Η αυτοκράτειρα, Πομπηία Πλωτίνη (Pompeia Plotina) και η Πλωτινόπολη Διδυμοτείχου

Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΕΙΡΑ ΠΟΜΠΗΙΑ ΠΛΩΤΙΝΗ ΚΑΙ Η ΠΛΩΤΙΝΟΠΟΛΗ  ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟΥ

Κείμενο του Ιωάννη Α. Σαρσάκη (Καστροπολίτη)

Το πρώτο ιστορικά γνωστό όνομα της πόλης του Διδυμοτείχου είναι το Πλωτινόπολη, το οποίο δόθηκε κατά την Ρωμαϊκή περίοδο (στους λεγόμενους αυτοκρατορικούς χρόνους). Η ονομασία Πλωτινόπολη οφείλεται σε μία γυναίκα και μάλιστα αυτοκράτειρα, την Πομπηία Πλωτίνη (Pompeia Plotina), η οποία ήταν σύζυγος του Ρωμαίου αυτοκράτορα Μάρκου Ούλπιου Τραϊανού (98-117 μ.Χ). 

Από το ¨Λεξικόν Γεωγραφικόν και Ιστορικόν της Θράκης¨ του Αχ. Σαμοθράκη πληροφορούμαστε για την ίδρυση της Πλωτινόπολης τα εξής : «Μεσόγειος πόλις της Θράκης εν τη χώρα των Βέννων, ιδρυθείσα υπό του αυτοκράτορος Τραϊανού προς τιμήν της συζύγου του Πλωτίνης».   

Παρενθετικά να επισημάνουμε, ότι κάποια στιγμή εφόσον συνεχιστούν οι ανασκαφές στο λόφο της Αγίας Πέτρας, ίσως βρεθεί και το αρχαίο Θρακικό όνομα της πόλης, πάνω στην οποία χτίστηκε η Πλωτινόπολη. Επίσης να γνωστοποιήσουμε, ότι η ονομασία Πλωτινόπολη επικράτησε να αναφέρεται και να αναγράφεται (ειδικά σε εκκλησιαστικά έγγραφα), μέχρι και το τέλος του 9ου αιώνα, ενώ ήδη από τα τέλη του 6ου και τις αρχές του 7ου αιώνα, συναντάμε σε κείμενα την ονομασία Διδυμότειχο, η οποία και επικράτησε.

Η Πομπηία Πλωτίνη γεννήθηκε και μεγάλωσε, στο Νιμ ή Νέμαυσος (Colonia Augusta Nemausus όπως ήταν το πλήρες όνομά της πόλης) στα Νότια της Γαλλίας, κατά το πρώτο μισό της δεκαετίας του 60 μ.Χ. Ήταν κόρη του Λουκίου Πομπήου και της Πλωτίας. Η οικογένειά της είχε πολιτικές και συγγενικές σχέσεις με αξιωματούχους της Ρώμης.

Ενόσω ακόμη ήταν σε εφηβική ηλικία παντρεύτηκε τον Τραϊανό, περίπου το 77 μ.Χ. Για την επιλογή του Τραϊανού να διαλέξει ως σύζυγό του την Πλωτίνη, ο λόγιος, συγγραφέας και στρατιωτικός Γάιος Πλίνιος, σε επιστολή του τον συγχαίρει και αποκαλεί την Πλωτίνη παράδειγμα ενάρετης Ρωμαίας, κατά την αρχαία παράδοση, με απόλυτη προσήλωση στον σύζυγό της, και την θεωρεί ως την κατάλληλη σύζυγο για Ρωμαίο αυτοκράτορα, ο οποίος πρέπει να αναφέρουμε ότι ήταν παράλληλα και αρχιερέας της θρησκείας του κράτους. Επίσης ο Πλίνιος αναφέρει, ότι ο Τραϊανός ενδιαφέρθηκε ως σύζυγος και δημιούργησε το κατάλληλο παιδευτικό περιβάλλον, ώστε να λάβει η Πλωτίνη τα πρώτα και βασικά εφόδια με τα οποία καλλιεργήθηκε ο χαρακτήρας της.

Όταν ο Τραϊανός αναγορεύθηκε αυτοκράτορας το 98 μ.Χ., η Πλωτίνη πήγε με τoν σύζυγό της στη Ρώμη, όλος ο λαός τους χειροκροτούσε, και όταν ανέβαιναν στο παλάτι είπε προς αυτούς που την συνόδευαν : «εύχομαι να εξέλθω από αυτό το παλάτι όπως ακριβώς εισέρχομαι». Αυτό βεβαίως αποτελεί ένα χαρακτηριστικό σχόλιο που υποδηλώνει τις αξίες και την σωφροσύνη της. Γενικά ως αυτοκράτειρα, με την φρόνησή και τους τρόπους της (όπως θα δούμε παρακάτω), κατάφερε να κερδίσει τις καρδιές των υπηκόων της Ρώμης.

Ως ζευγάρι ο Τραϊανός και η Πλωτίνη δεν απέκτησαν παιδιά. Το γεγονός ότι έμειναν άτεκνοι, τους ενέπνευσε το ενδιαφέρον τους για κοινωνικές πρόνοιες προς τους οικονομικό-κοινωνικά ασθενέστερους, καθώς και για τα κακοποιημένα και εγκαταλελειμμένα παιδιά. Την έλλειψη της παιδικής παρουσίας για το αυτοκρατορικό ζεύγος, αναπλήρωσε η αγαπημένη μεγαλύτερη αδερφή του Τραϊανού η Ουλπία Μαρτσιάνα. Η Μαρτσιάνα ήταν χήρα του Gaius Salonius Matidius Patruinus και είχε αποκτήσει μία κόρη την Ματιδία, η οποία αργότερα παντρεύτηκε και απέκτησε δύο κόρες την Σαμπίνα και την Ματιδία τη νεοτέρα. Έτσι όλοι μαζί έζησαν στο παλάτι σαν μία οικογένεια, ιδιαιτέρως δε είναι αξιομνημόνευτη η πολύ καλή σχέση μεταξύ Πλωτίνης και Μαρτσιάνας.

Αξίζει να αναφέρουμε επίσης, ότι λίγο μετά την στέψη του Τραιανού, η σύγκλητος προσέφερε στην Πλωτίνη και την Μαρτσιάνα τον τίτλο της Αυγούστας, οι οποίες δεν τον αποδέχθηκαν λόγω του ότι ο Τραϊανός δεν είχε αποδεχθεί τον τίτλο του «Πατέρα της Πατρίδος», αργότερα βέβαια μέχρι το 105 μ.Χ. όλοι τους αποδέχθηκαν αυτούς τους τίτλους.

Αναφορικά με την αναπαράσταση της μορφής της Πλωτίνης σε γλυπτά και νομίσματα θα πρέπει να επισημάνουμε, ότι όλα τα πορτρέτα της, την αναπαριστούν μετά την ηλικία των 40 ετών. Έχουν διασωθεί μόνο 11 γλυπτά καθώς και μια περιορισμένη ποικιλία σπάνιων νομισμάτων, τα οποία κόπηκαν μετά το έτος 112 μ.Χ. από τη βασιλεία του Τραϊανού μέχρι και τον Αδριανό (117-138 μ.Χ.), και χαρακτηρίζονται από την υψηλή ποιότητα αναπαράστασης.

Η ποιότητα αυτή βοηθάει τους ερευνητές να αποκομίσουν μια καλή ιδέα για την εμφάνιση της, καθώς και για να ιχνηλατήσουν (όσο αυτό είναι δυνατό) και την προσωπικότητα της. Με βάση τα παραπάνω στοιχεία η Πλωτίνη περιγράφεται ως εξής : Είχε μακρύ πρόσωπο, το οποίο φαινόταν πιο μακρύ εξαιτίας του χτενίσματός της (τύπος χτενίσματος που συνηθιζόταν εκείνη την εποχή). Επίσης είχε μεγάλα εκφραστικά μάτια, μακριά μύτη, μάλλον λεπτό λαιμό και το πιγούνι της δεν προεξείχε. Γενικώς οι αναπαραστάσεις της δίνουν την εντύπωση μιας ήρεμης, τρυφερής αλλά κάπως αυστηρής γυναίκας με περίσσια σωφροσύνη. Κάποιοι σύγχρονοι κριτικοί κοιτάζοντας τις απεικονίσεις της, την περιέγραψαν σαν νηφάλια και σοβαρή και υπερβολικά συντηρητική έως βαρετή.

Η Πλωτίνη ήταν φημισμένη και για το ενδιαφέρον της για τη φιλοσοφία, την αρετή της, την αξιοπρέπεια και την απλότητα της. Ήταν ιδιαιτέρως αφοσιωμένη στην Επικούρια φιλοσοφική σχολή των Αθηνών, της οποίας ασπάστηκε τα δόγματα περί ηθικής και δικαιοσύνης. Τις διδαχές αυτές τις εφάρμοσε και στην ζωή της, καθώς θεωρείται συχνά ότι παρέσχε στους Ρωμαίους δικαιότερη φορολογία, βελτιωμένη εκπαίδευση, βοήθησε τους φτωχούς και δημιούργησε ανοχή στη ρωμαϊκή κοινωνία. Υπήρξε ελεήμων, μετριόφρων, με άμεμπτη ζωή, ντυνόταν απλά, και είχε πάντα σχετικά μικρό αριθμό ακολούθων. Στις μετακινήσεις της προτιμούσε να περπατάει παρά να ανεβαίνει σε άμαξες, και γενικά αποστρεφόταν την υπερβολική κοσμική ζωή της Ρωμαϊκής αυλής. Το σίγουρο είναι ότι δεν επηρεάστηκε ο χαρακτήρας της από τα πλεονεκτήματα που επέφερε το αξίωμα της.

Γενικώς η Πλωτίνη αποτελεί μέρος μιας ομάδας από ισχυρές γυναίκες που άσκησαν σημαντική επιρροή στην αυτοκρατορική πολιτική και τη διαδοχή στις αρχές του δεύτερου αιώνα μ.Χ. Ενδιαφερόταν ενεργά για την πολιτική που εφάρμοζε ο σύζυγός της και ασκούσε την επιρροή της εμφανώς. Χαρακτηριστικά, όταν εντοπίστηκαν σε κάποιες επαρχίες συμπτώματα διοικητικής διαφθοράς, η Πλωτίνη επέπληξε τον Τραϊανό και τον πίεσε να επιβάλει αυστηρότερες κυρώσεις, έτσι ώστε να μην δίνει δικαίωμα να βλάπτουν οι έπαρχοι την καλή του φήμη. Επίσης για την καλύτερη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού, παρότρυνε τον σύζυγό της, να απλοποιήσει τις διαδικασίες με τις οποίες οι ιδιώτες πολίτες μπορούσαν να λύσουν τις διαφορές τους, που αφορούσαν οικονομικά και φορολογικά κρατικά θέματα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πόσο μεγάλη επιρροή ασκούσε η Πλωτίνη στον Τραϊανό, είναι ότι κατάφερε να πείσει τον σύζυγό της να πάρει το μέρος της Ιουδαϊκής πρεσβείας από την Αλεξάνδρεια, σε μια διαμάχη που είχαν με τους Έλληνες της πόλης πριν καν ο Τραϊανός ακούσει τις δύο πλευρές.

Η Πλωτίνη συνέβαλε και στον εξωραϊσμό της Ρώμης, ειδικότερα αποκατέστησε το βωμό της θεότητας Ara Pudicitia (η οποία ήταν η προσωποποίηση της γυναικείας μετριοφροσύνης και αγνότητας), αρετές που όπως είδαμε χαρακτήριζαν και την ίδια. Το όνομα της θεότητας αυτής το βρίσκουμε τυπωμένο και σε νομίσματα όπου απεικονίζεται το πρόσωπο και γράφεται το όνομα της Πλωτίνης. Επίσης σε πολλές αψίδες θριάμβου είχαν τοποθετηθεί τα αγάλματα του Τραϊανού της Πλωτίνης και της Μαρτσιάνας.

Το 113 μ.Χ. στον πόλεμο με του Πάρθους στις ανατολικές επαρχίες, η Πλωτίνη ακολούθησε τον Τραϊανό κι έκανε βάση της την Αντιόχεια της Συρίας (γνωστό φιλοσοφικό κέντρο). Δύο χρόνια αργότερα, το 115 μ.Χ. επλήγη η περιοχή της Αντιόχειας από έναν ισχυρό σεισμό. Το αυτοκρατορικό ζεύγος παρέμεινε στην περιοχή και βοήθησε πάρα πολύ τον τοπικό πληθυσμό στο να ξεπεράσει την δύσκολη αυτή κατάσταση.

Το 117 μ.Χ μετά από μία ήττα που υπέστη ο Τραϊανός στην Μεσοποταμία, λόγω και των κακουχιών που επεκράτησαν από την έλλειψη τροφών καθώς και την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας από μύγες και άλλα έντομα, ασθένησε σοβαρά και υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο με αποτέλεσμα να μείνει ημιπαράλυτος. Η Πλωτίνη τον έπεισε να επιστρέψει στην Ρώμη, όπου κατά την επιστροφή χειροτέρεψε η υγεία του, και πέθανε στις 8 Αυγούστου 117 μ.Χ., στην πόλη Σελινούντα της Κιλικίας, η οποία μετονομάστηκε σε Τραϊανούπολη.

Κατά συνέπεια η Πλωτίνη επέστρεψε στη Ρώμη με τη χρυσή σφραγίδα που περιείχε την τέφρα του, και τα αυτοκρατορικά υπολείμματα κατατέθηκαν στην Στήλη του Τραϊανού. Καθώς το αυτοκρατορικό ζεύγος δεν είχε απογόνους, η Πλωτίνη επηρέασε την απόφαση του Τραϊανού, λίγο πριν πεθάνει, να υιοθετήσει ως κληρονόμο τον ανιψιό του Αδριανό (τον μετέπειτα αυτοκράτορα), τον οποίο η ίδια εκτιμούσε πάρα πολύ. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι υπάρχει και η μη επιβεβαιωμένη άποψη κάποιων ιστορικών (κουτσομπολιό της εποχής όπως αναφέρει ο Jasper Burns), ότι η Πλωτίνη δηλητηρίασε τον Τραϊανό και επέβαλε τον Αδριανό με σκαιά μέσα.

Γεγονός είναι ότι η Πλωτίνη μετά τον θάνατο του συζύγου της υπήρξε οικονομικά ανεξάρτητη κι αυτό επιβεβαιώνεται από την ύπαρξη επιχείρησης στο όνομά της που αφορούσε πλινθοποιείο – κεραμοποιείο. Σε ανασκαφικά ευρήματα από υλικά της υπόψη επιχείρησης, διακρίνουν σήμερα οι αρχαιολόγοι την σφραγίδα της Πομπηίας Πλωτίνης.

Όσον αφορά τον Αδριανό, την ανάρρηση του στο θρόνο και τις σχέσεις του με την Πλωτίνη, θα πρέπει να αναφέρουμε, ότι υιοθετήθηκε από τον ίδιο τον Τραϊανό σε ηλικία 10 ετών, λόγω θανάτου του πατέρα του. Η Πλωτίνη τον ξεχώρισε από μικρό καθώς διέκρινε σ’ αυτόν πνευματικές αρετές, γεγονός που δημιούργησε στενές σχέσεις μεταξύ τους. Οι σχέσεις αυτές κράτησαν μέχρι το τέλος της ζωής της Πλωτίνης. Επιπροσθέτως η Πλωτίνη δημιούργησε και το συνοικέσιο ώστε να παντρευτεί ο Αδριανός τη Σαμπίνα την εγγονή της Μαρτσιάνας. Στις επιστολές που έχουν διασωθεί, ο Αδριανός την αποκαλεί ως λατρευτή και εντιμότατη μητέρα του και η Πλωτινή του απαντάει με το ολόδικέ μου και αγαπημένε μου γιε, γεγονός που καταδεικνύει ότι δεν υπήρχε μεταξύ τους ερωτική σχέση και διαλύει τα σύννεφα περί συνωμοσίας εναντίον του Τραϊανού.

Σε κάποια άλλη επιστολή της, η Πλώτινη ζητούσε από τον Αδριανό να νομοθετήσει, έτσι ώστε να μπορούν να επιλέγονται διευθυντές/σχολάρχες στη σχολή του Επικούρου στην Αθήνα, και άνθρωποι που δεν είχαν την ιδιότητα του Ρωμαίου πολίτη. Αίτημα που το αποδέχθηκε ο Αδριανός, ο οποίος συνέχισε να τιμάει την Πλωτίνη ως Αυγούστα, μέχρι το θάνατό της. Κάποια στιγμή ο Αδριανός σχολίασε, ότι παρόλο που ζητούσε πάρα πολλά από αυτόν δεν της αρνήθηκε ποτέ τίποτα. Γεγονός που καταδεικνύει, ότι την σεβόταν σε μεγάλο βαθμό και θεωρούσε λογικά τα αιτήματα της.

Όπως προαναφέραμε (σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές), ο Τραϊανός και η Πλωτίνη δεν απέκτησαν παιδιά, αν ανατρέξουμε όμως στα συναξάρια θα δούμε ότι στις 22 Μαρτίου τιμάται η μνήμη της Αγίας Δροσίδας, η οποία αναφέρεται ως κόρη του αυτοκράτορα Τραϊανού (οπότε και της Πλωτίνης καθώς ο Τραϊανός δεν είχε άλλη σύζυγο). Ενδεχομένως βέβαια η Δροσίδα να ήταν ένα από τα ορφανά παιδιά που περιέθαλπε το αυτοκρατορικό ζεύγος στο πλαίσιο της κοινωνικής του πολιτικής.

Ακόμη ένας άγιος σχετίζεται με το αυτοκρατορικό ζεύγος, και ειδικότερα με τον Τραϊανό, πρόκειται για τον επίσκοπο/πάπα Ρώμης Γρηγόριο τον Διάλογο (έζησε κατά τα μέσα του 6ου αι. και η μνήμη του τιμάται στις 12 Μαρ). Ο άγιος Γρηγόριος υπήρξε ξακουστός, και έτσι τον ξέρουν όλοι, ως άνδρα άγιο και σοφό, που ό­ταν λειτουργούσε ήταν πάντα μαζί του και ένας άγγελος συλλειτουργός του, λένε, ότι ενώ περπα­τούσε στο δρόμο σταμάτησε την πορεία του για να προσευχηθεί στον Κύριο να συγχωρήσει τις α­μαρτίες του βασιλέως Τραϊανού. Του ήρθε τότε ουράνια φωνή που του είπε: «Άκουσα την προ­σευχή σου και δίνω συγχώρηση στον Τραϊανό. Εσύ όμως να σταματήσεις να προσφέρεις προσευ­χές για τους ασεβείς». Ενδεχομένως η υστεροφημία του Τραϊανού για τις κοινωνικές του πρόνοιες, να ώθησε τον Άγιο Γρηγόριο να μνημονεύσει το όνομα του αυτοκράτορα για την σωτηρία της ψυχής του.

Το τέλος της Πλωτίνης ήρθε από φυσικά αίτια το 123 μ.Χ. σε ηλικία 60 ετών περίπου. Ο αυτοκράτορας Αδριανός, εκτός από την ανέγερση βασιλικής προς τιμήν της στο Νιμ ή Νέμαυσος (την γενέτειρά της), κανόνισε να λάβει τη θεία τιμητική διάκριση, γνωστή ως Πλωτίνη Ντίβα έχοντας δικούς της ιερείς. Επιπροσθέτως ο ναός που ήταν προς τιμήν του Τραϊανού στην Ρώμη αφιερώθηκε και στην θεότητα της Πλωτίνης.

Εξ όσων παραθέσαμε, σχετικά με τον βίο της αυτοκράτειρας Πομπηίας Πλωτίνης, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι επιβεβαιώθηκε η επιθυμία της και βγήκε από το παλάτι όπως εισήλθε, έχοντας δηλαδή κρατήσει τις αρχές της και καλλιεργήσει την υστεροφημία της, καθώς αποτέλεσε ένα υπόδειγμα συμπεριφοράς για τις μετέπειτα αυτοκράτειρες. Σύμφωνα με τους ιστορικούς υπήρξε η πιο παινεμένη γυναίκα στην ιστορία της Ρώμης.

Σε διασωθείσες επιστολές, η Πλωτίνη περιγράφεται ως η πιο ενάρετη γυναίκα που μπορούσε να συναντήσει κάποιος. Προσιτή στο λαό και με ιδιαίτερη σχέση στον χώρο των λογίων και των τεχνών. Υποστήριξε τους αναξιοπαθούντες και τους μη ευνοημένους κοινωνικά και οικονομικά. Παρόλο τον ισχυρό χαρακτήρα της ποτέ δεν προσπάθησε να υποσκιάσει τον Τραϊανό, παρά μόνο ήξερε να κρατά την θέση της με μετριοφροσύνη και αυτογνωσία. Υπήρξε στήριγμα της συνείδησης του συζύγου της, βοηθώντας τον να λαμβάνει σωστές αποφάσεις που αφορούσαν την εφαρμογή της δικαιοσύνης στους υπηκόους της αυτοκρατορίας.

