Το εγκόλπιο του «καλού» Διευθυντή

Του Θανάση Νάστα*

Στα σχολεία της Ελληνικής επικράτειας για να είναι κάποιος «καλός» διευθυντής πρέπει:
1. Να επιδιώκει τη διευθυντική θέση, για να ξεκουραστεί από την εικοσιπεντάχρονη περίπου δουλειά του στην αίθουσα διδασκαλίας και όχι για να αναλωθεί προσπαθώντας να εμπεδώσει άριστο πλαίσιο λειτουργίας στη σχολική μονάδα που διευθύνει.
2. Να μη διευθύνει το σχολείο σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία αλλά σύμφωνα με τις επιθυμίες των διδασκόντων, των μαθητών και των γονέων, για να είναι αρεστός και αποδεκτός.
3. Να ορίζει οι συνεδριάσεις του συλλόγου διδασκόντων να γίνονται σε ώρες μαθημάτων και όχι μετά το πέρας των μαθημάτων, όπως επιβάλλει η σχολική νομοθεσία, διότι είναι ανεπίτρεπτο να παραμένουν οι εκπαιδευτικοί στο σχολείο μετά τη 1.35 μ.μ.
4. Να θέτει στην κρίση του συλλόγου διδασκόντων το αν θα εφαρμόζονται ή όχι διατάξεις της κείμενης σχολικής νομοθεσίας, για να φαίνεται συνεργάσιμος και δημοκρατικός.
5. Να μη φροντίζει να υπάρχει αναπλήρωση απόντος διδάσκοντος, όπως επιβάλλει η ευπρεπής λειτουργία του σχολείου και κυρίως η ασφάλεια των μαθητών. Το αν σκοτώνεται και κανένας μαθητής, όπως πριν από δύο χρόνια στο γυμνάσιο της Λάρισας, διότι δεν υπήρχε αναπλήρωση, αυτό δεν έχει και τόση σημασία.
6. Να μην επιβλέπει αν η εφημερία γίνεται επαρκώς ή πλημμελώς, όπως επιβάλλει η ασφάλεια των μαθητών και η αποτροπή πράξεων και λόγων που υποβαθμίζουν το πλαίσιο λειτουργίας του σχολείου. Είναι φοβερά κοπιαστικό να κάνουν οι εκπαιδευτικοί περίπου δεκαεφτά λεπτά εφημερία την εβδομάδα.
7. Να δέχεται αδιαμαρτύρητα την κάθε αυθάδεια, αγένεια και άρνηση υπηρεσίας οποιουδήποτε υφισταμένου του, διότι, αν αντιδράσει, «εκνευρίζεται» ο διδάσκων και δεν μπορεί να κάνει μάθημα.
8. Να μην επισημαίνει την εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας για την αξιολόγηση των μαθητών. Να προτρέπει τους διδάσκοντες να βάζουν βαθμούς πληθωριστικούς και αναντίστοιχους προς την πραγματική επίδοση των μαθητών, για να βρίσκονται γονείς, μαθητές και διδάσκοντες «σε ωραία ατμόσφαιρα».
9. Να μην ενοχλείται, αν μαθητές στα διαλείμματα πηδούν την περίφραξη της αυλής και βγαίνουν εκτός σχολικού χώρου, διότι ο περιορισμός στον αύλειο χώρο καλλιεργεί αίσθημα υποτέλειας στους μαθητές.
10. Να παρατάσσει τιμητικό άγημα και να δέχεται περιχαρής τους μαθητές, που δεν βρίσκονται έγκαιρα το πρωί στο σχολείο, διότι ο εξαναγκασμός να προσέρχονται οι καθυστερημένοι μαθητές εγκαίρως είναι αστυνομοκρατία, στρατοκρατία και σφόδρα αντιδημοκρατική συμπεριφορά.
11. Να απαγορεύει το «σκασιαρχείο» στα λόγια και να το επιτρέπει στην πράξη, διότι παιδιά είναι και πρέπει να ξεσκάσουν αράζοντας σε καφετερίες ή «Κύριος οίδε» πού αλλού.
12. Να μην αντιδρά στο «δημοκρατικό» θεσμό των καταλήψεων ενημερώνοντας τον τοπικό εισαγγελέα, όπως προβλέπει η σχολική νομοθεσία, διότι θα φανεί πως είναι φασιστικής νοοτροπίας. Επιπλέον, αλίμονό του, όλες οι «δημοκρατικές και οπισθοδρομικές» δυνάμεις θα συνασπιστούν εναντίον του.
13. Να επιτρέπει στα πλαίσια της δημοκρατικής συμπεριφοράς του οι μαθητικές κοινότητες να λειτουργούν χωρίς να λαμβάνουν υπόψη ούτε κατʼ ελάχιστον τον κανονισμό μαθητικών κοινοτήτων. Επιπλέον θα πρέπει να κάνει ότι δεν αντιλαμβάνεται την καλπονοθεία για την ανάδειξη δεκαπενταμελούς συμβουλίου. Τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν από μικρά.
14. Να επιτρέπει τη χρήση των κινητών τηλεφώνων στο σχολικό χώρο, για να μπορούν οι μαθητές να επικοινωνούν και σε ώρα μαθήματος με τις επιχειρήσεις τους στη Λιβερία. Ακόμη να επιτρέπει τη βιντεοσκόπηση των διδασκόντων, για να εκφράζονται οι μαθητές και καλλιτεχνικά.
15. Να φροντίζει, ώστε οι πόρτες της αυλής να παραμένουν ανοιχτές για να είναι το σχολείο «ορθάνοιχτο στην κοινωνία και όχι φυλακή» κατά την δακρύβρεκτη προοδευτική έκφραση.
16. Στα πλαίσια της ελεύθερης έκφρασης να επιτρέπει οι μαθητές να αυθαδιάζουν σε διδάσκοντες και στο διευθυντή, να παραβιάζουν τη σχολική νομοθεσία. Να μην τους ασκείται κανένας παιδαγωγικός έλεγχος, διότι ελλοχεύει κίνδυνος να τους δημιουργηθούν περίπλοκα ψυχολογικά προβλήματα. Ιδιαίτερα, όταν ένας μαθητής προσβάλλει βάναυσα το διδάσκοντα και παρεμποδίζει την ομαλή διδασκαλία, θα πρέπει ο διευθυντής να παίρνει το μέρος του μαθητή και να καταλογίζει στον διδάσκοντα παιδαγωγική ανεπάρκεια.
17. Να επιτρέπει το τσιγάρο, διότι χαλαρώνει την ένταση των μαθητών αλλά και συμβάλλει στην κερδοφορία των επιχειρήσεων, που με τη σειρά τους κάνουν επενδύσεις και στηρίζουν την εθνική οικονομία.
18. Στα πλαίσια της φιλομαθητοπατερικής παιδαγωγικής πολιτικής του θα πρέπει σε εργάσιμες ημέρες ή ώρες να αποφασίζει να μη γίνεται μάθημα, όπως για παράδειγμα την τελευταία ημέρα προ Χριστουγέννων, την Παρασκευή πριν από την Καθαρά Λεύτερα και όποτε άλλοτε του κάνει κέφι. Κανένας δεν πρόκειται να τον ελέγξει. Αντίθετα θα θεωρηθεί διπλωμάτης διευθυντής και παιδαγωγός.
19. Να δέχεται αδιαμαρτύρητα μέσα από τυπική νομιμοφάνεια οι φυσιολογικές απουσίες όλων των μαθητών να είναι 164 και όχι 114, όπως ορίζει η κείμενη νομοθεσία, για να μη φαίνεται άστοργος προς τους μαθητές».
20. Να δέχεται ως απολύτως νόμιμο, διότι έτσι συμβαίνει και στα άλλα σχολεία, το Δ.Σ. του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων, που δεν εκλέγεται τουλάχιστον από το 1/3 των μελών του συλλόγου. Και βέβαια να θεωρεί ως απολύτως φυσιολογικό να αναμειγνύεται το Δ.Σ. σε ζητήματα αποκλειστικής αρμοδιότητας του συλλόγου διδασκόντων και του διευθυντή.
Αυτά και πολλά άλλα μπορεί να επισημάνει κανείς ως απαραίτητα στοιχεία στο εγκόλπιο του «καλού» διευθυντή, για να έχει ό άνθρωπος το κεφάλι του ήσυχο.
Προσωπικά αρνούμαι, παρά τις ειλικρινείς προτροπές φίλων μου, να γίνω «καλός» διευθυντής και τάσσομαι για λόγους προσωπικής παιδαγωγικής ευθύνης στον αντίποδα όλων των παραπάνω είκοσι σημείων. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα πάσχει βλάβην ανήκεστον. Κάνω ό,τι μου αναλογεί. Με τον ποιητή «βγήκα στο δρόμο για την Ιθάκη (για ένα ποιοτικό δημόσιο σχολείο). Πάντα στο νου μου έχω την Ιθάκη. Το ψθάσιμο εκεί είν΄ ο προορισμός μου. Τους Λαιοτρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον θυμωμένο Ποσειδώνα (τους Ιαβέρηδες διώκτες μου) δεν τους φοβάμαι». Αυτό το ήθος και φρόνημα ενστάλαξαν στην ψυχή μου οι Δάσκαλοί μου, μ΄ αυτά προσπάθησα να μπολιάσω τους μαθητές μου. Μ΄ αυτά πορεύομαι.
Την επιλογή μου αυτήν την πληρώνω πανάκριβα συκοφαντούμενος, λοιδορούμενος και με ένορκη διοικητική εξέταση διωκόμενος, διότι στη χώρα μας δεν είναι και το δυσκολότερο πράμα να σε τυλίξουν σε μια κόλα χαρτί εξαιτίας αδίστακτου γκεμπελισμού, που σερβίρεται ως παιδαγωγική ευαισθησία.Το παράδοξο στην περίπτωσή μου είναι πως, ενώ δέκα (10) διοικητικές και παιδαγωγικές επιλογές μου ξεσήκωσαν θύελλα στα Τρίκαλα, το ίδιο το Υπουργείο Παιδείας τις έχει υιοθετήσει και απαιτεί την εφαρμογή τους σε όλα τα σχολεία της χώρας!
Ευχαριστώ θερμά όσους μαθητές γονείς, εκπαιδευτικούς και συμπολίτες συμμερίζονται το μεράκι μου για το δημόσιο σχολείο και μου εκφράζουν ποικιλότροπα τη συμπαράστασή τους στις αυτονόητες και κατά νόμον διοικητικές και παιδαγωγικές επιλογές μου.
* Ο Θανάσης Νάστας είναι διευθυντής του 1ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων