Εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος

« ο Θεός έβαλε την υπογραφή του για την ελευθερία της Ελλάδας και δεν την παίρνει πίσω» (Θεόδωρος Κολοκοτρώνης)

Εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος

Χαράλαμπος Β. Κατσιβαρδάς, Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω

To προοίμιο του Συντάγματος απηχεί τα ιδιαίτερα δομικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα τα οποία συγκροτούν, την ιστορική ταυτότητα ενός λαού ο οποίος οργανώνεται εις τα πλαίσια της εκάστοτε Συνταγματικής εννόμου τάξεως, ως κρατική οντότητα.

Το Ελλαδικό Σύνταγμα, είναι ψηφισμένο εις το Όνομα της Αγίας Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδας, εισέτι και σήμερον, άνευ ουδεμίας μεταβολής.

Το προοίμιο αυτό, απορρέει από την βαθιά πίστη των εξεγερμένων επαναστατών του Γένους μας οι οποίοι, εκκίνησαν έναν αγώνα, δια το έθνος και την πατρίδα (μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδας), ήτοι «για του Χριστού την Πίστη την Αγία και της Πατρίδας την Ελευθερία»[1], τούτο δε εξάλλου μαρτυρά και η Σημαία της Επαναστάσεως με το Σταυρό του Ιησού Χριστού να δεσπόζει εν τω μέσω αυτού.

Επομένως από ευγνωμοσύνη, ήδη από τα πρώτα Συντάγματα (Επίδαυρος, Άστρος Τροιζήνα), διότι χάριν της συνδρομής του Θεού επετεύχθη το όραμα της Ελεύθερης πατρίδας τα πρώτα Συντάγματα θεσμοθετήθηκαν εις το Όνομα της Αγίας και Ομοουσίου Τριάδας.

Παραθέτω την διακήρυξη της ανεξαρτησίας και ελευθερίας του ξεσηκωμένου Γένους :

«Το Ελληνικό Έθνος το υπό φρικώδη Οθωμανικήν δυναστείαν μη δυνάμενον να φέρη τον βαρύτατον και απαραδειγμάτιστον ζυγόν της τυραννίας και αποσείσαν αυτόν με μεγάλας θυσίας, κηρύττει σήμερον δια των νομίμων παραστατών του εις Εθνικήν συνηγμένων Συνέλευσιν ενώπιον Θεού και ανθρώπων την πολιτικήν αυτού ύπαρξιν και ανεξαρτησίαν»

Ως εκ τούτου λοιπόν, εξ ιδρύσεως του Ελλαδικού Κράτους, όλα τα Συντάγματα, υπό διάφορες, ιστορικές και πολιτειακές συνθήκες ψηφίστηκαν εις το «Όνομα της Αγίας Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδας», (Σύνταγμα, Επιδαύρου, Άστρους Τροιζήνας 1822, 1823, 1827, επί Βαυαρών, 1832, 1864, 1911, 1952, επί Δημοκρατίας 1975, 1986,2001, 2008, 2019) παρεκτός, δύο Συνταγμάτων, ήτοι  του «ηγεμονικού Συντάγματος του 1832» και του «Δημοκρατικού Συντάγματος το 1927»

Το μεν «ηγεμονικό Σύνταγμα» ουδέποτε εφαρμόσθηκε, αφού ο Όθων μέχρι και το 1844 άσκησε την εξουσία χωρίς Σύνταγμα, η δε δεύτερη κατάργηση συνδυάστηκε με την κατάργηση της μοναρχίας και την εγκαθίδρυση της αβασίλευτης Δημοκρατίας, επειδή θεωρήθηκε ως ασυμβίβαστη προς την δημοκρατία η οποιαδήποτε αναφορά του Συντάγματος στον Τριαδικό Θεό.

Παρεκτός των ως άνω δυσεξήγητων περιόδων, πολιτειακά αντίρροπων, απεφάσισαν αμφότερα, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους την απαλοιφή του προοιμίου, πλην όμως, μετά ταύτα, το δεσπόζον προοίμιο το οποίο συμπυκνώνει και αντανακλά τον πυρήνα της Ελληνο-Ορθοδόξου παραδόσεως, επανέρχεται δριμύτερα, προς όλες τις επακολουθήσασες Συνταγματικές αναθεωρήσεις, άνευ ετέρου τινός, εισέτι και σήμερον, την τελευταία αναθεώρηση του έτους 2019, επιβεβαιώνοντας την ύπαρξη της Συνταγματικής μας παραδόσεως.

Οι εξεγερμένοι Έλληνες του Γένους, έθεσαν το προοίμιο αυτό, πέρα την της αυθεντικής τους πίστεως αλλά και την εν γένει προθέσεώς του να θέσουν τα θεμέλια μίας πραγματικής Δημοκρατίας μεταξύ των ανθρώπων, όπως την Δίδαξε ο Ιησού βασισμένη εις την ανιδιοτελή Αγάπη και Δικαιοσύνη.

