Οι Οικολόγοι αδιαφορούν για την οπτική ρύπανση του περιβάλλοντος. Αλλοι είναι οι στόχοι τους. Oι ανεμογεννήτριες όχι μόνο δεν αποτελούν άλμα στο μέλλον, αλλά συνιστούν επιστροφή στο παρελθόν, στην εποχή του ανεμόμυλου και της φτώχειας.

BERENICE LEVET*: Οι Οικολόγοι θέλουν να εξουσιάζουν τη ζωή μας!..

[Eίναι κατεπείγον να στήσουμε μια καινούρια «Νυρεμβέργη». Οχι για να δικάσουμε τους Οικολόγους. Αυτοί «κάνουν τη δουλειά τους» - άλλωστε η Γκρέτα είναι ανήλικη ακόμα... Αλλά τους πολιτικούς αρχηγούς, τους αρμόδιους υπουργούς και τα μεγάλα ΜΜΕ που μας αποκοίμισαν με την πράσινη καραμέλα ώσπου ήλθε ο εφιάλτης. Γιατί η ενεργειακή κρίση που ζούμε - ήδη προαναγγέλεται και διατροφική - δεν έπεσε εξ ουρανού. Οι τίμιοι ειδικοί την περίμεναν. Και είχαν προειδοποιήσει ότι αυτή η πράσινη φουλ προπαγάνδα από τους πολιτικά υπεύθυνους - είχαν προγραμματίσει και το κλείσιμο των θερμοηλεκτρικών σταθμών - προκαλεί μείωση των επενδύσεων σε ορυκτές ενέργειες (πετρέλαιο, λιθάνθρακες) και αναγκαστικά αύξηση τιμών.

Και παρεπιπτόντως, πώς βλέπετε την προσφυγή των οικολογικών οργανώσεων, με αποτέλεσμα την καθυστέρηση στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου νότια της Κρήτης; Εμένα μου φαίνεται ως εκτέλεση εντολής «σταματήστε την απεξάρτηση - ενεργειακή και κατ’ επέκταση πολιτική - της Ελλάδας». Εσάς; Ε.Δ.Ν.]

Atlantico: Ποιο είναι το μήνυμα του τελευταίου σας βιβλίο με τον περίεργο τίτλο: «Οικολογία, η μέθη των χωρίς παρελθόν».

Berenice Levet: Στο οικολογικό κίνημα, όπως εκφράζεται σήμερα, υπάρχει πολύ λίγη έγνοια και ανησυχία. Προέχει το πνεύμα της μετάνοιας [για τα οικολογικά εγκλήματα που διέπραξαν οι άνθρωποι] και το πάθος για δικαιοσύνη. Η φύση, τα ζώα είναι άλλοθι για την πολιτική και συνειρμική οικολογία. Αυτό που μεθάει τους οικολόγους είναι η απαξίωση του δυτικού πρότυπου πολιτισμού. Στον, ήδη μακρύ, κατάλογο των θυμάτων για τα οποία είναι ένοχη η Δύση, δηλαδή γυναίκες, μαύροι, μουσουλμάνοι, ομοφυλόφιλοι, τρανσέξουαλ και άλλες μειονότητες και διαφορετικότητες, σύμφωνα με την πολύ απλοϊκή ραδιουργία που θα συνόψιζε για αυτούς την ιστορία μας, μεθάνε για να μπορέσουν να προσθέσουν το κλίμα, τη Γη, τα ζώα. Η οικολογία είναι ένα από τα λάβαρα κάτω από τα οποία λειτουργεί το τεράστιο εργοτάξιο αποδόμησης του δυτικού πολιτισμού και ιδιαίτερα του γαλλικού πολιτισμού. «Να επανεπινοήσουμε» τις κοινωνίες μας, τις πόλεις μας, τις ζωές μας, αυτό είναι το σύνθημά τους και η μέθη τους. Όχι να συντηρήσουμε, να διατηρήσουμε, να φροντίσουμε αυτό που είναι σπίτι μας.

Πράσινος ολοκληρωτισμός

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το να μιλάμε για πράσινο ολοκληρωτισμό δεν είναι εντελώς άστοχο. Έχουμε, στην περίπτωσή τους, μια νέα εκδοχή του τι αποτελεί την καρδιά του ολοκληρωτισμού, για να χρησιμοποιήσουμε τη γόνιμη ανάλυση της Hannah Arendt, την πολιτική κατανοητή ως κατασκευή, ως κοινωνική και ανθρωπολογική μηχανική. Τίθεται θέμα «αλλαγής» του ανθρώπου, αναγέννησης του. Ας θυμηθούμε την τρομερή ομολογία των χιμαιρικών φιλοδοξιών των Πρασίνων της δημάρχου του Πουατιέ Léonore Moncond'huy** που καλούσε να αλλάξει τα όνειρα των παιδιών. Τα ερείπια τους ενθουσιάζουν, αναφέρομαι στην επιγραφή του βιβλίου του Julien Bayou*** ή στο σύνθημα της Sandrine Rousseau, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας των Οικολόγων, «Ναι, οι καιροί αλλάζουν», ο παλιός σας κόσμος καταρρέει και αυτό είναι μια πολύ ευχάριστη είδηση». Επειδή η εκπρόσωπος Τύπου πλέον του προεδρικού υποψηφίου Jadot, δεν παύει ποτέ να κατηγορεί μια Δύση που ζει με το τρίπτυχο «πάρε, χρησιμοποίησε, πέταξε», αλλά πώς συμπεριφέρεται η ίδια απέναντι στον πολιτισμό μας;

Από τις δημοτικές εκλογές του Ιουνίου 2020 έχουμε οκτώ εργαστήρια παρατήρησης και πειραματισμού, γιατί έτσι βλέπουν οι Οικολόγοι δήμαρχοι τις πόλεις των οποίων έχουν γίνει πρίγκιπες. Δεν ενδιαφέρονται για τις ιδιαιτερότητες των πόλεων, δεν τους δεσμεύει καμία παράδοση, καμία ιστορία, κανένα παρελθόν, σχεδιάζουν και όλοι λειτουργούν πανομοιότυπα. Εξέτασα το θέμα πολύ προσεκτικά: γλώσσα**** και περιεκτική γραφή σε όλα τα επίπεδα, χωρίς διάκριση φύλου σχολεία, προϋπολογισμοί με βάση το φύλο, χορτοφαγία, γεύματα χωρίς κρέας...

Καταλήγετε να λέτε ότι αυτή είναι πράγματι κατακτητική οικολογία. Οσο παράδοξο κι αν φαίνεται, οι οικολόγοι σε καμία περίπτωση δεν αφίστανται από το πρότυπο του ανθρώπου κύριου και κατόχου της φύσης και γίνονται οι ολέθριοι κύριοι και κάτοχοι της φύσης, των τοπίων, της ιδιαιτερότητας κάθε τόπου και όχι λιγότερο κύριοι και κάτοχοι του πολιτισμού, των πολιτισμικών προδιαγραφών. Αυτοί είναι οι δύο κύριοι άξονες της ανάλυσής μου: η οικολογία ως παράγοντας πολιτισμικής ανασφάλειας - και προσπαθώ να αποδείξω ότι αν η οικολογία δεν είναι πολύ δημοφιλής, δεν είναι μόνο επειδή επιβαρύνει με φόρους και προδιαγραφές τις λαϊκές και μεσαίες τάξεις, αλλά επίσης γιατί αλέθει κάτω από τις μυλόπετρες της οικολογικής λογικής τις μακροχρόνιες συνήθειές τους, την προσήλωση των πληθυσμών στα έθιμά τους, στα τοπία τους, με άλλα λόγια, στο οικείο τους σύμπαν και για όποιον ενδιαφέρεται για την ανθρώπινη φύση, αυτά δεν είναι λεπτομέρειες.

«Κατηγορούμενε απολογήσου!»

Μια άλλη ένδειξη ότι η σύγχρονη οικολογία είναι σύμφωνη με τη λειτουργική νοοτροπία της νεωτερικότητας είναι η αδιαφορία της για άλλα κριτήρια αποτελεσματικότητας, αποδοτικότητας, τεχνολογικής θεώρησης κατά τον Χάιντεγκερ, η εμμονή της στη χρησιμότητα, η απόδοση λογαριασμού από τον καθένα για τη ζωή του… σε απόλυτη αδιαφορία για την ομορφιά, τη συγκατάθεση, τη συνέχεια ενός πολιτισμού. Και εδώ, το παράδειγμα των ανεμογεννητριών είναι εποικοδομητικό και εναπόκειται στην γαλλική ΔΕΗ να σκάσει το μυστικό μέσω μιας διαφήμισης: «Πριν από τον άνεμο, ήταν απλώς άνεμος. Μέχρι το 2030, η EDF θα διπλασιάσει περαιτέρω την παραγωγική της ικανότητα από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας». Τελικά, ο άνεμος θα χρησιμοποιόταν εκτός από το να σηκώσει τα μεσοφόρια των κοριτσιών ή να ενσαρκώσει το άπειρο εύρος των συναισθημάτων μας, να γίνει προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας.

Αν η οικολογία δεν είναι δημοφιλής, δεν είναι τόσο, όσο μια συγκαταβατική ανάγνωση την ερμηνεύει, που ο κόσμος αδιαφορεί για το τέλος του κόσμου και νοιάζεται μόνο για το τέλος του μήνα, αλλά ότι είναι απασχολημένος και προβληματισμένος. – και είναι μια ευγενής διάθεση – για το τέλος του κόσμου του, αυτόν τον κόσμο που διαμορφώθηκε από εκείνους που προηγήθηκαν σε αυτή τη γη, που μας κληροδοτούν και εμπιστεύονται στη φύλαξή μας. Η ευγνωμοσύνη είναι μια αρετή εντελώς ξένη στους οικολόγους.

Στα ίχνη της δογματικής Αριστεράς

Οι ιδεολογικές μάχες θριάμβευσαν οριστικά επί των περιβαλλοντικών ζητημάτων και της οικολογίας; Πώς εξηγείτε τις συμμαχίες και την περιχώρηση του οράματος της οικολογίας με τον ταυτοτικό φεμινισμό, την αποικιοκρατία, το πολιτικό Ισλάμ, τον γουοκισμό, την «κουλτούρα ακύρωσης»; Πρόκειται για την επιβίωση του πολιτισμού και των ιδεών του Διαφωτισμού;

Bérénice Levet: Η συμμαχία, η συνενοχή της οικολογίας, όπως ενσαρκώνεται σήμερα, με την ιδεολογία woke στρέφεται γύρω από αυτό το Μεγάλο Αφήγημα μιας Δύσης της οποίας ολόκληρη η ιστορία θα εκφυλισθεί σε ένα μεγάλο εργοστάσιο θυμάτων, όπως είπα.

Μιλάω για μια πύρρειο νίκη γιατί η οικολογική ανησυχία ήταν μια ευκαιρία να επαναπατριστούμε στη Γη, στον συγκεκριμένο, ευαίσθητο κόσμο, ήταν επίσης μια ευκαιρία να επανασυνδεθούμε με την πολιτική με την κύρια έννοια, μια ευκαιρία να θέσουμε το ερώτημα τι κάνουμε, τι επιδιώκουμε και τι διακινδυνεύουμε, όχι γενικά, αλλά κατά περίπτωση. Αλλά η οικολογία, ακολουθώντας την αριστερά, από τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, μετατράπηκε σε ιδεολογία και δόγμα. Μακριά από το να ανοίγουμε χώρο προβληματισμού, που είναι η ουσία του πνεύματος του Διαφωτισμού, "η κλιματική έκτακτη ανάγκη" η ‘’σωτηρία της Γης’’ είναι σκοποί που δικαιολογούν όλα τα μέσα.

Δεν ισχυρίζομαι, ωστόσο, ότι η εισβολή των οικολογικών ζητημάτων στη ζωή μας και ιδιαίτερα στη ζωή της πόλης ήταν χωρίς αποτέλεσμα.

Όμως η οικολογία δεν πρέπει να είναι το πρωτεύον στην πολιτική . Μια πολιτική που θα ξεκινούσε από τον άνθρωπο, από τους ανθρώπους, από αυτό που η Simone Weil ονόμασε θεμελιώδεις ανάγκες της ανθρώπινης ψυχής, η σύνδεση με τις ρίζες, η ένταξη σε έναν τόπο, σε μια ιστορία θα εξυπηρετούσε τη φύση. Όλο το κακό των ανθρώπων προέρχεται από το γεγονός ότι ζουν σαν να αιωρούνται σε αυτή τη γη, και αυτό είναι το αποτέλεσμα της πρόταξης της οικονομίας έναντι όλων των άλλων εκτιμήσεων. Εάν η Γη υποφέρει από το φαινόμενο του θερμοκηπίου λόγω των

Το εξώφυλλο του βιβλίου της Μπερενίς Λεβέ

μεταφορών, ο άνθρωπος δεν υποφέρει λιγότερο ζώντας σε χωριά -φαντάσματα, αναγκασμένος να πάρει το αυτοκίνητό του για να πάει στη δουλειά ή στο σούπερ μάρκετ. Η υποβάθμιση του ενός και η απανθρωποποίηση του άλλου πάνε χέρι-χέρι. Αυτός είναι επίσης ο λόγος που η γλώσσα και οι Ανθρωπιστικές Επιστήμες πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο μιας οικολογικής πολιτικής: οι λέξεις είναι όργανα αντίληψης, το δείχνω με τον Προυστ. Η φύση πάσχει γιατί αντιμετωπίστηκε μόνο ως μέσο, ως απόθεμα πόρων, ως ποσοτικό δεδομένο, πρέπει να βρούμε τις λέξεις που την εκφράζουν ως μια ευαίσθητη, σαρκική πραγματικότητα. Και εδώ, οι μαχητές οικολόγοι είναι τρομεροί νεκροθάπτες της γλώσσας.

Ανεμογεννήτριες: οικολογική παρωδία

Εχουμε μια αντιστροφή της ιδεολογικής και πολιτικής κατάστασης στο θέμα των ανεμογεννητριών στη γαλλική κοινωνία; Αυτό το τοτέμ για τους οικολόγους επικρίνεται όλο και περισσότερο από τους ντόπιους και κάποιες προσωπικότητες, θυμόμαστε ιδιαίτερα τον Stéphane Bern; Είναι αυτό σημάδι υποχώρησης, στροφής στην περιβαλλοντική ιδεολογία που καταγγέλλετε στο βιβλίο σας;

Bérénice Levet: Οι άνθρωποι δεν συναίνεσαν ποτέ στην οπτική και ηχητική ρύπανση των ανεμογεννητριών. Η κινητοποίηση και η στράτευση του Stéphane Bern, αλλά και γνωστών διανοουμένων δεν έχουν μείνει χωρίς αποτέλεσμα και έχουν φέρει το ζήτημα στο προσκήνιο. Τον Φεβρουάριο του 2020, πήρα την πρωτοβουλία μιας ανοιχτής επιστολής προς τον Πρόεδρο Μακρόν, υπογεγραμμένη από τους Alain Finkielkraut, Jean-Pierre Le Goff, Benoît Duteurtre, Yves Michaud, Patrice Gueniffey καθώς και από τον Stéphane Bern.

Ωστόσο, είναι απαραίτητο να επαγρυπνούμε. Πρέπει επίσης να απορριφθούν σθεναρά οι υπεράκτιες. Η αιολική ενέργεια είναι μια οικολογική παρωδία, είτε στη στεριά είτε στη θάλασσα.

Οι ανεμογεννήτριες είναι τοτέμ ακριβώς λόγω της ορατότητάς τους: για να λέμε ότι κάναμε κάτι. Ακούγονται και σκοντάφτουμε πάνω τους. Ντυμένοι με τα ρούχα της οικολογικής αρετής, οι υποστηρικτές αυτών των στροβίλων αποδεικνύονται ακόμη πιο τρομεροί από τους οικοπεδογάγους της δεκαετίας 1950 - 1960...

Εδώ κυριαρχεί πλήρως η ιδεολογία. «Τον έβαλα σε θέση να βλέπει τα πάντα χωρίς να πιστεύει τίποτα», είπε ο Ταρτούφος, αυτό ακριβώς συμβαίνει: όλοι ξέρουν ότι δεν είναι η λύση, και μάλιστα το αντίθετο, ότι είναι ακόμα και πρόβλημα: η σκυροδέτηση του εδάφους, το ισοπέδωμα των δασών για να τη μεταφορά στον τόπο εγκατάστασής τους, καμία χώρα δεν μπορεί να εγγυηθεί την ενεργειακή της ανεξαρτησία με μια εξαιρετικά τυχαία πηγή, η Γερμανία είναι εκεί για να μας δώσει μαθήματα, η μετάβαση σε αιολική ενέργεια γίνεται προς όφελος των λιγνιτορικών μονάδων αλλά αδιαφορούν γι’ αυτό οι «φωστήρες» περί το κλίμα.

*Γαλλίδα, καθηγήτρια Πανεπιστημίου, φιλόσοφος και δοκιμιογράφος.

** Eίχε δηλώσει, αρχές Απριλίου 2021, κατά τη διάρκεια δημοτικού συμβουλίου: «Είναι λυπηρό, αλλά τα αεροπορικά ταξίδια δεν πρέπει πλέον να αποτελούν μέρος των ονείρων των παιδιών σήμερα». Το αεροπλάνο, ως γνωστό, βρίσκεται ψηλά, σύμφωνα με το ...ρυπόμετρο των Οικολόγων.