Άρχιμ. Θεοδοσίου Μαρτζούχου,Παγκοσμιοποίηση: Έννοιες και σκοποί. Η σχέση με τη ¨Νέα Εποχή" και το θρησκευτικό φαινόμενο.

Σεβασμιώτατε, άγιε Πρόεδρε, Σεβασμιώτατοι Πατέρες, αξιότιμε κ. Πρόεδρε της ΠΕΘ, αγαπητοί πατέρες και αδελφοί

Βρίσκομαι σήμερα μπροστά σας με την υποχρέωση να σας παρουσιάσω ένα θέμα μεγάλο και πολύ αμφισβητούμενο. Δεν ξέρω, ή μάλλον ξέρω, ότι δεν είναι τα μέτρα μου για τέτοιου μεγέθους θέματα και το καρύδι είναι πολύ σκληρό για τα δικά μου δόντια. Εξ αρχής καταθέτω τα δεδομένα μου και ζητώ από σας να κατανοήσετε την ανεπάρκεια της παρουσίασης.
Ευχαριστώ το Δ.Σ της Π.Ε.Θ. που επέλεξε και εμένα στην ομάδα αυτών που θα παρουσιάσουν πτυχές και όψεις των μεγάλων θεμάτων της Παγκοσμιοποίησης αφ' ενός και της Οικουμενικότητας της Ορθοδοξίας αφ' ετέρου· είναι για μένα οπωσδήποτε μεγάλη τιμή για την οποία θερμώς ευχαριστώ όλου το Συμβούλιο και ιδιαίτερα τον Ελλογιμώτατο Πρόεδρο του, ομότιμο καθηγητή της Θεολογικής Σχολής Αθηνών, κ. Μάρκο Ορφανό. Ευχηθείτε να καλύψω έστω στοιχειωδώς, σε χρόνο είκοσι λεπτών, το πελώριο θέμα που μου ανετέθη.
* * *Ας ξεκινήσουμε από τον ορισμό που μπορεί να βρει κανείς για την Παγκοσμιοποίηση στο Internet: «Παγκοσμιοποίηση είναι να σκοτώνεται μια Αγγλίδα πριγκίπισσα, που έχει Αιγύπτιο φίλο, σε ένα γαλλικό τούνελ, μέσα σε γερμανικό αυτοκίνητο, που έχει ολλανδική μηχανή και το οδηγεί Βέλγος οδηγός που κατανάλωσε Σκωτσέζικο ουίσκυ ενώ ακολουθείται από Ιταλούς "παπαράτσι", αφού την περιποιηθεί αμερικανός γιατρός με βραζιλιάνικα φάρμακα»!!!
Και πίσω από την αστεία αυτή παράθεση της εθνικής προέλευσης κάθε προσώπου ή αντικειμένου πού συμμετείχε στην γνωστή τραγωδία, γίνεται φανερή η νέα τάξη πραγμάτων που ήδη έχει έρθει.
Ήταν μοιραίο να φτάσουμε εδώ;
Ας δούμε ένα αξιόλογο κείμενο που έρχεται από το παρελθόν:«Η άρχουσα τάξη, εκμεταλλευόμενη την παγκόσμια αγορά, οδήγησε την παραγωγή και την κατανάλωση σε όλες τις χώρες στον κοσμοπολιτισμό. Προς μεγάλη απογοήτευση των αντιδραστικών, τράβηξε το χαλί κάτω από τα πόδια της εθνικής υπόστασης της βιομηχανίας. Οι παλιές, παραδοσιακές βιομηχανίες έχουν εξοντωθεί και εξακολουθούν να εξοντώνονται καθημερινά.
Πιέζονται ασφυκτικά από τις νέες βιομηχανίες, η ύπαρξη των οποίων εγείρει ένα ερώτημα που έχει να κάνει με την ίδια την υπόσταση όλων των πολιτισμένων κρατών... Τη θέση των παλιών φαινομένων αυτάρκειας και ολιγάρκειας σε τοπικό και εθνικό επίπεδο παίρνει μια κινητικότητα προς όλες τις κατευθύνσεις, μια πολύπλευρη αλληλεξάρτηση των εθνών. Τόσο όσον αφορά την υλική όσο και την πνευματική παραγωγή.
Τα πνευματικά επιτεύγματα των μεμονομένων εθνών διεθνοποιούνται. Η εθνική απομόνωση και περιχαράκωση γίνονται όλο και περισσότερο αδύνατες και μέσα από τις πολλές εθνικές και τοπικές λογοτεχνίες διαμορφώνεται μια παγκόσμια λογοτεχνία.»(Καρλ Μαρξ, Φρίντριχ Ένγκελς, Μανιφέστο του Κομουνιστικού Κόμματος)
Νομίζω, και πιστεύω θα συμφωνείτε μαζί μου, ότι το κείμενο που διαβάσαμε είναι ένα προφητικό κείμενο αν σκεφτεί κανείς ότι γράφτηκε όχι σήμερα από κάποιον σύγχρονο κοινωνιολόγο ή παρατηρητή της παγκόσμιας ιστορίας, αλλά τον Φεβρουάριο του 1848 από τους Μαρξ και Ένγκελς στο Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος! Πρέπει κάποτε να ξεπεράσουμε τις φοβικές μας αναστολές μπροστά στα όσα πολλά οξυδερκή και σωστά έχουν ειπωθεί από κάποιους που τους θεωρούμε εκ προοιμίου "αντιπάλους" ή μάθαμε να τους αξιολογούμε με μια εκ των προτέρων σχηματισμένη άποψη.
Είναι καταφανής στο κείμενο αυτό η αγωνία μπροστά στα διαφαινόμενα νέα δεδομένα. Αν ίσχυαν προ 160 ετών πολύ περισσότερο ισχύουν σήμερα.Φαίνεται λοιπόν, όπως λέει ο πρώην Πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας κ. Γιάννης Τσεκούρας, πως βρισκόμαστε στο δρόμο της μετάβασης από τον ένα γνωστό μας καπιταλισμό (της κατοχής των μέσων παραγωγής) στον "πολυκαπιταλισμό" ή "υπερκαπιταλισμό" αφού αυτός επεκτείνεται στην πληροφόρηση, την επικοινωνία, τον πολιτισμό κ.λπ.
Μέχρι στιγμής το προβάδισμα στην διαδικασία της παγκοσμιοποίησης έχουν οι τομείς της οικονομίας όπως το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών, οι αγορές χρήματος και κεφαλαίου (χρηματιστήρια), οι άμεσες επενδύσεις δια των πολυεθνικών εταιριών και η γνώση ως πληροφόρηση.
Όλα όμως συγκλίνουν στην άλωση και του ιδιωτικού χωροχρόνου. Ήδη η τηλεόραση που οπωσδήποτε υπάρχει ανοιχτή μονίμως σε κάθε σπίτι, στο μυθιστόρημα 1984 του Τζόρτζ Όργουελ, άλλοτε εκπέμπει και πολλάκις κάνει λήψεις. Τώρα αυτό μπορεί να γίνεται όχι μόνο με τους δορυ-φόρους αλλά και μετους συνδεδεμένους στο Internet υπολογιστές ή με τα κινητά τηλέφωνα. Ο ιδιωτικός χώρος και χρόνος τείνει προς εξαφάνιση.
Καταλύτης της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης θεωρείται η ηλεκτρονική τεχνολογία με τις ραγδαίες εξελίξεις της. Και αν ληφθεί υπ᾿ όψιν ότι η "ψηφιακή ομοιογενής αγορά" του Internet αποτελείται κυρίως από παιδιά, τότε ίσως το μέλλον να είναι ήδη δια γυμνού οφθαλμού ορατό.
Οι αναφορές μας αυτές δεν σκοπεύουν στη μοιρολατρική υποταγή στο αναπόφευκτο και στη διανοητική κλπ. παραίτηση. Ούτε στην επιδοκιμασία των ενδημούντων συνομωσιολογικών θεωριών. Μακρυά από μας κάθε αντίληψη συνωμοσιολογίας και ομφαλοσκοπισμού. Όμως πρέπει έχοντας σαφή γνώση της προέλευσης και του περιεχομένου αυτών των φαινομένων να τοποθετηθούμε σωστά.
* * *Εμείς οι νεωτερικοί χριστιανοί πάσχουμε από τη νόσο της μονομερούς τοποθετήσεως. Ή θιασώτες ή αντίπαλοι. Και επειδή η υπόθεση μας φαίνεται νέα και άγνωστη έχομε ευκολότερη την τάση της επιφύλαξης-απόρριψης. Με αυτά που λέω δεν εννοώ ότι πρέπει να αποδεχτούμε άνευ όρων κάθε τι καινούργιο, αλλά να έχουμε την άνεση της ήρεμης θέασης αφού, υποτίθεται, όντας χριστιανοί γνωρίζουμε ότι "μείζων ὁ ἐν ἡμῖν ἤ ὁ ἐν τῷ κόσμῳ" (Ἰω. 4, 4).Η Παγκοσμιοποίηση όπως όλα τα ανθρώπινα εμπερικλείει και θετικά και αρνητικά. Είναι γέννημα της αντίληψης του ευδαιμονισμού, που ευαισθητοποιεί όλους τους ανθρώπους, αλλά πολλές φορές λειτουργεί ουσιαστικά ως καθεστώς επιβολής όπου σε ένα σκηνικό διαρκούς ανακατανομής, ορατό και ανελέητο, οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι.
Η κύρια έκφραση της παγκοσμιοποίησης είναι επικοινωνιακή και οικονομική, καθώς όπως είναι γνωστό όλοι οι πολιτισμοί επεκτείνονται διότι παρέχουν. Με την υπόσχεση των παροχών μετέχουν σ᾿ αυτόν το διεθνή χορό οι πάντες παρότι ουσιαστικά δεν πρόκειται περί παγκοσμιο-ποιήσεως αλλά περί εξαμερικανισμού, αφού η όλη προσπάθεια κατευθύνεται υπό του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (19η οδός της Ουάσιγκτον) της Διεθνούς Τραπέζης (18η οδός) και του Αμερικανικού Υπουργείου Οικονομικών (15η οδός).
Ο κόσμος μας διανύει μεταβατική περίοδο με κυρίαρχα στοιχεία την πολυπλοκότητα, την αβεβαιότητα και απροσδιοριστία, την αλληλεξάρτηση και τυχαιότητα και την εξαιρετικά ασταθή ισορροπία· και αυτά είναι που δημιουργούν ολοκληρωτικές στρατηγικές ελέγχου από χώρες (ιδέ ΗΠΑ) που διαθέτουν ισχυρότερα οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά μέσα.Πάρα πολλοί πλέον είναι αυτοί που με σαφή μελέτη των θεμάτων-προβλημάτων που γεννιούνται από την, κυριολεκτικά, προέλαση της παγκοσμιοποίησης, έχουν γράψει οξυδερκείς μελέτες-κριτικές. Η δική μας ολιγόλεπτη παρουσίαση δεν είναι δυνατόν να τις διεξέλθει. Ενδεικτικά θέλω να καταθέσω για στοιχειώδη ενημέρωση τέσσερεις:
1. Ούρλιχ Μπεκ, Τι είναι η παγκοσμιοποίηση·
2. Ζίγκμουντ Μπάουμαν, Παγκοσμιοποίηση, Οι συνέπειες για τον άνθρωπο·
3. Τζον Ράλστον Σωλ, Πολιτισμός χωρίς συνείδηση·
4. Τζόζεφ Στίγκλιτς, Η μεγάλη αυταπάτη.Μπορεί κανείς να δει σ᾿ αυτά βιβλία αρκετές από τις πτυχές, προβληματικές και μη που έχει το θέμα.
* * *Για μας μένει να συνειδητοποιήσουμε σε τι κοινωνικά δεδομένα μας έχει φέρει ο Θεός να ζήσουμε και να τοποθετηθούμε και να ενεργήσουμε ανάλογα. Αν ξέρουμε ποιοι είμαστε δεν κινδυνεύουμε από κανένα. "Τόν μή βλάπτοντα ἑαυτόν, οὐδείς δύναται βλάψαι".Η Παγκοσμιοποίηση δημιουργεί γέφυρες επικοινωνίας, διαδίδει "εικόνες" και προτείνει αγαθά και χρήματα. Όπως λέει ένα Βυζαντινός συγγραφέας, ο Νικόλαος Καβάσιλας: "ο άνθρωπος διακατέχεται από απέραντη δίψα". Και εδώ είναι το μυστικό. Αν είμαστε "διψασμένοι" τότε τα προτεινόμενα θα βρουν και σε μας τόπο. Αν μας λείπει το καθαρό νερό τότε και τα "απονέρια" θα τα φανταζόμαστε χρήσιμα.
Από τί ξεδιψά ο άνθρωπος;
Γίναμε και μεις οι χριστιανοί ενδοκόσμιοι και ξεχάσαμε τις υποδείξεις του Χριστού στην Σαμαρείτιδα. Ε! λοιπόν αν αυτό είναι πραγματικότητα τότε κινδυνεύουμε. Κινδυνεύουμε από τον χείμαρρο της παγκοσμιοποίησης που διαρκώς προτείνει και πάντοτε "Πρωτεϊκά" εξαλλάσεται αναλόγως με το τι μας τρομάζει ή μας γοητεύει.Η Παγκοσμιοποίηση είναι βάση και βάθρο για να στηθεί ο,τιδήποτε. Αυτονόητο ότι μπορεί πλέον κανείς να συναντά τα πάντα. Από τα σοβαρότερα και αγιότερα μέχρι τα γελοιότερα και αισχρότερα. Αυτό το περιβάλλον γίνεται "γέφυρα" και "καράβι" δια των οποίων διαπορθμεύονται στους "απέναντι" και στους "μακράν" αντιλήψεις και ιδέες.
Εννοείται και θρησκευτικές. Με την άνεση των συνθηκών (γρήγορη μετάδοση) γίνεται "ιεραποστολικός άμβων" το οποιοδήποτε τεχνικό μέσο ανακαλύπτεται και τίθεται στην διάθεση όλων. Και ημών.Έτσι και οι αντιλήψεις της "Νέας Εποχής" συνδυάζοντας και το καινούργιο των μεθόδων προσπαθούν να εξα-πλωθούν στον σύγχρονο κόσμο. Το πλέγμα των θρησκευ-τικών αντιλήψεων της Νέας Εποχής είναι μια έκπτωση από την πίστη στον Χριστό· μια επιστροφή του ανθρώπου στον παγανισμό της λαϊκής θρησκείας των προγόνων. Η επιστροφή αυτή αξιολογείται (λόγω επιστροφής στις "ρίζες") σαν γνησιότητα θρησκευτικής ζωής ενώ δεν είναι παρά έκπτωση και αποστασία.
Νομίζω όμως ότι είναι τουλάχιστον αφελές να θέλει κανείς να συνδυάσει (από πλευράς σκοπιμότητος και ευθύνης) το τηλέφωνο με τα λεγόμενα. Ευθύνη υπάρχει στα λεγόμενα όχι στο τηλέφωνο. Δεν είναι επιτρεπτό χριστιανικά να θέλουμε να περιορίσουμε λανθασμένες αντιλήψεις ή διδασκαλίες με την ισχύ του Καίσαρος ή με εμπόδια τεχνικής φύσεως.
Η αλήθεια είναι υπερ πάντα. Η αλήθεια όμως και όχι εμείς που μπορεί να είμαστε ανόητοι σφετεριστές της για προσωπική μας καταξίωση. Η ανεπάρκεια είναι δική μας όχι της αλήθειας. Αν το αναγνωρίσουμε με ταπείνωση θα είναι το πρώτο βήμα να αληθεύσουμε. Να ηρεμήσουμε από φοβικά άγχη. Να αγαπήσουμε και τον "αντίπαλο" αφού ο Πατέρας μας ζητάει να αγαπάμε και αυτούς που μας εχθρεύονται. Γιατί αυτό εμάς μας τρομάζει;
Δεν μας έμαθε ο Χριστός ότι χωρίς πλήρη και απόλυτη ελευθερία δεν έχουν αξία οι ενέργειες και τα πράγματα τα ανθρώπινα;
Άραγε δεν είναι "χρήσιμο" ένα τέτοιο περιβάλλον για την διάδοση του Ευαγγελίου του Χριστού; Ακόμα δεν μας έκανε, έστω η εμπειρία της Ιστορίας να δεχθούμε την παρατήρηση των αγίων ότι "όταν ο διάβολος οργώνει, ο Θεός σπέρνει";Αρχίζοντας την γιορτή των Χριστουγέννων η Εκκλησία του Χριστού ψάλλει διαπιστωτικά ότι "Αὐγούστου μο-ναρχήσαντος ἐπί τῆς γῆς, ἡ πολυαρχία τῶν ἀνθρώπων ἐπαύσατο" και δημιουργήθηκαν συνθήκες για την έλευση του Χριστού και την διάδοση του Ευαγγελίου του.Γιατί εμείς σήμερα δεν έχουμε την σύνεση να βλέ-πουμε τις συνθήκες ως ευκαιρία και όχι ως πρόβλημα; Πότε η Εκκλησία του Χριστού εστίασε το "κέντρο βάρους" στα έξω; Πότε το περιβάλλον έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη σχέση με τον Θεό; Στον Λωτ; Στον Αβραάμ; Ή στον Ιωσήφ;
Άραγε όμως στα σημερινά δεδομένα η σύγχρονη Εκκλησία έχει να απαντήσει και να προτείνει κάτι στην αγωνία των σημερινών νέων ανθρώπων που θέλουν να υπάρχει κάτι περισσότερο στην ζωή τους "από το να αποφοιτά κάποιος από το Πανεπιστήμιο και να βρίσκει μια δουλειά";
Τα θρησκευτικά εκδηλώματα και φαινόμενα είναι ανθρώπινες καταστάσεις πολλές φορές νοσηρές. Στο χώρο της Παγκοσμιοποίησης βρίσκουν κι αυτά έδαφος για ανάπτυξη. Την Εκκλησία του Χριστού όμως δεν την ενδιαφέρει ένας αόριστος θεϊσμός (Deismus) και μια υποκειμενική πίστη αλλά η αγάπη-πίστη για το πρόσωπο του Χριστού. Αυτή την πίστη-αγάπη "οὐδείς δύναται ἆραι" όχι μόνο το παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, αλλά ούτε τα θηρία του Κολοσσαίου.
Για μας πρώτη αξία και προτεραιότητα, είναι η αληθινή και ζώσα πίστη στον αληθινό και ζώντα Θεό Ιησού Χριστό. Οι σ᾿ Αυτόν πιστεύοντες λειτουργοί της Εκκλησίας Του και διάκονοι του λόγου Του ιερείς και θεολόγοι, πρέπει να είναι για το λαό της Εκκλησίας το αλάτι της γης και το φως του κόσμου. Αν οι ίδιοι έχουν εκπέσει, και το ἅλας ἔχει μωρανθῆ, τότε η ευθύνη δεν πρέπει να αναζητείται στον λαό, που αλλοτριούμενος αναζητεί τις παροχές που ποθεί, πουλώντας τον Χριστό (εξισλαμισμοί-σήμερα αποστασίες). Η πίστη στον Χριστό πρέπει να είναι για την ηγεσία της Εκκλησίας δίδαγμα ζωής. Ο χριστιανικός πολιτισμός καταξιώνεται σαν έκφραση της πίστης στον Χριστό.