Ειδικότερον δια της μνείας του προοιμίου αυτού, εγκαθιδρύεται η δημοκρατία εις το τρίπτυχο, ελευθερία, ισότητα, Δικαιοσύνη, η οποία συνιστά την πρώτη παγκοσμίως ιδρυτική διακήρυξη περί των ελευθεριών και της Δημοκρατίας, πρόδρομο της ιστορικής «Magna Charta» του Ιωάννη Ακτήμονα το 1215, αλλά του Αποστόλου των Εθνών εις την προς την Γαλάτας επιστολή « ούκ ένι Ιουδαίος ουδέ Έλλην ούκ ένι δούλος ουδέ ελεύθερος, ούκ ένι άρσεν και θήλυ πάντες γαρ υμείς έστε εν Χριστώ Ιησού»

Ωσαύτως καθίσταται σαφές, ότι είναι υποχρέωση των Ελλήνων να σέβονται το Σύνταγμα και τους Νόμους, όπως ορίζει ως θεμελιώδη υποχρέωση το άρθρο 120 παράγραφος 2 του Συντάγματος το οποίο απευθύνεται προς όλους τους Έλληνες.

Το ως άνω άρθρο όπως και ανέφερα διεξοδικά ανωτέρω, σχετίζεται με την αφετηριακή προϋπόθεση γνώσεως, της Συνταγματικής εννόμου τάξεως καθώς και της Συνταγματικής μας παραδόσεώς, τούτο δε, θα έπρεπε, αν και εφόσον δεν πραγματοποιείται σήμερον, εκ της εκπαιδεύσεως, δυνάμει του άρθρου 16 παράγραφος 2 του Συντάγματος, υπό την έννοια ότι μεταξύ των άλλων σκοπών, η παιδεία θα πρέπει να καλλιεργεί την εθνική και θρησκευτική συνείδηση.

Το περιεχόμενο του προοιμίου, δεν εξαντλείται απλώς σε μία μνεία περί της θρησκείας ή της πίστεως, τουναντίον αναφαίρεται απεριφράστως εις το Όνομα γης Αγίας Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδας, βάσει του οποίου ψηφίζεται οργανικά το σύνολο των διατάξεων του Συντάγματος.

Κατά συνέπεια λοιπόν, τούτο προσδίδει ότι ο χαρακτήρας του Συντάγματός μας ανυπερθέτως καθίσταται Χριστιανικός και δη Ορθόδοξος, άνευ ετέρου τινός, διότι γίνεται μνεία στον πυρήνα της Ορθοδόξου παραδόσεως, θεολογικά και δογματικά, όπως καθορίσθηκαν εις τις Οικουμενικές Συνόδους

Είναι πρόδηλο ότι  εις την πρώτη και δεύτερη Οικουμενική Σύνοδο, οι οποίες συνήλθαν, η μεν πρώτη το έτος 325 μ.Χ στην Νίκαια της Βιθυνίας επί Μεγάλου Κωνσταντίνου κατά του Αρείου, ο οποίος βλασφημούσε τον Θεό πρεσβεύοντας ότι ο Υιός και Λόγος του Θεού δεν είναι «ομούσιος» με τον Πατέρα και συνεπώς δεν είναι Θεός αληθινός, αλλά κτίσμα και ποίημα και μας παρέδωσε «το κοινόν και εγνωσμένον παρά πάσιν θείον και Ιερόν της Ορθοδόξου ημών Πίστεως Σύμβολον, εν ω τον του Θεού και Λόγον Θεόν αληθινόν ανεκήρυξεν, ομούσιον με τον Πατέρα, ήτοι την αυτήν ουσίαν και φύσιν με Αυτόν έχοντα», η δε Δευτέρα το έτος 381 μ.Χ εις την Κωνσταντινούπολη επί Θεοδοσίου του Μεγάλου, η οποία συμπλήρωσε το Σύμβολον της Πίστεως, το οποίο μας παρέδωσε η πρώτη Οικουμενική Σύνοδος, με το αναφερόμενο εις το Άγιον Πνεύμα όγδοο, άρθρο του και έτσι ολοκληρώθηκε, το τριαδικό δόγμα της Ορθόδοξης Χριστιανικής Πίστεως.

Ως εκ τούτου λοιπόν, το ίδιο το Σύνταγμα, θέτει εις περίοπτον και δεσπόζουσα θέση το Τριαδικό δόγμα ως συστατικό στοιχείο της παράδοσης και του πολιτισμού  μας, διότι συνιστά έναν διαχρονικό θεματοφύλακα της πορείας του έθνους και της Ορθοδοξίας, σύμφωνα με τις απαρασάλευτες Αρχές και Παραδόσεις του Γένους, το πλέγμα των διαχρονικών αυτών αξιών, συγκεφαλαιώνονται αναλλοίωτες και ανόθευτες εις το Τριαδικό δόγμα της Ορθοδόξου Πίστεώς μας.

Η απόλυτη ταύτιση Ορθοδοξίας και Ελληνισμού, διαχρονικά αλλά και ειδικότερα διαφαίνεται, διαρκούσης της υποδουλώσεως του Γένους υπό του Τουρκικού ζυγού, όπου η Εκκλησία, διαφύλαξε την παράδοσή μας, την γλώσσα μας και διατήρησε άσβεστη την φλόγα της ελευθερίας, αναλλοίωτη την ελπίδα της αναγεννήσεως του έθνους μας.

Τούτο δε συνάγεται από την αμίμητη φράση του Αρχιστρατήγου του Μωριά Θεόδωρου Κολοκοτρώνη « ο Θεός έβαλε την υπογραφή του για την ελευθερία της Ελλάδας και δεν την παίρνει πίσω», Ο Νικηταράς δε παρομοίασε την μάχη του Ελληνισμού με την αναμέτρηση εις τις Θερμοπύλες και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ζήτησε να αποτραπεί η διχόνοια εις το όνομα της πίστης και της πατρίδας.

Εξ αυτού του λόγου εις το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας, το 1822 της Επιδαύρου, εις την Β’ παράγραφο ανέφερε επί λέξει : « όσοι αυτόχθονες κάτοικοι της Επικρατείας της Ελλάδας, πιστεύουν εις Χριστόν, εισίν Έλληνες»

Ως εκ τούτου λοιπόν, όπως προκύπτει αιτιωδώς εκ των ανωτέρω, το Ελληνικό Γένος εξεγέρθηκε δια δύο λόγους αφενός δια την Πίστη του Χριστού την Αγία και αφετέρου δια της Πατρίδας την Ελευθερία.

Το προοίμιο του Συντάγματος, δεν έχει απλώς  μία εθιμοτυπική ισχύ, επειδή συνιστά μία ρητή μνεία της Συνταγματικής μας παράδοσης η οποία συνδέει αρρήκτως την ζώσα Ορθόδοξη παράδοσή μας απλώς με τον Ελληνισμό κατά την ίδρυση του Ελλαδικού Κράτους, κατά την επανάσταση του 1821 του υποδούλου Γένους μας, αλλά πλήρη νομική και κανονιστική ισχύ, δοθέντος ότι, δημοσιεύεται μαζί με το σύνολο των τροποποιηθέντων διατάξεων εις το φύλο της εφημερίδας της Κυβερνήσεως.

Δυνάμει των ως άνω λοιπόν, το προοίμιο, συνιστά μία θεμελιώδη υπερκείμενη αρχή, βάσει της οποίας ψηφίζεται ολόκληρο το Σύνταγμα και δημοσιεύεται εις τον Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, ως εκ τούτου συνιστά οργανικό μέρος της Συνταγματικής εννόμου τάξεως και έχει αυξημένη τυπική ισχύ μη υποκείμενη εις αναθεώρηση, βάσει του άρθρου 110 παράγραφος 1 του Συντάγματος.

Ως εκ τούτου ναι μεν η προμετωπίδα του Συντάγματος έχει και ιστορικό υπόβαθρο υπό την έννοια «Ιώτα εν και κεραία μίαν», αντανακλά όπως αναλύσαμε ανωτέρω την  συνύπαρξη κα συμπόρευση Ελληνισμού και Ορθοδοξίας, όμως κατ’ ουσίαν αποτελεί μία κανονιστική διάταξη, αυξημένης ισχύος ως οργανικό μέρος του Συντάγματος και δη η βάση του δημοκρατικού πολιτεύματος, μη αναθεωρητέα διότι συνάμα δυνάμει της αυτής ψηφίζονται οι λοιπές διατάξεις του Συντάγματος.

Εν κατακλείδι, εμμένουμε εις την ακεραιότητα της Ιστορικής αλήθειας και φρικτωρούμε υπέρ της διαφύλαξης των παραδόσεων μας και των πρωτοτοκίων του Γένους μας, αγωνιζόμενοι άπαντες σιωπηρά, ο καθείς με τον ιδικό του ιδιαίτερο τρόπο Υπέρ Πίστεως και Πατρίδας δια την περιφρούρηση της «μαγιάς» του έθνους μας, ως γνήσιοι αυτόκλητοι θεματοφύλακες της Αγίας Κληρονομιάς μας.

Εν συμπεράσματι, Το γε νυν έχον, Νυν, εν παντί και πάντοτε και Υπέρ Πάντων ο Αγών.

---

[1] "....Είναι καιρός να κρημνίσωμεν από τα νέφη την ημισέληνον και να υψώσωμεν το σημείον, δι ού πάντοτε νικώμεν, λέγω τον Σταυρόν και ούτω να εκδικήσωμεν την Πατρίδα και την Ορθόδοξον ημών Πίστην από την ασεβή των ασεβών καταφρόνησιν"  Αλέξανδρος Υψηλάντης