Κυριακή ΙΖ΄ Ματθαίου (Χαναναίας) - Το σωτήριο έλεος.

«Ελέησόν με, Κύριε, υιέ Δαβίδ»

Η περίπτωση της Χαναναίας γυναίκας, όπως αυθεντικά πηγάζει, από τη σχετική ευαγγελική περικοπή, δίνει αφορμές για πνευματικές αναβάσεις του ανθρώπου και για την καταξίωσή του ως «εικόνας του Θεού». Μια δυστυχισμένη μάνα που έβλεπε τη θυγατέρα της να βασανίζεται από τα δαιμόνια που την είχαν κυριεύσει, βίωνε την τραγικότητα στην πιο απεχθή της μορφή. Ο πόνος, η θλίψη, η οδύνη, ήταν τα κυρίαρχα στοιχεία που καθήλωναν αυτή την τραγική μάνα σε μια εφιαλτική κατάσταση και την περιόριζαν να εισπράττει μόνο οίκτο από τους γύρω της.

Ευλογημένο παράδειγμα

Αυτή, λοιπόν, η γυναίκα, η οποία ήταν και ειδωλολάτρισσα, δεν παραδόθηκε στην απόγνωση και την απελπισία, όπως θα ανέμενε ίσως να την έβλεπε ο πολύς κόσμος. Η Χαναναία αποτόλμησε  να «εξέλθει των ορίων αυτής» για να ανταμώσει την πιο ζωντανή ελπίδα, τον Ίδιο τον Χριστό. Αναδεικνύεται η περίπτωσή της ως ένα ισχυρό παράδειγμα βαθειάς πίστης. Η αγάπη της προς Εκείνον, την οδήγησε να αναζητεί το έλεος του Θεού: «Ελέησόν με, Κύριε, υιέ Δαβίδ, η θυγάτηρ μου κακώς δαιμονίζεται». Η Χαναναία γυναίκα, η ειδωλολάτρισσα και αλλοεθνής στα μάτια των ανθρώπων, αναγνωρίζει τη Θεότητα του Χριστού και ζητεί το μέγα έλεός Του. Πιστεύει ακράδαντα ότι μόνο Εκείνος μπορεί να ανοίξει στη ζωή της ελπιδοφόρες και σωτήριες διόδους. Για το πόσο σωτήριο είναι το έλεος του Χριστού στη ζωή μας, αδιάψευστη μαρτυρία δίνει και ο ιερός Χρυσόστομος: «μη ζητήσετε τίποτε άλλο από τον Κύριο παρά μόνο το έλεός Του. Και όταν ζητάτε το έλεος να έχετε στην καρδιά ταπεινοσύνη και αν είναι τρόπος να φωνάζετε όλη την ημέρα και όλη τη νύχτα στο λογισμό σας το Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Αντίθετα, μόνο όταν ο άνθρωπος υπερεκτιμά τις δικές του δυνάμεις και τις αναγάγει σε στήριγμα στη ζωή του, δεν αισθάνεται την ανάγκη να ζητεί το έλεος του Θεού.

Η δοκιμασία

Κάποτε όμως η πίστη μπορεί να δοκιμάζεται και μάλιστα σκληρά. Παρά τις κραυγές και τις ικεσίες της, η Χαναναία δεν βρίσκει ανταπόκριση. Μάλιστα, οι μαθητές του Χριστού δυσανασχετούν. Ακολουθεί ένας συγκλονιστικός διάλογος μεταξύ του Κυρίου, των μαθητών και της Χαναναίας, για να διευκρινίσει ο Χριστός: «Δεν είμαι σταλμένος παρά για τα χαμένα πρόβατα του ισραηλιτικού λαού». Και όμως η γυναίκα δεν χάνει την πίστη της. Πέφτει στα πόδια του Κυρίου και τον παρακαλεί: «Κύριε, βοήθει μοι». Αγαπά τόσο πολύ τον Χριστό που αισθάνεται τον εαυτό της να εξαφανίζεται. Είναι σ’ αυτές τις περιπτώσεις που αποκαλύπτεται η πιο αυθεντική κοινωνία αγάπης, στις κλείδες της οποίας εξαρθρώνονται όλοι οι μηχανισμοί που στήνει ο εγωισμός του ανθρώπου, οι οποίοι λειτουργούν διασπαστικά, διαιρετικά και διαβρωτικά στη ζωή του. Γι’ αυτό άλλωστε η γυναίκα δεν πειράχθηκε από τη διάκριση που φάνηκε να κάνει ο Κύριος ανάμεσα  στους Ιουδαίους και τους εθνικούς.

Ο Κύριος απαντά μ’ ένα προφανώς «σκληρό λόγο». Στη βαθύτερη του όμως κατανόηση αποκαλύπτεται τόσο σωτήριος αλλά και τόσο ανυψωτικός για τη Χαναναία γυναίκα, η οποία γεμάτη αγάπη και ταπεινοφροσύνη δεν στενοχωρήθηκε όταν άκουσε: «δεν είναι σωστό να πάρω το ψωμί των παιδιών και να το ρίξω στα κυνάρια». Απάντησε μάλιστα με ένα εκπληκτικό τρόπο: «ναι Κύριε, μα και τα σκυλιά τρώγουν από τα ψίχουλα που πέφτουν από το τραπέζι των αφεντικών τους». Αυτό που ζητεί είναι τα «ψίχουλα», δηλαδή όλα εκείνα που περιφρονούν και που θεωρούν ως άχρηστα οι άλλοι.

Αγαπητοί αδελφοί, η όλη στάση της Χαναναίας γυναίκας αποκαλύπτει ένα μεγαλείο πίστης και ζωής. Γι’ αυτό και ο Κύριος τη φανερώνει και τη βραβεύει μπροστά σε όλο τον κόσμο. Μπορούμε κι εμείς να μιμηθούμε το παράδειγμά της, το οποίο είναι και το ευλογημένο παράδειγμα που κατέλειπαν σ’ εμάς όλοι οι άγιοι της Εκκλησίας του Χριστού, όπως είναι ο Ιγνάτιος ο Θεοφόρος και η μάρτυς Χρυσή, των οποίων τη μνήμη τιμούμε σήμερα. Σ’ αυτή τη διάσταση μπορούμε κι εμείς εκ βάθους καρδίας να προφέρουμε το σωτήριο λόγο: «Ελέησόν με Κύριε».

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος –Εκκλησία Κύπρου