Αγία Βαρβάρα – Υπόδειγμα της προς το Θεό Αγάπης

Οι Πατέρες της Εκκλησίας, υποστηρίζουν πως ο κάθε άνθρωπος είναι και μια ζωντανή ανεπανάληπτη εικόνα του Θεού. Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής αναφέρει πως «πάσα φύσις λογική, εικών του Θεού εστίν.» Έτσι για την Ορθόδοξη Πατερική Γραμματεία ο εικονισμός του Θεού στο ανθρώπινο πρόσωπο, σε συνδυασμό με την προς το Θεό αγάπη, καθιστούν τον άνθρωπο θέσει και ενεργεία Θεό. Ο Άγιος Διάδοχος ο Φωτικής θα πει: «Πάντες οι άνθρωποι, εικόνες Θεού εσμέν• το δε καθ’ ομοίωσιν εκείνων μόνον εστίν των δουλωσάντων την εαυτών ελευθερίαν δια της πολλής αγάπης τω Θεώ.» Δηλαδή όλοι οι άνθρωποι είμαστε εικόνες του Θεού. Αλλά το καθ’ ομοίωσιν, δηλαδή η Θέωση και ο Αγιασμός είναι για εκείνους μόνο που αγαπούν το Θεό και που γι΄ αυτόν ακριβώς το λόγο, δίνουν όλο το είναι τους σ’ Αυτόν.

Εξάλλου ο Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος, μιλώντας για την προς το Θεό αγάπη, θα τονίσει πως δεν είναι μια αφηρημένη συναισθηματική κατάσταση, αλλά μια διαρκής πάλη και ένας συνεχής αγώνας του ανθρώπου κατά των παθών τον οποίον επιζητεί ο Θεός, ώστε δια της καθάρσεως απ’ αυτά να καταφέρει ο άνθρωπος να ενωθεί με τις Θείες Άκτιστες Ενέργειες. «Χρή τον άνθρωπον από προαιρέσεως γεωργήσαι γην της καρδίας αυτού και πονήσαι. Ζητεί ο Θεός τον πόνον και την εργασίαν του ανθρώπου.»

Μ’ αυτό το πνεύμα, η Αγία Βαρβάρα της οποίας η Εκκλησία τιμά τη μνήμη στις 4 Δεκεμβρίου, αγωνίστηκε ενάντια στα πάθη που και αυτή ως μεταπτωτικός άνθρωπος είχε και κατάφερε δια της προς το Θεό αγάπης να αποκτήσει την αγία απάθεια. Ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος θα διακηρύξει: «Η αγία απάθεια ώσπερ κυκλοειδής στέφανος περιφρουρεί τους Αγίους από πάσης πονηράς εννοίας». Δηλαδή η αγία απάθεια σαν ένα κυκλικό στεφάνι περιφρουρεί τους Αγίους από κάθε πονηρό και εφάμαρτο λογισμό. Το χάρισμα αυτό που δίνεται στους θεωμένους ανθρώπους που αγαπούν το Θεό, είχε σε μεγάλο βαθμό η Αγία Βαρβάρα.

Ζώντας μέσα σε ένα ειδωλολατρικό περιβάλλον έμεινε εντελώς ανεπηρέαστη από τον τρόπο ζωής των ειδωλολατρών, που ήταν συνυφασμένος με τα πάθη και τις ηδονές. Έτσι ο νους της ακριβώς, επειδή συνείχετο από την προς το Θεό αγάπη εκοσμείτο με την αρετή της απροσπάθειας. Αυτό σημαίνει πως δεν την ενδιέφεραν οι τιμές, τα πλούτη και τα φθαρτά πράγματα του κόσμου τούτου. Επιπρόσθετα η αγία ψυχή της ήταν απαλλαγμένη από την εμπάθεια και τέλος το σώμα της ήταν εντελώς ξένο προς κάθε λογής ηδυπάθεια.

Έχοντας λοιπόν κατά την Πατερική Θεολογία καθαρίσει το τριμερές της ψυχής της, είχε μια βιωματική και εμπειρική σχέση με το Θεό, αφού κατά τον Άγιο Συμεών το Νέο Θεολόγο «οι Άγιοι ορώσιν πλουσίως τοις νοεροίς οφθαλμοίς το φως της Θεότητος, ου της θεωρίας του κάλλους και της γλυκύτητος, ουδέποτε δύνανται κορεσθήναι». Δηλαδή οι Άγιοι βλέπουν με τα μάτια της ψυχής τους το φως της Τριαδικής Θεότητας και τη θεία ομορφιά η οποία συνεπαίρνει όλο το είναι τους. Γι’ αυτό το λόγο όταν ο αριστοκράτης πατέρας της, ο τοπάρχης Διόσκορος χτίζει ένα λουτρό έξω από τον πύργο στον οποίο διέμενε η Αγία, ζητεί από τους εργάτες να φτιάξουν τρεις θυρίδες αντί για δυο όπως παρήγγειλε ο πατέρας της κι΄ αυτό γιατί, κατά την αγαπώσα το Θεό καρδία της: «Τρεις θυρίδες φωτίζουσιν πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον, Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα.»

Ο Ιερός Χρυσόστομος αναφέρει πως η προς το Θεό αγάπη και ο Θείος Πόθος είναι κατά πολύ ανώτερα από τις εγκόσμιες αγάπες. Εξηγεί δε πως όταν ο άνθρωπος καταληφθεί από την προς το Θεό αγάπη, τότε ο Χριστός γίνεται γι’ αυτόν το ερώμενο πρόσωπο και όλα τα άλλα μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Θα πει χαρακτηριστικά: «Ουκ έστιν ουδέν ο ο πόθος ου νικά• όταν δε και θείος η ο πόθος, τότε απάντων υψηλότερος εστίν. Τούτου γαρ μείζων εστίν τον Χριστόν έχειν εραστήν και ερώμενον ομού.»

Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο η Αγία Βαρβάρα ανεδείχθει τέλειο υπόδειγμα της προς το Θεό αγάπης με την οποία γέμισε την καρδιά της βρίσκοντας το αληθινό νόημα της ζωής. Παρόλο το νεαρό της ηλικίας της, παρόλο που το κοσμικό μέλλον ανοιγόταν μπροστά της ως κόρη Επάρχου και με τα ποικίλα χαρίσματα που είχε, εντούτοις αδιαφορεί για τα πλούτη και τα μεγαλεία που την περιτριγυρίζουν. Στη συνέχεια δέχεται φριχτά βασανιστήρια και αυτόν ακόμα το δια αποκεφαλισμού θάνατο, ως επισφράγισμα της αγάπης της προς το Θεό. Ο Χριστός ανταμείβοντάς την, της προσφέρει τη Θέωση και τον Αγιασμό. Τα άγια λείψανα της που ευωδιάζουν και αποτελούν πηγή «ιάσεων και θαυμάτων παντοδαπών», αποτελούν συνάμα και μια διαρκή υπόμνηση πως ο Θεός, «τους δοξάζοντας Αυτόν αντιδοξάσει».

Είναι δυστυχώς τραγική διαπίστωση το γεγονός πως κατά τον Έριχ Φρομ ο σημερινός άνθρωπος «διάλεξε ανάμεσα στο να είναι, το να έχει». Ο καταναλωτισμός, η μαζικοποίηση, η αλλοτρίωση του ανθρωπίνου προσώπου, η κοινωνική ανισότητα, οι πόλεμοι και πλείστα άλλα κοινωνικά προβλήματα όπως παραδείγματος χάριν το πρόβλημα των ναρκωτικών δεν είναι τίποτε άλλο παρά συνέπειες της έλλειψης του αληθινού νοήματος της ζωής που όπως λέκτηκε και πιο πάνω συμφαίνεται με τη Θέωση και τον Αγιασμό του ανθρωπίνου προσώπου.

Μόνο ο άνθρωπος που βιώνει την προς το Θεό αγάπη νοηματοδοτεί τη ζωή του και μπορεί να αναγνωρίζει τον κάθε άνθρωπο σα μια ζωντανή εικόνα του Θεού. Μόνο ένας τέτοιος άνθρωπος μπορεί να είναι ένα αληθινό πρόσωπο όπως ακριβώς υπήρξε και η Αγία Βαρβάρα που εξαιτίας της προς το Θεό αγάπης της, κατέστη κατά τη Θεολογία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά «έμψυχη εικών αρετής, αυτοκίνητος στήλη παντός αγαθού».

Εκκλησία Κύπρου - Σάββας Αλεξάνδρου-Θεολόγος - Βοηθός Διευθυντής- Α΄Λανίτειο Λύκειο Β΄

kantonopou/