ΜΗΝ ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΣΤΟΝ ΟΔΗΓΟ
Ὁ Μεγαλουπόλεως Ἰερεμίας ντύνει τοὺς
πιστοὺς μὲ ζακετάκια εὐσέβειας.
Γεώργιος
Κ. Τζανάκης. Ἀκρωτήρι Χανίων.
«Σ᾽ αὐτούς πού ἐπιμένουν ἀκόμη ὅτι εἶναι ἁμαρτία τό νά φορᾶμε τήν μάσκα στόν Ναό, γιά νά προφυλαχθοῦμε ἀπό τόν κορωνοϊό, παρακαλῶ νά μοῦ ἀπαντήσουν στό ἁπλό ἐρώτημά μου πού εἶπα: Γιατί αὐτό εἶναι ἁμαρτία καί δέν εἶναι ἁμαρτία καί τό νά φορέσουμε μία ζακέττα στήν Ἐκκλησία, γιά νά προφυλαχθοῦμε ἀπό τό κρύο;»
Δὲν τὸ
λέει βαθυστόχαστος δημοσιογράφος ἤ τηλεπαρουσιαστὴς γιὰ νὰ δικαιολογήσει τὸν
μισθό του οὔτε ζηλωτὴς ἄθεος γιὰ νὰ ἀποστωμώσῃ τοὺς βλαμένους μὲν, ἀλλὰ ἐπικίνδυνους
γιὰ τὴν ὑγεία του πιστούς. Ὄχι. Τὸ λέει, μαζὶ μὲ πολλὰ ἄλλα ἄξια ἐπισκοπικοῦ
ὕψους καὶ βάθους ρήματα, ὁ σεβασμιώτατος Γόρτυνος καὶ Μεγαλουπόλεως Ἰερεμίας.
Ὅσοι
ἄκουσαν ἔφριξαν. Οἱ πολλοὶ ἀγανάκτησαν, οἱ ἀνεμοδοῦρες τῶν νεοεποχίτικων
ἐπισκοπικῶν ἀνεμοστροβίλων ἀγαλίασαν καὶ βρῆκαν ἄλλο ἕνα ζακετάκι γιὰ τὴν
δειλία τους, καὶ μεῖς, ποὺ καταντήσαμε προβολεῖς καὶ σχολιαστὲς κάθε ἀσχήμιας
στὸν κακό μας ἐτοῦτο τὸν καιρό, βρήκαμε ἐργόχειρο, γιὰ νὰ δικαιώνονται καὶ ὅσοι
μᾶς θεωροῦν βλαμμένους καὶ ψεκασμένους.
Ἀλλὰ ἐμεῖς
μάθαμε ὅτι τὴν ὕβρι πρέπει νὰ μὴν τὴν ἀφήνεις νὰ ἀπλώσῃ. Εἶναι πιὸ ἐπικίνδυνη
ἀπὸ τὴν πυρκαγιά. «Ὕβριν χρὴ σβενῆναι ἤ
πυρκαϊην». (Ἠράκλειτος)
Τό κρύο, καὶ ἡ ζέστη, καὶ οἱ καταιγίδες καὶ οἱ
ἄνεμοι καὶ οἱ πλημύρες καὶ οἱ φουρτοῦνες καὶ τόσα ἄλλα εἶναι κατ᾿ ἀρχὴν (καὶ
λέγονται) φυσικά φαινόμενα. Ὁ Θεὸς ἔχει δώσει στὸν ἄνθρωπο καὶ τὸ ἔνστικτο καὶ
τὸν νοῦ γιὰ νὰ προστατευτῇ ἀπὸ αὐτά. Συνήθως οἱ ἄνθρωποι, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι,
κάθε φυλῆς καὶ γλώσσας καὶ μορφώσεως καὶ ἐποχῆς καὶ πολιτισμοῦ προσπαθοῦν νὰ
προστατευτοῦν ἀπὸ αὐτὰ μὲ ὅσα μέσα διαθέτουν. Οἱ χριστιανοὶ, συνήθως, δὲν
ἐξαιροῦνται. Καὶ ὄχι μόνο ζακέττα, ἀλλὰ καὶ παλτὸ θὰ φορέσουν καὶ κασκόλ καὶ
σκουφάκι καὶ μέσα στὴν ἐκκλησία καὶ ἔξω. Καὶ θέρμανσι θὰ ἀνάψουν ἄν διαθέτουν.
Ἄν πάλι κάνει ζέστη, καὶ τὰ παράθυρα τῆς ἐκκλησίας θὰ ἀνοίξουν καὶ κλιματισμὸ
θὰ χρησιμοποιήσουν, ὅπου ὑπάρχει. Καὶ στὸ ἀποχωρητήριο ἄν παραστῇ ἀνάγκη θὰ
πάνε. Κανεὶς δὲν θὰ καθίσῃ νὰ κατουρηθῇ πάνω του, ἄν παρουσιαστῇ ἀνάγκη, ὅταν
βρίσκεται μέσα στὸν ναό. Δὲν νομίζω νὰ ἀναρωτήθηκε κανεὶς ἄν εἶναι ἁμαρτία νὰ
φορέσει ζακέτα ἤ μπουφάν ἤ νὰ βάλει τὴν θέρμανσι ἤ νὰ ἀνοίξει τὰ παράθυρα. Αὐτὰ
ὅμως εἶναι τὰ αὐτονόητα. Τὰ κοινῶς ἀποδεκτά. Τὰ μὴ χρήζοντα ἐρεύνης καὶ
ἀποδείξεως. Τὸ θέμα τῶν φιμώτρων-μασκῶν εἶναι τέτοιας φύσεως; Εὶναι φυσικὸ
φαινόμενο;
Ὁ ἐπίσκοπος
ὅμως προφανῶς τὸ θεωρεῖ ὡς τέτοιο. Ἔχει πειστεῖ ἀπὸ τοὺς «εἰδικοὺς», ὅπως ὁ
ἴδιος λέει:
«Γιά τήν προφύλαξή μας ἀπό τό κακό τοῦ
κορωνοϊοῦ, ὅλοι οἱ εἰδικοί μᾶς συνιστοῦν
τίς ἀποστάσεις μεταξύ μας καί νά φορᾶμε μάσκα, γιά νά μήν εἰσπνέουμε τυχόν κακό μικρόβιο τοῦ ἄλλου ἤ καί τῆς
ἀτμόσφαιρας ἀκόμη τά μικρόβια. Ἰδιαίτερα αὐτό σέ συναντήσεις καί συγκεντρώσεις
εἶναι ἀναγκαῖο».
Εἶναι ὅμως
ἔτσι; Κατ᾿ ἀρχὴν ὑποθέτω ὅτι θὰ σύμφωνήσῃ ὁ σεβασμιώτατος ὅτι δὲν εἶναι φυσικὸ
φαινόμενο ἤ φυσικὴ ἀνάγκη. Ἀσθένεια εἶναι, ὁπωσδήποτε, καὶ παληά. Τὸ
ὑγειονομικὸ μέρος αὐτοῦ τοῦ ζητήματος (ἐπικινδυνότης-διασπορά-μέτρα) ἀπὸ
καθαρῶς ἐπιστημονικῆς ἀπόψεως, πῶς εἶναι
τόσο ξεκάθαρο γιὰ τὸν σεβασμιώτατο;
Παρά ταῦτα
μιλάει σὰν νὰ βρίσκεται σὲ κάποιο κελὶ τῆς βαθειᾶς ἐρήμου, χωρὶς ρεύμα καὶ
τηλέφωνο φυσικά, καὶ τοῦ εἶπαν ὅτι ἔπεσε θανατικὸ στὴ γῆ, κακιὰ ἁρρώστια, καὶ
ὅτι γιὰ νὰ γλυτώσῃ ὁ κόσμος πλὴν τῶν ἄλλων πρέπει νὰ βάλουν μάσκες-φίμωτρα καὶ
βιάστηκε νὰ συμφωνήσῃ, φανταζόμενος τὸ πλῆθος τῶν νεκρῶν, τὸν κλαυθμὸ καὶ
ὀδυρμὸ τοῦ πλήθους καὶ τοὺς ἀπεγνωσμένους ἀνθρώπους, ποὺ δὲν ξέρουν τί νὰ
κάνουν, καὶ πανικόβλητοι προσπαθοῦν ἀπὸ κάπου νὰ πιαστοῦν. Καὶ σὰν καλὸς πατέρας
πιάνει ἀπὸ τὸ χέρι τὸν ἀπελπισμένο, προσπαθεῖ νὰ τὸν χαϊδέψει καὶ νὰ τὸν
ἠρεμήσῃ, ξέρει ὅτι στὸν πανικὸ καὶ στὴν ἀπελπισία τὰ πολλὰ λόγια δὲν ὡφελοῦν
καὶ τοὺς λέει ὅτι γιὰ νὰ γλυτώσουν ἀπὸ τὸ «κακὸ
μικρόβιο» πρέπει νὰ βάλουν μάσκα, γιατὶ ἔτσι ἄκουσε ὅτι λένε οἱ «εἰδικοί» ...
Ὅμως στὸν
κόσμο ἐτοῦτο ζεῖ. Δὲν ἔχει ἀντιληφθεῖ ὅτι τίποτε δὲν εἶναι ξεκάθαρο ἐπιστημονικῶς;
Δὲν ἔχει διαβάσει τὶς ἀντικρουόμενες έπιστημονικές ἀπόψεις; Χρειάζεται νὰ τοῦ
τὶς ἀναφέρουμε μία πρὸς μία; Δὲν γνωρίζει ὅτι ἔνα ὁλόκληρο σύστημα τῶν μέσων
ἐνημερώσεως ἔναντι ἀδρᾶς ἀμοιβῆς ἔχει ἀναλάβει νὰ προπαγανδίσῃ στὸν λαὸ τὴν παγκοσμίως
κυρίαρχη ἄποψι ποὺ υἱοθετεῖ καὶ ἡ
κυβέρνησις;
Ἒσεῖς δηλαδὴ σεβασμιώτατε συστήνετε στοὺς
γονεῖς νὰ βάζουν μάσκα στὰ ἀνήλικα παιδιά τους καὶ ἐγγυᾶστε ὅτι δὲν θὰ
προκληθοῦν ἀναπνευστικὰ προβλήματα στὸ ἀδιαμόρφωτο ἀναπνευστικὸ τους σύστημα
ἀπὸ τὶς τεράστιες, πέραν τῶν θεωρητικῶς ἀνεκτῶν ὁρίων, ποσότητες διοξειδίου τοῦ ἄνθρακος ποὺ θὰ
ἀναπνέουν; Ἔχετε δεῖ τὰ βίντεο μὲ τὶς σχετικὲς μετρήσεις ποὺ ὑπάρχουν; Σὲ 1,5
λεπτὸ ἔχει μετρηθῇ κάτω ἀπὸ τὴν μάσκα ποσότης διοξειδίου τοῦ ἄνθρακος
μεγαλύτερο ἀπὸ 3000 μικρογραμμάρια μὲ ὅριο τὰ 1000. Σκεφτεῖτε τὶ ἀναπνέει
κάποιος ὅταν ἔχει συνέχεια αὐτὸ τὸ πράγμα, αὐτὴ τὴν καλαθίνα, στὴ μούρη του,
ὧρες ὁλόκληρες καὶ κινεῖται καὶ ἐργάζεται...
Δὲν
ἀντιλαμβάνεστε ὅτι τὸ ζήτημα ἔχει περισσότερο πολιτικὲς διαστάσεις παρὰ
ὑγειονομικές; Δὲν ἀντιλαμβάνεστε ὅτι ὑπάρχει διάθεσι ἐπιβολῆς; Ὁ κ. Χρυσοχοϊδης
δὲν ἔχει δώσει τὴν δυνατότητα στοὺς εἰσαγγελεῖς νὰ ἐπεμβαίνουν ἐναντίον ὅσων
ἔχουν διαφορετικὴ ἄποψι; Δὲν γνωρίζετε ὅτι ὅποιος ἀνεβάσει στὸ διαδίκτυο μιὰ
διαφορετικὴ ἄποψι, εἰδικὰ σὲ βίντεο, εἵτε δὲν δημοσιεύεται, λόγῳ φόβου, εἴτε
«κατεβαίνει» ἀπὸ κάποιες πλατφόρμες; Δὲν διαβάσατε τὸν ΝΟΜΟ 4862/20 γιὰ τὰ ὑπόλοιπα
μέτρα;
Τί
νὰ πῶ; Ἕνας ἐπίσκοπος θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι μπροστὰ ἀπὸ τὸ ποίμνιο καὶ στὴν
ἐνημέρωσι καὶ, κυρίως, στὴν ἐμβάθυνσι τῶν πραγμάτων. Μιὰ Μητρόπολις (ἔπρεπε νὰ)
εἶναι ἕνας ὁλόκληρος μηχανισμὸς μιὰ κυψέλη ἕνα μεγάλο σῶμα. Δὲν μπορεῖ νὰ μὴν ὑπάρχουν
ἄνθρωποι ποὺ νὰ ξέρουν τί συμβαίνει γιὰ νὰ σᾶς ἐνημερώσουν.
Σεβασμιώτατε.
Προηγήθηκαν
τόσα τοὺς προηγούμενους μῆνες. Δὲν ἀντιληφθήκατε ὅτι ἡ παρούσα κατάστασις εἶναι
συνέχεια τῆς προηγουμένης καὶ πρόδρομος τῆς ἐπομένης; Πῶς ἀξιολογήσατε τὰ προηγηθέντα
γεγονότα; Δὲν ἔκλεισαν οἱ ναοὶ μεγαλοβδομαδιάτικα; Δὲν ἐμποδίστηκε ὁ ἑορτασμὸς
τοῦ Πάσχα; Δὲν σύρθηκαν συνεπίσκοποι σας καὶ ἱερεῖς στὰ δικαστήρια ἐπειδὴ
κοινώνησαν ἀνθρώπους ἤ λιτάνευσαν εἰκόνες; Δὲν ἀπαγορεύτηκαν ἀκόμη καὶ οἱ καμπάνες
καὶ τὰ μεγάφωνα τῶν ἐκκλησιῶν; Αὐτὰ δὲν τὰ ἀντιληφθήκατε; Ταυτοχρόνως ὅποιος ἤθελε ἔκανε διαδηλώσεις, τὰ τζαμιά
λειτουργοῦσαν κανονικὰ καὶ τὰ μεγάφωνα ἀκουγόταν παντοῦ, οἱ τραγουδίστριες
τραγουδοῦσαν μπροστὰ στὸ Μαξίμου καὶ ὁ πρωθυπουργὸς χειροκροτοῦσε, ὁ δήμαρχος
ἀθηναίων ἔκανε φιέστες στὴν Ὁμόνοια . Δὲν σᾶς ἐνημέρωσαν ὅτι συνέβαιναν τέτοια
γεγονότα;
Δὲν
ὑποψιαστήκατε ὅτι κάτι κακὸ γίνεται ἐναντίον τῆς ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ; Πόλεμος
δημόσιος καὶ συνεχὴς καὶ ἀμειώτως συνεχιζόμενος κατὰ τῆς Θείας Κοινωνίας, κατὰ
τῆς προσκυνήσεως τῶν εἰκόνων. Κατάργησις καὶ γελοιοποίησις τῆς Θείας
Λειτουργίας, λειτουργίες χωρὶς τὸ πλήρωμα... Αὐτὰ δὲν συνέβησαν στὴν ἐπαρχία
σας; Πῶς τὰ ἀξιολογεῖτε; Δὲν σᾶς θυμίζουν διωγμὸ τῆς πίστεως; Ἤ σᾶς καθυσύχασε
ὁ παναγιώτατος Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης ὅταν εἶπε ὅτι «δὲν κινδυνεῦει ἡ πίστις,
ἀλλὰ οἱ πιστοί» καὶ ὁ γείτονάς σας, ὁ Ἀργολίδος, ὁ ὁποῖος δήλωσε ὅτι ἡ
κυβέρνησις ποτὲ δὲν σᾶς εἶπε ὅτι «διώκει» τὴν ἐκκλησία;
Ὅλα
αὐτὰ τί εἶναι λογικὰ ἤ συνομωσιο-λογικά; Συνέβησαν τέτοια γεγονότα ἤ τὰ ἔπλασαν
νοσηροὶ ἐγκέφαλοι περιέργων ὑποκειμένων προκειμένου νὰ ταράξουν τοὺς μακαρίους
κύκλους τῆς ἱεραρχίας καὶ νὰ διακόψουν τὴν προσευχητικὴ νιρβάνα τῶν πιστῶν ποὺ
ἀκολουθοῦν τὶς προτροπές της;
Μόνος σας ἀποδεικνύετε ἀπὸ ὅσα λέτε ὅτι ἀκολουθεῖτε ἀνεξέταστα
ὅτι λέει καὶ διατάζει ἡ πολιτεία:«Ἔτσι
γίνεται στά σχολεῖα, στά «σοῦπερ μάρκετ», στίς συγκεντρώσεις, στίς ἀγορές
κ.λπ.Τό ἴδιο βεβαίως καί γιά τόν ἴδιο λόγο πρέπει νά γίνεται καί στούς ἱερούς
Ναούς κατά τήν θεία λατρεία».Παραδέχεστε δηλαδὴ καὶ ἐγγράφως ὅτι θεωρεῖτε τοὺς
ναοὺς στὸ ἴδιο ἐπίπεδο μὲ τὰ «σοῦπερ μάρκετ» καὶ τὶς «ἀγορές» καὶ μάλιστα κατὰ
τὴν θεία λατρεία. Ὅντως λαμπρὴ στάσις ἐπισκόπου.
Ἐσεῖς σεβασμιώτατε, δὲν εἶστε τῶν σπηλαίων ἀγράμματον ἀποφώλειον
πλάσμα, γράμματα ξέρετε, καὶ βιβλία γράφετε καὶ διδάσκετε καὶ στὸ πανεπιστήμιο.
Δικαιολογείται τέτοια ἄγνοια, ἀφέλεια καὶ μωροπιστία; Στὶς μελέτες σας στὴν
Παλαιὰ Διαθήκη αὐτὴ τὴν στάσι διαπιστώσατε; Ἔκαναν οἱ τότε πιστοὶ ὅτι ἔλεγαν οἱ ἄρχοντες; Οἱ
τρεῖς παίδες γιατὶ δὲν προσκύνησαν τὴν εἰκόνα τὴν χρυσή τοῦ Ναβουχοδονόσωρος;
Γιατὶ ἐξέθεσαν τὸν ἑαυτό τους σὲ κίνδυνο; Γιατὶ δὲν ἔκαμαν ὅτι ἔκαναν καὶ ὅλοι
οἱ ἄλλοι; Ἡ πράξις τους, σύμφωνα μὲ αὐτὰ
ποὺ λέτε, ἦταν ἐκπείρασις τοῦ Θεοῦ; Καὶ ὅλων τῶν ἁγίων μαρτύρων καὶ νεομαρτύρων
ἡ ἀπαρέκλιτη ἀπὸ τὴν πίστι τοῦ Χριστοῦ στάσις, μὲ συνέπεια ὄχι μιὰ πιθανὴ ἀσθένεια,
ἀλλὰ τὸν σίγουρο θάνατο, θεωρεῖτε ὅτι ἐμπίπτει στὸ «μὴ ἐκπειράσεις κύριον τὸν
Θεόν σου;» Τότε ὁ Θεὸς γιατὶ τοὺς ἁγίασε ὁλοφάνερα καὶ τὰ ἄγια σώματά τους τους
ἀκτινοβολοῦσαν μέρες ἀπὸ τὴν θεία χάρι καὶ τὸ ἔβλεπαν πιστοὶ καὶ ἄπιστοι, πρὸς
στηριγμὸ τῶν μὲν καὶ καταισχύνη τῶν δέ;
Αὐτὸ ποὺ λέει ὁ Δαϋίδ στοὺς ψαλμούς, ἔχει κανένα
πρακτικὸ νόημα καὶ καμμιὰ οὐσιαστικὴ ἀξία γιὰ σᾶς; «Εὐλόγει, ἡ ψυχή μου, τὸν κύριον … τὸν
ἰώμενον πάσας τὰς νόσους σου· τὸν
λυτρούμενον ἐκ φθορᾶς τὴν ζωήν σου» (Ψαλμός 102) Θεραπεύει ὅλες τὶς νόσους ὁ Κύριος; Λυτρώνει τὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ
τὴν φθορά; Αὐτὰ εἶναι ἀλήθεια ἤ εἶναι ἀπλῶς κουβέντες τοῦ ἀέρα; Τί εἶναι γιὰ σᾶς;
Εἶναι ὁ ναὸς ὁ οἷκος τοῦ Θεοῦ ἤ δὲν εἶναι; Καὶ αὐτοὺς
ποὺ θεωροῦν ὅτι μέσα στὴν ἐκκλησία εἶναι σὰν νὰ βρίσκονται στὸν οὐρανὀ πῶς τοὺς
βλέπετε ἐσεῖς; «Ἐν τῷ Ναῷ ἑστῶτες τῆς
δόξης Σου ἐν Οὐρανῷ ἑστᾶναι νομίζομεν». Τί εἶναι αὐτοὶ τώρα γιὰ σᾶς; Βλαμμένοι
ἤ ἐκπειράζοντες τὸν Θεό, ἤ ἐπικίνδυνοι γιὰ τὴν ὑγεία τοῦ λαοῦ;
Θέτετε ἐρωτήματα λανθασμένα καὶ δίνετε ἀπαντήσεις σὲ αὐτά.
Ἀξία ἔχει νὰ τεθοῦν τὰ σωστὰ ἐρωτήματα καὶ νὰ ἀπαντηθοῦν σωστά, κατὰ τὴν ἐμπειρία
τῆς Ὀρθοδόξου ἐκκλησίας. Μπορεῖ ἕνας ἐπίσκοπος ὁ ὁποῖος ἀκόμη καὶ ἄν δὲν
βρίσκεται σὲ κατάστασι θεώσεως, τουλάχιστον ὀφείλει νὰ ἀκολουθεῖ τὴν διδασκαλία
τῶν ἁγίων, νὰ θέτει τὸ ἐρώτημα: «Ὁ Θεός τῆς ἀγάπης μόνο στόν Ναό φυλάγει τά παιδιά Του ἀπό
ἀρρώστια καί δέν δείχνει τήν ἀγάπη Του ἔξω ἀπό τόν Ναό;» Θέλετε ἀπάντησι σὲ αὐτό; Ζητάτε ἀπάντησι; Ἐσεῖς
ἔπρεπε νὰ δίνετε ἀπαντήσεις ἀλλὰ ὄχι στὰ ἤδη ἀπαντημένα ἐρωτήματα, ὅπως τὸ
παραπάνω, ἀλλὰ στὰ δύσκολα καὶ μὴ προφανή. Ἤ μάλλον στὰ φαινομενικῶς καλὰ, ἀλλὰ
κατὰ βάθος ὕπουλα καὶ δαιμονικά , ὅπως εἶναι ἡ περίπτωσις τῶν φιμώτρων.
Λέτε
μὲ σιγουριά: «Ἐκεῖ πού ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ
νά ἐνεργήσει μέ τήν λογική του καί τήν δύναμή του, δέν ἐπεμβαίνει ὁ Θεός». Ἀλήθεια;
Αὐτὸ ποὺ τὸ εἴδατε; Καὶ αὐτὸ ποὺ λέει ὁ Κύριος «Ἄνευ ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδὲν» δὲν τὸ ἀκούσατε ποτέ; Οὐδὲν θὰ πῇ
τίποτα, τίποτα ἀπολύτως. Οὔτε θέμα λογικῆς τοῦ ἀνθρώπου, οὔτε τῆς δυνάμεως του
–ποιάς δυνάμεώς του; Ὅλα γίνονται «ὅπως ὁ
Θεὸς προεῖδε καὶ προόρισε». Μπορεῖ νὰ μὴν ἦταν ἐπίσκοπος ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ ὁμολογητὴς,
ἀλλὰ ἦταν καὶ ἅγιος καὶ ὁμολογητὴς καὶ τὸν τυράννησαν καὶ τὸν βασάνισαν
Πατριάρχες καὶ ἐπίσκοποι καὶ ἄρχοντες καὶ βασιληάδες καὶ τὸν σκότωσαν μὲ
κομμένη γλώσσα καὶ χέρι γιατὶ δὲν ἀκολουθοῦσε τὴν αἱρετικὴ ψευτοδιδασκαλία τῆς
τότε διοικούσης ἐκκλησίας, καλή ὥρα σὰν καὶ σήμερα. Αὐτὸς λέει ὅτι ὅλα γίνονται ὅπως ὁ Θεὸς προεῖδε καὶ προόρισε, ὅπως
καλά γνωρίζετε. Ἡ πρόγνωσις ἀφορᾶ τὰ ἐφ᾿ ἡμῖν,
ὅσα ἐξαρτῶνται ἀπὸ μᾶς, τοὺς συλλογισμοὺς καὶ τοὺς λόγους καὶ τὰ ἔργα μας. Ὁ
προορισμὸς ἀφορᾶ αὐτὰ ποὺ μᾶς συμβαίνουν καὶ δὲν ἐξαρτῶνται ἀπὸ μᾶς.
Ἡ πρόγνωσις τῶν ἐφ’ ἡμῖν ἐννοιῶν καὶ λόγων καὶ ἔργων ἔστιν· ὁ
προορισμός δε τῶν οὐκ ἐφ’ ἡμῖν συμβαινόντων ἔστι. ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ
ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ PG90
137
Ἐξαρτώμενα ἀπὸ μᾶς
(ἐφ᾿ ἥμῖν) εἶναι τὰ ἐκούσια δηλαδὴ οἱ ἀρετὲς καὶ οἱ κακίες. Μὴ ἐξαρτώμενα ἀπὸ μᾶς
(οὐκ ἐφ΄ ἡμῖν) ὅσα μᾶς συμβαίνουν ἄσχημα ἤ τὰ ἀντίθετά τους. Δὲν εἶναι σ᾿ ἐκείνα ποὺ ἐξαρτώνται ἀπὸ μᾶς
οὔτε ἡ τιμωρητικὴ νόσος , οὔτε ἡ ὑγεία
ποὺ μᾶς εὐχαριστεῖ.
Ἐφ’ ἡμῑν ἐστὶ τὰ ἐκούσια πάντα, τουτέστιν ἀρεταὶ καὶ κακίαι· οὐκ ἐφ’
ἡμῖν δε, αἱ ἐπιφοραὶ τῶν συμβαινόντων ἡμῖν κολαστικῶν τρόπων, ἤ τῶν ἐναντίων. Οὔτε γὰρ ἐφ’ ἡμῖν ἔστιν ἡ κολάζουσα νοσος,
οὔτε ἡ εὐφραίνουσα ὑγεία· ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ PG90 137
Ὁπότε ὅσο καὶ νὰ
θέλῃς νἄσαι ὑγιὴς, ὅσα μέτρα καὶ νὰ πάρῃς δὲν ἐξαρτᾶται ἀπολύτως ἀπὸ σένα ἡ ὑγεία
καὶ ἡ ζωή. Φυσικὰ θὰ πρέπει νὰ φροντίσῃς ὅσο μπορεῖς, ἀλλὰ ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ
χαλάσῃ τὰ σχέδιά σου, ὅσο καὶ ἄν δὲν εἶναι αὐτὸ εὐχάριστο στοὺς σημερινοὺς ἀνθρωποκεντρικοὺς ἀλλαζόνες. Ἡ ζωὴ ὅμως ἄλλα δείχνει, σὲ ὅσους
θέλουν νὰ δοῦν.
Τὰ παραπάνω μᾶς ξεπερνάνε καὶ δὲν τὰ
πολυκαταλαβαίνουμε, ἀλλὰ πάντως ὁ Θεὸς δὲν
ἐπεμβαίνει ἐκεὶ ποὺ ὁ ἄνθρωπος κάνει πεισματικὰ τὸ θέλημά του - καὶ ὄχι τὸ
θέλημα τοῦ Θεοῦ- ἀσχέτως ἄν σᾶς ψιττακὸς ἐπαναλαμβάνει τὸ «γενηθήτω τὸ θέλημά
σου». Καὶ στὴν περίπτωσί μας μόνο τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ δὲν γίνεται. Γίνεται τὸ
θέλημα τοῦ ἄρχοντος τοῦ κόσμου τούτου, τῶν ὀργάνων του, τῶν «εἰδικῶν» του, ἂλλὰ
ὄχι τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Ὁ Θεὸς δὲν
στερεῖ τὴν ἐλευθερία κανενὸς. Ἤ ὄχι; «Ὅστις
θέλει ὁπίσω μου ἐλθεῖν». Δὲν βάζει πρόστιμο οὔτε 150 οὔτε 5000 εὐρά. Δὲν
στέλνει ἀστυνόμους, οὔτε χρειάζεται ρουφιάνους. Δὲν τρομοκρατεῖ, δὲν ἐκφοβίζει.
Ὅπου συμβάινουν τέτοια εἶναι προφανὲς ὅτι δὲν γίνεται τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ὅπου ὑπάρχει φόβος, ὁποιοσδήποτε φόβος, εἴτε τῶν
μικροβίων, εἴτε τῶν ἀσθενειῶν, εἲτε
τιμωριῶν, εἴτε τοῦ θανάτου τοῦ ἰδίου ἐκεὶ δὲν ὑπάρχει ὁ Θεός καὶ ἡ ἀγάπη του.
Γιατὶ «ἡ ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβο». Ἐννοοῦμε,
ὅπως ἀντιλαμβάνεστε, ὄχι τὴν ἀνυπαρξία τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὴν ἀδυναμία τῆς ψυχῆς ποὺ
ἔχει κυριευθεῖ ἀπὸ τὸν φόβο νὰ νοιώσῃ τὴν παρουσία καὶ προστασία τοῦ πανταχοῦ
παρόντος Θεοῦ. Ἤ δὲν εἶναι ἐτσι; Καὶ δὲν
κακίζουμε ἤ κατακρίνουμε τὸν κάθε ἕνα ἄπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἀπὸ τὴν πλύσι ἐγκεφάλου
ποὺ γίνεται ἔχει φοβηθεῖ ἤ γιὰ τὴν ὑγεία του ἤ γιὰ τὰ πρόστιμα. Ἐσεῖς, οἱ ἐπίσκοποι, ἔχετε τὴν μεγάλη εὐθύνη
ποὺ ἀντί νὰ διδάξετε τοὺς ἀνθρώπους νὰ πάρουν θάρρος καὶ κουράγιο καὶ ἐλπίδα ὥστε
νὰ περιφρονήσουν τὶς ἀπειλὲς καὶ τὸν φόβο, τοὺς ἐπιτείνεται τὸν φόβο καὶ
προσπαθῆτε νὰ παρουσιάσεται τὴν κατάστασι αὐτὴ σὰν θέλημα Θεοῦ καὶ ἐπιδίωξι τοῦ
καλοῦ, καὶ τὴν ὑποταγὴ στὸν φόβο σὰν ἐκδήλωσι ὑπακοῆς καὶ ἀρετῆς.
Καὶ ἡ μάσκα-φίμωτρο
τί εἶναι; Ἡ ἀπόδειξις τοῦ φόβου καὶ τῆς ὑποταγῆς. Τὸ σῆμα τοῦ φόβου. Ἡ ἐξωτερίκευσις
τοῦ φόβου ποὺ ἔχει φωλιάσει στὴν ψυχὴ εἴτε γιὰ τὴν ἁρρώστια εἴτε γιὰ τὰ
πρόστιμα. Δείχνει ὅτι ὅποιος τὴν φορεῖ ἔχει φοβηθῇ καὶ ἔχει ὑποταχθῇ στὸν
σπορέα τοῦ φόβου. Στὴν ψυχή του ἔχει ἐγκατασταθεῖ ὁ φόβος, καὶ ἡ ἐλπίδα του καὶ
προστασία του εἶναι τὸ φίμωτρο αὐτό. Πῶς θὰ μπεῖ στὸν ναὸ τοῦ Κυρίου νὰ ζητήσει
τὸ ἔλεος καὶ τὴν προστασία του, ὅταν φέρει τὸ σύμβολο τοῦ φόβου καὶ τῆς ὑποταγῆς
σὲ ἄλλον; Καὶ σὲ ποιὸν ἄλλον; Σὲ αὐτὸν ποὺ ἐχθρεύεται τὸν Κύριο. Τὸ ἀντιλαμβάνεστε σεβασμιώτατε αὐτό; Δὲν εἶναι
τὸ θέμα καὶ ἐρώτημα ἄν στὸν ναὸ κυκλοφοροῦν μικρόβια ἤ ἄν μεταδίδονται, ἤ ἂν θὰ
φορᾶμε ζακέτες ἤ μπουφάν καὶ ἄν κλείνουμε ἤ ἀνοίγουμε τὰ παράθυρα τοῦ ναοῦ καὶ
κρυολογήσουμε καὶ πῶς θὰ χτενιζόμαστε. Ἀπὸ ὅλα κυκλοφοράνε, ἀλλὰ ταυτόχρόνως
παρίσταται καὶ λατρεύεται ἐκεὶ ὁ ἴδιος ὁ Δημιουργὸς τῶν πάντων.Τὸ θέμα εἶναι δικό
μας. Εἶναι ἄν μπαίνουμε μέσα μὲ συναίσθησι ὅτι εἰσερχόμεθα ἐν οἴκῳ Κυρίου, ἐν οἴκῳ Θεοῦ ἡμῶν
καὶ ἄν πᾶσαν τὴν βιωτικὴν ἀποθώμεθα
μέριμνα ὡς τὸν Βασιλέα τῶν ὅλων ὑποδεξόμενοι. Καὶ ἄν προσερχόμεθα στὰ ἅγια
μυστήρια προετοιμασμένοι ὅπως πρέπει, ὥστε νὰ κοινωνήσουμε σῶμα καὶ αἷμα Χριστοῦ
τοῦ ἀναστάντος ἐκ νεκρῶν καὶ καταργήσαντος τὸ κράτος τοῦ θανάτου. Ὅταν ἔτσι
πηγαίνουμε στὸν ναὸ δὲν ἀσχολούμεθα μὲ φίμωτρα καὶ ἀντισηπτικά καὶ ἱοὺς γιατὶ εἶναι
ντροπὴ νὰ λέμε καὶ πᾶσαν τὴν ζωὴ ἡμῶν Χριστῷ
τῷ Θεῷ παραθώμεθα καὶ νὰ ἐλπίζουμε σὲ
προστασία ἀπὸ χαρτιὰ καὶ πατσαβούρια στὴ μούρη μας καὶ οἰνοπνεύματα. Χρήσιμα εἶναι
καὶ αὐτὰ, ἀλλὰ ἀλλοῦ, ὄχι σὲ αὐτὸν τὸν χῶρο.
Ἡ φροντίδα γιὰ τὰ φαινόμενα -γιὰ τὰ
πράγματα τοῦ κόσμου δηλαδὴ, κορωνοϊούς καὶ ζακέτες καὶ φίμωτρα- εἶναι
χαρακτηριστικὸ ὅσων δὲν ἔχουν καμμιὰ ἐλπίδα τοῦ μέλλοντος αἰῶνος, κανένα φόβο
γιὰ τὴν κρίσι, καμμιὰ ἔγνοια γιὰ τὴν ἀπειλὴ τῆς γεένης, καμμιὰ προσδοκία τῶν
μελλόντων ἀγαθῶν, τίποτα ἀπὸ ὅσα ἐλπίζομε κατὰ τὴν ἀνάστασι, ἀλλὰ σὰν τὰ ζῶα κοιτοῦν τὸν παρόντα βίο:
«Τὸ γὰρ περὶ τὰ φαινόμενα τὴν σπουδὴν ἔχειν ἴδιόν ἐστι
τῶν μηδεμίαν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος ἑαυτοῖς ὑποτιθεμένων ἐλπίδα, μὴ κρίσεως φόβον,
μὴ γεέννης ἀπειλὴν, μὴ ἀγαθῶν προσδοκίαν, μὴ ἄλλο τι τῶν κατὰ τὴν ἀνάστασιν ἐλπιζομένων,
οἳ βοσκημάτων δίκην πρὸς τὸν παρόντα ὁρῶντες βίον»
ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΥΣΣΗΣ PG44,1136
Περὶ προσευχῆς. Λόγος α΄
Στόν Ναό πηγαίνουμε γιά νά δηλώσουμε τήν ἀγάπη μας
στόν Θεό μας καί νά πάρουμε τήν Χάρη Του γιά τόν ἀγώνα τῆς ζωῆς μας, καί ὄχι
γιά νά Τόν ἐκπειράζουμε νά μᾶς σώσει ἀπό ἕνα κακό, χωρίς ἐμεῖς νά λάβουμε τά
μέτρα νά διαφυλαχθοῦμε ἀπό αὐτό, ὅπως έσεῖς λέτε.
Καὶ ποιὸς εἶπε καὶ διαβεβαίωσε ὅτι μὲ τὴν μάσκα
σώζεται κανεὶς ἀπὸ ἕνα κακό; Οἱ εἰδικοὶ καὶ ἡ κυβέρνησι ποὺ ἐπιβάλλει τὰ μέτρα;
Καὶ ἕνας ἐπίσκοπος ὀρθόδοξος τοὺς πιστεύει καὶ τοὺς ἀκολουθεῖ τόσο εὔκολα;
Μὰ αὐτὴ ἡ κυβέρνησι, ὅπως καὶ ὅλες οἱ προηγούμενες,
ψηφίζει νόμους γιὰ νὰ παντρεύονται μεταξύ τους ἄνθρωποι τοῦ ἰδίου φύλου. Τὰ μέλη
της συμμετέχουν στὶς γιορτὲς περηφάνειας τῶν κιναίδων καὶ παντὸς διεστραμένου.
Διέλυσαν καὶ ἀχρήστευσαν, μὲ τὴν συνεργασία καὶ ἐσᾶς τῶν ἐπισκόπων, τὸ μάθημα τῶν
θρησκευτικῶν. Διέλυσαν τὴν κανονικὴ οἰκογένεια καὶ θεωροῦν οἰκογένεια κάθε
συνδυασμὸ ἀτόμων ἰδίου ἤ ἄλλου φύλου. Διδάσκουν ἀκόμη καὶ τὰ τεράχρονα νήπια τὸν
αὐνανισμὸ καὶ τὰ ὁδηγοῦν σὲ πλήρη σεξουαλικὴ ἀνισοροπία καὶ ὅλα αὐτὰ μέσα στὸ σχολεῖο.
Προτείνουν τὴν ἀλλαγὴ φύλου. Θὰ ἔπρεπε νὰ τὰ γνωρίζετε αὐτά. Ἀλλὰ καὶ αὐτὰ ἄν δὲν
τὰ γνωρίζετε, τουλάχιστον ὅτι ἐξανάγκασαν σὲ φυγὴ τοὺς νέους ἕλληνες ἐπιστήμονες,
ὅτι ἀφησαν ξέφραγο ἀμπέλι τὴν χώρα καὶ ἐποικίζεται μεθοδικὰ ἀπὸ ἀλλόφυλους καὶ ἀλλοδόξους,
ἴσως τὰ ἔχετε ἀντιληφθεῖ.Ὅτι ξεπουλοῦν τὸν πλοῦτο τῆς χώρας, ὑπονομεύουν τοὺς θεσμοὺς,
ναρκοθετοῦν κάθε διαδικασία καὶ ἐτοιμάζουν τὸ πλῆρες ξεπούλημα, δὲν τὸ ἔχετε
καταλάβει; Ὅταν τέτοιοι λένε ὅτι μὲ τὴ
μάσκα-φίμωτρο σωζόμεθα ἀπὸ ἔνα κακὸ ἐσεῖς τοὺς πιστεύετε καὶ ἀφαρμόζετυε δουλικὰ
τὶς ἐντολὲς τους μέσα στὸν ναό; Αὐτὸ εἶναι τὸ ἀποτέλεσμα τῆς ἐπισκοπικῆς
μέριμνας, τοῦ πνευματικοῦ βάθους καὶ τοῦ θείου φωτισμοῦ; Εὔγε. Ἄξιος ὁ μισθός
σας, ἀλλὰ μικρὸς γιὰ νὰ προδίδῃ κανεὶς Θεὸ καὶ ἀνθρώπους καὶ Πατρίδα.
Θὰ μοῦ
πεῖτε καὶ ὁ λαὸς ξεπουλάει τὴν ἐλευθερία του γιὰ 150 εὐρά. Τόση ἀξία ἔχει ἡ ἐλευθερία
του. 150 εὐρά. Φτηνοδουλειά γιὰ τοὺς ἄρχοντες καὶ τοὺς κεφαλαιοκράτες. Γιὰ 150 ἐυρὰ
πουλοῦμε ψυχὴ καὶ Χριστὸ καὶ Πατρίδα. Ἄχ! ἅγιε Κοσμά Αἰτωλέ. Ἐσὺ ἔλεγες: καὶ νὰ
σᾶς τηγανίσουνε καὶ νὰ σᾶς κάψουν μὴν δώσετε ψυχή καὶ Χριστό: «Τό κορμί σας ἄς
σᾶς τό καύσουν, ἄς σᾶς τό τηγανίσουν, τά πράγματά σας ἄς σᾶς τά πάρουν, μή σᾶς
μέλει, δῶστε τα, δέν εἶναι ἐδικά σας. Ψυχή καί Χριστός σᾶς χρειάζεται. Ἐτοῦτα
τά δύο ὅλος ὁ κόσμος νά πέση, δέν ἠμπορεῖ νά σᾶς τά πάρη, ἔξω ἄν τύχη καί τά
δώσετε μέ τό θέλημά σας. Αὐτά τά δύο νά τά φυλάγετε νά μήν τύχη καί τά χάσετε».
Καὶ βγαίνουν τώρα οἱ ποιμένες, οἱ δεσπότες, καὶ λένε
στοὺς ἀνθρώπους «δῶστε τα ὅλα». Καὶ
ψυχὴ καὶ χριστὸ καὶ μυαλὸ καὶ ἐλευθερία καὶ πατρίδα. Δὲν πειράζει ποὺ κλείνουν
τὶς ἐκκλησίες. Τὸ ἴδιο κάνει νὰ προσεύχεστε στὸ σπίτι σας. Δὲν πειράζει ποὺ δὲν κοινωνοῦνε οἱ ἄνθρωποι.
Δὲν πειράζει ποὺ θὰ παρουσιάζεστε μέ φίμωτρα στὸν ναὸ, πῶς δὲν θὰ φιλάτε τὶς ἅγιες
εἰκόνες οὔτε τὸ χέρι τοῦ λειτουργοῦ. Δὲν πειράζει ποὺ θὰ κοινωνάτε μὲ πλαστικὰ
κουτάλια. Τίποτα δὲν πειράζει πλέον. Στὸ
ζαχαροπλαστεῖο τοῦ διαβόλου «θὰ
γλυκαινόμαστε μὲ τὴν προσευχή» καὶ θὰ «εἴμαστε
ἀγαπημένοι μὲ ὅλους» ὅπως συμβουλεύει ὁ Γόρτυνος. Πιστεύω νὰ γνωρίζει
ποὺ ἀπευθύνεται αὐτὴ ἡ προσευχή, ὅταν ξεπουλᾶς τὴν πίστι καὶ μετὰ δῆθεν προσεύχεσαι.
Καὶ ὅταν λὲς τὸ «Πάτερ ἡμῶν» μὲ τέτοιες προϋποθέσεις σὲ ποιὸν ἀπευθύνεται ἡ
προσευχή;
Ὅποιος ἔχει σφραγίσει τὴν ψυχή του μὲ τέτοιες κηλίδες,
ἄν καλέσει τὸν πατέρα, ποιὸς πατέρας θὰ τὸν ἀκούσῃ; Προφανῶς αὐτὸς ποὺ
συγγενεύει μὲ αὐτὸν ποὺ καλεῖ. Αὐτὸς ὅμως δὲν εἶναι ὁ οὐράνιος ἀλλὰ ὁ
καταχθόνιος. Αὐτοῦ ποὺ φέρνει πάνω του τὰ σημάδια τῆς συγγένειας, αὐτὸς θὰ ἀνταποκριθῇ
στὸν συγγενή του.
«Ὁ τοίνυν ταῖς
τοιαύταις κηλῖσι τὴν ψυχὴν ἐγκεκαυμένος ἐὰν πατέρα καλέσῃ, ποῖος αὐτῷ πατὴρ ἐπακούσεται;
Δηλαδὴ ὁ συγγενῶς πρὸς τὸν κεκληκότα ἔχων.Οὗτος δέ ἐστιν οὐχ ὁ οὐράνιος, ἀλλ' ὁ
καταχθόνιος· οὗ γὰρ τὰ σημεῖα φέρει τῆς ἀγχιστείας, ἐκεῖνος πάντως τὴν ἰδίαν
συγγένειαν ἐπιγνώσεται». ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΥΣΣΗΣ PG44,1148 Περὶ προσευχῆς Λόγος β΄
Γνωρίζοντας ὅλα αὐτὰ, διότι δὲν δικαιολογεῖσθε νὰ μὴν
τὰ γνωρίζετε, πῶς λέτε αὐτὰ ποὺ λέτε; Καὶ ἐμᾶς ποὺ λέμε αὐτὰ τί μᾶς θεωρεῖτε; «Ἀνθρώπους που έχουν μεσάνυχτα από θεολογία και όμως
αποφαίνονται σα να᾽ναι Μεγάλοι Αθανάσιοι και έχουν την απαίτηση να υποκύψει η
εκκλησία στις αξιώσεις και απαιτήσεις τους;»
ὅπως λέει ὁ γείτονάς σας, τὸ νέκταρ τῆς ἀρχιερωσύνης;
Ἄν εἶσαι σὲ ἕνα
λεωφορεῖο καὶ ξαφνικὰ ἀντιληφθεῖς ὅτι ὁ ὁδηγὸς δὲν πάει καλά καὶ χτυπᾶ δεξιά
καὶ ἀριστερά καὶ φρενάρει καὶ χοροπηδάει τὸ λεωφορεῖο καὶ ξερνᾶ ὁ κόσμος καὶ
ἀρχίζει νὰ φωνάζει καὶ φοβάται ὅτι θὰ καταλήξουν ὅλοι μαζί στὸ γκρεμό, θεωρεῖτε
σεβασμιώτατε ὅτι εἶναι ἀνεπίτρεπτο νὰ μιλήσῃ κάποιος στὸν ὁδηγὸ, ἐπειδὴ ἡ
πινακίδα γράφει: «Μήν ὁμιλεῖται στὸν ὁδηγό»;
Ἀπαντῆστε μας, παρακαλῶ, καὶ σεῖς σὲ αὐτὸ τὸ ἐρώτημα. Στὸ
ἴδιο λεωφορεῖο εἴμαστε. Στὴ θέσι τοῦ ὁδηγοῦ εἶστε ἐσεῖς. Δὲν εἴμαστε καλύτεροι
σας ἤ ἐξυπνότεροι, οὔτε ἁγιώτεροι –τὸ ἀντίθετο θὰ ἔλεγα- οὔτε ἐποφθαλμιοῦμε τὴν
θέσι σας. Δὲν ἀντέχουμε ὅμως ἄλλο. Ναυτιοῦμε καὶ ξερνοῦμε. Λυπηθῆτε μας
παρακαλῶ καὶ τουλάχιστον σταματῆστε γιὰ λίγο καὶ συνέλθετε. Καὶ τὸ βάραθρο
εἶναι γιὰ ὅλους μας. Μαζὶ θὰ πᾶμε. Στὰ δυστυχήματα ὅμως οἱ ὁδηγοὶ ἔχουν μὲν τὴν
εὐθύνη... ἀλλὰ ὅλοι σκοτώνονται. Οἱ «εἰδικοί» τότε θὰ νίπτουν τὰς χείρας
τους... καὶ ὁ μέγας ἀρχιτέκτων θὰ ἐπιχαίρει γιὰ τὴν ἐπιτυχία του.
Γεώργιος Κ. Τζανάκης. Ἀκρωτήρι
Χανίων. 3 Σεπτεμβρίου 2020
3 σχόλια:
Εύγε!Πολύ ωραίο άρθρο! Ο Θεός να μας φωτίσει όλους και πρώτα τους επισκόπους!
Εδω διακρινω ομολογια Πιστεως και συμφωνω απολυτως. Ο Θεος να μας βοηθησει.
Ευλογία Κυρίου κ έλεος στον γραφοντα εύγε! Είθε ο Κύριος να φωτίζει όλους μας ! Θαπρεπε αυτό το άρθρο να διαμοιραστη σε όλους τους ναούς !!
Δημοσίευση σχολίου