Η κληρονομιά του αυτοκρατορικού ζεύγους στο Διδυμότειχο

Παραθέσαμε συνοπτικά το βίο της αυτοκράτειρας Πομπηίας Πλωτίνης, ερχόμενοι στο σήμερα θα πρέπει να τονίσουμε, ότι η κληρονομιά που άφησε η Πλωτίνη και ο Τραϊανός στο Διδυμότειχο είναι τεράστια και ανεκτίμητης αξίας. Αναφέρομαι βεβαίως στην αρχαία Πλωτινόπολη, για την οποία (όπως προαναφέραμε) οι πηγές μάς πληροφορούν ότι ιδρύθηκε από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Τραϊανό για να τιμήσει τη γυναίκα του Πλωτίνη. Επόμενο ήταν η Πλωτινόπολη ως μια πόλη αφιερωμένη από τον ¨πλανητάρχη¨ της εποχής στη σύζυγό του, να στολιστεί με υπέροχα ψηφιδωτά, έργα υδραυλικής αρχιτεκτονικής, μαρμάρινες ανάγλυφες στήλες και πλάκες, προτομές καθώς και πολλά άλλα ευρήματα τα οποία ανακαλύπτουν σήμερα οι αρχαιολόγοι.

Ιδιαιτέρως δε για τα ψηφιδωτά της Πλωτινόπολης η κα Παναγιώτα Ασημακοπούλου – Ατζακά (ομότιμη καθηγήτρια του ΑΠΘ και κορυφαία αρχαιολόγος στον τομέα των ψηφιδωτών, με πλούσιο συγγραφικό έργο) σε εκδήλωση του Ιστορικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Διδυμοτείχου ¨Καστροπολίτες – Γνώση και Δράση¨ με θέμα : «Ψηφιδωτά και Υδραυλική Αρχιτεκτονική στην Πλωτινοπολη» ανέφερε τα εξής : «Η νεότερη ανασκαφική έρευνα  έφερε στο φως εξαιρετικού ενδιαφέροντος ψηφιδωτά, τα οποία φιλοτεχνήθηκαν με ψηφίδες από γυαλί, δείγμα πολυτέλειας, τόσο γεωμετρικά όσο και εικονιστικά, με παραστάσεις θαλάσσιου θιάσου, οι οποίες ήταν ιδιαίτερα αγαπητές κατά την Ρωμαϊκή αυτοκρατορική περίοδο. Ειδικότερα κατά τον 2ο και 3ο μ.Χ. αι. οι παραστάσεις αυτές, γνωρίζουν την μεγαλύτερη διάδοση στην Ιταλία και την Βόρειο Αφρική. Στην Πλωτινόπολη τα σωζόμενα εικονιστικά ψηφιδωτά με ανάλογη θεματολογία εκπλήσσουν με τον αριθμό και την ποικιλία των συνθέσεων τους». Αναφορικά με τα ψηφιδωτά της Πλωτινόπολης που διαθέτουν γεωμετρικό διάκοσμο, η κυρία Ατζακά τόνισε ότι : «αυτά χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερα μεγάλη πολυχρωμία και πρωτοτυπία, φαντασία, έντονες χρωματικές αντιθέσεις, και τολμηρούς σχεδιασμούς.

Στην ίδια εκδήλωση ο αρχαιολόγος της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ροδόπης και υπεύθυνος αρχαιολόγος για την αρχαία Πλωτινόπολη κος Ματθαίος Κουτσουμανής αναφέρθηκε στην Υδραυλική αρχιτεκτονική της Πλωτινόπολης, παρουσιάζοντας σημαντικές ανακαλύψεις, που αφορούν συστήματα ύδρευσης, αποχέτευσης, υπόκαυστο λουτρού καθώς και στο σημαντικότατο δείγμα υδραυλικής, στο πηγάδι και τον θάλαμο, τα οποία βρίσκονται στον αύλειο χώρο πολυτελούς οικοδομικού συγκροτήματος. Ιδιαιτέρως δε για το πηγάδι θα πρέπει να τονίσουμε ότι έτσι όπως έχει διασωθεί αποτελεί μοναδικό δείγμα παγκοσμίως.

Σε παλαιότερη εκδήλωση των Καστροπολιτών με θέμα : «Πλωτινόπολη το Δίδυμον κλέος του Διδυμοτείχου», ο μαθηματικός από την Κομοτηνή κος Αθανάσιος Λιπορδέζης στάθηκε στο γεγονός ότι, συγκεκριμένα ψηφιδωτά της Πλωτινόπολης έχουν κατασκευαστεί με βάση γεωμετρικά θεωρήματα, γεγονός που έχει καταπλήξει τους επιστήμονες. Ο κος Λιπορδέζης, μελέτησε και μελετά τα υπόψη ψηφιδωτά μέσω των συγχρόνων κλάδων της μαθηματικής επιστήμης (των εθνομαθηματικών και των εικαστικών μαθηματικών). Συγκεκριμένα ανέφερε ότι : «Έχω επισκεφθεί δεκάδες αρχαιολογικούς χώρους στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Τα μοτίβα της Πλωτινόπολης με έχουν συγκλονίσει. Περιλαμβάνουν μηνίσκους του Ιπποκράτη, εμβαδά κυκλικών τομέων, ρόμβους, κανονικά εξάγωνα, μοτίβα που κατασκευάζονται με διαβήτη και κανόνα».

Εν κατακλείδι, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν η Πλωτίνη επισκέφθηκε ποτέ την περιοχή μας, βέβαια γεγονός είναι πως δεν υπάρχει άλλη πόλη στον κόσμο με αυτή την ονομασία και πως απ’ τη στιγμή που ήταν αφιερωμένη σ΄ αυτήν ίσως και να την επισκέφθηκε π.χ. στα εγκαίνιά της. Αυτό ενδεχομένως να μας το επιβεβαιώσουν μελλοντικές ανασκαφές στο χώρο. Επίσης γεγονός σημαντικό που πρέπει να αναφέρουμε είναι ότι από τον Τραϊανό και την Πλωτίνη άρχισε στο Διδυμότειχο να δημιουργείται μια αυτοκρατορική παράδοση, η οποία επισφραγίζεται με το δεδομένο, ότι οι δύο ιστορικά γνωστοί κτήτορες της πόλης μας είναι αυτοκράτορες : ο Τραϊανός και ο Ιουστινιανός (ο δεύτερος κατά τον 6ο αιώνα οχύρωσε και τους δύο λόφους, της Αγίας Πέτρας και του Κάστρου), και βεβαίως η παράδοση αυτή εκτείνεται σε βάθος μιάμισης χιλιετίας, και αφορά πολλά πρόσωπα αυτοκρατόρων, βασιλέων και βασιλισσών που έζησαν κατά την Ρωμαϊκή, την Βυζαντινή και την Οθωμανική περίοδο μέχρι και το 1713-14, όπου στο Διδυμότειχο διέμεινε ο Σουηδός βασιλιάς Κάρολος ο 12ος (περί του θέματος αυτού βλέπε kastropolites.com/the-imperial-didymoteicho «Το αυτοκρατορικό Διδυμότειχο».

Για το υπόψη κείμενο οφείλω πολλές ευχαριστίες στον καθηγητή των αγγλικών και καλό φίλο κο Γιάννη Δουλάκη, ο οποίος με βοήθησε να μελετήσω τις ξενόγλωσσες πηγές.       

Πηγές – Βιβλιογραφία

- en.wikipedia.org/wiki/Pompeia_Plotina.

- Jasper Burns, Great Women of Imperial Rome: Mothers and Wives of the Caesars.

- kastropolites.com/ethnomathimatika-plotinopole-didymoteichou, Με Εθνομαθηματικά Μελετούν τα Ψηφιδωτά της Πλωτινόπολης.

- kastropolites.com/plotinopole-archaeological-park, Πλωτινόπολη Ένα Θαυμάσιο Αρχαιολογικό Πάρκο.

- www.archaiologia.gr, Ματθαίου Κουτσουμανή, Πλωτινόπολη – Το Χρονικό της Έρευνας. 

- www.impantokratoros.gr, Περί των εν πίστει κεκοιμημένων.

- www.synaxarion.gr/Η Αγία Δροσίδα και η συν αυτή Πέντε Κανονικές.

- Αθανασίου Γουρίδη, Τα κρυμμένα πρόσωπα του Ιανού, Διδυμότειχο 2018.

- Αχιλλέως Σαμοθράκη, Λεξικόν Γεωγραφικόν και Ιστορικόν της Θράκης, Αθήναι 1963.

- Νικολάου Καραβία Γρίβα Ιθακήσιου, Λεξικόν των Ενδόξων Ανδρών, Εν Κωνσταντινουπόλει 1841.