Καλλιόπη Λύκα, η θρυλική «Μάνα του Στρατιώτη» [Άρτα, 30 Ιανουαρίου 1889 - Γιάννενα, 15 Φεβρουαρίου 1982]

 

Άξια Ελληνίδα Μάνα! Μακάρι να βρει μιμητές…ΑΘΑΝΑΤΗ!

(το κείμενο προέρχεται από το περιοδικό Προς τη Νίκη και είναι κατάλληλο και για παιδιά)

Σύζυγος ἥρωα, μητέρα ἥρωα, στοργική νοσοκόμα στό πλευρό τοῦ τραυματία! Αὐτή ἦταν ἡ Καλλιόπη Λύκα, ἡ «Μάνα τοῦ Στρατιώτη», ὅπως ὀνομάσθηκε ἀπό τό Βασιλιά Γεώργιο Β΄. Μια ζωή ἀφοσιωμένη στό Ἱερό Καθῆκον!

Συμμετεῖχε ἐνεργά σέ ὅλους τούς Ἐθνικούς Ἀγῶνες καί προσέφερε ἀνεκτίμητες ὑπηρεσίες.

Ψηλή μέ ὡραῖο παράστημα, πάντα χαμογελαστή, μιλοῦσε μέ ἐνθουσιασμό για τήν Πατρίδα,

ἀγαποῦσε ὅλο τόν κόσμο, ἀλλά ἰδιαίτερα τόν ἑλληνικό στρατό. Συχνά ἔλεγε: «Ὅπου ὑπάρχει Στρατός εἶναι ἐλεύθερη ἡ Πατρίδα!».

Γεννήθηκε στίς 30 Ἰανουαρίου 1889 στήν Ἄρτα καί μεγάλωσε σέ οἰκογένεια πολύ εὔπορη, ἐξαιρετικά φιλάνθρωπη, μέ βαθιά χριστιανική πίστη καί ἀπέραντη ἀγάπη γιά τήν Πατρίδα.

Μπαρουτοκαπνισμένος, μέ τή μορφή τοῦ ὑπολοχαγοῦ Πεζικοῦ, ὁ σύζυγός της Δημήτριος Λύκας δέν ἔλειψε ἀπό καμία μάχη. Παντοῦ ἔδειχνε τήν ἀνδρεία του.Γέμισε παράσημα καί πολεμικά μετάλλια. Παράλληλα ἡ νεαρή τότε Καλλιόπη, μέρα καί νύκτα μέσα στά Στρατιωτικά Νοσοκομεῖα ἔδειχνε τή στοργή της σε κάθε τραυματία καί στεκόταν δίπλα σέκάθε οἰκογένεια πού τήν εἶχε ἀνάγκη, ἠθικά καί ὑλικά.

Τό 1930 ὁ Συνταγματάρχης τότε Δημήτριος Λύκας ἔφυγε για τήν αἰωνιότητα… Ἡ γενναία ἠπειρώτισ σα ἀνέθρεψε μέ στοργή καί φροντίδα το μοναχογιό της Γεώργιο, ἐνῶ συνέχιζε με ἀμείωτη ἔνταση τό κοινωνικό καί φιλανθρωπικό της ἔργο.

Μέ τήν ἔναρξη τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων ἄρχισαν νά συγκροτοῦνται ὁμάδες ἐθελοντριῶν ἀδελφῶν τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἐρυθροῦ Σταυροῦ. Ἀνάμεσά τους καί ἡ Καλλιόπη…

Κι ὅταν πάλι τό 1940 ξέσπασε ὁ πόλε μος, ἄγρυπνη καί στοργική ἀδελφή παρέμενε στό πλευρό τῶν τραυματισμένων στρατιωτῶν στά Νοσοκομεῖα καί στα Ὀρεινά Χειρουργεῖα. Τό σπίτι της τό εἶ χε κυριολεκτικά διαλύσει. Σεντόνια, πετσέτες, σκεύη φαγητοῦ, ροῦχα τά εἶχε πάει στό Στρατιωτικό Νοσοκομεῖο, για νά προσθέσει κάτι καί ἐκείνη στόν ἐξοπλισμό του. Συχνά ἔφευγε ἐπικεφαλῆς ἀποστολῶν γιά συνοδεία τραυματιῶν. Πῆγε στό Ἀργυρόκαστρο, στήν Πρεμετή, στό Λάμποβο, στό Καλαράτι καί ὅπου ἀλ λοῦ ὁ Στρατός μας πολεμοῦσε. Ἐκεῖ στό Ἀργυρόκαστρο ἦταν πού ὁ Βασιλεύς Γεώργιος Β΄ τήν ἀποκάλεσε γιά πρώτη φορά «ἡ Μάνα τοῦ Στρατιώτου». Ἀπό τότε καί μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της ἔφερε μέ ὑπερηφάνεια αὐτό τόν τίτλο.

Στό ὑψηλό της ἔργο δέν ξεχώριζε κανένα, οὔτε καί τόν ἐχθρό τραυματία. Παράλληλα τῆς ἀνατέθηκαν καθήκοντα ὑπεύθυνης γιά τή «Φανέλλα τοῦ Στρατιώτου» *.

Στίς 31 Δεκεμβρίου 1940, λίγο πρίν ἀλλάξει ὁ χρόνος ἔφθασε μέσα στους τραυματίες καί ὁ γιός της, Ἀνθυπολοχαγός Γεώργιος Λύκας.Ἡ γενναία Ἑλληνίδα Μητέρα, ἀφοῦ περιποιήθηκε στοργικά τό τραῦμα τοῦ παιδιοῦ της, τό ἔστειλε νά πάρει ἀμέσως τό «φύλλο πορείας»γιά τή θέση του στό μέτωπο. Ὁ Διευθυντής τοῦ Νοσοκομείου θέλησε νά τον κρατήσει μιά μέρα ἀκόμη γιά ἰατρική παρακολούθηση. Τήν βρῆκε ὅμως ἀντίθετη καί ἀπόλυτη: «Τό κρεβάτι ἔχω να τό δώσω σέ ἄλλον πού εἶναι βαρύτερα τραυματισμένος!» εἶπε.

6 Απριλίου 1941: ἀτέλειωτες ὀρδές Γερμανῶν φθάνουν στά σύνορά μας. «Ἡ Μάνα τοῦ Στρατιώτη» τότε ἔζησε τις φρικτότερες στιγμές τῆς ζωῆς της μαζί μέ τούς πυροβολητές τῆς VIII Μεραρχίας, πού λόγω τῆς συνθηκολογήσεως ἀ ναγκάσθηκαν νά ἀποχωρισθοῦν τά πυροβόλα τους. Μέ δάκρυα στά μάτια τά στεφάνωσαν μέ ἀγριολούλουδα, τά ἀ σπάσθηκαν, ἔψαλαν τόν Ἐθνικό Ὕμνο καί τα ἀνατίναξαν, γιά νά μήν τά παραδώσουν στόν ἐχθρό. Κάποιοι δείλιασαν καί μπῆ καν στόν πειρασμό νά ἐγκαταλείψουν τή ζωή. Ἀκούστηκε ὅμως ἡ φω νή τῆς Μάνας:«Σταματῆστε! Ἡ Πατρίδα δέν πέθανε καί σᾶς ἔχει ἀνάγκη! Ἄν χαθεῖτε ἐσεῖς, ποιός θά τήν ἐλευθερώσει;». Ὁ σεβασμός πού ἔτρεφαν οἱ στρατιωτικοί στο πρόσωπο της σταμάτησε τό κακό.

Ἡ Κατοχή καί τά χρόνια πού ἀκολούθησαν ἔπεσαν βαριά στήν Πατρίδα μας. Ἡ Μά να δέν ἔμεινε μέ δεμένα χέρια οὔτε τότε, οὔτε στά δύσκολα χρόνια πού ἀκολούθησαν… Πιστή στό Καθῆκον βρισκόταν πάντα στήν πρώτη γραμμή ἐν θαρρύνοντας, παρηγορώντας, περιθάλποντας.

Στό Νεστόριο Καστοριᾶς ὁ μοναχογιός της τραυματίσθηκε ξανά. Ὅταν ἔμαθε τίς ἡρωικές του πράξεις, ἡ καρδιά της γέμισε περηφάνεια. Τόν ἀγκάλιασε και τοῦ εἶπε: «Τώρα εἶσαι παιδί μου! Θά σε φιλήσω σάν Μάνα τοῦ Στρατιώτου και αὐτό θά εἶναι τό εὖγε τῆς παλληκαροσύνης σου!». Ὁ γιός της τελικά ἐπέζησε, ἀλλά ἔμεινε τυφλός ἀπό τό ἕνα μάτι!

Δέν ἄργησε ὅμως καί ἡ σειρά της. Στις 9 Μαΐου τοῦ 1948 τραυματίσθηκε σοβαρά ἀπό νάρκη.

Ὅταν τελείωσαν ὅλα, γύρισε στό σπίτι της στά Γιάννενα. Τό βρῆκε λεηλατημένο. Παρ’ ὅλα αὐτά ἡ γενναία Καλλιό πη Λύκα δέν λύγισε. Στάθηκε ὄρθια και σάν γνήσια Ἑλληνίδα συνέχισε τό ἔργο της ὅπου ὑπῆρχε ἀνάγκη… Οἱ Γιαννιῶ τες συχνά τήν ἔβλεπαν να περιφέρεται στίς φτωχογειτονιές γιά συμπαράσταση καί γιά νά μοιράζει ὅ,τι μποροῦσε. Πολλές φορές διαθέτοντας ὅλα της τά χρήματα σέ φιλανθρωπίες, ἔφθασε στό σημεῖο νά μήν ἔχει ἡ ἴδια οὔτε νά φάει!

Τά χρόνια πέρασαν καί γέρασαν τη Μάνα. Μοναδική της παρηγοριά ἡ Παναγία, τήν ὁποία πάντα παρακαλοῦσε, ὄχι γιά τόν ἑαυτό της ἀλλά γιά τήν Ἑλλάδα, τήν Πατρίδα πού τόσο πολύ ἀγάπησε. Στίς 15 Φεβρουαρίου τοῦ 1982,πλήρης ἡμερῶν σέ ἡλικία 93 ἐτῶν, ἀνάλαφρη ἡ ψυχή της πέταξε πάνω ἀπό το Γράμμο, τήν Πίνδο, τή Βόρειο Ἤπειρο, γιά νά ἐπιστρέψει στό Θεό Δημιουρ γό, πλάι στίς ψυχές τόσων ἄλλων ἡρώων.

Μακάρι νά βρεῖ μιμητές, συνεχιστές…

Φ.

Πηγή: Περιοδικό Προς τη Νίκη, Οκτώβριος 2013

 

Άξια Ελληνίδα Μάνα! Μακάρι να βρει μιμητές…ΑΘΑΝΑΤΗ!

(το κείμενο προέρχεται από το περιοδικό Προς τη Νίκη και είναι κατάλληλο και για παιδιά)

Σύζυγος ἥρωα, μητέρα ἥρωα, στοργική νοσοκόμα στό πλευρό τοῦ τραυματία! Αὐτή ἦταν ἡ Καλλιόπη Λύκα, ἡ «Μάνα τοῦ Στρατιώτη», ὅπως ὀνομάσθηκε ἀπό τό Βασιλιά Γεώργιο Β΄. Μια ζωή ἀφοσιωμένη στό Ἱερό Καθῆκον!

Συμμετεῖχε ἐνεργά σέ ὅλους τούς Ἐθνικούς Ἀγῶνες καί προσέφερε ἀνεκτίμητες ὑπηρεσίες.

Ψηλή μέ ὡραῖο παράστημα, πάντα χαμογελαστή, μιλοῦσε μέ ἐνθουσιασμό για τήν Πατρίδα,

ἀγαποῦσε ὅλο τόν κόσμο, ἀλλά ἰδιαίτερα τόν ἑλληνικό στρατό. Συ χνά ἔλεγε:«Ὅπου ὑπάρχει Στρατός εἶναι ἐλεύθερη ἡ Πατρίδα!».

Γεννήθηκε στίς 30 Ἰανουαρίου 1889 στήν Ἄρτα καί μεγάλωσε σέ οἰκογένεια πολύ εὔπορη, ἐξαιρετικά φιλάνθρωπη, μέ βαθιά χριστιανική πίστη καί ἀπέραντη ἀγάπη γιά τήν Πατρίδα.

Μπαρουτοκαπνισμένος, μέ τή μορφή τοῦ ὑπολοχαγοῦ Πεζικοῦ, ὁ σύζυγός της Δημήτριος Λύκας δέν ἔλειψε ἀπό καμία μάχη. Παντοῦ ἔδειχνε τήν ἀνδρεία του.Γέμισε παράσημα καί πολεμικά μετάλλια. Παράλληλα ἡ νεαρή τότε Καλλιόπη, μέρα καί νύκτα μέσα στά Στρατιωτικά Νοσοκομεῖα ἔδειχνε τή στοργή της σε κάθε τραυματία καί στεκόταν δίπλα σέκάθε οἰκογένεια πού τήν εἶχε ἀνάγκη, ἠθικά καί ὑλικά.

Τό 1930 ὁ Συνταγματάρχης τότε Δημήτριος Λύκας ἔφυγε για τήν αἰωνιότητα… Ἡ γενναία ἠπειρώτισ σα ἀνέθρεψε μέ στοργή καί φροντίδα το μοναχογιό της Γεώργιο, ἐνῶ συνέχιζε με ἀμείωτη ἔνταση τό κοινωνικό καί φιλανθρωπικό της ἔργο.

Μέ τήν ἔναρξη τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων ἄρχισαν νά συγκροτοῦνται ὁμάδες ἐθελοντριῶν ἀδελφῶν τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἐρυθροῦ Σταυροῦ. Ἀνάμεσά τους καί ἡ Καλλιόπη…

Κι ὅταν πάλι τό 1940 ξέσπασε ὁ πόλε μος, ἄγρυπνη καί στοργική ἀδελφή παρέμενε στό πλευρό τῶν τραυματισμένων στρατιωτῶν στά Νοσοκομεῖα καί στα Ὀρεινά Χειρουργεῖα. Τό σπίτι της τό εἶ χε κυριολεκτικά διαλύσει. Σεντόνια, πετσέτες, σκεύη φαγητοῦ, ροῦχα τά εἶχε πάει στό Στρατιωτικό Νοσοκομεῖο, για νά προσθέσει κάτι καί ἐκείνη στόν ἐξοπλισμό του. Συχνά ἔφευγε ἐπικεφαλῆς ἀποστολῶν γιά συνοδεία τραυματιῶν. Πῆγε στό Ἀργυρόκαστρο, στήν Πρεμετή, στό Λάμποβο, στό Καλαράτι καί ὅπου ἀλ λοῦ ὁ Στρατός μας πολεμοῦσε. Ἐκεῖ στό Ἀργυρόκαστρο ἦταν πού ὁ Βασιλεύς Γεώργιος Β΄ τήν ἀποκάλεσε γιά πρώτη φορά «ἡ Μάνα τοῦ Στρατιώτου». Ἀπό τότε καί μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της ἔφερε μέ ὑπερηφάνεια αὐτό τόν τίτλο.

Στό ὑψηλό της ἔργο δέν ξεχώριζε κανένα, οὔτε καί τόν ἐχθρό τραυματία. Παράλληλα τῆς ἀνατέθηκαν καθήκοντα ὑπεύθυνης γιά τή «Φανέλλα τοῦ Στρατιώτου» *.

Στίς 31 Δεκεμβρίου 1940, λίγο πρίν ἀλλάξει ὁ χρόνος ἔφθασε μέσα στους τραυματίες καί ὁ γιός της, Ἀνθυπολοχαγός Γεώργιος Λύκας. Ἡ γενναία Ἑλληνίδα Μητέρα, ἀφοῦ περιποιήθηκε στοργικά τό τραῦμα τοῦ παιδιοῦ της, τό ἔστειλε νά πάρει ἀμέσως τό «φύλλο πορείας»γιά τή θέση του στό μέτωπο. Ὁ Διευθυ ντής τοῦ Νοσοκομείου θέλησε νά τον κρατήσει μιά μέρα ἀκόμη γιά ἰατρική παρακολούθηση. Τήν βρῆκε ὅμως ἀντίθετη καί ἀπόλυτη: «Τό κρεβάτι ἔχω να τό δώσω σέ ἄλλον πού εἶναι βαρύτερα τραυματισμένος!» εἶπε.

6 Απριλίου 1941: ἀτέλειωτες ὀρδές Γερμανῶν φθάνουν στά σύνορά μας. «Ἡ Μάνα τοῦ Στρατιώτη» τότε ἔζησε τις φρικτότερες στιγμές τῆς ζωῆς της μαζί μέ τούς πυροβολητές τῆς VIII Μεραρχίας, πού λόγω τῆς συνθηκολογήσεως ἀ ναγκάσθηκαν νά ἀποχωρισθοῦν τά πυροβόλα τους. Μέ δάκρυα στά μάτια τά στεφάνωσαν μέ ἀγριολούλουδα, τά ἀ σπάσθηκαν, ἔψαλαν τόν Ἐθνικό Ὕμνο καί τα ἀνατίναξαν, γιά νά μήν τά παραδώσουν στόν ἐχθρό. Κάποιοι δείλιασαν καί μπῆ καν στόν πειρασμό νά ἐγκαταλείψουν τή ζωή. Ἀκούστηκε ὅμως ἡ φω νή τῆς Μάνας: «Σταματῆστε! Ἡ Πατρίδα δέν πέθανε καί σᾶς ἔχει ἀνάγκη! Ἄν χαθεῖτε ἐσεῖς, ποιός θά τήν ἐλευθερώσει;». Ὁ σεβασμός πού ἔτρεφαν οἱ στρατιωτικοί στο πρόσωπο της σταμάτησε τό κακό.

Ἡ Κατοχή καί τά χρόνια πού ἀκολούθησαν ἔπεσαν βαριά στήν Πατρίδα μας. Ἡ Μά να δέν ἔμεινε μέ δεμένα χέρια οὔτε τότε, οὔτε στά δύσκολα χρόνια πού ἀκολούθησαν… Πιστή στό Καθῆκον βρισκόταν πάντα στήν πρώτη γραμμή ἐν θαρρύνοντας, παρηγορώντας, περιθάλποντας.

Στό Νεστόριο Καστοριᾶς ὁ μοναχογιός της τραυματίσθηκε ξανά. Ὅταν ἔμαθε τίς ἡρωικές του πράξεις, ἡ καρδιά της γέμισε περηφάνεια. Τόν ἀγκάλιασε και τοῦ εἶπε:«Τώρα εἶσαι παιδί μου! Θά σε φιλήσω σάν Μάνα τοῦ Στρατιώτου και αὐτό θά εἶναι τό εὖγε τῆς παλληκαροσύνης σου!». Ὁ γιός της τελικά ἐπέζησε, ἀλλά ἔμεινε τυφλός ἀπό τό ἕνα μάτι!

Δέν ἄργησε ὅμως καί ἡ σειρά της. Στις 9 Μαΐου τοῦ 1948 τραυματίσθηκε σοβαρά ἀπό νάρκη.

Ὅταν τελείωσαν ὅλα, γύρισε στό σπίτι της στά Γιάννενα. Τό βρῆκε λεηλατημένο. Παρ’ ὅλα αὐτά ἡ γενναία Καλλιό πη Λύκα δέν λύγισε. Στάθηκε ὄρθια και σάν γνήσια Ἑλληνίδα συνέχισε τό ἔργο της ὅπου ὑπῆρχε ἀνάγκη… Οἱ Γιαννιῶ τες συχνά τήν ἔβλεπαν να περιφέρεται στίς φτωχογειτονιές γιά συμπαράσταση καί γιά νά μοιράζει ὅ,τι μποροῦσε. Πολλές φορές διαθέτοντας ὅλα της τά χρήματα σέ φιλανθρωπίες, ἔφθασε στό σημεῖο νά μήν ἔχει ἡ ἴδια οὔτε νά φάει!

Τά χρόνια πέρασαν καί γέρασαν τη Μάνα. Μοναδική της παρηγοριά ἡ Παναγία, τήν ὁποία πάντα παρακαλοῦσε, ὄχι γιά τόν ἑαυτό της ἀλλά γιά τήν Ἑλλάδα, τήν Πατρίδα πού τόσο πολύ ἀγάπησε. Στίς 15 Φεβρουαρίου τοῦ 1982,πλήρης ἡμερῶν σέ ἡλικία 93 ἐτῶν, ἀνάλαφρη ἡ ψυχή της πέταξε πάνω ἀπό το Γράμμο, τήν Πίνδο, τή Βόρειο Ἤπειρο, γιά νά ἐπιστρέψει στό Θεό Δημιουρ γό, πλάι στίς ψυχές τόσων ἄλλων ἡρώων.

Μακάρι νά βρεῖ μιμητές, συνεχιστές…

Φ.

––––––––το άγαλμα της Μάνας του Στρατιώτη στο Γ Σώμα Στρατού, στην Θεσσαλονίκη

*Ἡ “Φανέλα τοῦ Στρατιώτου” ἱδρύθηκε τό 1939 ἀπό μία ὁμάδα Ἀθηναίων κυριῶν καί δεσποινίδων μέ σκοπό τή συγκέντρωση ρουχισμοῦ γιά τόν μαχόμενο Ἑλληνικό Στρατό στά ἑλληνοαλβανικά σύνορα. Τά ἀποτελέσματα αὐτῆς τῆς προσπάθειας ἀπέδωσαν καρπούς. Τουλάχιστον 107.500 δέματα εἶχαν σταλεῖ στούς μαχόμενους στρατιῶτες μας. Ἡ δράση τοῦ σωματείου σταμάτησε περί τά τέλη 1948 καί ἀρχές 1949.

το κείμενο από το περιοδικό Προς τη Νίκη, Οκτώβριος 2013

άρθρο με περισσότερα στοιχεία για την Καλλιόπη Λύκα εδώ

Η εν λόγω φωτογραφία κοινοποιείται για πρώτη φορά δημόσια ,και είναι από τις σπάνιες φωτογραφίες όπου βλέπουμε την θρυλική ‘’Μάνα του Στρατιώτη’’ ,Καλλιόπη Λύκα !!!….. Χριστούγεννα στην Κόνιτσα το 1949 .Η εν λόγω θρυλική ‘’Μάνα του Στρατιώτη’’ Καλλιόπη Λύκα επισκέπτεται τμήμα του Εθνικού μας Στρατού, και τους μοιράζει δώρα. Η φωτογραφία ανήκει στον τότε στρατιώτη Λεωνίδα Ξυπολιτά, ο οποίος υπηρέτησε από την 3-2-1949 (εμπόλεμη περίοδο στην περιοχή της Κόνιτσας!!!),έως την 22-1-1952 ,με την ειδικότητα του ‘’Ημιονηγού’’  Πηγή :http://www.historicalcollector.gr

.

 

διόρθωση (1-5-2014): μετά από επικοινωνία (δείτε στα σχόλια) που είχαμε με τον κ. Στυλιανό Πολίτη , συγγραφέα του σχετικού άρθρου για την Καλλιόπη Λύκα, επισημαίνουμε ότι :

 

Η γυναίκα με τα χακί που εικονίζεται στην φωτογραφία Νο 62 του Ιστορικού συλλέκτη Βεροίας δεν είναι η Καλλιόπη Λύκα αλλά η άλλη Μάνα του Στρατού, διότι υπήρχε και άλλη μια ηρωική γυναίκα ισάξια της Καλλιόπης Λύκα με τον ίδιο τίτλο! Είχε έδρα της στην Αθήνα, ίσως στο ΓΕΣ και την θυμάμαι το 1968 σε επίσκεψη της στην Εδεσσα. Όπως και η Λύκα ήταν συμπολεμίστρια του πατέρα μου και μας είχε επισκεφθεί στο σπίτι μας! Ήταν πολύ μεγάλη σε ηλικία τότε. Αναζητώ στοιχεία για να γράψω και γι’ αυτήν! Την είχα δεί μόνο μια φορά ενώ την Καλλιόπη Λύκα την ήξερα πολύ καλά γιατί την έβλεπα πολύ συχνά στα Γιάννενα και στην Κόνιτσα που υπηρετούσε ο πατέρας μου για περισσότερο από τέσσερα χρόνια. Νομίζω ότι την έλεγαν Θεοδωροπούλου και ήταν φιλόλογος.

Αντιναύαρχος ε.α. Δρ. Στυλιανός Πολίτης

Τράπεζα Ιδεών