Τι σημαίνει το άυλο διαζύγιο: Μπορεί να γίνει πνευματική λύση γάμου μέσω υπολογιστή;

«Από δε αρχής κτίσεως άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς˙ ένεκεν τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα, και έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν˙ ώστε ουκέτι εισίν δύο αλλά μία σαρξ» (Μάρκου, 10, 6-8).

• Της Δέσποινας Σωτηρίου

Τα χρόνια των μνημονίων και της οικονομικής κρίσης προκάλεσαν κλυδωνισμούς στον θεσμό του γάμου στη χώρα μας, με ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό ζευγαριών να επιλέγουν τον πολιτικό γάμο ή το σύμφωνο συμβίωσης και πολλούς να καταλήγουν σε διαζύγια.

Και ως ένα ακόμα “σημείο των καιρών”, με κοινή απόφαση των υπουργών Δικαιοσύνης Κωνσταντίνου Τσάρα και Επικρατείας Κυριάκου Πιερρακάκη δίνεται η δυνατότητα για λύση του γάμου με μερικά κλικ στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η απόφαση, η οποία δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ προβλεπει επίσης και την “πνευματική λύση” σε περίπτωση θρησκευτικού γάμου…

Οι γάμοι το 2020 ανήλθαν σε 31.475 (11.935 θρησκευτικοί και 19.540 πολιτικοί) παρουσιάζοντας μείωση κατά 33,2% σε σχέση με το 2019, κατά το οποίο είχαν πραγματοποιηθεί 47.137 (23.278 θρησκευτικοί και 23.859 πολιτικοί). Τα σύμφωνα συμβίωσης το 2020 ανήλθαν σε 8.986, παρουσιάζοντας αύξηση 13,4% έναντι του 2019 που ήταν 7.924. Στα σύμφωνα συμβίωσης του έτους 2020 περιλαμβάνονται 172 σύμφωνα συμβίωσης μεταξύ ανδρών και 64 μεταξύ γυναικών.

Εν συνεχεία, η έλευση της πανδημίας προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερη κρίση, με τον εγκλεισμό και την ανασφάλεια και τον υποχρεωτικό περιορισμό κάτω από την ίδια στέγη , να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις σχέσεις ορισμένων ζευγαριών, με αποτέλεσμα κατά τη διάρκεια της πρώτης και της δεύτερης καραντίνας να ρίξουν… τίτλους τέλους.

Και αυτή η διαδικασία πλέον γίνεται ολοένα και πιο απλή: από τα δικαστήρια πέρασε στους συμβολαιογράφους, και πλέον με την τελευταία απόφαση γίνεται με μερικά κλικ στον υπολογιστή.

Η διαδικασία πραγματοποιείται μέσω μιας εφαρμογής, οι ενδιαφερόμενες πλευρές αποφεύγουν τα δικαστήρια και μέσω πληρεξούσιου δικηγόρου μπορούν να λύσουν ηλεκτρονικά τον γάμο.

Τα άρθρα που περιλαμβάνονται στην απόφαση και η διαδικασία που ακολουθείται:

Άρθρο

1. Διαδικασία ηλεκτρονικής έκδοσης συναινετικού διαζυγίου μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr-EΨΠ)

2.Είσοδος στην εφαρμογή και εκκίνηση διαδικασίας

3.Δημιουργία νέας υπόθεσης

4.Άντληση στοιχείων από Μητρώο Πολιτών

5.Εισαγωγή τελικού σχεδίου συμφωνητικού

6.Επιβεβαίωση στοιχείων και αναμονή επιβεβαίωσης από αντίδικο δικηγόρο

7.Αναμονή επιβεβαίωσης συζύγων

8.Παρέλευση προθεσμίας

9.Είσοδος συμβολαιογράφου

10.Υπογραφή τελικής πράξης

11. Ολοκλήρωση διαδικασίας

12. Πνευματική λύση του γάμου

13.Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα ασφαλείας

Άρθρο 14. Έναρξη ισχύος

Η πνευματική λύση του γάμου

Ειδικότερα για την πνευματική λύση του γάμου αναφέρονται τα εξής:

Αν ο γάμος ήταν θρησκευτικός, ο συμβολαιογράφος θα πρέπει να εισάγει στην εφαρμογή τα στοιχεία από την απόφαση πνευματικής λύσης του γάμου και ειδικότερα την ημερομηνία έκδοσης αυτής, την αρμόδια Μητρόπολη και τον σχετικό αριθμό πρωτοκόλλου της.

Σε περίπτωση θρησκευτικού γάμου, οι σύζυγοι ενημερώνονται ηλεκτρονικά προκειμένου να προβούν σε Πνευματική Λύση του γάμου.

Υπενθυμίζεται ότι και προ περίπου ενάμιση έτους υπήρξε απλοποίηση της διαδικασίας με αλλαγές στον ισχύοντα νόμο.

Οι αλλαγές έχουν ως εξής:

Σύμφωνα με το άρθρο 50 του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδας (ν. 590/1977, Α’ 146), ο Εισαγγελέας κοινοποιεί την αμετάκλητη δικαστική απόφαση λύσης ή ακύρωσης του γάμου στην αρμόδια Ιερά Μητρόπολη για την πνευματική λύση αυτού. Με τη μέχρι σήμερα ισχύουσα ρύθμιση, προβλεπόταν ο αυτός τρόπος πνευματικής λύσης και για τον γάμο που λύεται σύμφωνα με το άρθρο 1441ΑΚ (Συναινετικό Διαζύγιο με Συμβολαιογραφική Πράξη, π.δ. 456/1984, Α’ 164), όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 22 του ν. 4509/2017, ύστερα από έγγραφη συμφωνία των συζύγων η οποία βεβαιώνεται και επικυρώνεται με συμβολαιογραφική πράξη. Ωστόσο, από τη συγκεκριμένη διάταξη του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδας (άρθρο 50) προκύπτει ότι η παραγγελία του Εισαγγελέα προς την αρμόδια Ιερά Μητρόπολη για την πνευματική λύση του γάμου είναι απαραίτητη μόνο στην περίπτωση που αυτός λύθηκε με δικαστική απόφαση. Ο Εισαγγελέας, ως ανεξάρτητος δικαστικός λειτουργός, καλείται να ελέγξει τη συνδρομή του όρου του αμετακλήτου της εκδοθείσας δικαστικής απόφασης, που προκύπτει από το πιστοποιητικό περί μη άσκησης ένδικων μέσων και την τυχόν έκθεση του Γραμματέα του αρμόδιου δικαστηρίου περί παραίτησης των συζύγων από την άσκηση των προβλεπόμενων ένδικων μέσων. Τέτοια ενέργεια από πλευράς του Εισαγγελέα δεν είναι απαραίτητη στην περίπτωση που ο γάμος λύνεται συναινετικά με συμβολαιογραφική πράξη, καθόσον η τελευταία δεν εξομοιώνεται με δικαστική απόφαση. Κατόπιν των ανωτέρω κρίνεται σκόπιμη η τροποποίηση της συναφούς διάταξης προς την κατεύθυνση απλούστευσης μιας διαδικασίας, που ως είχε σήμερα στερούνταν σκοπιμότητας. Με την προτεινόμενη διάταξη, η πνευματική λύση του γάμου επέρχεται με μόνη την υποβολή σχετικής αίτησης από πλευράς του έχοντος έννομο συμφέρον στην Ιερά Μητρόπολη, συνοδευόμενης από τη συμβολαιογραφική πράξη, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη ενέργεια του Εισαγγελέα.

Η παρ. 4 του άρθρου 22 του ν. 4509/2017 (Α’ 201) αντικαθίσταται ως εξής:«4. Σε περίπτωση θρησκευτικού γάμου, ο έχων έννομο συμφέρον αιτείται την πνευματική λύση του από την Ιερά Μητρόπολη, στην οποία ανήκει ο Ιερός Ναός όπου τελέστηκε ο γάμος. Η σχετική αίτηση συνοδεύεται από αντίγραφο της συμβολαιογραφικής πράξης που βεβαιώνει τη λύση του γάμου, με επιμέλεια του αιτούντος. Η πνευματική λύση του γάμου είναι υποχρεωτική».

orthodoxianewsagency