Σαρωτικός «Καλλικράτης» στα πανεπιστήμια. Λουκέτο στα μισά ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας

Σαρωτικός «Καλλικράτης» έρχεται και στα πανεπιστήμια. Ο στρατηγικός ανασχεδιασμός της Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι προ των πυλών, και, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «Εθνους της Κυριακής», από τα συνολικά 40 ΑΕΙ και ΤΕΙ που υφίστανται θα συνεχίσουν να υπάρχουν στα τέλη του 2011 μόνο τα μισά!

Σήμερα λειτουργούν 22 Πανεπιστήμια και 18 ΤΕΙ, με περισσότερα από 590 τμήματα. Το σχέδιο του δραστικού περιορισμού των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων, όπως μας το αναλύει υψηλόβαθμη κυβερνητική πηγή, περιλαμβάνει τις συγχωνεύσεις τμημάτων ή και σχολών ομοειδούς επιστημονικού αντικειμένου, τις συγχωνεύσεις ΑΕΙ και ΤΕΙ μεταξύ τους, καθώς και την ενσωμάτωση ενός μέρους πανεπιστημίου ή τεχνολογικού ιδρύματος σε ένα άλλο.

Το «λουκέτο» που έρχεται στις σχολές οδηγεί με ταχύτατους ρυθμούς σε δεκάδες απολύσεις των συμβασιούχων καθηγητών, σε στρατιές ανέργων, ενώ θα μειώσει δραματικά τις φοιτητικές παροχές σε συγγράμματα, σίτιση και στέγαση.

Μεγάλο πλήγμα θα δεχθεί και ο αριθμός των εισακτέων, με συνέπεια την απώλεια τουλάχιστον 40.000 θέσεων στα ΑΕΙ - ΤΕΙ. Η «σοκαριστική» αυτή συρρίκνωση του αριθμού των εισακτέων που αναμένεται τα επόμενα χρόνια, ακριβώς εξαιτίας των δεκάδων συγχωνεύσεων, αχρηστεύει ταυτόχρονα και τις όποιες ωφέλειες προκύπτουν για τους υποψηφίους από την κατάργηση της «βάσης του 10». Κι αυτό γιατί η μείωση της προσφοράς των θέσεων θα οδηγήσει σε αύξηση των βαθμολογιών εισαγωγής.

Αλλάζει ριζικά και μάλλον βίαια ο χάρτης της ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα, ακολουθώντας και την αντίστοιχη διεθνή τάση, αλλά κυρίως το δανικό και το γαλλικό πρότυπο συγχώνευσης των πανεπιστημίων.

Διαβούλευση. Ηδη ολοκληρώνεται η αποτίμηση του χώρου της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, και σε ό,τι αφορά τα πτυχία και το αντίκρισμά τους αλλά και σε ό,τι αφορά τις υποδομές και τον όγκο των φοιτητών-διδασκόντων στα πανεπιστήμια, κι ακολουθεί η διαβούλευση με τις πρυτανικές αρχές και τις διοικήσεις των ΤΕΙ.

Η έρευνα δείχνει αλληλοεπικαλύψεις επιστημονικών αντικειμένων και κατακερματισμό που ξεπερνά το 60% των σχολών. Για παράδειγμα, στη Βόρεια Ελλάδα και σε απόσταση αναπνοής μεταξύ τους, υπάρχει το ΑΕΙ Μακεδονίας, το ΑΕΙ Δυτικής Μακεδονίας και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Στην Κρήτη υπάρχει το πανεπιστήμιο και το πολυτεχνείο. Στο Πανεπιστήμιο Κρήτης υπάρχουν δύο τμήματα Μαθηματικών!

Η διαβούλευση ξεκινά στις αρχές Ιουλίου, με θέμα τη ριζική και θεαματική αλλαγή του χώρου των ανώτατων σπουδών. Η οικονομική κρίση αφήνει σταδιακά τη σφραγίδα της και στην Εκπαίδευση, και για την επόμενη δύσκολη τριετία, όπου οι προϋπολογισμοί ΑΕΙ-ΤΕΙ θα μειώνονται συνεχώς (-15% φέτος), η μόνη διέξοδος θα είναι το «λουκέτο» σε πλήθος σχολών και τμημάτων που είτε αλληλοκαλύπτονται με άλλες είτε δεν έλκουν πλέον φοιτητές.

Η κυβέρνηση θεωρεί ότι η ισχύς βρίσκεται στην ένωση και γι’ αυτό επιβάλλονται οι συγχωνεύσεις ακόμη και πανεπιστημίων και ΤΕΙ, γεγονός που στο παρελθόν δεν θα μπορούσε να σταθεί ούτε σαν σκέψη στο μυαλό των πανεπιστημιακών.

Σήμερα ακόμη και η ΠΟΣΔΕΠ μιλά για την ανάγκη του νέου χωροταξικού σχεδιασμού στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (Ανάγκη διαμόρφωσης από την πολιτεία -και μετά οργανωμένο διάλογο- ενός κεντρικού στρατηγικού σχεδίου ολικής αναδιάταξης του συνόλου της Ανώτατης Εκπαίδευσης, με την εφαρμογή της «κοινής λογικής»).

Οι εξωτερικές αξιολογήσεις που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη θα δείξουν ποια ΤΕΙ είναι ικανά να συγχωνευθούν με ΑΕΙ ή ποια ΑΕΙ προσφέρουν ό,τι ακριβώς προσφέρει και ένα ΤΕΙ.

Ε. Μπουρνόβα

Δεν νομίζω ότι χρειάζονται 22 πανεπιστήμια

«Μια χώρα σαν την Ελλάδα δεν χρειάζεται 22 πανεπιστήμια. Γι’ αυτό και θεωρώ πως είναι πια αναγκαίο να γίνει ένας στρατηγικός σχεδιασμός για την ανώτατη εκπαίδευση. Υπάρχουν τεράστιες ανισότητες σε εκπαιδευτικό προσωπικό, φοιτητές ανά διδάσκοντα και πολλές άλλες, στα διάφορα πανεπιστημιακά ιδρύματα, ακριβώς λόγω της έλλειψης του στρατηγικού σχεδιασμού. Πρέπει οπωσδήποτε να υπάρξει εξορθολογισμός, τόσο σε επιστημονικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο των δαπανών», λέει η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών και γραμματέας της ΠΟΣΔΕΠ, κ. Ευγενία Μπουρνόβα.

Ι. Γρυσπολάκης

Μεγάλες οι δαπάνες, μικρό το αποτέλεσμα

«Από το 1999 έως το 2004 ιδρύθηκαν εξήντα (60) νέα Τμήματα πανεπιστημίων, λόγω της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Πολλά εξ αυτών δεν έχουν σαφώς ορισμένο γνωστικό αντικείμενο, ενώ άλλα είναι συναφή με τμήματα που υπήρχαν ήδη στα ίδια Ιδρύματα. Επίσης, ορισμένα ομοειδή με αυτά τμήματα υπάρχουν και σε ΤΕΙ. Προτείνω την έναρξη διαλόγου, με στόχο τη συγχώνευση πανεπιστημίων.

Θα μπορούσαμε να σκεφτούμε και τη διοικητική συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων που βρίσκονται στην ίδια πόλη ή στην ίδια Περιφέρεια, κατά τα πρότυπα του Paris Institute of Technology, το οποίο συγκροτήθηκε από τη διοικητική συνένωση των 12 Μεγάλων Σχολών (Grandes Ecoles) του Παρισιού. Ενδεικτικό παράδειγμα προς μίμηση αποτελεί η Δανία, η οποία συνένωσε τα 17 πανεπιστήμια σε μόλις τρία.

Είναι γνωστό στους πολιτικούς μας ότι η Ελλάδα είναι μεταξύ των τριών πρώτων χωρών της Ευρώπης που δαπανούν από 1,5%-1,8% του ΑΕΠ ετησίως για τα πανεπιστήμιά της, αλλά με το χαμηλότερο αποτέλεσμα, λόγω των ανω­τέρω στρεβλώ­σεων».

Τι περιλαμβάνει το νέο «χωροταξικό»

Λιγότεροι εισακτέοι
Η αναγκαστική επανίδρυση του κράτους, λόγω της οικονομικής κρίσης, θα πλήξει δραματικά και τα δημόσια πανεπιστήμια και τεχνολογικά ιδρύματα. Κόβονται χιλιάδες θέσεις συμβασιούχων καθηγητών και συρρικνώνεται ο αριθμός των εισακτέων για τα χρόνια που ακολουθούν μετά το 2011. Η πρόταση του υπ. Παιδείας που θα δοθεί για διαβούλευση σε πρυτάνεις και προέδρους ΤΕΙ περιλαμβάνει:

Συγχωνεύσεις

• Συγχωνεύσεις διαφορετικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.
• Συγχωνεύσεις ΑΕΙ-ΤΕΙ.
• Συγχωνεύσεις ολόκληρων σχολών διαφορετικών πανεπιστημίων και τεχνολογικών ιδρυμάτων.
• Συμπτύξεις τμημάτων ίδιων ή διαφορετικών ιδρυμάτων.

Καταργήσεις

• Προσαρτήσεις σχολών ή τμημάτων σε άλλο ΑΕΙ ή ΤΕΙ ομοειδούς επιστημονικού αντικειμένου.
• Καταργήσεις τμημάτων με «μηδενικό» δείκτη προτίμησης από υποψηφίους.

θα γίνουμε... Δανία

Το αμέσως προσεχές διάστημα πανεπιστημιακοί εμπειρογνώμονες από τη Δανία θα έρθουν να παράσχουν τη σχετική τεχνογνωσία στο υπ. Παιδείας. Από τα 17 πανεπιστημιακά ιδρύματα που υπήρχαν στη Δανία απέμειναν μόλις 3. Παρόμοιος ανασχεδιασμός έγινε και στη Γαλλία, όπου από τα περίπου 100 τριτοβάθμια ιδρύματα παρέμειναν να λειτουργούν 17 «εκπαιδευτικοί πόλοι», που συμπεριλαμβάνουν μεγάλο πλήθος κατευθύνσεων και σχολών.

«Έθνος» 1/05/2010