Με την ευκαιρία της Εορτής των Τριών Μεγάλων Ιεραρχών πολλά θα ειπωθούν αυτές τις μέρες. Αξίζει όμως στην κοινή μνήμη των Μεγάλων αυτών Οικουμενικών Διδασκάλων να ανατρέξουμε στην εποχή τους για να δούμε την τραγικότητα και εκείνων των ημερών, και όχι μόνο των δικών μας, και πτυχές από τη γενναία και αγία ζωή τους χρήσιμες σήμερα.
Μεγάλοι ήταν και οι Τρείς Πατέρες και «ουκ έστι δευτερίων εν τοις τρισί» και «ως απόστολοι μετά τους 12» έχουν χαρακτηρισθεί. Μορφές ανεπανάληπτες που η καθεμιά τους είχε και από ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα ως σφραγίδα και τίτλο. Ο Βασίλειος ήταν ο μέγας της Φιλανθρωπίας, ο Ιωάννης Χρυσόστομος ο μέγιστος της Ρητορείας και ο Γρηγόριος της Θεολογίας. Πάντες όμως αρχιερείς του Υψίστου, θεολόγοι, συγγραφείς και κήρυκες, μοναχοί και φιλάνθρωποι, αγωνιστές της αληθείας και υπερασπιστές των δικαίων της διωκομένης και χειμαζομένης Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Η εποχή τους ήταν ο χρυσούς αιών – ο 4ος μ.Χ. - της Εκκλησίας, κάτι σαν τον χρυσόν αιώνα του Περικλή στην Αθήνα. Πλήν όμως είχε και απέραντες δυσκολίες με κυριότερη τη δράση και έξαρση των αιρέσεων. Είχε βεβαίως η Εκκλησία ως παρακαταθήκη την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο το 325 μΧ στη Νίκαια της Βιθυνίας, αλλά το Σύμβολο της Πίστεως ήταν στο ήμισυ και πολλά δόγματα ακόμη αδιαμόρφωτα. Αν και είχε καταδικασθεί ο αιρεσιάρχης Άρειος, οι αρειανοί διαφέντευαν και σχεδόν ήλεγχαν την Κυβερνητική πολιτική, πλατειές μάζες κόσμου, αρκετούς κληρικούς και πολλούς ναούς. Ημφεσβητείτο ακόμη η θεότητα του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδος, καθώς και του Παναγίου Πνεύματος, οι Ιουδαίοιείχαν παρουσία και μαρτυρία, η ειδωλολατρεία δεν είχε πεθάνει ακόμη.
Σημειωτέον ότι στην Κων/λη επί αγίου Γρηγορίου οι Ορθόδοξοι δεν είχαν κανένα ναό, ήταν όλοι στα χέρια των αρειανών. Ο άγιος Πατέρας μέσα από προσευχές και αρρώστειες, αμφισβητήσεις και κινδύνους, μίλησε με 5 θεολογικούς λόγους για την Αγία Τριάδα και τη θεότητα του Αγ. Πνεύματος. Επί Μ. Βασιλείου, ο άγιος επίσκοπος της Καισάρειας, δέχθηκε επίθεση από τον ίδιο τον αιρετικό αυτοκράτορα Ουάλη, καθώς επίσης και από τον Παραβάτη Ιουλιανό, τον συμφοιτητή του Γρηγορίου στην Αθήνα. Και ο άγιος Ιωάννης πάλεψε κατά των Ανομοίων και των Ιουδαίων, καθώς επίσης και κατά του ιουδαϊκού και χυδαίου τόπου ζωής. Αυτά δεν ήταν μόνο συνήθειες του κόσμου, αλλά αιρετική και στρεβλή άποψη περί του Θεού και του τρόπου της ζωής. Δεν είχαν μόνο οι άγιοι Πατέρες να αντιμετωπίσουν κυβερνητικές πράξεις και την βία της Εξουσίας, αλλά και τη μαζική νοοτροπία, αιρετικά συγγράμματα, μεγαλόσχημους που ξέφευγαν από την ορθόδοξη πίστη.
Όλα αυτά στοίχιζαν και υπήρχαν περιπέτειες στη ζωή τους. Ο Γρηγόριος όταν κατέβηκε από το πλοίο στην αποβάθρα, στην Κων/λη πετροβολήθηκε και κανά – δυό φορές έγινε απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του. Ο Βασίλειος ανεχώρησε από την περιοχή του και ταλαιπωρήθηκε έστω και για λίγο. Τα κατά Ιωάννην πάθη τα γνωρίζουμε όλοι, δηλ. τι τράβηξε ο Μάρτυρας Πατριάρχης της Κων/νου πόλεως. Η πορεία του στην αφιλόξενη έρημο, η εξορία του στον πόντο, η ταλαιπωρία του από τις βαρβαρικές επιδρομές. Όλα στοίχιζαν τότε.
Και οι Τρεις Ιεράρχες πάλεψαν στήθος με στήθος για την αλήθεια. Εναντίον αιρέσεων και αιρετικών. Για να λάμψει η αλήθεια της Αγίας Γραφής και της Παραδόσεως, της Ορθοδόξου Πίστεως και της Εκκλησίας. Αγωνίστηκαν όμως και για τον λαό του Θεού. Του πρόσφεραν αναλλοίωτη την αλήθεια, αλλά και την αγάπη ανυπόκριτη. Μάτωσαν οι Άγιοι Πατέρες για το Λαό του Θεού. Για την απέραντη φιλανθρωπία τους έγραψαν οι ιστορικοί χρυσές σελίδες. Για την κοινωνική τους ευαισθησία και τη μάχη του έδωσαν για την κοινωνική δικαιοσύνη και εναντίον της αδικίας και απάνθρωπης εκμετάλλευσης από ανθρώπου σε άνθρωπο. Ασφαλώς και όλοι το γνωρίζουμε ξεκίνησαν όλοι – σύντρεις – από την προσωπική τους περιουσία, την οποία μοίρασαν στους πτωχούς.
Κυρίως ήλθαν σε σύγκρουση όχι με ανθρωπάκια του κοινωνικού ιστού, αλλά με τις αρχές και τις εξουσίες του σκότους του αιώνος τούτου. Με βασιλείς και ηγεμόνες, με συμφέροντα και αποφάσεις αυτοκρατορικές, με πίστεις αιώνων και θεσμικές παραδόσεις άσειστα εδραιωμένες. Το να κάνει κάποιος ένα αόριστο και ανώνυμο κήρυγμα, είναι τελείως ακίνδυνο, το να πεί όμως τα πράγματά με το όνομά τους, είναι συχνά θανατηφόρο.
Για τη θεολογική του δράση ο άγιος Γρηγόριος έχασε το θρόνο του, οικειοθελώς βέβαια, ένεκα αντιδράσεων όμως. Ο Ιουλιανός προειδοποίησε καταστροφή της Καισάρειας, αν δεν συμμορφωνόταν ο επίσκοπός της. Ιεράρχης Βασίλειος. Ο άγιος Ιωάννης τρείς φορές εξορίστηκε, κάθε φορά όλο και πιο μακριά και στην μακρινή Πιτυούντα και τα Κόμανα του Πόντου κάτω από απερίγραπτες συνθήκες διαβιώσεως και ενδιαίτησης εξεμέτρησε μαρτυρικά το ζήν.
Ο πρώτος κινδύνεψε για την αναστήλωση της Ορθοδοξίας στη Βασιλεύουσα, ο δεύτερος γιατί δεν προσκυνούσε την πίστη του βασιλέως και ήλεγχε τους έχοντες και κατέχοντες και ο τρίτος γιατί καυτηρίαζε την άτακτη ζωή της αυτοκράτειρας Ευδοξίας, έλεγχε τα καρναβάλια και κάθε ειδωλολατρική εκδήλωση, μπήκε στη μύτη των Ιουδαίων και των κυριών της αυλής και υπερασπίστηκε το δικαίωμα στην ιδιοκτησία μια χήρας και το άσυλο της Εκκλησίας.
Τέλος και οι Τρείς Φωστήρες της Τρισηλίου Θεότητος δεν ήταν απλά φιλόσοφοι και φιλόλογοι. Ούτε απλά λογάδες και ρήτορες. Σαφώς δεν ήταν εκπρόσωποι του λαού σε κάποια βουλή και αντιεξουσιαστές με αναρχικές θεωρίες. Ούτε έκαναν καλές πράξεις από ματαιοδοξία και για να ξοδεύουν το χρόνο τους σε ακτιβιστικά προγράμματα. Βεβαίως και τα πίστευαν όλα αυτά και τα έκαναν, συσσίτια, βασιλειάδες, φιλανθρωπίες, αλλά δεν ήταν σε κάποια φιλανθρωπική οργάνωση, που έπρεπε οπωσδήποτε να κάνουν μια καλή πράξη τη μέρα, αλλά όμως δεν πήγαιναν ποτέ στην Εκκλησία.
Πρωτίστως ήταν άνθρωποι του Θεού και όλα ξεκινούσαν από τον Χριστό και δια του Χριστού και χάρη του Χριστού και για τη δόξα Του τα επιτελούσαν. Ήταν Χριστοκεντρική η ζωή τους. Ανάπνεαν καθημερινά τον Χριστό, προσευχόντουσαν, λειτουργούσαν και κοινωνούσαν. Ο Χριστός ήταν η πηγή της εμπνεύσεώς Τους και η πηγή της δυνάμεώς τους. Δεν είναι τυχαίο ότι και οι Τρείς άγιοί μας έγραψαν θείες Λειτουργίες - (μάλιστα ο άγιος Γρηγόριος την απευθύνει κατευθείαν στο Χριστό!) - και λόγους σε Μεγάλες Εορτές και αγίους μάρτυρες.
Ζούσαν μέσα στην Εκκλησία μας. Από την άγια φωτιά που έκαιγε μέσα στο βωμό της Αγίας Τραπέζης έπαιρναν φως, ζωή και απάθεια και άλλαζαν τον κόσμο. Τι έλεγε ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος; «Φτάνει ένας άνθρωπος πυρακτωμένος από θείο ζήλο και μπορεί ν΄ αλλάξει ολόκληρη πόλη». Πως όμως πυρακτώνεται η καρδιά ενός ανθρώπου, αν όχι από το πυρ του αγίου Πνεύματος, όπως ακριβώς συνέβη και με τους αγίους Αποστόλους; Πως μπορεί κάποιος να ανάψει φως και φωτιά σ΄ έναν άλλο άνθρωπο, αν ο ίδιος πρώτα δεν έχει πυρακτωθεί από τη φωτιά της θείας αγάπης; Να γιατί οι Τρείς Ιεράρχες εξακολουθούν στους αιώνες και είναι διαχρονικοί διδάσκαλοι της Οικουμένης, και ο λόγος τους κατανύσσει και κεντά τις ψυχές των ανθρώπων, όν τρόπον και ο λόγος της θείας Γραφής!
Τέλος πρέπει να πούμε και κάτι για το στήσιμο της προσωπικότητάς τους. Δεν ήταν άξεστοι και αγράμματοι, αμόρφωτοι κληρικοί που μπήκαν στον κλήρο, για να λύσουν το βιοποριστικό τους πρόβλημα. «Εφαγαν» τα νειάτα τους στο θρανίο και το βιβλίο και σπούδασαν σε όλες τις γνωστές πόλεις του τότε κόσμου. Τίμησαν όσοι λίγοι τα γράμματα, ύψωσαν στο σωστό της βάθρο την αρχαία σοφία και δόξασαν στα πέρατα του κόσμου την αθάνατη ελληνική γλώσσα. Έγραψαν και δίδαξαν. Ενσυνείδητα και υπεύθυνα αναδέχθηκαν το βάρος και το έργο της Ιερωσύνης, ως κλήση Θεού και Σταυρό του Κυρίου.
Δεν ήταν απάτριδες και κοσμοπολίτες. Αγαπούσαν την πατρίδα τους και με το παραπάνω, καυχιόντουσαν για την καταγωγή τους, μιλούσαν συχνά και θεολογικά για τη σωτηρία του γένους μας… Ο Βασίλειος καυχιόταν για την αρχαία ελληνική καταγωγή του, ο Γρηγόριος μας λέει για το πως πρέπει να αγαπάμε την γενέτειρά μας και ο Χρυσόστομος έσωσε την πόλη του Αντιόχεια με το λόγο του από την οργή του προσβληθέντος αυτοκράτορα.
Δεν ήταν αναίσθητοι, ψυχροί και ακοινώνητοι. Ήταν ανθρώπινοι. Αγαπούσαν την φύση, τα ζώα, τις τέχνες, την ομορφιά, την οικογένειά τους, τα αδέλφια τους και κυρίως τη μητέρα τους. Είχαν και οι τρείς άγιες μητέρες, οι οποίες έβαλαν στις ψυχές τους τα θεμέλια της αγάπης και του θείου πόθου. Έμαθαν και συμπονούσαν οι Τρείς Ιεράρχες τον άνθρωπο, τον πονεμένο, τον αμαρτωλό, τον αδικημένο, τον φτωχό, τον ξένο, τον άρρωστο. Ήταν ωραίοι άνθρωποι, γεμάτοι από συναισθήματα άγια για τον Θεό και τον άνθρωπο, για τούτο και έπραξαν πολλά σαν Καλοί Σαμαρείτες για την ανακούφιση της δυστυχίας στον κόσμο.
Δεν ήταν αδιάφοροι και για τους μακράν. Ερωτευμένοι καθώς ήταν με το Θεό και το λόγο Του δεν ζούσαν ψυχρά επαγγελματικά και τυπικά. «Κάναμε μια λειτουργία και τελειώσαμε». Φρόντιζαν για την τιμή των μαρτύρων, των πεπελεκημένων για το αίμα και το λόγο του Αρνίου. Για τους εργάτες και συνεργάτες του θείου λόγου και της ιεραποστολής, άνδρες και γυναίκες και επικοινωνούσαν μαζί τους οικοδομητικά. Και για τους όπου γης αποδέκτες του ευαγγελικού μηνύματος. Ήταν γεννημένοι και φτασμένοι ιεραπόστολοι. Θερμοί χριστιανοί, που ήθελαν να συνεχίσουν το έργο των αγίων αποστόλων μέχρι τα πέρατα του κόσμου. Ίδρυσαν ιεραποστολές όντας οι ίδιοι άρρωστοι, φτωχοί, μεσήλικες, κυνηγημένοι και εξόριστοι!
Τέλος, οι Τρείς Ιεράρχες αγαπούσαν μέχρι θανάτου την Εκκλησία του Χριστού και εργάσθηκαν μέχρι της τελευταίας ρανίδας του αίματός των για την εύκλεια και την προκοπή της. Ήταν η πραγματική τελική και ανεπανάληπτη – αναλλοίωτη μέσα στο χρόνο πατρίδα τους. Ό,τι ιερότερο είχαν σ΄αυτό τον κόσμο. Ποιος μπορούσε να σταθεί τόσο δυνατά ως επίσκοπος, όπως ο Βασίλειος μπροστά στο Μόδεστο, αν δεν ήξερε βαθειά μέσα του ποιόν θεσμό υπηρετεί και εκπροσωπεί; Ποιος μπορούσε να ξαναγεμίσει τις εκκλησίες στην Κων/νου Πόλη με ορθοδοξίας τα πλήθη, με αλήθεια και Χριστό, αν δεν πίστευε στην αιωνιότητα της Εκκλησίας και την Μοναδικότητα της ορθοδοξίας, όπως ο άγιος Γρηγόριος; Και ποιος θα έλεγε τα αθάνατα εκείνα λόγια για την παντοδυναμία και το αήττητον της Εκκλησίας, που είπε ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, μάλιστα δε ο ίδιος δεν εγκατέλειπε τη θέση του Αρχιποιμένος, όσο κι αν εκβίαζε η εξουσία; Η Εκκλησία ήταν ο Τριαδικός Θεός, τα πάντα γι αυτούς, ο Χριστός μαζί τους παρατεινόμενος εις τους αιώνες.
Αθάνατοι Μεγάλοι Πατέρες, Θεοφόροι και Φωστήρες, Οικουμενικοί διδάσκαλοι, ποτάμια αστείρευτα της αλήθειας και της Χάριτος, που αέναα ποτίζετε δαψιλώς άπαν το πρόσωπον της γης, κοιτάξτε από ψηλά τα χάλια μας σήμερα. Αυτή η εκκλησιαστική Ταυτότητα της Ελλάδος, της Πατρίδας σας, πόσο απαξιωμένη είναι! Τα παιδιά σας στα σχολεία, πόσο καρναβαλικά ζούνε όλο το χρόνο και στο Τριώδιο ακόμη χειρότερα. Την οικογένεια την χάλασε αυτή η απαίσια πολιτική εξουσία μαζί με τα άθεσμα θεάματα. Ο κλήρος και ο μοναχισμός πορεύονται μονότονα χωρίς κανένα ρίσκο και κανένα πέταγμα στη φτωχή ζωή τους. Τα γράμματα που σας έχουν προστάτες, έχουν γίνει βορά των κομμάτων και η ελληνική γλώσσα πέθανε πρό πολλού. Ο δικός σας ελληνοχριστιανικός πολιτισμός αποτελεί μια ανάμνηση και προκαλεί δυστυχώς ως όρος την παγκοσμιοποιημένη θολή κουλτούρα των ιθυνόντων…Πρεσβεύσατε σας παρακαλούμε και σώστε μας από ψηλά!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου