Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το μάθημα των Θρησκευτικών
του Δρος Γεωργίου Κρίππα, Καθηγητή Ελευθ. Πανεπιστημίου
Αξιότιμον
κ. Συνήγορον του Πολίτου
Ενταύθα
Αξιότιμε κ. Συνήγορε του Πολίτου,
Λαμβάνω την τιμήν, να σας αναφέρω τα κάτωθι, ειδικώς δια να προστατεύσω το κύρος της υπηρεσίας σας άλλα και το προσωπικό σας κύρος, εισηγούμενος συγχρόνως, όπως επιστήσετε την προσοχήν των υπηρεσιών σας, εις το να μην επαναλάβουν ενέργειες οι όποιες εις το παρελθόν τις εξέθεσαν. Έπι του προκειμένου κρίνω σκόπιμον, να επιστήσω την προσοχήν σας επί των εξής δεδομένων (εξόχως σπουδαίων και καταλυτικών κατά την άποψη μου):
1. Ως γνωστόν την 14.11.2008 οι υπηρεσίες σας απηύθυναν εις το Υπ. Παιδείας το υπ' αριθ. 15595.02/2008, 17598. 01/2008, 17454.01/2008, 17674.01/2008 έγγραφο τους ζητώντας δι' αυτού, όπως το μάθημα των Θρησκευτικών καταστεί προαιρετικό, δια μόνον τον λόγον ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατεδίκασε την Ελλάδα, διότι ένας δικηγόρος αρνήθηκε να ορκισθεί δημοσία, όταν έλαβε την άδειαν του δικηγορείν (Ευρωπ. Δικ/ρίου Ανθρ. Δικαιωμάτων απόφ. της 21.2.2008, υπόθεση Αλεξανδρίδης κατά Ελλάδος). Φυσικά η απόφαση αύτη δεν είχε καμμία σχέση με το μάθημα των θρησκευτικών και άρα το αίτημα σας ήταν νόμω αβάσιμο. Ιδία δε όταν υπήρχε πρόσφατη απόφαση του ως άνω Ευρωπ. Δικ/ρίου, πού αφορούσε ειδικώς το μάθημα των Θρησκευτικών και η οποία εδέχετο εντελώς άλλα, την οποίαν όμως δεν αναφέρατε (Ευρωπ. Δικ/ρίου Άνθρ. Δικαιωμάτων απόφαση της 20.7.2007 υπόθεση Εο1§ειο και άλλοι κατά Νορβηγίας, την οποίαν ίδετε και εις ελληνική μετάφραση εις περιοδ. «Επιθεώρησις Δημοσίου και Διοικητικού Δικαίου», 2009, σελ. 257 έπ.).
2. Εν όψει τούτου κρίνω σκόπιμον, να σας ενημερώσω επί της τελευταίας και πλέον προσφάτου νομολογίας (του έτους 2010) του Ευρωπ. Δικ/ρίου Ανθρ. Δικαιωμάτων, πού είναι ad hoc δια την παρούσα περίπτωση. Κατ' αρχήν σας πληροφορώ, ότι όμοια απόφαση με την προαναφερομένη (την Αλεξανδρίδης κατά Ελλάδος) εξεδόθη και προσφάτως, ήτοι το εν λόγω Ευρωπ. Δικ/ριο καταδικάζει την Ελλάδα, διότι κάποιοι υπεχρεώθησαν να ορκισθούν δημοσία (Εύρωπ. Δικ/ρίου Άνθρ. Δικαιωμάτων απόφ. της 3.6.2010, υπόθεση Δήμητρας και άλλοι κατά Ελλάδος, προσφυγές Ν° 42837/06, 3232/07, 3260/07, 35793/07 και 6099/08). Και η απόφαση αυτή δεν έχει καμμία σχέση με το μάθημα των θρησκευτικών και δεν είναι δυνατόν να συσχετισθεί με αυτό ουδέ κατά κεραίαν.
Δεν είναι όμως δυνατόν, να συσχετισθεί με αυτό και δι' έναν άλλον λόγον πολύ πιο καταλυτικόν και μη δυνάμενον να αγνοηθεί ή ανατραπεί ούδ' επ' ελάχιστον. Πρόκειται περί του έξης: Το ίδιο Ευρωπ. Δικαστήριο δια νεωτέρας αποφάσεως του (Ευρωπ. Δικ/ρίου Ανθρ. Δικαιωμάτων απόφαση της 15.6.2010, υπόθεση Grzelak κατά Πολωνίας, προσφυγή Νο 7710/02) δέχεται τα έξης: Η εν λόγω απόφαση περιλαμβάνει δύο σκέλη ανεξάρτητα απ' αλλήλων.
Το πρώτο σκέλος (πού δεν μας ενδιαφέρει) δέχεται, ότι η Πολωνία είχε θεσπίσει νόμον, ο όποιος προέβλεπε, ότι όσοι Πολωνοί μαθητές είναι άθεοι ή αλλόθρησκοι και δεν επιθυμούν, να παρακολουθήσουν το μάθημα των Θρησκευτικών, θα παρακολουθούν ένα άλλο μάθημα, ήτοι το μάθημα της ηθικής. Η Πολωνία παρ' ότι ο νόμος αυτός ετέθη εν ισχύϊ, δεν τον εφήρμοσε και δεν εισήγαγε το μάθημα της ηθικής εις τα σχολεία και εξ αυτού κάποιος μαθητής εθίγη προσωπικώς, δι' αυτό και το Ευρωπ. Δικ/ριο την καταδικάζει. Καταδικάζεται δηλ. η Πολωνία, ειδικώς και μόνον, διότι δεν εφήρμοσε έναν νόμον της και κάποιος εθίγη προσωπικώς εκ τούτου (και όχι διότι θίγονται προσωπικώς και άλλοι, των οποίων τις προσφυγές απορρίπτει).
Το δεύτερο σκέλος της αποφάσεως αυτής (πού μας ενδιαφέρει άμεσα), αναφέρεται ειδικώς και μόνον εις διάταξη του άρθρου 2 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλου της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (πού αφορά ειδικώς εις την εισαγωγή, διοργάνωση και διδασκαλία του μαθήματος των θρησκευτικών εις τα ευρωπ. κράτη). Η εν λόγω απόφαση επί του σημείου τούτο δέχεται, ότι η εφαρμογή της διατάξεως αυτής εις τα ευρωπ. κράτη ανήκει εις την διακριτικήν ευχέρειαν των εν λόγω κρατών και ειδικώτερον εις την «ελευθερίαν εκτιμήσεως» αυτών, η οποία επαφίεται εις τα κράτη αυτά ("margin of appreciation left to the States"). Δέχεται δε περαιτέρω, ότι τα ευρωπ. κράτη είναι ελεύθερα, να διοργανώσουν το μάθημα των Θρησκευτικών υπό όποιο ειδικό σύστημα επιθυμούν και επίσης ότι δεν είναι υποχρεωμένα να εισαγάγουν το μάθημα της ηθικής (αντί του μαθήματος των θρησκευτικών) δια τους αλλόθρησκους ή άθεους. Την μόνην υποχρέωση πού έχουν είναι να μην διενεργούν προσηλυτισμό. Κατά τα λοιπά τα ευρωπ. κράτη είναι ελεύθερα και αδέσμευτα, να διοργανώσουν το μάθημα των Θρησκευτικών κατά την απόλυτη επιθυμίαν τους χωρίς καμμίαν δέσμευση εκ της Ευρωπ. Συμβάσεως Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Καταλήγει δε εις το να απορρίψει το αίτημα των προσφευγόντων, (πού ζητούσαν να καταδικασθεί η Πολωνία δια παράβαση του ατομικού δικαιώματος επί του μαθήματος των Θρησκευτικών, πού προβλέπεται από το άρθρον 2 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της Ευρωπ. Συμβάσεως Άνθρ. Δικαιωμάτων).
Προς απόδειξη των ως άνω σας υποβάλλω συνημμένως (καθώς και στους αποδέκτες κοινοποιήσεως της παρούσης μου) την προαναφερομένη πρόσφατη απόφαση του Ευρωπ. Δικ/ρίου Ανθρ. Δικαιωμάτων κατά το τμήμα πού μας ενδιαφέρει.
Με την πεποίθηση, ότι τα ως άνω αναφερόμενα θα σας ενδιέφεραν καθώς και τις υπηρεσίες, εις τις όποιες έχω την τιμήν να κοινοποιήσω την παρούσαν μου, διατελώ.
Μετά τιμής,
Δρ. Γεώργιος Κρίππας
Από το περιοδικό "Εφημέριος", τεύχος 11, Δεκέμβριος 2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου