Τί ἑορτάζομεν τὰ Χριστούγεννα;

Τί ἑορτάζομεν τὰ Χριστούγεννα;

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Δανιήλ Τερπέα

  Σήμερα, ὅπως καί δύο χιλιάδες χρόνια, ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι πιστεύουμε ὅτι τὰ Χριστούγεννα ἑορτάζουμε τὴ Γέννηση τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος ἐσαρκώθη ἐκ τῆς Παρθένου Μαρίας καὶ ἔγινε ἄνθρωπος.

  Τὴ Γέννηση τοῦ Κυρίου δὲν μποροῦμε σὲ καμία περίπτωση καὶ μὲ κανένα τρόπο νὰ τὴ συγχέουμε. Ὁρισμένοι ἄνθρωποι, ποὺ δὲν γεύονται τὴ ζωὴ τοῦ Πνεύματος, δημιουργοῦν μυθολογικὲς  ἑρμηνεῖες, ὅτι δῆθεν τὰ Χριστούγεννα ἑορτάζουμε τὸν λεγόμενο Ἅγιο Βασίλη, ὁ ὁποῖος δῆθεν γεννήθηκε κάπου στὴν Εὐρώπη ἢ στὶς Ἡνωμένες Πολιτεῖες τῆς Ἀμερικῆς καὶ εἶναι γνωστὸς μὲ τὰ ὀνόματα Saint Nicholas, Father Christmas ἤ, κυρίως, Santa Claus (wikipedia.org).

  Σύμφωνα μὲ τοὺς ἐρευνητὲς τοῦ «Ἐθνικοῦ Κέντρου Ἐπιστημονικῆς Ἔρευνας» τῆς Γαλλίας, ὁ ἀρχαιότερος πρόγονος τοῦ γαλλικοῦ «Ἁγίου Βασίλη» (Pere Noel) ἀνήκει στὴν εἰδωλολατρικὴ μυθολογία, ταυτιζόμενος μὲ τὸν Γκάρκαν, γιὸ τοῦ Μπέλ, τοῦ θεοῦ τῶν Κελτῶν.

Στὴν εἰδωλολατρικὴ παράδοση, ὁ Γκάρκαν ἦταν ἕνας τεράστιος, παχουλὸς γίγαντας μὲ μεγάλη κοιλιὰ καὶ γεμᾶτος καλωσύνη, ποὺ μοίραζε δῶρα στὰ παιδιὰ κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ χειμερινοῦ ἡλιοστασίου, μεταφέροντάς τα σὲ ἕνα τεράστιο καλάθι.

Μία ἄλλη ἔρευνα ἦταν ἐκείνη τοῦ Clement Moore, ὁ ὁποῖος ἀσχολήθηκε μὲ ἐμμονικὴ ἀγάπη μὲ τοὺς μύθους καὶ τοὺς θρύλους τῶν Χριστουγέννων, ἀπὸ τοὺς ὁποίους δανείστηκε πολλὰ στοιχεῖα, ὅπως τὴν ἰδέα τῆς καμινάδας (μέσα ἀπὸ τὴν ὁποία, σύμφωνα μὲ τὴν λαϊκὴ παράδοση, εἰσέρχονται καὶ τὰ ξωτικὰ στὰ σπίτια), τὰ πνεύματα ποὺ κάποτε συνόδευαν τὸν Ἅγιο Βασίλη , οἱ νᾶνοι ποὺ τὸν βοηθοῦσαν στὴν κατασκευὴ τῶν δώρων (ὅλα δαιμονικὰ ὄντα), τὸ ἱπτάμενο ἕλκηθρο ποὺ ἔσερναν ὀκτὼ ἱπτάμενα ἐλάφια, κ.ἄ. [1]

Δὲν συγχέουμε τὴ γιορτὴ τῶν Χριστουγέννων μὲ τοὺς μύθους καὶ τοὺς θρύλους τῶν πατέρων τοῦ Πάγου, ποὺ ἔχουν εἰδωλολατρικὴ προέλευση. Ἀντιθέτως, οἱ Ὀρθόδοξοι, μέσῳ τῆς Ἱερῆς Παράδοσης τῶν Ἁγίων Πατέρων, ἑορτάζουν μέχρι σήμερα τὴν ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ ὡς τὸ μέγιστο δῶρο γιὰ τὴ σωτηρία μας.

Ὁ εἱρμός τῆς α΄ ὠδῆς τοῦ Ὄρθρου τῆς Γεννήσεως λέει:

«[…] Χριστὸς γεννᾶται· δοξάσατε, Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν· ἀπαντήσατε, Χριστὸς ἐπὶ γῆς· ὑψώθητε. Ἄσατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ καὶ ἐν εὐφροσύνῃ, ἀνυμνήσατε λαοί· ὅτι δεδόξασται». [2]

Ἡ σημασία τῶν Ὀρθοδόξων Χριστουγέννων εἶναι ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Θεὸς ἔγινε Ἄνθρωπος, ἐκπλήρωσε τὸν σκοπὸ τῆς δημιουργίας τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὴν ἐμφάνισή Του στὴν ἱστορία, δηλαδὴ μέσῳ τῆς Ἐνσαρκώσεως καὶ τῆς Γεννήσεώς Του.

Ἡ Ἕνωση τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Θεὸ ἀποτελεῖ τὸν σκοπὸ τῆς Ἐνσάρκωσης. Ὁ σκοπὸς τῆς Ἐνσάρκωσης εἶναι ἡ θέωση τοῦ ἀνθρώπου. Στά στιχηρὰ τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου γράφεται:  «Ὁ Θεὸς γίνεται Ἄνθρωπος, γιὰ νὰ κάνει τὸν Ἀδὰμ θεό».

Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Μέγας λέει: «Αὐτός γάρ ἐνηνθρώπησεν, ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν».

Συνεπῶς, τὰ Χριστούγεννα συνδέονται ἄμεσα μὲ τὴ Σταύρωση καὶ τὴν Ἀνάσταση, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν Ἀνάληψη καὶ τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ὁ Χριστὸς – Θεὸς Ἄνθρωπος χαράσσει τὴν ὁδόν, ἐπὶ τὴν ὁποία καλεῖται νὰ βαδίσει κάθε σωσμένος ἄνθρωπος, ἑνωμένος μὲ Αὐτόν. Ἡ Εὐαγγελίζουσα Χαρὰ καὶ τὰ Χριστούγεννα ὁδηγοῦν στὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅταν ἡ ἀνθρώπινη φύση θεοποιεῖται ἐν Χριστῷ, δηλαδὴ ἐν τῷ Σώματι τοῦ Χριστοῦ. «Εἰ ὁ Χριστὸς γεννᾶται Θεὸς Ἄνθρωπος», ἡ κάθοδος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀποτελεῖ τὴν τελείωση τοῦ ἀνθρώπου, ὡς Θεοῦ κατὰ χάριν.

Διὰ τοῦ βαπτίσματος μετέχομε τῆς ἐνσαρκώσεως, τοῦ θανάτου καὶ τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, καὶ ζοῦμε καὶ ἐμεῖς τὰ «Χριστούγεννά μας», τὴν ἀνακαίνισή μας. [3]

Ἕνα τροπάριο τοῦ Ὄρθρου τῆς Γεννήσεως λέγει: «[…] Σοφία λόγος καὶ δύναμις, Υἱὸς ὢν τοῦ Πατρός, καὶ ἀπαύγασμα, Χριστὸς ὁ Θεός, δυνάμεις λαθών, ὅσας ὑπερκοσμίους, ὅσας ἐν γῇ, καὶ ἐνανθρωπήσας, ἀνεκτήσατο ἡμᾶς· ὅτι δεδόξασται» [4]

Ἀπὸ τὴν σημασία καὶ τὸ νόημα τῶν Χριστουγέννων προκύπτει σαφῶς ὅτι δὲν ἑορτάζουμε τὸν Ἅγιο Βασίλη, πού φέρνει δῶρα, ἀλλὰ τὸν Χριστόν, «ὃς ἡμῖν φέρει τὴν σωτηρίαν ὡς αἰώνιον Δῶρον».

Ἄρα, τὰ ἱπτάμενα ἅρματα, τὰ ἐλάφια, τὰ πνεύματα καὶ οἱ νᾶνοι πού κατασκευάζουν δῶρα, οἱ καμινάδες, τὰ κόκκινα ἱμάτια, τὰ λευκὰ γένεια, οἱ σχολὲς μαγείας καὶ τὰ ξόρκια ἀπὸ τὰ μαθήματα τοῦ Χάρι Πότερ δὲν ἔχουν σημασία καὶ σωτηριολογικὴ ἀξία σὲ σύγκριση μὲ τὴν ἑορτὴ πού ζοῦμε πληρέστατα στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

Στὴ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ συμμετεῖχε καὶ ἡ κτίση, ἡ ὁποία ἔλαβε χάρη ἀπὸ τὸν Λόγο, τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ ἐνσαρκωθέντα.

Διὰ τοῦ ὅρου «κτίσις» δὲν ἐννοοῦμε τὸν Ἅγιο Βασίλη στὸ ἅρμα μὲ κουδουνάκια, ἀκολουθούμενο ἀπὸ ξωτικὰ καὶ μάγους, πού εἶναι ἁπλῶς φαντασία, μυθοπλασία· ἀντιθέτως, ἐννοοῦμε τὰ ὑπαρκτά: τὰ ζῶα, τὴν σπηλιά, τὴν φάτνη, τὰ ὄρη, τὸν οὐρανὸ κ.ἄ.

Ἡ εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου δείχνει ὅλη τὴν κτίση, πού λαμβάνει χάρη ἀπὸ τὸν Χριστό.

Καὶ στὸ κέντρο τῆς εἰκόνας βρίσκεται ὁ Χριστός, καὶ ὄχι ὁ Santa Claus, ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ πηγὴ τῆς ἀκτίστου χάριτος καὶ τῆς ἀκτίστου ἐνεργείας, ἀπὸ τὴν ὁποία ἐκχύνεται ἡ ἁγιοποιός, ἀκτίστως θεοποιοῦσα ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ.

Στὴ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ὅλη ἡ κτίση ἔψαλλε ὕμνους πρὸς τὸν Θεὸ καὶ Δημιουργό της. Ἔτσι ἀποδείχθηκε ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ὁ Δημιουργὸς ὅλων τῶν ὄντων, καὶ ὅτι ἡ κτίση εἶναι ἡ δημιουργία Του, διότι Αὐτὸς εἶναι Θεὸς (καὶ ὄχι ὁ Ἅγιος Βασίλης!). [5]

Ἐν κατακλεῖδι, ὁ μακαριστὸς Μητροπολίτης Φλωρίνης Αὐγουστῖνος λέγει: «Τὰ Χριστούγεννα, διὰ τῶν ὁποίων μᾶς ἐτίμησε ὁ Θεὸς, νὰ τὰ ἑορτάσωμεν, εἶναι ἡ ἀρχὴ καὶ ἡ μήτηρ πάντων τῶν ἑορτῶν». Ἐάν ὁ Χριστὸς δὲν ἐγεννᾶτο, δὲν θὰ εἴχαμε ἄλλες ἑορτές. [6]

Καὶ σήμερα, μετὰ δύο χιλιάδες χρόνια, ἡ ἑορτὴ συνεχίζεται· χαίρονται οἱ ἄγγελοι, ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, ὁ δίκαιος Ἰωσήφ, οἱ ποιμένες, οἱ μάγοι, ὁ οὐρανός, ὁ ἀστέρας, τὰ ὄρη, οἱ πηγὲς καὶ ὅλη ἡ κτίση μαζὶ μὲ ἐμᾶς, ὅλοι χαιρόμεθα λόγῳ τῆς ἐνανθρωπήσεως καὶ τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, στὸν ὁποῖο ἀνήκει ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Εὐχόμεθα πρὸς ὅλους τούς Ὀρθοδόξους τὸ ἀγαθὸν ἐν παντὶ κόσμῳ!

Ἂς εἴμεθα ἀγαθοί, ἂς εἴμεθα εὐπειθεῖς, ἂς εἴμεθα ταπεινοὶ καὶ εὐλαβεῖς. Ἂς ἔχωμεν πολλὰ καὶ ἁγνὰ τέκνα, καὶ οἱ γονεῖς αὐτῶν νὰ ἁγιασθοῦν, καὶ ἡμεῖς πάντες νὰ ἁγιασθῶμεν.

Ἂς εἴμεθα ἅγιοι, διά νά δυνηθῶμεν νὰ εἰσέλθωμεν εἰς τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ.

Χρόνια πολλά καί ἅγια ἐπὶ τῆς γῆς!

Εὐτυχισμένες ἑορτές!

Κύριε βοήθει!

Σημειώσεις:

[1] Πῶς προῆλθε καί γιατί προβάλλεται τόσο πολύ ὁ «Ἅη Βασίλης» τῆς Coca Cola; τοῦ Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλου, Ὀρθόδοξος Τύπος, 2.12.2011, ἀρ. 1904, σελ. 4 [2] Μηναῖον Δεκεμβρίου, EIMBOR, Βουκουρέστι, 2005, σελ. 437. [3] Τὸ νόημα τῶν Χριστουγέννων καὶ ἡ συσκότισή του. Ἀπό τὸν Πρωτοπρεσβύτερο Γεώργιο Μεταλληνό, Ἐπίτιμο Καθηγητὴ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν Ὀρθόδοξος Τύπος, 30.12.2011, ἀρ. 1908, σελ. 1,7. [4] Μηναῖον Δεκεμβρίου, EIMBOR, Βουκουρέστι, 2005, σελ. 437. [5] Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, Θεομητορικές  Ἑορτές, Ἐκδ.  Ἱερᾶς Μονῆς Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου (Πελαγία) 2012, σελ. [6] Ὁ πατέρας Αὐγουστῖνος μᾶς μιλάει – Τόμος Ε΄ – σελ. 84.

orthodoxostypos