Ἡ αἰώνια ἀσθένεια (φιλαργυρία)
«Οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ» (Ματθ. 6,24)
(Ομιλία του μακαριστού Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου)
ΥΠΑΡΧΟΥΝ, ἀγαπητοί μου, ἀσθένειες τοῦ σώματος, ὅπως π.χ. ἡ περιπνευμονία, ἡ λέπρα, ἡ φθίσις, ὁ καρκίνος ποὺ μέχρι σήμερα δὲν μπόρεσε ἡ ἐπιστήμη νὰ βρῇ τὸ φάρμακο, καὶ ἄλλες. Ὑπάρχουν ὅμως καὶ ἀσθένειες τῆς ψυχῆς· «ἀσθενεῖ τὸ σῶμα, ἀσθενεῖ μου καὶ ἡ ψυχή»(Παρακλ. καν.). Ἀσθένειες τῆς ψυχῆς εἶνε τὰ πάθη, οἱ κακίες, οἱ ἁμαρτίες.
Γιὰ μία ἀπὸ τὶς πιὸ μεγάλες ψυχικὲς ἀσθένειες, χειρότερη κι ἀπὸ τὸν καρκίνο, μιλάει σήμερα ὁ Κύριος στὸ εὐαγγέλιο καὶ μᾶς λέει νὰ προφυλαχθοῦμε ἀπ᾽ αὐτήν. Τὸ ὄνομα τῆς ἀσθενείας εἶνε φιλαργυρία. Τί εἶνε λοιπὸν ἡφιλαργυρία καὶ τί προξενεῖ;
Φιλαργυρία εἶνε τὸ ν᾽ ἀγαπάῃ κανεὶς τὰ λεπτά, νὰ τὰ λατρεύῃ, νὰ ἐξαρτᾷ τὰ πάντα μόνο ἀπ᾽ αὐτά. Καὶ τί συνέπειες ἔχει στὴ ζωή; Κάνει πρῶτα - πρῶτα κακὸ στὴν κοινωνία.Ὁ φιλάργυρος, δίπλα του νά ᾽νε ὁ πεινασμένος καὶ νὰ τοῦ ζητάῃ ἕνα κομμάτι ψωμί, δὲν τοῦ δίνει· νὰ γίνεται ἔρανος γιὰ ἕνα μεγάλοσκοπό, δραχμὴ δὲ δίνει· νὰ χτίζεται ναός; δὲ δίνει· σὲ σχολεῖο; δὲ δίνει. Σὰν τὸ μυρμήγκι ,ποὺ μαζεύει κουκκὶ - κουκκὶ τὸ σιτάρι στὴ φωλιά του, ἔτσι κι αὐτὸς μαζεύει τὰ λεπτά. Κανένα καλὸ στὴν κοινωνία δὲν κάνει.
Κάνει ἔπειτα κακὸ στὴν οἰκογένεια. Στὴ γυναῖκα του ροῦχο δὲν ἀγοράζει. Τὸ παιδί του παίρνει τὰ γράμματα, μὰ αὐτὸς δὲν τὸ βοηθάει νὰ σπουδάσῃ· λυπᾶται τὰ ἔξοδα. Ἔχει κορίτσι τῆς παντρειᾶς· χτυποῦν ὑποψήφιοι γαμπροὶ τὴν πόρτα, ἀλλ᾽ αὐτὸς δὲν τὸ παντρεύει·δὲν θέλει νὰ δώσῃ κάτι στὴν κόρη του.
Καλὸ στὴν κοινωνία δὲν κάνει, καλὸ στὴν οἰκογένειά του δὲν κάνει, μὰ οὔτε καὶ στὸν ἑαυτό του κάνει καλό. Τὸν βλέπεις· ἀρρωσταίνει καὶ φάρμακο δὲν ἀγοράζει, γιατρὸ δὲν φωνάζει, μὴ τυχὸν ξοδέψῃ κάτι. Παραβλέπει καὶ τὴν ὑγεία του. Παραπάνω ἀπ᾽ ὅλα ἔχει τὰ λεπτά. Ξέρετε πῶς μοιάζει ὁ φιλάργυρος; Τὸ ἀρνάκι εἶνε πάντα χρήσιμο· ὄ χι μόνο ὅταν τὸ σφάξουν, γιὰ τὸ κρέας του, ἀλλὰ κι ὅσο ζῇ, γιὰ τὸ γάλα, τὸ βούτυρο, τὸ μαλλί του. Ἐνῷ ὁ χοῖρος ὅσο ζῇ δὲν εἶνε καθόλου χρήσιμος, δὲν περιμένεις νὰ δώσῃ κάτι. Πότε θὰ δώσῃ· ὅταν τὸν σφάξουν, τότε εἶνε χρήσιμος. Καὶ ὁ φιλάργυρος εἶνε σὰν τὸ χοῖρο. Ἤξερα ἕνα τέτοιο ἄνθρωπο σὲ κάποιο χωριό. Καλὸ στὴ γυναῖκα του, στὰ παιδιά του, στὰ κορίτσια του δὲν ἔκανε. Μόλις πέθανε, τότε, γιὰ τὰ χρήματα ποὺ μάζευε χρόνια καὶ χρόνια, ἦρθε ἕνας ἀνηψιός του ἀπ᾽ τὴν Ἀμερική, τὰ πῆρε καὶ τά ᾽φαγε ὅλα μέσα σὲ λίγες μέρες, τὰ γλέντησε σὲ κέντρα διασκεδάσεως Ἀθήνας καὶ Πειραιῶς.
Καλὸ λοιπὸν ὁ φιλάργυρος δὲν κάνει, ἀντιθέτως κάνει κακό, καὶ πρὸ παντὸς στὸν ἑαυτό του. Εἶνε δυστυχής. Τὸ μάτι του δὲ χορταίνει, θέλει ὅλο καὶ περισσότερα. Ἔκανε 10 λίρες;θέλει νὰ τὶς κάνῃ 20· ἔκανε 20; θέλει νὰ τὶςκά νῃ 40· ἔκανε 40; θέλει νὰ τὶς κάνῃ 80· τὶς ἔκανε 80; νὰ τὶς κάνῃ 160… Ἡ θάλασσα μπορεῖ νὰ πῇ στὰ ποτάμια· Φτάνει, χόρτασα ἀπ᾽ τὰνερά σας. Κι ὁ χάρος ἀκόμα μπορεῖ νὰ πῇ στοὺς νεκροθάφτες· Φτάνει, χόρτασα ἀπὸ νεκρούς. Ὁ φιλάργυρος εἶνε ἀχόρταγος.Εἶνε σὰν τὸ λύκο καὶ χειρότερος. Ὁ λύκος, ἅμα φάῃ ἕνα - δυὸ ἀρνιά, ἡσυχάζει γιὰ μερι κὲς μέρες· ὁ χορτᾶτος λύκος, κι ἂν βρεθῇ μέσα σὲ κοπάδι, δὲν πειράζει ἀρνί· ὅταν πεινάσῃ, τότε θὰ πειράξῃ πάλι. Ἐνῷ ὁ φιλάργυρος θέλει ὅλο ν᾽ ἁρπάζῃ.
Δὲ μένει ποτέ εὐχαριστημένος· κι αὐτὸ εἶνε μιὰ συμφορὰ γιὰ τὸν ἴδιο καὶ τοὺς γύρω του. Καὶ ποῦ καταλήγει στὸ τέλος ὁ φιλάργυρος; Σ᾽ ἕνα χωριὸ ἦταν ἕνας νέος. Σπίτι εἶχε, δουλειὰ εἶχε, ζοῦσε καλά. Λέει στὸν πατέρα του· ―Θὰ φύγω, θὰ πάω στὴν Ἀμερικὴ γιὰ καλύτερα. ―Μὰ ἐδῶ, παιδί μου, ἔχουμε χωράφια, μπορεῖς νὰ ζήσῃς ἐσὺ κ᾽ ἡ οἰκογένειά σου.
―Ὄχι. ―Γιατί θὰ πᾷς; ―Θέλω νὰ κάνω πιὸ πολλὰ λεφτά… Τελικὰ ἄφησε τὸ γέρο πατέρα, χωράφια, σπίτι, ὅλο τὸ βιός του, καὶ νάτον μὲ ἀεροπλάνο στὴν Ἀμέρικα. Πῆγε στὴ Νέα Ὑόρκη κ᾽ ἐκεῖ ἔπεσε μὲ τὰ μοῦτρα στὴ δουλειά.Ἄνοιξε ρεστωράν, ἔκανε κέρδη, ἔφτειαξε περιουσία, γέμισαν οἱ τσέπες του ἀπὸ δολλάρια.Ἔγινε λοιπὸν εὐτυχής; Ἐμένα μοῦ λέτε! Μιὰμέρα, ἐκεῖ ποὺ μετροῦσε τὰ λεπτά, μπῆκε ἕνας γκάγκστερ μὲ τὸ περίστροφο· Ψηλὰ τὰ χέρια, δῶσ᾽ μου τὰ λεφτά σου! τοῦ λέει. Ποῦ νὰ δώσῃ λεφτὰ αὐτός. Κ᾽ ἐπειδὴ ἀρνήθηκε,τὸν σκότωσε ὁ γκάγκστερ. Αὐτὸ εἶνε τὸ τέλος τῶν φιλαργύρων, ἐλεεινὸ καὶ τρισάθλιο.
Ἀλλὰ τὸ χειρότερο δὲν σᾶς τὸ εἶπα ἀκόμη. Ἡ ῥίζα ὅλων αὐτῶν τῶν κακῶν ποιά εἶνε; Δὲν εἶνε ὅτι κάνει κακὸ στὴν κοινωνία, στὴν οἰκογένειά του, στὸν ἑαυτό του, ὅτι γίνεται σὰν τὸ χοῖρο καὶ σὰν τὸ λύκο. Τὸ πιὸ μεγάλο κακὸ εἶνε, ὅτι ὁ φιλάργυρος σβήνει μέσ᾽ στὴν καρδιά του τὸ Θεὸκαὶ κάνει τὴν καρδιά του σκληρή.
Ἡ καρδιά του γίνεται πέτρα. Γιατὶ Θεὸ δὲν ἔχει πλέον τὸ Χριστό· Θεὸ ἔχει τὸ χρῆμα, στὸ ὁποῖο ὁ Χριστὸς δίνει σήμερα ἕνα ὄνομα· τὸ ὀνομάζει«μαμωνᾶ»(Ματθ. 6,24). Ὅταν ἀκοῦτε«μαμωνᾶς», εἶνε τὸ χρῆμα, τὸ ἄτιμο καὶ διεφθαρμένο. Χριστὸς καὶ μαμωνᾶς εἶνε δυὸ θεοὶ ἀντίθετοι. Ὁ Χριστὸς λέει Κάνε ἐλεημοσύνη, ὁ μαμωνᾶς λέει «Ἅρπαξε νὰ φᾷς καὶ κλέψε νά ᾽χῃς».
Ὁ Χριστὸς λέει Νὰ εἶσαι δίκαιος, ὁ μαμωνᾶς λέει Μὴν ὑπολογίζεις κανένα. Ὁ Χριστὸς λέει Νὰ λὲς τὴν ἀλήθεια, ὁ μαμωνᾶς λέει Νὰ λὲς ψέματα. Δὲ συμβιβάζονται λοιπόν· εἶνε ὅπως τὸνερὸ μὲ τὴ φωτιά. Αὐτὸς ποὺ ἀγαπάει τὰ λεφτὰ θὰ γίνῃ ἄθεος καὶ ἄπιστος, θὰ προδώσῃ καὶ τὸ Χριστὸ ἀκόμα. Παράδειγμα ὁ Ἰούδας· ἀγάπησε τὰ χρήματα παραπάνω ἀπὸ τὸ Χριστὸ καὶ τὸν πρόδωσε, καὶ τὸ τέλος του ἦταν ὅτι πέρασε ἕ να σχοινὶ στὸ λαιμό του καὶ κρεμάστηκε. Νά κ᾽ ἐδῶ τὸ τέλος τοῦ φιλαργύρου.
Ὑπάρχει ἆραγε, θὰ ρωτήσετε, περίπτωσι φιλάργυρος νὰ μετανοήσῃ; Πολὺ σπάνιο. Ἐγὼ τόσα χρόνια στὴν Ἐκκλησία, γυρίζω χωριὰ καὶ πολιτεῖες· εἶδα φιλαργύρους μὲ πολλὰ χρήματα, ποὺ μποροῦν ν᾽ ἀγοράσουν πόλεις ὁλόκληρες· καὶ ὅμως, ὅταν τοὺς ζητοῦν γιὰ ἔρανο ὑπὲρ τῶν πτωχῶν, τὰ χέρια τους τρέμουν, δὲ δίνουν· καὶ πεθαίνουν ἔτσι ἀμετανόητοι. Μιὰ γυναίκα πόρνη, ποὺ πουλάει τὸ κορμί της γιὰ ἕνα καρβέλι ψωμί, μετανοεῖ, κλαίει, θρηνεῖ· κι ἄλλοι ἁμαρτωλοὶ μετανοοῦν. Ἕνας δὲν μετανοεῖ, ὁφιλάργυρος. Χτυπᾷ ἡ καμπάνα Μεγάλη Παρασκευή, κι αὐτὸς κάθεται μέσ᾽ στὸ μαγαζί του μὲ κατεβασμένα τὰ ρολὰ καὶ μετράει τὰ λεφτά. Νύχτα - μεσάνυχτα, κι αὐτὸς δὲν κοιμᾶται. Ἡ γυναίκα καὶ τὰ παιδιά του κοιμοῦνται, ὅλοι στὴ γειτονιὰ κοιμοῦνται, καὶ τὰ ζῷα στὴν ἐρημιὰ καὶ τὰ θηρία καὶ οἱ λῃσταὶ κοιμοῦνται· ὁ φιλάργυρος δὲν κοιμᾶται. Σηκώνεται, ἀνοίγει τὸ πουγγὶ τοῦ διαβόλου καὶ μετράει. Μιὰ νύχτα ἔψαχναν ἕνα φιλάργυρο. Καὶ ποῦ τὸν βρῆκαν· κάτω στὴν ἀποθήκη, μέσ᾽στὰ κάρβουνα. Τὴν ὥρα ἐκείνη, τὰ μεσάνυχτα, εἶχε πάρει τὸ πουγγί του, πῆγε ἐκεῖ καὶμετροῦσε τὰ χρήματα· καὶ πέθανε ἐκεῖ, πάνω στὰ χρήματα, ἐκεῖ παρέδωσε τὴ μαύρη ψυχή του. Τέλος Ἰούδα ἔχουν οἱ φιλάργυροι. Φάρμακο δὲν ὑπάρχει γι᾽ αὐτούς. Εἶνε ἀνίατη ἡ ἀσθένειά τους, «καρκίνος».
Τὰ τριάκοντα ἀργύρια, ἀγαπητοί μου, αὐτὰ ἔπνιξαν τὸν κόσμο. Ἂν μποροῦσαν ν᾽ ἀπαλλαγοῦν οἱ καρδιὲς ἀπ᾽ τὴν ἀσθένεια τῆς φιλαργυρίας! Οἱ πόλεμοι, κι ὁ πρῶτος κι ὁ δεύτερος παγκόσμιος, γιὰ τὰ λεπτὰ ἔγιναν· κι ὁ τρίτος,ἂν γίνῃ, γιὰ τὰ πετρέλαια θὰ γίνῃ. Ὅταν φύγῃ ἀπ᾽ τὴν καρδιὰ αὐτὸ τὸ κακό,παράδεισος ἔρχεται ἐκεῖ. Δῶστε μου μιὰ κοινωνία ποὺ νά ᾽χῃ πατάξει τὸ χρῆμα· θά ᾽νε ἡ πιὸ εὐτυχισμένη.
Καὶ πῶς θὰ ζήσουμε χωρὶς λεπτά; θὰ πῆτε· τί λοιπόν, νὰ σταυρώσουμε τὰ χέρια καὶ νὰ περιμένουμε νὰ βρέξῃ ὁ οὐρανὸς καρβέλια;…Δὲ λέει τὸ Εὐαγγέλιο τέτοιο πρᾶγμα. Δὲν σοῦ λέει νὰ πᾷς κάτω ἀπ᾽ τὴ συκιὰ καὶ νὰ λὲς «Πέσε, σῦκο, νὰ σὲ φάω». Τὸ Εὐαγγέλιο λέει· Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο δουλειά· δουλειὰ σὰν τὸ μυρμήγκι! Ξημέρωσε Κυ ριακή, κτύπησε ἡ καμπάνα; Φτερὰ στὰ πόδια γιὰ τὴν ἐκκλησία. Γιατὶ παραπάνω κι ἀπ᾽ τὴ δουλειὰ κι ἀπ᾽ τὰ χέρια κι ἀπ᾽ ὅλα εἶνε ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Ζῇς, γιατὶ εὐλογεῖ ὁ Θεός.
Ἐκεῖνος δίνει ὅλα τ᾽ ἀγαθά. Δούλεψε ὅσο θέλεις· ἅμα ὁ Θεὸς δὲ στείλῃ τὸν ἥλιο τὸν ἀέρα τὴ βροχούλα, δὲ θὰ δῇς καρπό, θὰ ξεραθοῦν ὅλα. Μπορεῖ νά ᾽χῃς ἕνα ἑκατομμύριο λίρες, καὶ νὰ πεθάνῃς σήμερα ἀπὸ συγκοπή· καὶ μπορεῖ νὰ μὴν ἔχῃς δραχμή, καὶ νὰ ζήσῃς ἑκατὸ χρόνια. Ἡ ζωή μας ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ Θεό.
Γι᾽ αὐτὸ μᾶς λέει σήμερα τὸ εὐαγγέλιο, ν᾽ ἀ γαπήσουμε τὸ Θεό, νά ᾽χουμεπίστι στὴν πρόνοιά του―γιατὶ οὔτε ἕνα πουλάκι οὔτε ἕνα φύλλο τοῦ δέντρου δὲν πέφτει κάτω χωρὶς τὸ θέλημά του―, καὶ νὰ μισήσουμε τὴν ἁμαρτία, ἰδίως τὸν «καρκίνο» αὐτὸν ποὺ λέγεται φιλαργυρία. Ἂς ζήσουμε σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, γιὰ νά ᾽χουμε τὴν εὐλογία τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν ἁγίων· ἀμήν.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία,ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Πολυπλατάνου -Φλωρίνης τὴν 23-6-1974.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου