‘‘Οι δαιμονισμένοι’’

‘‘ΟΙ ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΕΝΟΙ’’ (Ντοστογιέφκι)

Κισιώτης Στέφανος, θεολόγος  

«Είναι από τα πιο πολιτικοποιημένα μυθιστορήματα του Ντοστογιέφσκι, γράφτηκε το 1870-71. Είναι ένα βιβλίο που δεν εξερευνά μόνο το βάθος της ανθρώπινης ψυχής, αλλά είναι ταυτόχρονα και μια ουσιαστική μαρτυρία της ζωής στην τσαρική Pωσία του τέλους του 19ου αιώνα. Είναι η εποχή της έντονης πολιτικοποίησης της ρωσικής κοινωνίας, η εποχή των μεγάλων ιδεολογικών συγκρούσεων. H εποχή των δυτικιστών-φιλελεύθερων, των σλαβόφιλων, των μηδενιστών (όπως αποκαλείτο η ριζοσπαστική ακραία επαναστατική τάση) του Μπακούνιν και του Νιετσάγεφ. Διώξεις, πολιτικοί φόνοι… περίοδος  που κυριαρχούν τα πάθη και οι φιλοσοφικοί προβληματισμοί…» (Αγγελική Μπιρμπίλη, Athens Voice, 28/2/2008).

Μάρτιος 2021, εποχές παράλληλες, αλλά με κάποια καθυστέρηση. Περιστατικά, φαινόμενα και δράσεις – ενέργειες αναφέρονται σε παρόμοια γεγονότα. Βάση και των δυο εποχών αυτής του Ντοστογιέφσκι και της δικής μας, ο Διαφωτισμός και οι νέες «ιδέες». Αφού αποκόπηκαν οι άνθρωποι από την Παράδοσή τους και τις αξίες του λαού τους «ανακάλυψαν» νέες ιδέες, που τους μάγεψαν και τους οδήγησαν σε έναν άλλο κόσμο. Η πίστη, με όλο το «φορτίο» που κουβαλάει αιώνες τώρα, το ανθρωπολογικό, το κοινωνικό  και το ανακαινιστικό περιεχόμενό της που αναφέρεται στον κάθε άνθρωπο, αγνοείται, περιφρονείται, πολεμείται.

Έτσι είδαμε στον τόπο μας και σκηνές απείρου κάλλους! Νέοι να φωνάζουν συνθήματα καταστροφικά για ό,τι υπάρχει ως ζώσα έκφραση των αξιών της Πατρίδας μας διαχρονικά, να σκίζουν και να ποδοπατούν την εικόνα της Παναγίας!! Κι όλα αυτά με άνεση, με μίσος, με τρόπο εκδικητικό!! Λες και η «κακοδαιμονία» της Ελλάδας οφείλεται στην Θεοτόκο. Λες και φταίει Αυτή για όσα συμβαίνουν στον τόπο μας, Αυτή η Αγία, η Παναγία. Ο τρόπος αντιμετώπισής Της εκφράζει τον αποτροπιασμό για ό,τι πιο φοβερό, αισχρό ή ανήθικο. Προσπαθώντας να κατανοήσουμε αυτή την συμπεριφορά μιλάμε για «άγνοια», διαστροφή ή και δαιμονική κατάσταση. Μόνο μια αντίχριστη ιδεολογία μπορεί να κινεί την σκέψη, τα χέρια και τα πόδια σε μια τέτοια ενέργεια. Κι αυτό, όταν ιδιαίτερα την περίοδο της Μ. Σαρακοστής που διερχόμαστε τώρα, ακούγονται τα αμέτρητα «Χαίρε» του Ακάθιστου Ύμνου, που φτάνουν ζωντανά και ενεργά από τον 7^ο αιώνα έως τις ημέρες μας, μαζί με το «Τη Υπερμάχω», που στα χρόνια της τουρκοκρατίας ήταν ο Εθνικός Ύμνος των σκλαβωμένων Ελλήνων. Οι ενέργειες αυτές δεν εκφράζουν μιαν αδιάφορη στάση απέναντι στην Ορθόδοξη πίστη, αλλά μια πολεμική δράση. Ποιος ενέπνευσε αυτή την συμπεριφορά στους νέους; Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό. Κάποιοι έχουν την ευθύνη και πρέπει να απαντήσουν!!

Εποχές παράλληλες.

Στο ίδιο «μήκος κύματος» κινείται και ένα μοναδικό για τον Ορθόδοξο ελληνισμό φαινόμενο. Το τραγούδι που επιλέχθηκε από την Κύπρο, για να συμμετάσχει στον Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό Τραγουδιού έχει στίχους αποκαλυπτικούς που επελέγησαν όχι τυχαία, αλλά ενσυνείδητα από τον επίσημο φορέα, τον ΡΙΚ. Να κάποιοι απ’ αυτούς:

«Ερωτεύτηκα, ερωτεύτηκα.

Έδωσα την καρδιά μου στον διάβολο, στον διάβολο…

Γιατί μου λέει ότι είμαι ο άγγελός του, ο άγγελός του.       

…Είναι παράδεισος στην κόλαση μαζί σου…

Απόψε θα χορέψουμε κάτω από το φεγγάρι…

Αγαπώ τον διάβολο.

Αγαπάω τον διάβολο.

Αγαπάω τον διάβολο…».

Όποια εξήγηση ή μεταφορική ερμηνεία κι αν δώσανε οι υπεύθυνοι του ΡΙΚ, οι στίχοι μιλάνε μόνοι τους. Στον ελληνικό λόγο υπάρχουν εκφράσεις αμέτρητες και «δυνατές» με τις οποίες μπορείς να εκφράσεις συγκλονιστικά αισθήματα. Εδώ όμως, η σύνδεση γίνεται απευθείας με την προσωποποίηση του κακού. Ο διάβολος είναι ύπαρξη. Ό,τι το χειρότερο σε ολόκληρο τον κόσμο και ιδιαίτερα για τον άνθρωπο. Δεν υπάρχει χειρότερη κατάρα που μπορούμε  να απευθύνουμε σε έναν άνθρωπο από αυτή με την οποία τον στέλνουμε… «στον εξ’ από ’δω». Αυτό λοιπόν, κάνει αυτό το τραγούδι. Συνδέει τον άνθρωπο με τον διάβολο!! Και μάλιστα η σχέση αυτή είναι υπερβολικά έντονη, είναι ερωτική, δηλ. κάτι το αποκλειστικό.

Αν το τραγούδι εννοούσε κάποιον άνθρωπο πονηρό, ραδιούργο, που χώνεται παντού και αναστατώνει τους ανθρώπους, θα έπρεπε η λέξη διάβολος να έμπαινε  σε εισαγωγικά.

Αφήσαμε λοιπόν, τον Χριστό, τον «καθαιρέτη» του διαβόλου, της αμαρτίας και του θανάτου και συνδεθήκαμε με ό,τι χειρότερο: Με την προσωποποίηση της αμαρτίας, του κακού, της διαστροφής, της διαφθοράς, με το πιο  σκοτεινό και απάνθρωπο…   

Είπαμε εποχές παράλληλες!!

Στη συνέχεια έρχεται το σύνθημα που επικαλείται την καταστρεπτική δύναμη του διαβόλου και το οποίο ακούστηκε από διαδηλωτές: «Η Ελλάδα να πεθάνει, να ζήσουμε εμείς. Στο διάβολο η οικογένεια, στο διάβολο και η πατρίς».

Όσο κι αν περνούν στα ψιλά κάποιων ιστοσελίδων και αποκρύπτονται από τα ΜΜΕ, όντως η παραπληροφόρηση στην κορύφωσή της, αυτά συμβαίνουν το 2021 στην Πατρίδα μας. Όμως  η σύνδεση της Οικογένειας και της Πατρίδας με τον καταστρεπτικό δαίμονα, τον διάβολο, είναι ξεκάθαρη. Είναι «σοβαρό» πρόβλημα η Οικογένεια για τους ανθρώπους αυτούς και πρέπει να εξαφανιστεί!! Το ίδιο και η Πατρίδα!! Αλλά πού θα ζήσουν αυτοί που εκστομίζουν αυτό το σύνθημα; Σε ποιον κόσμο, σε ποια κοινωνία; Αμέσως μετά ακολουθεί το μηδέν!! Τι ενοχλητικό περιέχει το «πακέτο» Οικογένεια και Πατρίδα; Σε ποιον γίνεται εμπόδιο να ζήσει;  Κι είναι τόση η μανία των ανθρώπων αυτών που ταυτόχρονα με το σύνθημα, έσκισαν και κομμάτιασαν μια εικόνα της Παναγίας. Κι όλα αυτά μπροστά στις κάμερες χωρίς φόβο και ντροπή!! Άρα κάτι τους ενοχλεί και μάλιστα πολύ έντονα…

Στο ίδιο επίπεδο με την Οικογένεια βρίσκεται και η Πατρίδα, η Ελλάδα μας, γι’ αυτούς τους ανθρώπους. Βαρύ φορτίο έπεσε  πάνω της. Πιστεύματα, ιδανικά, αξίες, ήρωες, μάρτυρες, άγιοι, θυσίες, ολοκαυτώματα, αγώνες, λόγος, ιδέες, δημιουργία, πολιτισμός… αιώνες ατέλειωτους έως και τις ημέρες μας. Φαίνεται όμως, ότι βρισκόμαστε σε εποχή αντιηρώων, ανίερη, αντιπνευματική, ξεπλυμένη από ιδανικά και αξίες. Η έννοια του διεθνισμού που απλώνεται σιγά - σιγά στους νέους, δεν μπορεί να είναι απροϋπόθετη. Ο σεβασμός όλων των άλλων λαών και κρατών δεν σημαίνει κατάργηση της εθνικής ιδιοσυστασίας κάθε λαού και του δικού μας, ούτε κατάργηση της παράδοσης του. Διαφορετικά οδηγούμαστε στον εθνομηδενισμό. Αυτές οι ιδέες, για να υλοποιηθούν, προϋποθέτουν ανθρώπους και λαούς καθαρούς από πάθη. Δηλαδή αγίους. Μόνον οι Άγιοι μπορούν και πραγματοποιούν αυτή την εθνική - φυλετική υπέρβαση. Σε διαφορετική περίπτωση βρισκόμαστε μπροστά σε μια ουτοπία. Κοιτάζοντας γύρω μας βλέπουμε ότι οι λαοί του κόσμου και οι γείτονές μας, κάθε πολιτικής αποχρώσεως, διεκδικούν για τον εαυτό τους. Εμείς όμως, με άνεση μπορούμε να ξεπουλάμε κάθε τι το εθνικό. Μένει κανείς άφωνος μπροστά σ’ αυτή την νοοτροπία μιας μερίδας των νέων μας, αλλά και των πολιτικών μας, απ’ τους οποίους λείπει ο ρεαλισμός. Ποιος ήταν ο λόγος να παραδώσουμε το όνομα της Μακεδονίας στους Σκοπιανούς; Σε ένα «κράτος» που δημιουργήθηκε, για να διεκδικήσει ακριβώς την Μακεδονία μας. Κι όμως συνέβη, με τις ευλογίες σχεδόν όλων των πολιτικών δυνάμεων της Πατρίδας μας.

Αν τολμούν οι πολιτικές παρατάξεις, ας κάνουν μεταξύ των νέων μια δημοσκόπηση  με την εξής  ερώτηση: Σε περίπτωση πολέμου π.χ. με την Τουρκία: α) Θα τρέξετε να πολεμήσετε; β) Θα φύγετε στο εξωτερικό; γ) Θα αδιαφορήσετε και δεν θα καταταγείτε;

Το αποτέλεσμα σίγουρα θα αποτελέσει έκπληξη… και είναι μάλλον μη ανακοινώσιμο!!

Εποχές παράλληλες.

Βρισκόμαστε στην 200^η επέτειο από την κήρυξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα εναντίον των Τούρκων. Όλο τον χρόνο έγιναν χλιαρές εκδηλώσεις μνήμης  και αναφοράς στην ουσία του Αγώνα, στις πνευματικές και ιδεολογικές προϋποθέσεις αγωνιστών. Υπήρξε αποσιώπηση του ενωτικού ρόλου της Εκκλησίας και της πίστεως που κράτησε ζωντανούς τους Έλληνες, που δεν υποτάχθηκαν πνευματικά στον αλλόθρησκο κατακτητή, που διατήρησαν την πίστη, την γλώσσα, το φρόνημα και οι οποίοι ως Ορθόδοξοι Έλληνες δημιούργησαν και πολιτισμό εκείνα τα μαύρα χρόνια. Έτσι φτάσαμε στα διαγγέλματα των πολιτικών αρχηγών και στον «πανηγυρικό» λόγο της Προέδρου της Δημοκρατίας στους επίσημους ξένους που τίμησαν με την παρουσία τους την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Καμιά αναφορά στα επαναστατικά κινήματα που εκδηλώθηκαν όλα τα 400 χρόνια της μαύρης σκλαβιάς, και δεν ήταν λίγα, αλλά αρκετές δεκάδες, πριν την 25^η Μαρτίου του 1821. Καμιά αναφορά στους νεομάρτυρες που έμειναν μέχρι τέλους Ορθόδοξοι και Έλληνες. Ούτε ακόμη και στον εθνομάρτυρα και ισαπόστολο άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, που κράτησε ιδιαίτερα μετά τα Ορλωφικά όρθια την ψυχή των ραγιάδων περιδιαβαίνοντας  ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, όπου δίδαξε Χριστό και ίδρυσε 200 σχολεία… Τόσο κοντή μνήμη!! Κανένας λόγος για τον ενωτικό και αναγεννητικό ρόλο της εθναρχούσης Εκκλησίας. Ούτε και για την συμμετοχή κληρικών και μοναχών στον Αγώνα. Κι όμως βρήκαν χώρο και μίλησαν για τον γαλλικό διαφωτισμό και την γαλλική επανάσταση… Κι αν συγκρίνεις την μιαν Επανάσταση με την άλλη, βρίσκεις χάσμα μέγα να τις χωρίζει… Τι να πρωτοθυμηθούμε;

Η Φιλική Εταιρεία όρκιζε τα μέλη της πάνω στο ιερό Ευαγγέλιο. Ο όρκος άρχιζε ως εξής: «Ορκίζομαι ενώπιον του αληθινού Θεού, ότι θέλω είμαι επί ζωής μου πιστός εις την Εταιρείαν κατά πάντα». 

Η προκήρυξη του Υψηλάντη στην έναρξη  του Αγώνα άρχιζε ως εξής: «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος»… Και λίγο πιο κάτω ανέφερε: «Εἶναι καιρὸς νὰ ἀποτινάξωμεν τὸν ἀφόρητον τοῦτον ζυγόν, νὰ ἐλευθερώσωμεν τὴν Πατρίδα, νὰ κρημνίσωμεν ἀπὸ τὰ νέφη τὴν ἡμισέληνον, διὰ νὰ ὑψώσωμεν τὸ σημεῖον δι᾿ οὗ πάντοτε νικῶμεν, λέγω τὸν Σταυρόν, καὶ οὕτω νὰ ἐκδικήσωμεν τὴν Πατρίδα, καὶ τὴν ὀρθόδοξον ἡμῶν Πίστιν ἀπὸ τὴν ἀσεβῆ τῶν ἀσεβῶν καὶ ἀφρόνησιν».

 Ο Κολοκοτρώνης στην Πνύκα μιλώντας σε μαθητές ανέφερε για τα μαρτύρια των υποδούλων Ελλήνων: «Ύστερα ήλθαν και οι Μουσουλμάνοι και έκαναν ό,τι μπορούσαν, ώστε να αλλάξει ο λαός την πίστη του… Τον έναν έκοβαν, ο άλλος έκανε τον σταυρό του». Ταυτόχρονα ξεκαθάρισε τα πράγματα και για  την συμμετοχή των Ελλήνων στον Αγώνα: «Αλλά ως μια βροχή έπεσε σε όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας. Και όλοι και οι Κληρικοί και οι Προεστοί και οι Καπεταναίοι και οι Πεπαιδευμένοι και οι Έμποροι, μικροί και μεγάλοι συμφωνήσαμε σ’ αυτόν τον σκοπό. Και κάναμε την Επανάσταση». Και προς τους μαθητές που τον ακούγανε έκανε την εξής προτροπή: «Πρέπει να φυλάξετε την πίστη σας και να την στερεώσετε. Διότι, όταν πιάσαμε τα άρματα, είπαμε πρώτα υπέρ Πίστεως και έπειτα υπέρ Πατρίδος».

Στα απομνημονεύματα των Αγωνιστών  βρίσκουμε να ξεχειλίζει η πίστη στον Χριστό και ο σεβασμός στην Εκκλησία!!

Τελικά, οι πολιτικοί αρχηγοί, αλλά και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, δεν διάβασαν ούτε μια σελίδα από τα απομνημονεύματα των Αγωνιστών ή ήταν εσκεμμένη η αποσιώπηση της συμμετοχής και της προσφοράς της Εκκλησίας στον Αγώνα;  Ίσως να τους ενοχλεί  το Χριστιανικό λιβάνι… και αυτούς που κάνουν τον Σταυρό τους και τους άλλους που τον αρνούνται. Είναι σαν να μας λένε: «Ε, όχι και να διαφημίζουμε την Εκκλησία»!!

Αυτός είναι ο φόβος τους: Μην ακουστεί το όνομα του Χριστού και ότι η πίστη σ’ Αυτόν κράτησε το Γένος όρθιο, αδούλωτο ψυχικά και Ορθόδοξο – Ελληνικό!!!

Αυτή την νοοτροπία την γνώριζε ο Μακρυγιάννης.   Γι’ αυτό έγραψε από τα μέσα του 19^ου αιώνα: «Και είπαν οι άθρησκοι που εβάλαμεν εις τον σβέρκο μας να μη μανθάνουν τα παιδιά μας Χριστόν και Παναγίαν, διότι θα μας παρεξηγήσουν οι ισχυροί. Και βγήκαν ακόμη να’ ποτάξουν την Εκκλησίαν, διότι έχει πολλήν δύναμη και την φοβούνται. Και είπαν λόγια άπρεπα δια τους παπάδες.

Εμείς, με σκιάν μας τον Τίμιον Σταυρόν, επολεμήσαμεν ολούθε, σε κάστρα, σε ντερβένια, σε μπογάζια και σε ταμπούργια. Και αυτός ο Σταυρός μας έσωσε. Μας έδωσε την νίκη και έχασε (οδήγησε σε ήττα) τον άπιστον Τούρκον. Τόση μικρότητα στον Σταυρό, τον σωτήρα μας!

Και βρίζουν οι πουλημένοι εις τους ξένους και τους παπάδες μας, τους ζυγίζουν άναντρους και απόλεμους. Εμείς τους παπάδες τους είχαμε μαζί εις κάθε μετερίζι, εις κάθε πόνον και δυστυχίαν. Όχι μόνον δια να βλογάνε τα όπλα τα ιερά, αλλά και αυτοί με ντουφέκι και γιαταγάνι, πολεμώντας σαν λεοντάρια. Ντροπή Έλληνες!».

Είπαμε: Εποχές παράλληλες με κείνη του Ντοστογιέφσκι!!!