Κυριακή Δ΄Ματθαίου –«Αμήν λέγω υμίν, ουδέ εν τω Ισραήλ τοσαύτην πίστιν εύρον (Ματθ. η΄ 10).

Απόστολος: Ρωμ. στ΄ 18 – 23

Ευαγγέλιο: Ματθ. η΄ 5 – 13

«Αμήν λέγω υμίν, ουδέ εν τω Ισραήλ τοσαύτην πίστιν εύρον (Ματθ. η΄ 10).

Σε δυο περιπτώσεις ο Ιησούς εκδηλώνει θαυμασμό για την πίστη ανθρώπων και την οποία όχι απλώς εγκωμιάζει, αλλά και επιβραβεύει. Και οι δυο περιπτώσεις αφορούν ανθρώπους έξω από τον Ιουδαϊκό χώρο. Και οι δυο περιπτώσεις αφορούν ειδωλολάτρες. Η μια περίπτωση ήταν η Χαναναία και η άλλη η σημερινή, του εκατοντάρχου. Και οι δυο τους, παρά το ότι ανήκουν στον ειδωλολατρικό χώρο και οι οποίοι δεν είχαν διδαχθεί για τον ερχομό του Λυτρωτή, εν τούτοις, όταν έρχεται, τον αποδέχονται και ζητούν το έλεός του.

Και ο Ιησούς δεν αρνείται την προσφορά του ελέους του, προετοιμάζοντας παράλληλα την ανθρωπότητα ότι είναι ο Λυτρωτής του κόσμου, ο Λυτρωτής του συνόλου των λαών και όχι μόνο του Ιουδαϊκού λαού. Παράλληλα, στέλλει το μήνυμα σε όλους ότι η σωτηρία δεν είναι φυσικό επακόλουθο της ένταξης του ανθρώπου είτε στην Ιουδαϊκή, είτε και σήμερα στη χριστιανική θρησκεία. Η σωτηρία είναι το αποτέλεσμα της σύνδεσης του ανθρώπου μετά του Ιησού και μέσα από την πίστη της αποδοχής του ως Λυτρωτή και Σωτήρα.

Όμως, και στις δυο περιπτώσεις, της Χαναναίας και σήμερα του εκατοντάρχου, η πίστη, σαν αρετή, δεν είναι μοναχική, αλλά εκφράζεται μέσα από δυο άλλες αρετές, της ταπεινοφροσύνης και της αγάπης. Και αυτές οι αρετές κοσμούν σήμερα τον εκατόνταρχο. Παρά το ότι ασκεί ένα επάγγελμα, του Ρωμαίου στρατιωτικού, και κατέχει ένα υψηλό αξίωμα, εκείνο του εκατοντάρχου, εν τούτοις, παρουσιάζεται με μεγάλη ταπεινοφροσύνη μπροστά στον Ιησού. Μπροστά στον Ιησού υποχωρεί κάθε ανθρώπινο αξίωμα. Γιατί ο Ιησούς είναι ο Θεός και ο Λυτρωτής. Είναι Εκείνος ο οποίος, ως Θεός, μπορεί τα πάντα, σε αντίθεση με τους ανθρώπους, που έχουν περιορισμένες δυνατότητες, όποιο αξίωμα κι αν κατέχουν.

Αναγνωρίζοντας τη δική του μικρότητα, υποκλίνεται με ταπείνωση μπροστά στην ανωτερότητα και το μεγαλείο του Ιησού. Στην πρόθεση του Ιησού να πάει σπίτι του εκατοντάρχου και να θεραπεύσει τον υπηρέτη του, αποκρίνεται με μια αφάνταστη ταπεινοφροσύνη: «Κύριε, δεν είμαι άξιος να σε δεχτώ στο σπίτι μου». Παράλληλα με την ταπεινοφροσύνη, αφήνει την πίστη να ξεδιπλωθεί. Εκτός του ότι δεν είμαι άξιος για να σε δεχτώ στο σπίτι μου, πιστεύω ότι δε χρειάζεται να ’ρθεις εκεί για να κάνεις το θαύμα. «Πες μόνο ένα λόγο και θα γιατρευτεί ο δούλος μου». Μάλιστα τεκμηριώνει αυτή την πίστη με επιχειρήματα: «Κι εγώ είμαι άνθρωπος κάτω από εξουσία κι έχω στρατιώτες στη διοίκησή μου. λέω στον ένα «πήγαινε» και πηγαίνει και στον άλλο «έλα» και έρχεται, και στο δούλο μου «κάνε αυτό» και το κάνει». Με τη δύναμη της πίστης του σαν να λέει στον Ιησού: «Αν εγώ, που είναι απλός άνθρωπος, έχω τόση δύναμη, πόσο μάλλον ο δικός σου λόγος, επειδή εσύ είσαι Θεός».

Αυτή είναι η δύναμη της πίστης. Αναγνωρίζει το μεγαλείο και τη δύναμη του Θεού, μπροστά στα οποία υποκλίνεται με θαυμασμό και απέραντη ταπεινοφροσύνη. Είναι μια πίστη πρωτάκουστη και υπέροχη που δεν υπάρχει ούτε και μεταξύ των ανθρώπων που έχουν διδαχθεί για τον αληθινό Θεό, όπως οι Ισραηλίτες.

Αξιοθαύμαστη, λοιπόν, πίστη που παρατηρείται σε έναν άνθρωπο ειδωλολάτρη, έναν αλλόθρησκο. Για τούτο και δεν προσπερνιέται απαρατήρητη. Όμως αυτή την πίστη την ακούει, τη διακρίνει και τη θαυμάζει μόνο ένας, ο Ιησούς. Οι άλλοι, ίσως και να ενοχλούνται, ή και να εκφράζουν αντίθεση στο ότι ο Ιησούς καταδέχεται να μιλά με έναν ειδωλολάτρη. Κι όμως, ο Ιησούς δεν προσπερνά αδιάφορα την πίστη του εκατοντάρχου, αλλά ούτε και την χωρίς πίστη συμπεριφορά των Ιουδαίων. Επαινεί τον εκατόνταρχο για την πίστη του. Την ίδια στιγμή ασκεί κριτική για την ολιγοπιστία των Ιουδαίων, ενώ προειδοποιεί παράλληλα όχι μόνο αυτούς που τον ακολουθούν, αλλά και τις επόμενες γενιές ότι η σωτηρία δεν επιτυγχάνεται μόνο με μια απλή παρουσία στο χώρο της θρησκείας. Χρειάζεται παράλληλα πίστη και ενεργουμένη αγάπη. Αγάπη που να εκφράζεται μέσα από τα έργα και την όλη ζωή και συμπεριφορά.

Και τον εκατόνταρχο δεν τον διακρίνουν μόνο η δυνατή και σταθερή πίστη, καθώς και η πραγματική ταπεινοφροσύνη, αλλά και η αγάπη. Σε μια εποχή που ο άνθρωπος υποτιμάται και ιδιαίτερα ο δούλος, ο εκατόνταρχος εκδηλώνει αγάπη προς το δούλο του, για τούτο και υποβάλλεται σε θυσία και παράλληλα ταπεινώνεται για χάρη του δούλου του. Με τον τρόπο αυτό εφαρμόζει στην πράξη την «καινή» εντολή της αγάπης του Ιησού. Μιας αγάπης που ξεπερνά τον εαυτό του και που εκφράζεται μέσα από τη θυσία του για μας. Μια αγάπη που μας θυμίζει η Εκκλησία, όχι μόνο τη Μεγάλη Εβδομάδα, αλλά καθημερινά μέσα από την εικόνα της σταυρώσεως που υπάρχει στο ύψος του εικονοστασίου, σαν υπενθύμιση αλλά και σαν προτροπή σε μας να ανυψωθούμε από τα μικρά, τα ταπεινά και εφήμερα και να φτάσουμε τα ουράνια και πνευματικά.

Δικαιολογημένος, λοιπόν, ο θαυμασμός του Ιησού καθώς και η κριτική του ότι: «ουδέ εν τω Ισραήλ τασαύτην πίστιν εύρον». Γιατί ο εκατόνταρχος διαφέρει από αυτούς. Διαφέρει από τον πατέρα του δαιμονιζόμενου παιδιού που όταν τον πλησιάζει, εκφράζει αμφιβολία για τον Ιησού λέγοντάς του «αν μπορείς να κάνεις κάτι, βοήθησέ μας» (Μάρκ. θ΄ 22). Διαφέρει από τον Ιάειρο που πέφτει μεν στα πόδια του Ιησού και τον παρακαλεί θερμά, αλλά την ίδια στιγμή του ζητά: «έλα να βάλεις τα χέρια σου πάνω της για να γιατρευτεί και να ζήσει» (Μάρκ. ε΄ 23). Ακόμα και ο μαθητής του ο Θωμάς ζητά να βάλει τον δάκτυλό του στον «τύπον των ήλων» (Ιωάν. κ΄ 23), προκειμένου να πιστέψει στο γεγονός της Αναστάσεως του Κυρίου.

Ο έπαινος δεν περιορίζεται μόνο στον εκατόνταρχο, ούτε και η κριτική μόνο στους ανθρώπους της εποχής του. Ο έπαινος αλλά και η προειδοποίηση απευθύνονται και σε μας σήμερα για να εξετάσουμε το βαθμό της δικής μας πίστης κάθε φορά που τον πλησιάζουμε. Ο Κύριος μάς διαβεβαιώνει ότι: «το ει δύνασαι πιστεύσαι, πάντα δυνατά τω πιστεύοντι» (Μάρκ. θ΄ 23). Εάν μπορείς να πιστέψεις, όλα είναι δυνατά γι’ αυτόν που πιστεύει.

Αδελφοί μου, υποκλινόμαστε με θαυμασμό μπροστά στην πίστη του εκατοντάρχου που δεν επεδίωξε τη σωματική παρουσία του Κυρίου, αλλά ούτε και έφερε κοντά του τον άρρωστο υπηρέτη του. Πίστεψε στη δύναμη και την εξουσία που είχε ο Ιησούς να κάνει το θαύμα με μόνο το λόγο του, αναγνωρίζοντας με τον τρόπο αυτό τη θεότητά του. Και ο Ιησούς, ανταμείβοντάς τον, τον εξύψωσε με θαυμασμό και του πρόσφερε περισσότερα από όσα εζήτησε. Ας μιμηθούμε την πίστη του εκατοντάρχου και να ’μαστε βέβαιοι ότι θ’ ακούσουμε κι εμείς τα παρήγορα λόγια: «Ύπαγε και ως επίστευσας γενηθήτω σοι». Πήγαινε, κι ας γίνει αυτό που πίστεψες. Αμήν.

Θεόδωρος Αντωνιάδης –Μητρόπολη Πάφου