Ορθοδοξία και κρίση στην Ισπανία

«Οι ρωμαιοκαθολικές επισκοπικές συνελεύσεις τής Ισπανίας καί τής Πορτογαλίας έχουν γεμίσει τίς δύο αυτές χώρες τής Ιβηρικής Χερσονήσου μέ ουκρανικές ουνιτικές ενορίες καί ιερείς, ενώ τώρα τελευταία άρχισαν νά ιδρύονται καί ρουμανικές μέ ιδίους ιερείς.»

Συνέντευξη τού Σεβ. Μητροπολίτου Ισπανίας κ. Πολυκάρπου στην «Εκκλησιαστική Παρέμβαση»

Α.Κ.: Ποιά είναι η γενική εικόνα τού Κλήρου τής Επαρχίας σας, από άποψη πνευματική, εθνική, κοινωνικο-οικονομική;

ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΣ κ. ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ: Αυτήν τήν στιγμή στήν Ιερά Μητρόπολη Ισπανίας καί Πορτογαλίας, πού ιδρύθηκε τήν 20ή Ιανουαρίου 2003, υπηρετούν 34 κληρικοί: 27 έγγαμοι καί 7 άγαμοι? 33 Πρεσβύτεροι καί 1 Διάκονος. Εξ αυτών 1 είναι Έλληνας, 1 Άγγλος, 1 Ρουμάνος, 1 Μολδαβός, 1 Βούλγαρος, 1 Φινλανδός, 1 Ισπανός, 1 Ουρουγουανός νυμφευμένος μέ Ελληνίδα, 1 Γερμανός, 1 Ιταλός, 3 Πορτογάλοι καί 21 Ουκρανοί. Οι 2 καταφέρνουν καί ζούν από τίς ενορίες τους, 2 είναι αποσπασμένοι εξ Ελλάδος, 3 είναι συνταξιούχοι, 1 συντηρείται από τήν Μητρόπολη καί οι υπόλοιποι 26 εργάζονται σκληρά γιά νά ζήσουν τίς οικογένειές τους, όταν βεβαίως έχουν εργασία, διότι αρκετοί, γιά μεγάλο χρονικό διάστημα, παραμένουν άνεργοι. Ήδη δύο κληρικοί, ένας Διάκονος καί ένας Πρεσβύτερος, μετά από ολόκληρο χρόνο ανεργίας, αναγκάσθηκαν καί επέστρεψαν στήν Ουκρανία. Δυστυχώς, φοβούμαι ότι σύντομα θά τούς ακολουθήσουν άλλοι δύο κληρικοί μας άνεργοι εδώ καί ένα έτος περίπου. Οι περισσότεροι εργάζονται στίς οικοδομές, τήν γεωργία, τήν κτηνοτροφία, νυκτοφύλακες, κηπουροί καί εσωτερικοί περιποιούμενοι άτομα μεγάλης ηλικίας. Οι πρεσβυτέρες εργάζονται καθαρίζοντας σπίτια, στούς αγρούς στήν συγκομιδή τών καρπών, στήν τουριστική βιομηχανία καί εσωτερικές φροντίζοντας άτομα προχωρημένης ηλικίας, ενώ τά παιδιά τών περισσοτέρων ιερατικών οικογενειών μας ζούν μέ τούς παππούδες στήν πατρίδα. Οι μισοί έχουν τελειώσει στίς χώρες τους Πανεπιστήμιο, ενώ όλοι τους σχεδόν έχουν αποφοιτήσει, τουλάχιστον, από Εκκλησιαστικό Σεμινάριο. Είναι πραγματικοί έρωες, διότι, χωρίς νά καταφέρνουν νά ζούν από τίς ενορίες τους, διαθέτουν τά Σαββατοκύριακά τους σέ αυτές, μερικοί μάλιστα μεταβαίνοντας δεκάδες χιλιόμετρα μακριά από τόν τόπο τής μόνιμης κατοικίας τους, αγωνιζόμενοι «μέ νύχια καί μέ δόντια» νά τίς κρατήσουν ανοικτές, μέσα σέ κλίμα τεράστιας οικονομικής κρίσεως, πού έχει πλήξει τήν Ισπανία καί τήν Πορτογαλία καί μέ δεκάδες χιλιάδες εκ τού ποιμνίου μας χωρίς εργασία γιά μεγάλο χρονικό διάστημα. Από απόψεως πνευματικής αγωνίζονται, μέσα σέ ένα περιβάλλον εξαιρετικά δύσκολο από πάσης πλευράς, «τόν αγώνα τόν καλόν». Καί μόνον οι μεγάλες θυσίες, προσωπικές καί οικογενειακές, στίς οποίες υποβάλλονται, αδιανόητες όχι μόνον γιά έναν κληρικό τής Ελλάδος, αλλά καί γιά έναν τής Ανατολικής Ευρώπης, συνιστούν στέφανο πνευματικό καί κλίμακα αρετών.

 – Μία γενική εικόνα γιά τούς πιστούς τής Επαρχίας, από άποψη πνευματική, μορφωτική, εθνική, κοινωνική καί πληθυσμιακή. Πόσοι ορθόδοξοι ναοί υπάρχουν; Η στατιστική τών Μυστηρίων (βαπτίσεων, γάμων, ιερωσύνης);

– Γενικώς οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί σέ ολόκληρη τήν Ιβηρική Χερσόνησο καί τά Νησιά της ανέρχονται σέ 1.400.000 περίπου, εκ τών οποίων 800.000 Ρουμάνοι, άν καί αρκετοί, λόγω τής μεγάλης ανεργίας πού μαστίζει κυρίως τήν Ισπανία, επέστρεψαν στήν πατρίδα τους. Τό άμεσο ποίμνιό μας, εκτός από 3.500-4.000 περίπου Ελληνορθοδόξους (Ελλαδίτες, Κυπρίους, Έλληνες από τήν Λατινική Αμερική καί Αραβόφωνους) καί στίς δύο χώρες, αποτελείται από οικονομικούς μετανάστες από τήν Ανατολική Ευρώπη, στήν πλειοψηφία τους Ουκρανούς καί Βούλγαρους, πού έφθασαν σταδιακά στήν Ιβηρία μετά τήν πτώση τού Κομμουνισμού στίς χώρες τους. Η Ισπανία καί η Πορτογαλία, μετά τήν πτώση τών πολύχρονων δικτατορικών καθεστώτων τού Φράνκο καί τού Σαλαζάρ αντιστοίχως, παρουσίασαν γιά 30 χρόνια μεγάλη οικονομική ανάπτυξη, μέ αποτέλεσμα νά έχουν ανάγκη εργατικών χεριών, πράγμα πού οδήγησε τίς Κυβερνήσεις τους νά συνάψουν συμφωνίες γι’ αυτόν τόν σκοπό μέ τήν Ουκρανία, τήν Ρουμανία καί τήν Βουλγαρία. Η συντριπτική πλειοψηφία τών Ουκρανών (200.000) εκκλησιάζονται στίς αντίστοιχες ενορίες τής Μητροπόλεώς μας καί εξυπηρετούνται από τούς Ουκρανούς ιερείς μας. Βεβαίως αυτό έχει τήν εξήγησή του: πρόκειται γιά Ουκρανούς από τήν Δυτική Ουκρανία μέ έντονο εθνικιστικό, φιλοδυτικό καί αντιμοσχοβιτικό πνεύμα. Κάτι ανάλογο συμβαίνει καί μέ τούς Ρουμάνους, αφού στήν πλειοψηφία τους προέρχονται από τήν Τρανσυλβανία. Επίσης, η πλειοψηφία τών Βούλγαρων (200.000) εξυπηρετούνται από τίς ενορίες καί τούς κληρικούς μας, καθώς καί αρκετοί Γεωργιανοί, Μολδαβοί, Σέρβοι, Ρώσοι, Αλβανοί κλπ. Ορθόδοξοι. Τό μορφωτικό επίπεδό τους είναι αρκετά ικανοποιητικό, ενώ σέ χιλιάδες ανέρχονται οι απόφοιτοι Πανεπιστημίου, πού φυσικά εργάζονται εκτός τού αντικειμένου πού έχουν σπουδάσει. Η πνευματική ζωή καί τό επίπεδό τους διαφέρει από άτομο σέ άτομο. Αυτοί πού εκκλησιάζονται τακτικά έχουν πλέον έντονη ορθόδοξη συνείδηση καί πνευματική-μυστηριακή ζωή, από αυτούς πού εκκλησιάζονται μόνον στίς μεγάλες εορτές, ενώ πολλοί είναι καί «οι πιστοί τού κεριού», δηλ. αυτοί πού έρχονται στήν εκκλησία, ανάβουν κερί καί φεύγουν. Πάντως η πλειοψηφία τού ορθοδόξου λαού πού ζή καί εργάζεται στήν Ιβηρία, δυστυχώς, ευρίσκεται μακριά από τήν Εκκλησία, κυρίως δέ η νεολαία, ενώ αρκετοί εκ τών φερομένων ως πιστών διακρίνονται από τεράστια άγνοια καί μερικοί από δεισιδαιμονία καί προλήψεις. Αλλά τό «ευσεβές υπόλοιπον», πού έχει σχέση καί επαφή μέ τήν Εκκλησία καί τόν Κλήρο μας, είναι καλής ποιότητος Χριστιανοί καί αυτό αποτελεί τήν ελπίδα καί τό στήριγμά μας. Ορθοδόξους ναούς, εκτός από τήν Μαδρίτη, η Μητρόπολή μας δέν διαθέτει. Οι Ρουμάνοι καί οι Ρώσοι ετοιμάζονται νά κτίσουν Καθεδρικό Ναό στήν Μαδρίτη, ενώ στό πρόγραμμά τους έχουν τήν ανοικοδόμηση άλλων 6 ναών οι πρώτοι καί 2 οι δεύτεροι. Οι Σέρβοι διαθέτουν ιδιόκτητο ναό στήν Βαρκελώνη. Οι ενορίες καί ενοριακοί πυρήνες τής Μητροπόλεώς μας ανέρχονται σέ 44: 4 Ελληνικές, 30 Ουκρανικές, 1 Βουλγαρική, 1 Πορτογαλική, 1 Φινλανδική, 2 Ρουμανικές καί 5 πολυεθνικές. Βέβαια δέν πρέπει νά μάς διαφεύγη τό γεγονός ότι ουσιαστικά καμμία από τίς ενορίες αυτές δέν είναι καθαρά εθνική, αφού όλες στήν πραγματικότητα είναι πολυεθνικές. Ως χώρους λατρείας χρησιμοποιούν παρεκκλήσια ρωμαιοκαθολικά ως επί τό πλείστον καί δευτερευόντως προτεσταντικά καί αίθουσες ιδιοκτησίας τών κατά τόπους Δήμων, πού όσο χρόνο διαρκεί η λατρεία μας μετατρέπονται κατά τό δυνατόν πρός τό ορθόδοξον, γιά νά επιστρέψουν καί πάλι σέ ρωμαιοκαθολικούς, προτεσταντικούς καί δημοτικούς χώρους αντιστοίχως. Τέλος, όσον αφορά τήν στατιστική τών Ιερών Μυστηρίων στήν Μητρόπολή μας γίνονται 300-350 βαπτίσεις, 50 γάμοι καί 2-3 χειροτονίες ετησίως.

 – Ποιά είναι η γλώσσα λατρείας;

- Η γλώσσα τής λατρείας διαφέρει από ενορία σέ ενορία. Στίς καθαρά «εθνικές» χρησιμοποιούνται αναλόγως η ελληνική, ουκρανική, σλαβωνική καί ρουμανική, στόν Καθεδρικό Ναό τής Μαδρίτης η ελληνική, σλαβωνική, ρουμανική καί ισπανική, ενώ στίς πολυεθνικές οι τρείς παραπάνω γλώσσες μαζί μέ τήν ισπανική ή τήν πορτογαλική αντιστοίχως.

 – Ποιές είναι οι σχέσεις τής Ιεράς Μητροπόλεώς σας μέ τήν κυρίαρχη Λατινική Εκκλησία;

– Οι σχέσεις τής Ιεράς Μητροπόλεώς μας μέ τήν τοπική Λατινική Εκκλησία ποικίλλουν αναλόγως τού Επισκόπου καί τών στενών συνεργατών του. Υπάρχουν Επίσκοποι «ανοικτοί» καί άλλοι «κλειστοί». Σέ γενικές γραμμές, ευτυχώς, υπερτερούν οι πρώτοι. Έχουμε άμεση καί επιτακτική ανάγκη χώρων λατρείας, τούς οποίους εξασφαλίζουμε μέ πολύ κόπο καί δυσκολία, σέ αντίθεση μέ τούς Ρουμάνους καί τούς Ρώσους. Σέ αυτό τό θέμα ουδεμία σύγκριση μπορεί νά γίνη μέ τίς υπόλοιπες χώρες τής Ευρώπης. Επίσης, υφίσταται διαφορά μεταξύ π.χ. Καταλανικού, Βασκικού, Πορτογαλικού Ρωμαιοκαθολικισμού καί τού Καστελλιάνικου (Κεντρική Ισπανία). Οι πρώτοι είναι πιό ανοικτοί καί φιλικοί, ενώ ο δεύτερος κλειστός, όσον αφορά δέ τήν Μαδρίτη δέν πρέπει νά γίνεται κάν λόγος. Στήν Ισπανική πρωτεύουσα δέν υφίστανται, τουλάχιστον σέ επίπεδο θεσμικό, ούτε κάν οι προβλεπόμενες καί επιβαλλόμενες από τήν Β’ Βατικάνειο Σύνοδο, λεγόμενες «οικουμενικές» σχέσεις καί επαφές, πάντως όχι μέ δική μας υπαιτιότητα. Ένα άλλο πρόβλημα πού αντιμετωπίζει ειδικά η Μητρόπολή μας, είναι αυτό τής Ουνίας. Κατά τό 98% τό ποίμνιό της είναι πτωχοί οικονομικοί μετανάστες από τήν Ανατολική Ευρώπη, στήν πλειοψηφία τους Ουκρανοί. Οι ρωμαιοκαθολικές επισκοπικές συνελεύσεις τής Ισπανίας καί τής Πορτογαλίας έχουν γεμίσει τίς δύο αυτές χώρες τής Ιβηρικής Χερσονήσου μέ ουκρανικές ουνιτικές ενορίες καί ιερείς, ενώ τώρα τελευταία άρχισαν νά ιδρύονται καί ρουμανικές μέ ιδίους ιερείς. Όπου επρόλαβαν καί ίδρυσαν ουνιτική ενορία μέ ίδιον ιερέα, η πλειοψηφία τών Ορθοδόξων Ουκρανών αδελφών μας εκκλησιάζεται, δυστυχώς, σέ αυτήν καί συνιστά μεγάλο πρακτικό πρόβλημα γιά μάς η ίδρυση εκεί ορθοδόξου ενορίας, ακόμη κι άν διαθέτομε αρκετό ποίμνιο καί μόνιμο ιερέα στήν περιοχή, διότι δέν ευρίσκομε ανταπόκριση όσον αφορά τήν παραχώρηση ενός χώρου λατρείας, έστω καί γιά δύο ώρες κάθε Κυριακή. Ευτυχώς, τέτοιες ρωμαιοκαθολικές επισκοπές καί επίσκοποι είναι ολίγοι. Πάντως, γενικά, αντιμετωπιζόμεθα μέ κάποια καχυποψία καί δυσπιστία.

 – Ποιές είναι οι σχέσεις τής Μητροπόλεως μέ τήν κοινωνία τής Ισπανίας;

– Η Καστελλιάνικη κοινωνία, είναι μία κοινωνία κλειστή σέ γενικές γραμμές καί ως λαός οι καθεαυτό Ισπανοί είναι παθιασμένοι σέ όλες τίς εκφάνσεις τής ζωής τους. Περισσότερο ανοικτοί είναι οι Καταλανοί, Βάσκοι, Βαλενθιανοί καί Κανάριοι όσον αφορά τήν Ισπανία, καί φυσικά οι Πορτογάλοι. Ο ισπανικός Ρωμαιοκαθολικισμός είναι πρωτίστως ισπανικός καί έπειτα ρωμαϊκός-λατινικός, όχι άμοιρος τών βησιγοτθικών αρειανικών καταλοίπων του καί τής επί 850 έτη μουσουλμανικής Αραβοκρατίας. Η γνωριμία μέ τήν Ορθοδοξία δέν είναι ιστορική, ως π.χ. συμβαίνει στήν Ιταλική Χερσόνησο καί τήν Κεντρική Ευρώπη, αλλά οφείλεται στήν de facto επαφή μέσω τής από τού 1990 καί μετέπειτα οικονομικής μεταναστεύσεως εκατοντάδων χιλιάδων Ορθοδόξων αδελφών μας από τήν Ανατολική Ευρώπη καί ως εκ τούτου τήν ίδρυση πολλών ενοριών μέ ιδίους ιερείς ανά τήν αχανή Ιβηρική Χερσόνησο καί τά Νησιά της. Δέν είναι τυχαίο τό γεγονός ό,τι ακραίο τού Ρωμαιοκαθολικισμού, από τών πρώτων χριστιανικών χρόνων μέχρι σήμερα, γεννήθηκε στήν Καστελλιάνικη Ισπανία (υποχρεωτική αγαμία τού Κλήρου, filioque, Ιερά Εξέτασις, ακραία λαϊκά ρωμαιοκαθολικά κινήματα). Πάντως, σήμερα η ισπανική κοινωνία διέπεται από έναν άκρατο φιλελεύθερο αντιθρησκευτικό λαϊκισμό, ενώ έχουν ψηφισθή διάφοροι κοινωνικοί νόμοι, πού ούτε στήν άκρως φιλελεύθερη περί τά κοινωνικά, εδώ καί μισό αιώνα, Ολλανδία δέν έχουν ψηφισθή. Αυτοί οι νόμοι αφορούν τούς γάμους μεταξύ ατόμων τού ιδίου φύλου, μέ όλα τά δικαιώματα καί τίς υποχρεώσεις πού συνεπάγεται ένας κανονικός γάμος (διαζύγιο, κληρονομικά, υιοθεσία τέκνων, κλπ.), τίς εκτρώσεις, τόν «αξιοπρεπή θάνατο», τήν εξαφάνιση δημοσίως κάθε θρησκευτικού συμβόλου, κλπ. βιοηθικής κυρίως υφής. Ποιός περίμενε αυτά τά πράγματα στήν «Καθολικοτάτη Ισπανία! (Espana Catolicisima!)». Πάντως η παραπάνω στροφή δέν είναι άμοιρος -εκτός τών καιρών- καί τού γεγονότος ότι η τοπική Λατινική Εκκλησία ως επίσημος θεσμός τού ισπανικού κράτους μέχρι καί τής πτώσεως τού φραγκικού καθεστώτος επίεζε πολύ τόν πληθυσμό. Παρά ταύτα υφίστανται επαφές, σέ θεσμικό κυρίως επίπεδο, μέ διάφορους κρατικούς, κοινωνικούς καί θρησκευτικούς οργανισμούς καί φορείς, περισσότερο σέ τοπικό, αλλά καί σέ εθνικό επίπεδο, ακριβώς διότι δέν μπορεί νά αγνοηθή η αριθμητική παρουσία τών Ορθοδόξων (1.400.000) στήν Ιβηρία, αλλά καί τό ένδοξο ορθόδοξο ιστορικό παρελθόν τής Χερσονήσου μας, εν πολλοίς ή εντελώς άγνωστο στήν καθ’ ημάς Ορθόδοξη Ανατολή. Υπάρχει πλούσιο παρθένο υλικό καί αρκετή θεματολογία, πού πρέπει κάποτε νά αρχίση νά απασχολή τούς ορθόδοξους ειδικούς ερευνητές καί επιστήμονες.

 – Πώς βιώνετε εσείς τήν κρίση πού, απ’ ό,τι γνωρίζουμε, έχει κτυπήσει καί τήν Ισπανία;

– Η οικονομική κρίση πού έχει πλήξει τήν Ισπανία καί τήν Πορτογαλία είναι τεράστια. Στήν πρώτη, επισήμως η ανεργία ανέρχεται στό 24% τού εργατικού δυναμικού (45% νέοι), ενώ η δεύτερη αναγκάσθηκε καί έλαβε οικονομική βοήθεια στήριξης ύψους 68 δίς ευρώ. Δεκάδες χιλιάδες από τό ποίμνιό μας παραμένουν άνεργοι –μεταξύ τών οποίων 5 κληρικοί μας- εδώ καί αρκετό καιρό, μερικοί δέ πάνω από ένα έτος. Πολλοί Ορθόδοξοι έχουν επιστρέψει στίς πατρίδες τους, αναμένοντας τήν έλευση καλύτερων ημερών γιά νά επιστρέψουν, ενώ όσοι από τούς πολύμηνους ανέργους έχουν παραμείνει στήν Ιβηρία, έχουν διώξει στίς χώρες τους τήν οικογένειά τους καί μένουν μόνοι. Έχει μειωθή αισθητά ο αριθμός τών πιστών μας πού εκκλησιάζεται τακτικά καί ακόμη περισσότερο τά έσοδα τών ενοριών μας, πού οι περισσότερες μέ δυσκολία κρατούνται ανοικτές. Πάντως, εάν συνεχισθή αυτή η άσχημη κατάσταση, ειλικρινά δέν θέλω νά σκέπτομαι πού θά καταλήξουμε καί ελπίζω μόνον στό άπειρο έλεος τού Παναγάθου Θεού. Καθημερινά πιστοί ζητούν μία προσευχή ή παράκληση γιά ανεύρεση εργασίας. Ο Μητροπολίτης συνέταξε ισπανιστί μία προσευχή στόν Θεό υπέρ προστασίας καί βοηθείας τών ανέργων αδελφών μας καί ανευρέσεως σύντομα εργασίας, η οποία διαβάζεται κάθε Κυριακή στίς Ενορίες μας αμέσως μετά τήν οπισθάμβωνο ευχή. Προσπαθούμε νά τονώσουμε τό ηθικό τού λαού μας, τονίζοντας, σχεδόν σέ κάθε κήρυγμα, ότι η κρίση είναι πνευματική καί ηθική, ούτε η Εκκλησία κατά τό ανθρώπινο σκέλος της έμεινε άθικτη καί η επιστροφή στόν Κύριο αποτελεί τήν μόνη ελπίδα σωτηρίας καί έξοδο από τό αδιέξοδο, αφού ο Κύριος μάς δοκιμάζει γιατί μάς αγαπά πολύ καί η άκρατη ευδαιμονία, καταναλωτισμός καί εκκοσμίκευση μάς έφεραν σ’ αυτήν τήν δύσκολη θέση. Σέ πολλούς λειτουργεί θετικά, αλλά δέν λείπουν καί αυτοί –οι ολιγόπιστοι- πού τό εκλαμβάνουν ως μία άδικη τιμωρία τού Θεού. Η όλη κατάσταση θυμίζει τόν παλαιό Ισραήλ τών καιρών τής αποστασίας καί τήν στάση απένταντί του τού Θεού, πού περιμένει τήν μετάνοια καί επιστροφή μας στήν πατρική αγκαλιά Του.

 – Ποιά είναι η νομική υπόσταση τής Μητροπόλεως, δηλαδή η νομική της σχέση μέ τό Κράτος;

– Η Ιερά Μητρόπολις Ισπανίας καί Πορτογαλίας είναι ανεγνωρισμένη ως Θρησκευτικό Νομικό Πρόσωπο από τό ισπανικό κράτος, ενώ προωθείται η νομική αναγνώρισή της καί στήν Πορτογαλία. Επίσης έχει συναφθή «Convenio-Συμφωνία» -ένα είδος Κονκορδάτου- μέ τό ισπανικό κράτος υπό τήν επωνυμία «Ελληνορθόδοξη Εκκλησία Ισπανίας», μέσω τής νομικής φιλοξενίας τής «Ομοσπονδίας τών Ευαγγελικών Θρησκευτικών Προσώπων Ισπανίας», τό οποίο ψηφίσθηκε από τήν ισπανική Βουλή τόν Νοέμβριο τού 1992 καί προσπαθούμε νά «περάση» νομικά στήν Μητρόπολη. Αυτή η «Συμφωνία» δίδει στήν Ελληνορθόδοξη Εκκλησία τής Ισπανίας όλα τά προνόμια πού έχει η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, εκτός από τό 7‰, δηλαδή από τό φόρο πού αναλογεί στά διάφορα φυσικά καί νομικά πρόσωπα τό 7‰ νά πηγαίνη στήν Θρησκευτική Ομολογία πού επιθυμούν ή υπέρ τού κοινωνικού καί πολιτιστικού έργου τού Κράτους. Τόν Απρίλιο τού 2010 τό ισπανικό κράτος ανεγνώρισε τήν Ορθοδοξία ως Εκκλησία «βαθειά ριζωμένη ιστορικά καί αριθμητικά στό εθνικό έδαφος» (Notorio Arraigo). Αυτό επιτεύχθηκε, διότι λύθηκε τό μεγάλο πρόβλημα τής εκπροσωπήσεως τής Ορθοδόξου Εκκλησίας στό σύνολό της, καί όχι μιάς εκάστης μεμονωμένης Ορθοδόξου δικαιοδοσίας, ενώπιον τού ισπανικού κράτους, μέ τήν ίδρυση τής Ορθοδόξου Επισκοπικής Συνελεύσεως Ισπανίας καί Πορτογαλίας, στήν οποία προεδρεύω, βάσει τών ομοφώνων αποφάσεων τής Δ’ Πανορθοδόξου Προσυνοδικής Διασκέψεως (Γενεύη, Ιούνιος 2009). Δυστυχώς, δέν έχουμε προχωρήσει στήν επίσημη αναγνώριση τής Ο.Ε.Σ.Ι.Π. εκ μέρους τού ισπανικού κράτους, ως τού μόνου αντιπροσωπευτικού οργάνου εκπροσωπήσεως τής Ορθοδόξου Εκκλησίας στήν Ιβηρία, διότι προσκρούομε στόν σκόπελο τού άκρατου ρουμανικού εκκλησιαστικού επαρχιωτικού εθνικισμού καί φυλετισμού, πανορθοδόξως καταδικασθέντος συνοδικώς ως αιρέσεως, ο οποίος καλλιεργείται εντονότατα τελευταία καθ’ άπασαν τήν Ευρώπη από τήν ρουμανική δικαιοδοσία, βασιζόμενη στό γεγονός ότι ο μεγάλος αριθμός τών Ρουμάνων ανέτρεψε τά μέχρι τώρα ισχύοντα αριθμητικά δεδομένα στήν Ορθόδοξη Διασπορά τής Ευρώπης. Βεβαίως, ανοικτά δημιουργούν προβλήματα μόνον στήν Ισπανία καί τήν Ιταλία, όπου οι Ρουμάνοι συνιστούν τήν συντριπτική πλειοψηφία τού ορθοδόξου πληρώματος. Ευχόμεθα καί προσευχόμεθα ο Κύριος νά διαλύση αυτό τό αντιχριστιανικό καί αναχρονιστικό νέφος τής κοσμικής υπεροψίας διά τού θείου φωτισμού Του, γιά τό καλό τής Αγιωτάτης Ορθοδοξίας μας καί ιδιαίτερα τών ιδίων τών Ρουμάνων αδελφών μας, αφού ουσιαστικά αυτοί είναι πού θά ωφεληθούν περισσότερο από μία απ’ ευθείας «Συμφωνία» μεταξύ ισπανικού κράτους καί Ορθοδόξου Εκκλησίας στό σύνολό της, ως οι αριθμητικά υπέρτεροι. Οψόμεθα!

 – Ποιά είναι η σχέση τής Ιεράς Μητροπόλεως μέ τήν Ορθόδοξη Κοινότητα; Είναι δύο ξεχωριστοί οργανισμοί;

– Οι σχέσεις μεταξύ τής Ιεράς Μητροπόλεως καί τής Ελληνορθοδόξου Κοινότητος Μαδρίτης είναι άριστες καί αρμονικές. Νομικά είναι δύο ξεχωριστοί οργανισμοί, αλλά η δεύτερη, ως ελληνορθόδοξη, υπάγεται κανονικώς καί διοικητικώς στήν πρώτη. Ο Μητροπολίτης έχει ουσιαστικό λόγο καί τόν έλεγχο στά πράγματα τής Κοινότητος, ως ο Ποιμενάρχης καί Επίσκοπός της, άνευ τής γνώμης καί εγκρίσεως τού οποίου δέν μπορεί νά γίνη τίποτε. Ουσιαστικά η μόνη διαφορά πού υφίσταται μεταξύ τής Ελληνορθοδόξου Κοινότητος Μαδρίτης καί τών άλλων Ενοριακών Κοινοτήτων τής Μητροπόλεως είναι ότι στήν πρώτη τό Διοικητικό Συμβούλιο εκλέγεται από τήν Γενική Συνέλευση τών μελών της καί έχει Πρόεδρο λαϊκό, ενώ στίς δεύτερες τό Δ.Σ. διορίζεται καί παύεται από τόν Μητροπολίτη καί προεδρεύεται από τόν Εφημέριο. Ωσαύτως, άριστες σχέσεις υφίστανται καί μετά τών ανά τήν Ισπανία καί τήν Πορτογαλία ελληνικών, ουκρανικών καί βουλγαρικών λαϊκών κοινοτήτων καί συλλόγων.

 – Πώς συντηρείται η Ιερά Μητρόπολη;

– Η Μητρόπολή μας συντηρείται αποκλειστικά από τό ετήσιο επίδομα πού λαμβάνει από τήν Ε2 Διεύθυνση Θρησκευτικών καί Εκκλησιαστικών Υποθέσεων τού Υπουργείου Εξωτερικών τής Ελλάδος, τό οποίο, τώρα τελευταία, λόγω τής τεράστιας οικονομικής κρίσης πού μαστίζει τήν φιλτάτη Πατρίδα μας, λαμβάνεται καθυστερημένα καί όλο καί περισσότερο μειωμένο. Από τό επίδομα αυτό τό μισό πηγαίνει στό ενοίκιο τής Μητροπολιτικής κατοικίας καί τό άλλο μισό στίς ποιμαντορικές περιοδείες (εισιτήρια, διαμονή, διατροφή) τού Μητροπολίτου, ο οποίος, σημειωτέον, στερείται μισθού, ιατροφαρμακευτικής καί νοσοκομειακής περιθάλψεως καί συνταξιοδοτικής ασφαλίσεως. Μία άλλη πηγή εσόδων μας προέρχεται από τά πιστοποιητικά βαπτίσεως, γάμου, ελευθερογαμίας, τά διαζύγια καί μία μικρή ετήσια βοήθεια τού Ιδρύματος «Κόσμος σέ Αρμονία» τής Α.Β.Υ. τής Πριγκηπίσσης Ειρήνης τής Ελλάδος. Πηγαίνουμε εμπρός μέ φρικτές οικονομίες, από τίς οποίες η Μητρόπολή μας δίδει τρίς τού έτους (Χριστούγεννα, Πάσχα καί Δεκαπενταύγουστο) οικονομική βοήθεια στούς ανέργους Ουκρανούς κληρικούς μας.

 – Τελικά, οι συνθήκες διαποίμανσης, τελέσεως τών Μυστηρίων καί κήρυξης τού θείου λόγου φαίνονται πιό δύσκολες απ’ ό,τι στήν Αφρική, όπου υπάρχει φτώχεια, αλλά καί μεγαλύτερη ανταπόκριση τού λαού;

– Σέ αυτό έχετε απόλυτο δίκαιο καί είναι, σύν τοίς άλλοις, η ωμή πραγματικότητα καί αλήθεια. Δέν θά επεκταθώ περαιτέρω, διότι αυτήν τήν ερώτηση καλύπτουν πλήρως οι παραπάνω απαντήσεις μου. Εύχεσθε καί προσεύχεσθε μόνον!

 – Πώς συνδυάζετε τήν διαποίμανση τής Ιεράς Μητροπόλεως καί τά συνοδικά σας καθήκοντα στήν μακρινή Πόλη;

– Τά συνοδικά μου καθήκοντα, εκπροσωπών τό Εκκλησιαστικό Θέμα τής Ευρώπης, τελείωσαν τήν 28η Φεβρουαρίου 2011. Ήταν μία πρωτόγνωρη, μεγάλη καί πολύτιμη εμπειρία, πού επαυξάνεται λόγω καί τού νεαρού τής Αρχιερωσύνης μου. Διά τούτο ευχαριστώ, εκ βάθους ευγνωμονούσης υιϊκής καρδίας, τήν Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα, τόν προσκυνητό Αυθέντη καί Δεσπότη μας, τόν Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, πού μέ εκάλεσε ως Συνοδικό Πάρεδρο. Συνεδριάσαμε 11 φορές κατά τό συνοδικό έτος 01.03.2010-28.02.2011 καί τά συνοδικά μου καθήκοντα δέν εμπόδισαν καθόλου τά ποιμαντορικά απ’ εναντίας, η αποκτηθείσα πολύτιμη συνοδική εμπειρία μέ βοήθησε πολύ στήν εξάσκηση τών τελευταίων. Βέβαια, είναι μεγάλη η απόσταση μεταξύ Μαδρίτης καί Κωνσταντινουπόλεως: 4.30’ ώρες μέ τό αεροπλάνο, αλλά η πατρική αγάπη καί συναντίληψη τού Παναγιωτάτου Καθηγουμένου μας –τό Οικουμενικό Πατριαρχείο λειτουργεί ως Μονή μέ Καθηγούμενο τόν Πατριάρχη καί αδελφούς τούς Μητροπολίτες- καί τών Συνοδικών καί λοιπών Αρχιερέων η αδελφική τοιαύτη καί ωφέλιμη συμβουλή, ανέπαυαν κάθε σωματικό κόπο. Η μαθητεία μου στά συνοδικά έδρανα τής «Σχολής τού Φαναρίου», -γιά νά χρησιμοποιήσω τήν παροιμιώδη πλέον έκφραση τού μεγαλυτέρου τών Φαναριωτών Ιεραρχών τών κάτω χρόνων, αειμνήστου Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος κυρού Μελίτωνος-, όπου τελεσιουργείται τό μυστήριον τής Μεγάλης Εκκλησίας, εκτός από εξαιρετική τιμή, αποτελεί καί μεγάλη ευλογία. Σέ αυτά τά συνοδικά καθήκοντα, τά οποία Θεού ευδοκούντος, θά επαναλαμβάνονται κατά καθορισμένα χρονικά διαστήματα, προστίθεται η πολύτιμη εμπειρία τών διαφόρων ανά τόν κόσμον επισήμων εκπροσωπήσεων τής Μητρός Εκκλησίας καί ανατιθησομένων μοι αποστολών.

 – Δύο λόγια γιά τήν Ναύπακτο, τήν ιδιαίτερη πατρίδα σας;

– Η Ναύπακτος είναι η πάντα αγαπημένη ιδιαίτερη πατρίδα. Η όμορφη νύμφη τού Κορινθιακού. Η Ιθάκη, πού μόλις περάσει τό Πάσχα ανυπομονώ νά φθάση ο Ιούλιος πού θά τήν συναντήσω, θά γευθώ καί θά ξεκουρασθώ ατενίζοντας από τήν ταράτσα τού πατρικού σπιτιού μου τό Κάστρο, τήν Γέφυρα, τόν Κορινθιακό καί τό Παναχαϊκό, καθώς καί τόν τρούλο τής Αγίας Παρασκευής, αφού θεωρώ τόν εαυτό μου Ναυπάκτιο Αγιοπαρασκευιώτη, αλλά καί θά συναντήσω καί συναναστραφώ μέ αγαπημένους συγγενείς καί παλαιούς φίλους καί γνωστούς. Συγχρόνως, μία ευχάριστη ευκαιρία καί ωραία εμπειρία νά συναναστραφώ μέ τόν Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας κ.κ. Ιερόθεο, γιά τήν πατρική αγάπη καί συμπαράσταση τού οποίου, άς μού επιτραπή όπως εκφράσω καί μέσω αυτής τής συνεντεύξεως τίς εγκάρδιες υιϊκές ευχαριστίες καί τήν ευγνωμοσύνη μου, συνεχίζων τό παράδειγμα τού προκατόχου του Αγίου Μαντινείας καί Κυνουρίας κ.κ. Αλεξάνδρου. Σάς ευχαριστώ πολύ! Σάς εύχομαι νά είναι ευλογημένο από τόν «Κύριο τών καιρών καί τών χρόνων» τό νέο εκκλησιαστικό έτος καί καλόν χειμώνα καί πάλι νά ανταμώσουμε στόν όμορφο Έπαχτό μας μέ υγεία καί χαρά!

«Εκκλησιαστική Παρέμβαση» Σεπτέμβριος 2011