Αρχιμανδρίτης Γερβάσιος Ραπτόπουλος : Ο φύλακας άγγελος των κρατουμένων του κόσμου

της Διαμαντένιας Ριμπά

Στα 79 του χρόνια νιώθει πληρότητα και ευτυχία, την οποία δεν γνωρίζουν, ενδεχομένως, άλλοι μέσα στη δόξα, τα πλούτη, τις κοσμικές ανέσεις. Με οδηγό τον λόγο του Θεού και την προσταγή της καρδιάς του, που θέλει πάντα να κάνει το καλό, έχει συμβάλει ταπεινά, τα τελευταία 33 χρόνια, στην αποφυλάκιση 13.000 και πλέον απόρων φυλακισμένων σε Ελλάδα και 80 χώρες των πέντε ηπείρων, συγκεντρώνοντας περίπου 4 εκατομμύρια ευρώ για την εξαγορά των ποινών τους. Ο λόγος για τον Αρχιμανδρίτη Γερβάσιο (κατά κόσμον Γεώργιο Ραπτόπουλο), ιδρυτή της Αδελφότητας "Οσία Ξένη", Διακονία Αποφυλακίσεως Απόρων Κρατουμένων και Φυγοποίνων.

Για το μάθημα κουράγιου, ελπίδας και ταπεινοφροσύνης, που προσφέρει εδώ και 33 χρόνια, "οργώνοντας" τις φυλακές της Ελλάδας και του εξωτερικού, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας, τού απένειμε, το 2008, τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικος, ενώ έχει λάβει πολλές άλλες τιμητικές διακρίσεις. Τώρα, επιφανείς προσωπικότητες της Ελλάδας προσυπογράφουν την υποψηφιότητά του για το Νόμπελ Ειρήνης, Φιλανθρωπίας και Κοινωνικής Προσφοράς. Μία ακόμη ηθική ικανοποίηση, την οποία ο ίδιος εκλαμβάνει ως τιμή για την πατρίδα και την Εκκλησία, αλλά και "αναπτέρωση" του ηθικού όλων των ανθρώπων, που συνδράμουν εδώ και 33 χρόνια τη διακονία.

Σίγουρα, ένα ρεπορτάζ για το θεάρεστο αυτό έργο του σεβάσμιου γέροντα, που αποδέκτες έχει όχι μόνο τους φυλακισμένους, αλλά και τις οικογένειές τους, δεν είναι αρκετό για να το αποτυπώσει στο σύνολό του.

Το ΑΠΕ συνάντησε τον Αρχιμανδρίτη Γερβάσιο στη νεόδμητη κατασκήνωση της Αδελφότητας "Οσία Ξένη", στην Ελάνη Χαλκιδικής. "Αυτό που παίρνουμε είναι πολύ περισσότερο από αυτό που δίνουμε. Δεν μπορεί να αγαπάς τον Θεό και να μην αγαπάς τον άνθρωπο", είναι τα πρώτα λόγια του π. Γερβάσιου με το ζεστό χαμόγελο.

"Αυτός είναι ο προορισμός μας, να διακονούμε τον όποιο κρατούμενο, που πέρα από την ποινή του, είναι άνθρωπος. Είναι, κατά την Αγία Γραφή, ο Χριστός εν ετέρα μορφή", μας λέει.

Η "παγκοσμιοποιημένη αγάπη"

Γεννήθηκε στον Αιμιλιανό Γρεβενών το 1931. Ένα από τα πέντε παιδιά μιας φτωχής οικογένειας. "Για ψωμί τρώγαμε βελανίδια, αλλά δόξα τω Θεώ, επιβιώσαμε", αρκείται να πει, ενθυμούμενος τα δύσκολα χρόνια της παιδικής του ηλικίας.

Από μαθητής ακόμη ο Θείος λόγος τον συνεπαίρνει και τον οδηγεί σε όλη του τη ζωή. Διορισμένος, από το 1959, τακτικός ιεροκήρυκας στις ακριτικές Μητροπόλεις (κατά σειράν) Ζιχνών Νευροκοπίου, επτά χρόνια, άλλα τόσα στη Σιδηροκάστρου, δεκατρία στη Σερρών και Νιγρίτης και άλλα δέκα στη Μητρόπολη Κασσανδρείας.

Γενέθλια πόλη της "παγκοσμιοποιημένης αγάπης", που ενσαρκώνει η διακονία, είναι η πόλη των Σερρών.

"Όταν διαβάζω το Ευαγγέλιο προσπαθώ να δω τι μπορώ να κάνω προσωπικά, ώστε να φτάσουν στον κόσμο τα μηνύματά του. Ένα από αυτά, το 'Εν φυλακή ήμην, και ήλθετε προς με', πάντα με προβλημάτιζε. Και ο Κύριος, τον Μάρτιο του 1978 άνοιξε μία νέα κηρυκτική πορεία, μία πρόσθετη διακονία, στην ήδη υπάρχουσα διακονία μου: πορεία στην περιθωριοποιημένη και συστηματικά αποίμαντη κοινωνία των κρατουμένων", αναφέρει ο π. Γερβάσιος.

Ο λαός των Σερρών, όπως μας είπε, τού ανταπέδωσε στο ακέραιο την αγάπη, που τού πρόσφερε. Πάντως, όταν πρότεινε σε μία συντροφιά αντρών να οργανώσουν επίσκεψη στους κρατούμενους της Αγροτικής Φυλακής Κασσάνδρας, δεν περίμενε ότι θα είχε τόσο μεγάλη ανταπόκριση.

"Την Κυριακή της Απόκρεω, τον Μάρτιο του 1978, 15 τουριστικά λεωφορεία, με 750 Σερραίους, επισκεφθήκαμε τους κρατούμενους της Αγροτικής Φυλακής Κασσάνδρας, τους 'ελαχίστους αδελφούς', όπως τους αποκαλεί ο Χριστός. Αλησμόνητη εκείνη η Κυριακή. Ο χώρος έχασε την αίσθηση της φυλακής. Έλαμψαν τα πρόσωπά των κρατουμένων, γέλασαν τα χείλη τους. Γεγονός πρωτόγνωρο. Μια κοινωνία ολόκληρη μέσα στο χώρο της φυλακής", σημειώνει ο ιερέας.

Επί δέκα χρόνια οι επισκέψεις, που κάποια στιγμή έφτασαν τα 4.000 άτομα, γίνονταν στην ίδια φυλακή. Πέρα από τη λειτουργία, ο πατέρας Γερβάσιος φρόντιζε, κάτι που κάνει ακόμα και σήμερα, να διοργανώνουν για τους κρατούμενους ψυχαγωγικές εκδηλώσεις. Πρόσφεραν ακόμη χρήσιμα δώρα και χρηματικά ποσά για αποφυλάκιση απόρων κρατουμένων, που βαρύνονταν με μικροποινές, ή για τα δικαστικά τους έξοδα.

"Οι εύποροι εξοφλούν την ποινή τους αμέσως μετά την καταδίκη τους για το αδίκημα που διέπραξαν. Οι άποροι όμως οδηγούνται στη φυλακή. Την ποινή αυτών των κρατουμένων εξαγοράζουμε, ύστερα από έγγραφο της Κοινωνικής Υπηρεσίας της Φυλακής, η οποία γνωρίζει την οικογενειακή τους κατάσταση και την αδυναμία τους να εξαγοράσουν την ποινή τους μόνοι τους", σημειώνει ο σεβάσμιος πατέρας.

Το 1985, η "Διακονία Αποφυλάκισης Απόρων Κρατουμένων και Φυγόποινων" εντάχθηκε στους τομείς της Αδελφότητας "Η Οσία Ξένη", την οποία είχε ιδρύσει, από το 1966, ο Αρχιμανδρίτης Γερβάσιος. Από το 1989, οι επισκέψεις επεκτάθηκαν σε όλες της φυλακές της Ελλάδας.

Αυτή ήταν και η αρχή μίας πορείας "καρδιάς", που συνεχίζει 33 χρόνια πλέον, στις φυλακές του κόσμου.

Η αρχή των επισκέψεων σε φυλακές του εξωτερικού έγινε το 1999 από την Αίγυπτο, όπου τον κάλεσαν οι τρεις καταδικασμένοι εις θάνατον, διά αγχόνης, Έλληνες ναυτικοί του μότορ σιπ "Θανάσης", που κρατούνταν στις φυλακές Ελ Κανάτερ της Αιγύπτου: τους Κώστα Καστανιά, Τάσο Κοντογιάννη και Γιώργο Λεμπιδάκη.

Μάλιστα, τη χρονιά εκείνη, έκανε και Πρωτοχρονιά μαζί τους, συνοδεύοντας τη 15χρονη, τότε, κόρη ενός από αυτούς. Ο π. Γερβάσιος συνέχισε να βρίσκεται στο πλευρό των τριών ναυτικών μέχρι την απελευθέρωση του ενός, αφού οι άλλοι δύο είχαν αποβιώσει, όταν ήρθε η πολυπόθητη απελευθέρωση.

Ακολούθησαν πολλές επισκέψεις σε χώρες των Βαλκανίων, της Ευρώπης, τη Ρωσία, την Ουκρανία, το Ισραήλ, τις ΗΠΑ, τη Μαδαγασκάρη, την Κύπρο, κ.ά. Ο δε κατάλογος των αποφυλακισθέντων, ακόμα πιο μακροσκελής και εντυπωσιακός: Από την Αγγλία μέχρι το Πακιστάν και άλλες χώρες της Ασίας, την Τουρκία, την Τσετσενία και την Αμπχαζία, Ιράν, Ιράκ, Παλαιστίνη, τη Λατινική Αμερική και την Αυστραλία, χώρες της Αφρικής και της Ασίας,

Έπειτα από τόσα χρόνια πια, οι άποροι κρατούμενοι έχουν μάθει για τη Διακονία και αναζητούν τη βοήθειά της. Τα αιτήματα που λαμβάνουν καθημερινά στα γραφεία, στην Περαία Θεσσαλονίκης, είναι εξακριβωμένα από την κοινωνική υπηρεσία της κάθε φυλακής. Την περασμένη Παρασκευή, για παράδειγμα, ήρθαν πέντε αιτήματα από τη Χίο, ενώ υπήρξε μέρα που ελήφθησαν φαξ για 75 κρατουμένους. Στη συνέχεια, η Διακονία αποστέλλει τα χρήματα, μέσω τραπέζης, και έτσι δρομολογείται η διαδικασία.

Τα περίπου τέσσερα εκατομμύρια ευρώ για την εξαγορά των ποινών απόρων κρατουμένων έχουν συγκεντρωθεί, κυρίως, από συνεισφορές απλών ανθρώπων, διαβεβαιώνει ο γέροντας Γερβάσιος.

"Οι απλοί άνθρωποι, οι φτωχοί είναι αυτοί που κυρίως βοηθούν το έργο μας", τονίζει και προσθέτει: "Παίρνουμε και μεγάλες προσφορές, αλλά αυτές είναι μετρημένες στα δάχτυλα. Με συγκινεί αφάνταστα, για παράδειγμα, η πράξη κάποιας ανώνυμης κυρίας, από τη Θεσσαλονίκη, που καταθέτει κάθε μήνα 2 ευρώ στον τραπεζικό λογαριασμό της αδελφότητας".

Αδιακρίτως φυλής και θρησκεύματος

Βοήθεια προσφέρεται, όχι μόνον σε Έλληνες κρατούμενους, στην Ελλάδα και τον κόσμο, αλλά και σε ξένους, αδιακρίτως θρησκεύματος.

Ακόμα και σήμερα, ο πατέρας Γερβάσιος ταξιδεύει, αν κάποιος κρατούμενος θέλει να τον συναντήσει. Έτσι, δεν δίστασε στιγμή να πάει στη Νέα Υόρκη για να επισκεφθεί έναν 65χρονο ομογενή κρατούμενο, καταδικασμένο για φόνο, που απειλούσε να βάλει τέρμα στη ζωή του. Η ζωή του άλλαξε, οριστικά, από τότε, όπως αναφέρει ο ίδιος ο κρατούμενος, σε επιστολή του.

Σε μία επίσκεψη του στη Μαδαγασκάρη, το 1999, σε μία φυλακή 2.500 κρατουμένων, για τους οποίους οργάνωσε γεύμα και μοίρασε δέματα, ο πατέρας Γερβάσιος συγκλονίστηκε, όταν κατάλαβε ότι οι άνθρωποι δεν είχαν φάει κρέας για 20 χρόνια.

Ταξίδεψε πέρυσι και στη Ρωσία, για να βρεθεί στην κεντρική φυλακή της Μόσχας, με τη θερμοκρασία στους -32 βαθμούς, και να μοιράσει δέματα στους κρατούμενος, τα οποία συσκευάστηκαν στη ρωσική πρωτεύουσα. Η χαρά του γέροντα είναι ότι ο πρώτος Ρώσος που αποφυλακίστηκε (ένας νέος 27 ετών) μετά την αλλαγή της σχετικής νομοθεσίας, που παρέχει πλέον το δικαίωμα εξαγοράς ποινών κρατουμένων, ήταν με τη συνδρομή της Διακονίας Αποφυλακίσεως Απόρων Κρατουμένων και Φυγοποίνων.

Για φέτος έχει προγραμματίσει να επισκεφθεί τις φυλακές της Ναντις, στη Γαλλία και του Ντίσελντορφ στη Γερμανία, για να συναντήσει Έλληνες κρατούμενους, ενώ προσεύχεται να έχει αίσιο τέλος η αποφυλάκιση ενός Έλληνα, έπειτα από 18 χρόνια, στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ.

Η κάθε μία ιστορία τον σημαδεύει, αλλά η μεγαλύτερη "αποζημίωσή" του είναι να βλέπει την ανακούφιση που νιώθουν οι κρατούμενοι αδελφοί, να βλέπει πώς ανθίζει το γέλιο στα πρόσωπά τους. Μεγάλη ικανοποίησή νιώθει και για το γεγονός ότι συνέβαλε στο να αλλάξει η νοοτροπία του κόσμου για τους κρατούμενος. Με χαρά διαπιστώνει όλο και περισσότερες προσπάθειες ευαισθητοποίησης του κόσμου, τοπικά από διάφορες μητροπόλεις της Ελλάδας, καλώντας τους πιστούς να δώσουν το "παρών", με επισκέψεις σε σωφρονιστικά ιδρύματα.

"Θα είμαι ευτυχής, όπως τούτο το λέω στους κρατούμενους κάθε φυλακής, αν η καρδιά μου χτυπήσει τον τελευταίο της χτύπο στις επισκέψεις μου αυτές, σε κάποια φυλακή", λέει χαρακτηριστικά.

Κοντά στον Πάσαρη

Στο πλαίσιο των τακτικών επισκέψεων σε φυλακές της Ελλάδας και του εξωτερικού, ο πατέρας Γερβάσιος βρέθηκε, τις ημέρες του Πάσχα του 2009, μαζί με 75 Έλληνες της Μακεδονίας στη Ρουμανία, για να επισκεφθούν τις Φυλακές Ζιλάβα και Ράχοβα. Οι κρατούμενοι, 1.300 στην πρώτη και 1.600 στη δεύτερη, τους περίμεναν.

Τότε, έφτασε το μήνυμα ότι ο Πάσαρης, που εκτίει την ποινή του στις φυλακές υψίστης ασφαλείας Γκέρλα, στα Καρπάθια Όρη, στην Τρανσυλβανία της Ρουμανίας, ζήτησε να τον επισκεφθεί.

"Για τον Κωνσταντίνο Πάσαρη ήξερα όσα γνωρίζανε και όλοι οι Έλληνες. Πολλά τα αδικήματά του, περίπτωση, όμως, να μην ανταποκριθώ στο κάλεσμά του, δεν υπήρχε. Είναι και ο κρατούμενος αυτός ένα απολωλός πρόβατο, είπα", θυμάται.

Την πρώτη φορά, η εξομολόγηση κράτησε μιάμιση ώρα. Έξω από το εξομολογητήριο τέσσερεις κουκουλοφόροι, με προτεταμένα τα αυτόματά τους, μαζί τους και ο διευθυντής της φυλακής, περιφρουρούσαν τον γέροντα. Ο ίδιος δεν είχε κανένα πρόβλημα, ούτε φοβήθηκε, όπως μας είπε, αφού ένοιωθε πως το μόνο που ήθελε ο Πάσαρης ήταν να "ανοίξει" την καρδιά του.

"Ναι, είναι κατάδικος και η δικαιοσύνη δίκαια τον καταδίκασε, δεν παύει όμως να είναι παιδί του Θεού. Και σε αυτά τα πεσμένα παιδιά του Θεού η Εκκλησία μας δίνει την ευκαιρία, με τις επισκέψεις των κληρικών, για μετάνοια, να εξομολογηθούν και να κοινωνήσουν των Αχράντων Μυστηρίων. Ας μην ξεχνάμε ότι και στην καρδιά του πιο μεγάλου εγκληματία, υπάρχει πάντα η σπίθα της ανθρωπιάς. Με εξορμήσεις που κάνουμε στις Φυλακές, αυτό πράττουμε: προσπαθούμε να ανάβουμε αυτές τις σπίθες των κρατουμένων συνανθρώπων μας", τονίζει ο πατέρας Γερβάσιος, απαντώντας σε όσους επέκριναν την απόφασή του να επισκεφθεί τον περιβόητο κακοποιό.

Και συνεχίζει: "Ο Κωνσταντίνος δεν γνώρισε ποτέ την αγάπη, ούτε από τη φυσική του μητέρα, ούτε και από τη μητριά του. Το μόνο που μπορώ να σας πως είναι ότι σήμερα βρίσκεται στο δρόμο της μετάνοιας".

Από το Πάσχα του 2009, ο π. Γερβάσιος έχει επισκεφθεί τον Πάσαρη πέντε φορές. Η τελευταία φορά ήταν φέτος, στις 6 Ιουνίου.

Συμπαραστάτες και οι ομογενείς

Η Διακονία Αποφυλακίσεως Απόρων Κρατουμένων και Φυγοποίνων συμπαραστέκεται όχι μόνο στους κρατούμενους, αλλά και στις οικογένειές τους, δίνοντας σε κάποιες περιπτώσεις και υποτροφίες στα παιδιά τους για να σπουδάσουν.

Στην κατασκήνωση που ίδρυσε πριν από ένα χρόνο, στην Ελάνη Χαλκιδικής, μεταξύ των παιδιών που φιλοξενούνται είναι και παιδιά κρατουμένων, που για λόγους ευνόητους, δεν αποκαλύπτεται η ταυτότητά τους.

Η κατασκήνωση, σε μία ειδυλλιακή τοποθεσία τριάντα στρεμμάτων, δωρεά στη Διακονία της οικογένειας Ζαφείρως και Παναγιώτη Μάρκου από τη Μελβούρνη, αποτελεί πρότυπο και σίγουρα δεν έχει κάτι να ζηλέψει από μεγάλες, καλά οργανωμένες κατασκηνώσεις.

Μέχρι την Κυριακή, φιλοξενήθηκε, για δέκα ημέρες, η πρώτη ομάδα 120 αγοριών, από Ελλάδα, Ρουμανία και Ρωσία, που απόλαυσαν τις σύγχρονες εγκαταστάσεις-οκτώ μεγάλα σπίτια, τρία γήπεδα, χώρους δημιουργικής απασχόλησης, παιδική χαρά, ιατρείο, τραπεζαρία, αμφιθέατρο, εκκλησία.

Θα ακολουθήσουν και άλλες πέντε ομάδες (παιδιά, έφηβοι και γυναίκες), όπως είπε η υπεύθυνη της κατασκήνωσης, Κρυσταλλένια Παπαδοπούλου, καθηγήτρια Αγγλικής, σε δημόσιο γυμνάσιο της Θεσσαλονίκης, η οποία προσφέρει εθελοντικά τις υπηρεσίες της στη Διακονία από τα φοιτητικά της χρόνια, το 1974. Τον Αύγουστο, θα φιλοξενηθούν στην κατασκήνωση 50 μαθητές με τους συνοδούς τους από λύκειο του Βουκουρεστίου.

Τα παιδιά μαθαίνουν να λειτουργούν ομαδικά, μέσα από διάφορα προγράμματα. Ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους, συγκροτούνται ομάδες (μουσικών οργάνων, ζωγραφικής, αγιογραφίας κ.ά.), ενώ οι ομαδάρχες επιλέγονται με βασικό κριτήριο την αγάπη τους γι' αυτά.

Όλο το προσωπικό, άλλωστε, εργάζεται σε εθελοντική βάση-7 ομαδάρχες, 7 βοηθοί και ο αρχηγός. Μεταξύ των εθελοντών ομαδαρχών στην κατασκήνωση το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνάντησε και τον δημοσιογράφο της Μακεδονίας TV, Χρήστο Κούρτη.

Και οι γονείς, όπως μας διαβεβαιώνει η κα Παπαδοπούλου, νιώθουν μεγάλη ασφάλεια γι΄αυτό και τούς εμπιστεύονται, για δεύτερη συνεχή χρονιά, τα παιδιά τους. Για όσες οικογένειες δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα, η φιλοξενία των παιδιών τους είναι δωρεάν, ενώ για τα υπόλοιπα, το ποσό είναι συμβολικό, της τάξεως των 100 ευρώ.

Για όσους επιθυμούν να συνδράμουν το έργο της Διακονίας Αποφυλακίσεως Απόρων Κρατουμένων και Φυγοποίνων ισχύει ο εξής λογαριασμός στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος: ΙΒΑΝ: GR 5001102170000021729614582, ενώ για την Αδελφότητα "Οσία Ξένη", ο λογαριασμός στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος είναι: IBAN GR 61011921000000210571106.

Στοιχεία επικοινωνίας με την Aδελφότητα "Οσία Ξένη": T.Θ. 10 147, 541 10 Θεσσαλονίκη, τηλ: 003023920-25866 003023920-25866, φαξ: 003023920- 25391, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο:info@diakonia-filakon.gr.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Αποκλειστική φωτο ΑΠΕ-ΜΠΕ, από το αρχείο της Αδελφότητας "Οσία Ξένη": Ο πατέρας Γερβάσιος με τον Κ. Πάσαρη, στις φυλακές υψίστης ασφαλείας Γκέρλα, στα Καρπάθια Όρη, στην Τρανσυλβανία της Ρουμανίας.

omogeneia.ana-mpa.gr/10693'