Απάντηση σε δημοσίευση περί μισθοδοσίας κληρικών και χωρισμό Εκκλησίας -Κράτους

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΕΛΛΗΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ι.Σ.Κ.Ε

ΜΕΛΟΣ Δ.Σ. ΤΠΔΥ

-ΘΕΟΛΟΓΟΣ

– Mcs ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

ΑΘΗΝΑ 15.06.2010

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΓΙΑ ΧΩΡΙΣΜΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΡΑΤΟΥΣ - ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ ΚΛΗΡΙΚΩΝ

«… Η Εκκλησία, η οποία προς… απολαβή εγκόσμιων αγαθών, έκρινε καλόν να συζευχθεί, να ενώσει την τύχη της μετά του θηρίου της Αποκάλυψης, συν τω χρόνω απώλεσε την ελευθερία της, και ηδονικά καθισμένη… στη ράχη του Θηρίου, κυβερνάται υπ΄ αυτού και περιφέρεται στις οδούς και στις ρύμες του κόσμου ως μισθωτή πόρνη… θρησκευτική πόρνη, που εμπορεύεται τον Χριστόν, αναγκασμένη να κερνά τα πλήθη από το χρυσόν ποτήρι… όχι τον καθαρό οίνο της Κ. Διαθήκης, αλλά οίνο νοθευμένο, διδάγματα ξένα και αλλότρια προς το γνήσιο πνεύμα του Χριστιανισμού…», είχε πει κάποιος Αρχιερέας ορθά ˙ μόνο που συνέχιζε να παίρνει από τον κρατικό κορβανά τα εγκόσμια αγαθά…..

Παρότι πάλι θα με κατηγορήσουν από τα blog των ΄΄αναργύρων΄΄ ότι ασχολούμαι με τα οικονομικά των ΄΄παπάδων΄΄ και τον φόβο μην χάσουμε τα τυχερά από τον κρατικό κορβανά, πρέπει να υπενθυμίσω, μετά από την δημοσίευση στη ΡΟΜΦΑΙΑ, παλιά ξινά σταφύλια.

1. Πρώτον, η έκφραση «χωρισμός Εκκλησίας-Κράτους», από μόνη της, είναι λανθασμένη. Και αυτό διότι οι αρμοδιότητες του κράτους είναι συνταγματικώς διαχωρισμένες από τις αντίστοιχες της Εκκλησίας. Ως εκ τούτου, πρέπει να μιλάμε για «επαναπροσδιορισμό των σχέσεων Κράτους-Εκκλησίας» και όχι περί χωρισμού. Επαναπροσδιορισμό που ως βάση του πρέπει να έχει την απαρέγκλιτη τήρηση των θρησκευτικών ελευθεριών, οι οποίες άλλωστε προστατεύονται ποικιλοτρόπως

2. Μερικοί πάλι ζητούν πλήρη αναθεώρηση του άρθρου 3 του Συντάγματος, το οποίο αναφέρεται στις σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας. Το γεγονός, όμως, ότι ως επικρατούσα θρησκεία της χώρας αναφέρεται η Θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού δεν περιορίζει την ελευθερία έκφρασης άλλων θρησκευτικών πεποιθήσεων ή του αθεϊσμού. Άλλωστε η συνταγματική έννοια της «επικρατούσας» θρησκείας σημαίνει όχι επίσημη ή κρατική θρησκεία (όπως π.χ. στην Αγγλία, τη Νορβηγία ή άλλες ευρωπαϊκές χώρες), αλλά θρησκεία της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού (Ευ.Βενιζέλος, ομιλία στον Δ.Σ.Α, 8.6.2008 & Αναστάσιος Μαρίνος, Εφημ. «Εστία», 12.5.2005).

3. Η μισθοδοσία των κληρικών. Επικρατεί - ορθώς - η άποψη ότι η μισθολογική εξάρτηση των κληρικών από το κράτος δημιουργεί ένα « δημοσιοϋπαλληλικό status quo». Καμία αντίρρηση. Στο άρθρο 13, παράγραφος 3 του Συντάγματος, όμως αναφέρεται χαρακτηριστικά πως οι λειτουργοί όλων των γνωστών θρησκειών υπόκεινται στην ίδια εποπτεία της Πολιτείας και στις ίδιες υποχρεώσεις απέναντι της, όπως και οι λειτουργοί της επικρατούσας θρησκείας - δηλαδή, ίση αντιμετώπιση των λειτουργών κάθε γνωστής θρησκείας. Σημειώνεται ότι ο Μουφτής της Κομοτηνής είναι δημόσιος υπάλληλος και πληρώνεται από την τσέπη των φορολογουμένων. Ίση αντιμετώπιση, λοιπόν, δεν σημαίνει αναγκαστικά διακοπή της μισθοδοσίας του κλήρου - μπορεί να ερμηνευτεί και ως επέκταση, σε βάθος χρόνου, της μισθοδοσίας και σε κληρικούς άλλων γνωστών θρησκειών. Ακόμη όμως κι’ αν αποφασιστεί η πλήρης διακοπή της μισθοδοσίας του ορθόδοξου κλήρου, ποιός εγγυάται ότι η ηγεσία της Εκκλησίας δε θα ζητήσει απ’ το κράτος να της επιστραφεί μέρος της περιουσίας (κτιριακής υποδομής) που του είχε δωρίσει: π.χ. η Ακαδημία Αθηνών, το Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Εθνική Βιβλιοθήκη, το Ασκληπείο Βούλας, το Νοσοκομείο Παίδων, το Νοσοκομείο Συγγρού, το Μετσόβειο Πολυτεχνείο, η Μαράσλειος Ακαδημία, η Γεννάδειος βιβλιοθήκη, το Αιγινήτειο Νοσοκομείο, το Αρεταίειο Νοσοκομείο, το Ορφανοτροφείο Βουλιαγμένης, το ΠΙΚΠΑ Βούλας, το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο κλπ.. Επομένως, όταν μιλούν ορισμένοι, καλό είναι να λαμβάνουν όλα τα δεδομένα υπ’ όψιν.

4. Με την παρούσα νομοθεσία η Εκκλησία της Ελλάδος αποτελεί Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου - ο «χωρισμός κράτους-εκκλησίας», με την έννοια που του δίνουν ορισμένοι, σημαίνει την μετατροπή της Εκκλησίας σε Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, δηλαδή ισάξιο σωματείου. Αξίζει να θυμηθούμε όμως πως ΝΠΔΔ είναι και το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο, όπως και οι κατά τόπους κοινότητες του στην Ελλάδα, ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια και η Καθολική Εκκλησία Ελλάδος χαρακτηρίζονταν ΝΠΔΔ.

Συμπέρασμα; Ο χωρισμός Εκκλησίας-Κράτους ουσιαστικά υφίσταται. Αυτό που είναι αναγκαίο, τόσο για το κράτος όσο και για την Εκκλησία, είναι ο επαναπροσδιορισμός των διακριτών ρόλων τους σε μια ευνομούμενη κοινωνία πλήρους θρησκευτικής ελευθερίας. Ο Ανδρέας Λοβέρδος είχε υποστηρίξει πως «δεν υπάρχουν θέματα θρησκευτικής ελευθερίας που να μας σπρώχνουν στο χωρισμό κράτους-εκκλησίας. Επιθυμώ η Ορθόδοξη Εκκλησία, ως επικρατούσα στη χώρα μας θρησκεία, να έχει την αναγνώριση του άρθρου 3 του Συντάγματος, με κριτήριο του τι ασπάζεται η συντριπτική πλειοψηφία των ελλήνων πολιτών. Αυτό καταλήγει σ’ ένα ζήτημα Πρωτοκόλλου κατά βάση σε ότι αφορά στην Εκκλησία και τίποτε άλλο» (Ελεύθερος Τύπος, 21.6.2000). Ποιοί είναι αυτοί που μιλούν διακαώς για τον περίφημο χωρισμό του Κράτους από την Εκκλησία; Η πρώτη κατηγορία είναι πιθανόν όσοι αγνοούν τις διατάξεις του Ελληνικού Συντάγματος και των νομοθετικών ρυθμίσεων που από μόνες τους προσδιορίζουν τους διακριτούς ρόλους της κοσμικής και θρησκευτικής ηγεσίας. Τις υπόλοιπες δύο τις περιγράφει σε σχετικό άρθρο με το δικό του τρόπο, ο καθηγητής Χρήστος Γιανναράς:

«Oι μεν θέλουν, με νόμους και θεσμούς, να επιβάλουν στο κοινωνικό σώμα τον ιδεολογικό («προοδευτικό» όπως πιστεύουν) αντικληρικαλισμό τους, αποκύημα μεταπρατικού «μοδέρνου» μηδενισμού. Θέλουν ο πολιτισμός να είναι μόνο ψυχαγωγία χωρίς σχέση με «νόημα» βίου. Θέλουν τους νόμους και τους θεσμούς να υπηρετούν στυγνά ατομοκεντρικές (ατομικών δικαιωμάτων), όχι κοινωνιοκεντρικές προτεραιότητες. Oι άλλοι, του εκκλησιαστικού γεγονότος οι αλλοτριωμένοι διάκονοι, θέλουν να κατοχυρώσουν, επίσης με νόμους και θεσμούς, εξουσιαστικές προνομίες αρχιερέων και ιερέων «επικρατούσης θρησκείας». Να επιβάλλεται η «επικρατούσα θρησκεία» σαν κυρίαρχη κρατική ιδεολογία, ώστε να απολαμβάνουν κύρος κρατικών αξιωματούχων οι κληρικοί της και μονοπωλιακά δικαιώματα οι «αρχές» της. Να μισθοδοτείται από το κράτος το ιερατείο για τη χρηστική ωφελιμότητα του έργου του, να διαχειρίζεται επιχορηγήσεις και «κοινοτικά προγράμματα» για πρωτοβουλίες κοινωνικής πρόνοιας».

(«Καθημερινή», 5.2.2006)

[Ο συντάκτης του άρθρου έχει αντλήσει το υλικό του από το διαδίκτυο, στο οποίο είναι πια συγκεντρωμένος ένας πλούτος πηγών, ο οποίος μας επιτρέπει να θυμόμαστε εύκολα τι έχει πει και γράψει εις εξ ημών].

Σύνδεσμος Κληρικών Χίου