Η Εκκλησία του Χριστού όμως πρέπει να πορεύεται κατά την υπόδειξή Του "ἐν μέσῳ λύκων φρονίμη ὡς ὄφις καὶ ἀκεραία ὡς περιστερά" (Ματθ. 10, 16). Να γνωρίζει το περιβάλλον εντός του οποίου ιστορικά κάθε φορά ευρίσκεται και να το αξιολογεί (αναλαμβάνοντας και τα λάθη τηςτων εκπροσώπων) ώστε τα τέκνα-μέλη της να πορεύονται ελεύθερα ως "υἱοί φωτός" και για τους "ἐν σκότει πορευομένους".
* * *Θα τελειώσω παραθέτοντας ένα έξοχο κείμενο ενός σύγχρονου ανθρώπου που διακρίνει διεισδυτικά τα σημερινά και τα αξιολογεί:
"Το τεχνικό πνεύμα επικράτησε στην Ευρώπη όταν η λύτρωση που πρόσφερε η Εκκλησία έπαψε να είναι κέντρο και σκοπός της ζωής των ανθρώπων. Από την άποψη αυτή η τεχνική παρουσιάζεται σαν διάδοχος του Χριστιανι-σμού. Αυτό δεν έγινε όταν η πίστη συνάρπαζε τον άνθρω-πο, αλλά όταν ο άνθρωπος αναζήτησε την σωτηρία του στον κόσμο αυτόν, όταν προσπάθησε να νικήσει τον θάνατο με τις δικές του δυνάμεις. Όταν έπαψε να πιστεύει στην θρησκευτική υπερνίκηση του θανάτου, στην λύση του βασικού του προβλήματος δια της θυσίας του Χριστού.
Όταν έπαψε να πιστεύει στην Χάρη που έπαιρνε ενώ δεν την άξιζε, και άρχισε να συγκεντρώνει όλες του τις προσπάθειες σε ετούτη την ζωή.Όταν προσπάθησε να θεωρήσει την ζωή ως λυτρωτική δυνατότητα. Όταν προσπάθησε να στήσει ιστορική αξία, αντί της αθανασίας. Όταν αγωνιούσε να νικήσει την ενθύμηση του θανάτου, αντί του ίδιου του θανάτου.
Αυτό ήταν το εσωτερικό κίνητρο της τεχνικής αφοσίωσης του ανθρώπου, το να νομίζει ότι κατακτά την αθανασία με ό,τι αυτός κατορθώνει. Γι᾿ αυτό, στην αρχή του δρόμου της απιστίας, όταν ο άνθρωπος νόμισε ότι δεν χρειάζεται τον Θεό, τότε ακριβώς σκέφτηκε να μιμηθεί τις Θεϊκές ικανότητες! Το "αεικίνητον" (perpetuum mobile) υπήρξε η πρώτη αμιγώς ευρωπαϊκή σκέψη. Τελικώς ήταν ουτοπία, για την οποία οι μελλοντικές γενιές θα κατηγορήσουν την εποχή μας όταν θα κοπάσουν οι ιαχές των θαυμαστών και οι κατάρες των διαφωνούντων.Η μίμηση του Θεού είναι χριστιανική εντολή ("Γίνεσθε οὖν μιμηταὶ τοῦ Θεοῦ ὡς τέκνα ἀγαπητά" Εφ. 5, 1) αλλά ο σύγχρονος άνθρωπος απέρριψε την πρόταση της ηθικής ομοιώσεως και αποφάσισε να Τον μιμηθεί οντολογικά. Αυτό δεν έγινε αντιληπτό εξ αρχής, μέχρις ότου παραμερίστηκε ο Θεός από την καθημερινότητα των ανθρώπων αντικαθιστάμενος από τις τεχνικές δυνατότητες και ο άνθρωπος άρχισε "να κάνει δικές του" μία-μία τις Θεϊκές ιδιότητες. Ο Θεός δεν δεσμεύεται από τον χρόνο, άρχισε και ο άνθρωπος να υπερπηδά τα χρονικά φράγματα. Ο Θεός δεν δεσμεύεται από τον χώρο, γίνεται και ο άνθρωπος "πανταχοῦ παρών καί τά πάντα πληρῶν".
Μέρα με την ημέρα η παντοδυναμία γίνεται ανθρώπινη ιδιότητα, δεν έχει βεβαίως ακόμα την δύναμη να δημιουργεί ζωή τροποποιεί όμως τις μορφές της και όπως δείχνουν τα πράγματα είναι ικανός να καταστρέψει "το Θεϊκό κατόρθωμα". Φυσικά τον απασχολεί η ύπαρξη που θα περιορίζει την δύναμή του, όμως δεν ανατρέχει και δεν την αναζητά στον Θεό αλλά θεωρεί αποτελεσματικότερο μέσον τον έλεγχο των υπεράριθμων και απρόσκλητων ανθρώπων. Όπως ο Θεϊκός Νους "ἐτάζει καρδίας καί νεφρούς" μπαίνει και ο άνθρωπος στον πειρασμό να θέλει να εισέλθει στα άδηλα και κρύφια του πλησίον του για να τον κατευθύνει μέσω της θελήσεώς του.
Το τελευταίο υπερβατικό οχυρό, ο θάνατος, μένει απόρθητο. Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν διαθέτει χρόνο να σκεφτεί το ενδεχόμενο της διακοπής των ασχολιών-επιθυμιών του, υπό του θανάτου. Συνήθειες παγιωμένες· νόμιμα και μη ναρκωτικά· υπνωτικά και αναλγητικά πά-σης φύσεως· εξαφανίζουν την αντίσταση του σώματος και του πνεύματος και φυσικά πολύ περισσότερο εξαφανίζουν την υποψία ενός τέλους. Δεν αρνείται, απλά λησμονεί τον Θεό ο σημερινός άνθρωπος, όπως δεν αποφεύγει τον θάνατο, αλλά απλά με την ρύθμιση των σωματικών δυσκολιών (σύγχρονη ιατρική) παρακάμπτει την παρουσία του.
Σήμερα καλείται η εργασία να προσφέρει ό,τι άλλοτε η λατρεία. Η εργασία έχασε τον ηθικό χαρακτήρα της και θεωρείται μία, αδιάφορη για την πίστη, απασχόληση του ανθρώπου με τον κόσμο· ενώ συγχρόνως της αποδόθηκε "θρησκευτικό νόημα" γιατί έγινε ο μόνος λόγος ύπαρξης σε όσους δεν έχουν υπερβατική αναφορά. Όταν όμως η εργασία γίνεται το κυρίως νόημα της ζωής αυτό οφείλεται στο ότι ο σύγχρονος κόσμος την έχει εκλάβει σαν κεντρική έκφραση της πίστης.Στον ορίζοντα του σημερινού κόσμου προβάλει η τραγικότερη εκδοχή και μορφή, ευτυχίας και αθανασίας"Σπ. Κυριαζόπουλου, Η Καταγωγή του Τεχνικού Πνεύ-ματος. Αθήναι 1965 (σελ. 155-156).
* * *Ο άνθρωπος θέλει να γίνει θεός.
Θεμιτότατο, αφού είναι στη φύση του.
Είναι όμως ελεύθερος;
Δεν του αρέσει η εκδοχή «με τη βοήθεια του Θεού». Και δοκιμάζει την «αυτοθέωση», δια της επιστήμης και της τεχνολογίας. Δικαίωμά του να διδαχθεί από την εμπειρία του.
Εμείς τι του λέμε και προπαντός τι κάνουμε;
Και πριν απ΄ όλα κατανοούμε την εμπειρία του;
Σας ευχαριστώ.
Ἀρχιμ. Θεοδοσίου Μαρτζούχου
Πρέβεζα 2007
Πηγή: e-politismos.gr