιδί δεν πάει στα ναρκωτικά
επειδή είναι παλιόπαιδο. Πάει στα ναρκωτικά επειδή είναι ευαίσθητο και ψάχνει
να βρει κάτι καλύτερο από αυτό που του δίνουμε εμείς. Και όταν δεν του δώσουμε
κάτι καλό, αυθεντικό και γνήσιο, θα πάει σε ψεύτικους κόσμους. Και εκεί φυσικά
η ψευτιά δεν βοηθά. Η ψευτιά καταστρέφει. Και η ευθύνη είναι πολλές φορές δική
μας.
Έτσι λοιπόν είναι καλό να μυήσουμε, να
εισάγουμε δηλαδή τους ανθρώπους μας στη χαρά του Χριστού. Για να τους
εισάξουμε, όμως, πρέπει να έχουμε χαρά εμείς οι ίδιοι. Είναι δυνατόν να δώσετε
κάτι που δεν έχετε; «Ουκ αν λάβεις από του μη έχοντος». Άρα είναι πολύ
σημαντικό να αναζητούμε τη χάρη και τη χαρά του Χριστού, στην καρδιά μας πρώτα
εμείς. Τα παιδιά μας δεν θέλουν ένα καλό οικόπεδο στη Λευκωσία. Στα παιδιά μας
φτάνει ένα σύγχρονο αυτοκίνητο της μόδας, θέλουν και κάτι περισσότερο. Και αν
είναι ευθύνη δική μας να τους το δώσουμε, είναι και ευθύνη δική σας να τους το
προσφέρετε.
Μέσα από την εμπειρία και τους τρόπους της Εκκλησίας, την
προσευχή, τη νηστεία, την εξομολόγηση. Είναι πολύ σημαντικό αυτό το πρόγραμμα
της νηστείας, της εξομολογήσεως, του κυριακάτικου εκκλησιασμού. Να το
εφαρμόσουμε στον εαυτό μας, έστω κι αν πολλοί αισθάνονται ότι γίνεται άλλοτε
τυπικά κι άλλοτε ουσιαστικά. Εμείς να βάλουμε μόνο τη θέληση και να πούμε:
«Χριστέ μου, να η καρδιά μου. Είναι φάτνη η καρδιά μου. Όπως ήταν κάποτε κάποια
άλλη φάτνη για Σένα που σε φιλοξένησε εκεί στο σπήλαιο της Βηθλεέμ. Έλα όποτε
θέλεις, έλα όπως θέλεις κι εγώ θα σου κάνω τόπο στην καρδιά μου. Να ανακλίνεσαι
ως βρέφος όπως ανακλήθης κάποτε εκεί στη Βηθλεέμ».
Έτσι, λοιπόν, με σοφία και με σύνεση ο
καθένας από εμάς στον οίκο του, στις κοινότητες μας, στην ευλογημένη Επισκοπή
της Μόρφου, να αναζητά μέσα από τα Μυστήρια της Εκκλησίας μας, μέσα από την
επαφή μας με τους Αγίους, το Φως του Χριστού. Και ο Χριστός θα φωτίσει κι
εμάς και τα παιδιά μας, αλλά και όλη την κτίση. Αυτό το τελευταίο
που είπα, μην νομίζετε ότι είναι ποιητικό, ότι το λέω έτσι για να γεμίζουμε το
κήρυγμα με ωραία λόγια. Όταν ο άνθρωπος είναι χαριτωμένος, χαίρονται ακόμα και
τα άψυχα. Χαίρονται και τα πουλιά μαζί μας, χαίρονται και τα δέντρα, χαίρεται
και η φύση ολόκληρη.
Θυμούμαι ιδιαιτέρως κάποια Χριστούγεννα -και
το έχω γράψει και το έχω πει- όταν ήμουν φοιτητής και πήγα στη Μονή του Οσίου
Δαυίδ στην Εύβοια, στον Γέροντα Ιάκωβο Τσαλίκη, αυτόν τον άγιο άνθρωπο του
Θεού, το εξής συμβάν. Κάναμε την αγρυπνία των Χριστουγέννων και το πρωί
κοιμηθήκαμε για να ξεκουραστούμε λίγο. Εγώ κι ένας άλλος φίλος μου, που είναι
τώρα και αυτός ιερομόναχος, όταν ξυπνήσαμε αποφασίσαμε να πάμε να περπατήσουμε
σε μια περιοχή που ονομαζόταν Αγιονέρι, όπου υπήρχαν πολλά πλατάνια και ένα
ποτάμι που έτρεχε. Καθώς περπατούσαμε ακούσαμε κάποιον να ψάλλει πολύ
γλυκά «Χριστός γεννάτε δοξάσατε. Χριστός εξ ουρανών απαντήσατε». Ποιος ήταν;
Ήταν αυτός ο άνθρωπος του Θεού, ο Γέρων Ιάκωβος, ο οποίος είχε σηκωθεί το
πρωί πριν από εμάς, πήγε και γονάτισε μέσα στην κουφάλα ενός πλατάνου και
προσευχόταν με τα χέρια υψωμένα, άδοντας και ψάλλοντας το Απολυτίκιο της εορτής
των Χριστουγέννων. Και το θαυμαστό πιο ήταν; Πάνω από τα πλατάνια, όλα τα
πουλιά του δάσους μαζεύτηκαν και πετούσαν πάνω από τον άνθρωπο αυτόν. Δεν
υπήρχε πουθενά αλλού πουλί. Όλα τα πουλιά του δάσους, μαζεύτηκαν επάνω στα
πλατάνια. Τόσα πολλά πουλιά που νόμιζες πως τα πλατάνια είχαν φύλλα, καθότι
αυτά ως φυλλοβόλα την εποχή εκείνη είχαν ρίξει όλα τους τα φύλλα κάτω στη γη.
Όταν μας είδε ο Γέροντας σταμάτησε την
ψαλμωδία και η δική μας παρουσία έδιωξε τα πουλιά. Σηκώθηκε ο άνθρωπος του Θεού
και λέει: «Να καλά μου παιδιά! Ήταν τόση η χαρά μου από τη Γέννηση του Χριστού,
που δεν άντεχα να την έχω μόνος μου και είπα, δεν πηγαίνεις χαζέ Ιάκωβε μέσα
στο δάσος να ψέλνεις «Χριστός γεννάτε δοξάσατε»; Κι όπως έψελνα, ήρθαν όλα αυτά
τα πουλιά και «έψελναν» και αυτά μαζί».
Βλέπετε, λοιπόν, αυτά που λέει η Εκκλησία
μας, δεν είναι ποιήματα. Δεν είναι ωραία τραγούδια με βυζαντινούς ήχους για να
περνάμε ευχάριστα τις εορτές μας. Αυτά είναι πραγματικότητα. Γίνονται. Αρκεί
και εμείς, να μιμηθούμε τον Χριστό, να αναγεννηθούμε μαζί Του.
Ο Θεός μαζί σας, χρόνια πολλά και ευλογημένα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου