Στέργιος Ν. Σάκκος, Μία είναι η Εκκλησία !

῾Ο ζῆλος καί ἡ σπουδή τοῦ συγχρόνου Οἰκουμενισμοῦ νά βαφτίσει «ἐκκλησία» τόν παπισμό προσκρούει στήν ἴδια τήν εὐαγγελική ἀλήθεια, ἡ ὁποία ὁλοφάνερα καί ξεκάθαρα δείχνει ὅτι μία εἶναι ἡ ᾿Εκκλησία, ὅπως ἕνας εἶναι ὁ Χριστός.

᾿Επίθετα - ἱστορία

Κατά τό Εὐαγγέλιο ἡ ᾿Εκκλησία τοῦ Χριστοῦ ὀνομάζεται «πίστις» (Γα 1,23). Εἶναι «ἡ ἅπαξ παραδοθεῖσα τοῖς ἁγίοις πίστις» (᾿Ιδ 3). Εἶναι ἡ «παροῦσα ἀλήθεια» (Β´ Πέ 1,12) καί ἡ «ἁγία ἐντολή» (Β´ Πέ 2,21), πού παραδόθηκε ἀπ᾿ ἀρχῆς καί παραμένει «καινή» εἰς τό διηνεκές. Μία εἶναι ἡ ᾿Εκκλησία καί βεβαίως δέν χρειαζόταν ἄλλο ὄνομα γιά νά διακρίνεται. ᾿Επειδή ὅμως κατά καιρούς ἐμφανίσθηκαν διάφορες παραχαράξεις τῆς ἀλήθειας, οἱ αἱρέσεις, ἡ ᾿Εκκλησία προσέλαβε διάφορες ἐπωνυμίες, ὥστε νά διακρίνεται ἀπό τίς αἱρέσεις.
Καταρχήν, ἔναντι τοῦ ἁμαρτωλοῦ κόσμου ἡ ᾿Εκκλησία ἐπονομάστηκε ἁγία, δηλαδή κτῆμα, περιουσία τοῦ Θεοῦ. ῎Εναντι τῶν πρώτων αἱρετικῶν, νικολαϊτῶν καί γνωστικῶν, ἐπονομάστηκε ἀποστολική, διότι θεμελιώθηκε στή μοναδική παράδοση τῶν ἁγίων ἀποστόλων.῎Εναντι κυρίως τῶν ἀρειανῶν καί πνευματομάχων πῆρε τήν ἐπωνυμία καθολική, διότι ἀγκαλιάζει ὅλη τήν οἰκουμένη.῎Εναντι τῶν μονοφυσιτῶν ἐπονομάστηκε ὀρθόδοξη, ἡ μόνη ὀρθή πίστη.

Μή φοβοῦ τό μικρόν ποίμνιον

῞Ολες οἱ παραπάνω προσωνυμίες περιττεύουν, διότι ἡ ᾿Εκκλησία εἶναι μία καί μοναδική, ὅπως ἕνας εἶναι ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστός. «Εἷς Κύριος, μία πίστις, ἕν βάπτισμα» (᾿Εφ 4,5), κηρύττει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Δέν ὑπάρχουν ἐκκλησίες ἀλλά ᾿Εκκλησία. Αὐτή μονοπωλεῖ τήν ἀλήθεια, αὐτή μόνη ἐκπροσωπεῖ τόν Χριστό. Κι ἄν ὑφίστανται ὁρισμένοι χριστιανικοί ὀργανισμοί, μέ περισσότερα μέλη καί καλύτερη ὀργάνωση ἀπό τῆς ᾿Εκκλησίας (πρβλ. παπισμό) ἤ ἐνδεχομένως μέ ἐλάχιστες ἀποκλίσεις, αὐτό καθόλου δέν τῆς ἀφαιρεῖ τήν ἀποκλειστική ἰδιότητά της νά εἶναι αὐτή ἡ ᾿Εκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
Κι ἄν ἡ ᾿Εκκλησία γίνει ποτέ τό μυριοστό τῶν χριστιανικῶν ὀργανισμῶν, δέν θά παύσει καί τότε τό μικρό αὐτό ποίμνιο νά εἶναι ἡ μία ᾿Εκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Τά πνευματικά μεγέθη δέν ὑπολογίζονται μέ τά μέτρα αὐτοῦ τοῦ κόσμου. ᾿Εξάλλου, ὁ Κύριος διαβεβαίωσε· «μή φοβοῦ τό μικρόν ποίμνιον· ὅτι εὐδόκησεν ὁ πατήρ ὑμῶν δοῦναι ὑμῖν τήν βασιλείαν» (Λκ 12,32), μέ τήν προϋπόθεση βέβαια ὅτι τό «μικρόν ποίμνιον» κρατᾶ ὀρθόδοξα τήν ἀλήθεια, τά δόγματα.

Σταθερή στό δόγμα

Βέβαια, ἡ ἐποχή μας ἐμφανίζεται ὡς κατεξοχήν ἀντιδογματική, διότι πολλοί ἐκλαμβάνουν τά δόγματα ὡς στεγνούς θεολογικούς ἀφορισμούς, τροχοπέδη τοῦ πολιτισμοῦ καί τῆς προόδου. ᾿Αλλά τά δόγματα εἶναι αὐτές οἱ ἀλήθειες τῆς ἁγίας Γραφῆς, ὅπως προβάλλονται στή ζωή τῆς ᾿Εκκλησίας, μετά ἀπό τή νικηφόρα ἀντίστασή της στήν ἐπιδρομή τῶν αἱρέσεων.
Οἱ αἱρετικοί, ἀπό τή στιγμή πού ἀποσκίρτησαν ἀπό τή μία ᾿Εκκλησία, ἀθέτησαν τά δόγματά της ἤ πρόσθεσαν κάποια δικά τους δόγματα. Στήν περίπτωση τοῦ παπισμοῦ π.χ. προστέθηκε τό δόγμα γιά τό πρωτεῖο τοῦ πάπα, γιά τό ἀλάθητο, ἡ ἐκπόρευση τοῦ ἁγίου Πνεύματος καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ, παρά τή ρητή δήλωση καί σαφῆ διαβεβαίωση τοῦ Κυρίου ὅτι τό Πνεῦμα «παρά τοῦ Πατρός ἐκπορεύεται» (᾿Ιω 15,26), ἡ ἄσπορος σύλληψη τῆς Θεοτόκου κ.ἄ.
῞Ολα αὐτά ἔβγαλαν τούς παπικούς ἀπό τή γραμμή τῆς ᾿Ορθοδόξου ᾿Εκκλησίας, πού παραμένει προσηλωμένη στά δόγματά της, ὅπως τά θέσπισαν οἱ ἅγιες ῾Επτά Οἰκουμενικές Σύνοδοι.

῞Ολα εἶναι σημαντικά

῾Η σταθερή προσήλωση τῆς ᾿Ορθοδοξίας στά δόγματα δέν ἀφορᾶ μόνο στά μεγάλα καί σοβαρά θέματα· περιλαμβάνει καί τά πιό ἁπλά. Δέν ὑπάρχουν στήν πίστη μας δόγματα δευτέρας κατηγορίας! Καί τά θεωρούμενα μικρά καί ἐλάχιστα ἔχουν θεμελιώδη σημασία. Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι στήν περίφημη ἐπί τοῦ ὄρους ὁμιλία του ὁ Κύριος ἀποβάλλει ἀπό τή βασιλεία του ἐκεῖνον πού θά «λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καί διδάξῃ οὕτω τούς ἀνθρώπους» (Μθ 5,19).
Παρόμοια ἀποφαίνεται ὁ ἀπόστολος ᾿Ιάκωβος γράφοντας «ὅστις γάρ ὅλον τόν νόμον τηρήσῃ, πταίσῃ δέ ἐν ἑνί, γέγονε πάντων ἔνοχος» (᾿Ια 2,10). Συχνά τά μικρά καί ἀσήμαντα ὁδηγοῦν σέ μέγιστες κακοδοξίες καί πλάνες.
῾Η ἐπιμονή π.χ. τῶν ἰουδαϊζόντων νά τηρήσουν τήν περιτομή τούς ὁδήγησε στήν αἱρετική δοξασία ὅτι δέν ἀρκεῖ τό αἷμα τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ γιά τή λύτρωση τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτό, κατά τόν ἀπόστολο Παῦλο, συνιστᾶ «ἕτερον εὐαγγέλιον» (Γα 1,6). Παρόμοια οἱ παπικοί στήν παράδοση τῆς ᾿Εκκλησίας πρόσθεσαν τή «ρωμαϊκή παράδοση», γιά νά ὑποστηρίξουν τίς πλάνες τους. ῎Ετσι δημιούργησαν «ἕτερον εὐαγγέλιον» καί «ἑτέραν ἐκκλησίαν».
Πιστό στήν εὐαγγελική γραμμή τό ἱερό «Πηδάλιον» τῆς ᾿Εκκλησίας θεσπίζει ὅτι «τό ἐπί δόγμασιν εἴτε μικροῖς εἴτε μεγάλοις ἁμαρτάνειν, ταὐτόν ἐστι· ἐξ ἀμφοτέρων γάρ ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ ἀθετεῖται» (ἅγ. Ταράσιος). Δέν ὑπάρχουν μικρά καί ἀσήμαντα δόγματα, ὅλα εἶναι σημαντικά καί ὀφείλουμε νά τά σεβόμαστε καί νά τά διατηροῦμε μέ εὐλάβεια, ὅπως ἔκαναν οἱ ἅγιοι πατέρες μας.

Δόγμα καί ζωή

῾Η οὐσιώδης διαφορά τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς πίστεως ἀπό τά διάφορα συστήματα τῶν λεγομένων «χριστιανικῶν ὁμολογιῶν» καί τῶν ποικίλων ἠθικοδιδασκαλιῶν εἶναι ὅτι ἡ ζωή τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ θεμελιώνεται στά δόγματα τῆς πίστεως.
Δέν στηρίζεται στόν ἐνάρετο βίο καί στίς καλές πράξεις, τίς ὁποῖες καλλιεργοῦν ὅλες οἱ ὁμολογίες καί θρησκεῖες, διότι ἐκεῖνα παραμερίζουν τόν Χριστό καί καθιστοῦν ἀχρείαστη καί ἄχρηστη τήν ἐνανθρώπηση καί ὅλο τό ἀπολυτρωτικό ἔργο του.
῾Ο ἐνάρετος βίος, τό ἅγιο ἦθος, ἔχει ἀξία μόνον ὡς πρακτική ἔκφραση τοῦ ὀρθοδόξου δόγματος. Μέ ἐπισημότητα καί λαμπρότητα τό διακηρύττει ὁ ἐπουράνιος Πατήρ στό ὄρος τῆς Μεταμορφώσεως· «οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα (δόγμα), αὐτοῦ ἀκούετε (ἦθος)» (Μθ 17,5· Μρ 9,7· Λκ 9, 35).

Δέν ἔχουμε τήν ἴδια ρίζα!

Πολύ κακῶς, λοιπόν, υἱοθετεῖται ἀπό μερικούς ἡ οἰκουμενιστική θεωρία τῶν «πολλῶν κλάδων τοῦ Χριστιανισμοῦ»· 315 ἔχουν ὀνοματίσει, ὅσες οἱ ὁμολογίες πού συμμετέχουν στό λεγόμενο Παγκόσμιο Συμβούλιο τῶν ᾿Εκκλησιῶν. Δέν μπορεῖ ἡ ᾿Ορθοδοξία νά δεχθεῖ ὅτι βρίσκεται πάνω στήν ἴδια ρίζα μαζί μέ ὅλους αὐτούς, ἔστω κι ἄν ἀναγνωρίζεται ὡς τό καλύτερο κλαδί.
῎Οχι! Διότι μία ρίζα σημαίνει ἁγία Τριάδα, ὁμοούσια καί ἀχώριστη, σημαίνει ᾿Ιησοῦν Χριστόν «Θεόν τε καί ἄνθρωπον», μυστήρια ὁμολογημένα, ἀποστολική διαδοχή καί ἀρχέγονη παράδοση, κεφάλαια πίστεως καί ζωῆς, πολλά ἀπό τά ὁποῖα ἀγνοοῦν καί διαστρεβλώνουν οἱ διάφοροι κλάδοι τοῦ Χριστιανισμοῦ. Δέν τρέφονται ὅλοι αὐτοί ἀπό τήν ἴδια ρίζα, διότι μόνοι τους ἀποσχίσθηκαν καί ξεκόπηκαν ἀπό τόν κορμό.
«Οἱ τῆς Χριστοῦ ἐκκλησίας», γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς, «ὅλοι τῆς ἀληθείας εἰσί, καί οἱ μή τῆς ἀληθείας ὄντες καθάπαξ οὐδέ τῆς τοῦ Χριστοῦ ᾿Εκκλησίας εἰσίν». Εἶναι ἐκτός ἀληθείας οἱ ἐκτός τῆς ᾿Ορθοδοξίας. Γι᾿ αὐτό τό ἅγιο Εὐαγγέλιο ἀπαγορεύει κάθε σχέση μαζί τους. ῾Ο ἴδιος ὁ Κύριος συνιστᾶ νά φυλαγόμαστε «ἀπό τῶν ψευδοπροφητῶν» (Μθ 7,15), ἐνῶ ὁ ἀπόστολος ᾿Ιωάννης, ὁ μαθητής τῆς ἀγάπης, διδάσκει· «μή λαμβάνετε αὐτόν (τόν αἱρετικό) εἰς οἰκίαν καί χαίρειν αὐτῷ μή λέγετε» (Β´ ᾿Ιω 10).
᾿Ακολουθώντας τήν εὐαγγελική γραμμή οἱ ἱεροί Κανόνες, οἱ ὁποῖοι κατά τό Πηδάλιον «ὑπέρ τούς βασιλικούς νόμους ἰσχύουσιν», μέ αὐστηρότητα ἀπαγορεύουν τή συμπροσευχή καί ὁποιαδήποτε ἄλλη λειτουργική κοινωνία μέ τούς αἱρετικούς (βλ. Καν. ΞΕ´ τῶν ἁγίων ἀποστόλων, Θ´, ΛΓ´ τῆς ἐν Λαοδικείᾳ Συνόδου) τονίζοντας ὅτι «οὐ δεῖ αἱρετικῶν εὐλογίας λαμβάνειν, αἵτινές εἰσιν ἀλογίαι μᾶλλον ἤ εὐλογίαι» (Κανών ΛΒ´ τῆς ἐν Λαοδικείᾳ Συνόδου).

Μονοπώλιο ἀληθείας

῾Η στάση αὐτή ἔναντι τῶν αἱρετικῶν δέν εἶναι φανατισμός· δέν εἶναι μισαλλοδοξία οὔτε ἀλαζονεία! ῎Ετσι ἄλλωστε τήν ἀντιλαμβάνονται καί ὅλοι οἱ καλοπροαίρετοι πού τυχαίνει νά ἀνήκουν στίς διάφορες «χριστιανικές ὁμολογίες».
Εἶναι χαρακτηριστική ἡ ἐξομολόγηση τοῦ ᾿Αμερικανοῦ πρώην προτεστάντη Frank Schaeffer, πού ἐπέστρεψε στήν ᾿Ορθοδοξία μαζί μέ χιλιάδες ἄλλους· «Τό κῦμα τῶν προσφάτων προτεσταντῶν προσηλύτων ἦρθε μέσα στήν ᾿Εκκλησία ὄχι ἐξ αἰτίας τῶν εὐγενικῶν τους προσπαθειῶν στόν ‘‘διάλογο’’, ἀλλά ἐξ αἰτίας τῆς αἰώνιας πατερικῆς κι ᾿Αποστολικῆς μαρτυρίας.
Σ᾿ αὐτή μπορεῖ νά συμπεριληφθεῖ καί ἡ μαρτυρία ἐκείνη, ἡ ὁποία διακηρύττει μέ δύναμη τήν ἀποκλειστική φύση τῆς ᾿Ορθόδοξης ᾿Εκκλησίας ὡς τῆς ἀληθινῆς ᾿Εκκλησίας. Πρώην προτεστάντες, ὅπως ἐγώ, δέν ἤρθαμε στήν ᾿Ορθοδοξία, καί μάλιστα μέ ἀκριβό προσωπικό κόστος, ἐπειδή κάναμε κάποιον ‘‘διάλογο’’, ἤ ἐπειδή μᾶς εἶπαν ὅτι ‘‘ὅλοι ἐμεῖς εἴμαστε μία εὐτυχισμένη οἰκογένεια χριστιανῶν’’, ἀλλά γιά νά μπορέσουμε νά βροῦμε τήν ἀλήθεια» (᾿Αναζητώντας τήν ᾿Ορθόδοξη πίστη στόν αἰώνα τῶν ψεύτικων θρησκειῶν, Χορεύοντας μόνος, μετφρ. π. Αὐγουστίνου Μύρου, ἔκδ. 2η, Κοζάνη 2004, σελ. 509).
Οἱ ἄλλες χριστιανικές ὁμάδες καί τά ἄλλα λεγόμενα χριστιανικά συστήματα, ὅσο ποσοστό ἀληθείας κι ἄν διατηροῦν, ἐφόσον δέν εἶναι ἑνωμένα μέ τήν ᾿Εκκλησία τῆς ᾿Ορθοδοξίας, εἶναι πλάνες, καί τά μέλη τους εἶναι πλανεμένα.
Δέν ἔχει κανένα νόημα ἄν ἔχουν λίγες ἤ πολλές, μικρές ἤ μεγάλες διαφορές ἀπό τήν ᾿Ορθοδοξία. Οἱ πατέρες εἶναι κατηγορηματικοί· «Τά ἐκκλησιαστικά δέν ρυθμίσθηκαν ποτέ μέ τόν μέσο ὅρο. Δέν ὑπάρχει ἐνδιάμεσο μεταξύ ἀληθείας καί ψεύδους, μεταξύ φωτός καί σκότους», βοᾶ ὁ ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός.

Οὐτοπία ἤ παραπλάνηση

Βέβαια, ἡ «νέα ἐκκλησία» ἐπαγγέλλεται σεβασμό πρός τά δόγματα τῆς κάθε θρησκευτικῆς παρατάξεως. ῎Ηδη ἀκούσθηκε πρόσφατα ἀπό ἐπίσημα χείλη ἡ διαβεβαίωση ὅτι ἐπιδιώκουμε τήν ἕνωση, ἀλλά δέν θά ὑποχωρήσουμε οὔτε στό ἐλάχιστο ἀπό τίς δογματικές θέσεις μας.
᾿Αλλά τότε πῶς θά ἑνωθοῦμε, ὅταν τήν ἴδια ἐμμονή στά δικά της δόγματα ἐκφράζει καί ἡ ἄλλη πλευρά; ῾Η ἐν λόγῳ διαβεβαίωση εἶναι τό λιγότερο ἀστήρικτη οὐτοπία, ἄν δέν εἶναι ἐσκεμμένη παραπλάνηση. Δέν μπορεῖ νά γίνει ἕνωση ἄν δέν ἐπιστρέψει στήν ἀρχική πίστη ἡ ἀποσχισμένη Δύση.
Αὐτό σημαίνει ὅτι πρέπει ὁ παπισμός νά ἀρνηθεῖ καί νά ἀποκηρύξει τίς εἰκοσιπέντε περίπου πλάνες πού τόν διαφοροποίησαν ἀπό τήν ᾿Ορθοδοξία. Καί οἱ ἑκατοντάδες προτεσταντικές παραφυάδες ἀντίστοιχα νά διαγράψουν τίς ἀναρίθμητες πλάνες καί αὐθαιρεσίες πού πρεσβεύουν.
Μέχρις ὅτου πραγματοποιηθεῖ αὐτό, καμία ἕνωση καί καμία κοινωνία δέν εἶναι δυνατή οὔτε θεμιτή.

Στέργιος Ν. Σάκκος ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου