ΠΡΟΣ
ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ
Αντισταθείτε στη ροζ δικτατορία του Φιλελευθερισμού
Ομιλία
του Ροντ
Ντρέχερ*, Ρώμη 4 Φεβρουαρίου 2020
[H φωνή, που έρχεται από
τους αντίποδές μας, υψώθηκε λες ειδικά για την Ελλάδα, γιατί εδώ είναι που συντελείται
το «μυστήριο της ανομίας»: η αλλοίωση της Ιστορίας μας και η επίθεση κατά της
ορθόδοξης πίστης. Μέχρι χθές οι «προοδευτικοί» είχαν πρόβλημα με τον Μέγα
Αλέξανδρο, τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό - θεμελιωτή της νεοελληνικής Παιδείας, ιδρυτή
περισσότερων από 200 σχολείων τον 18ο αιώνα, απείρως λιγότερα απ’
όσα έκλεισε το ελληνικό κράτος στην επαρχία -, το λόγο του Κολοκοτρώνη στην
Πνύκα, τους Τρεις Ιεράρχες, τα Θρησκευτικά - διάβαζε πατριδογνωσία -, τον «συνωστισμό» στο λιμάνι της Σμύρνης…
Σήμερα,
από κοινού, έτερόφωτοι Διαφωτιστές, δισέγγονα του Λένιν, νεοΔεξιοί, και –
εσχάτως προκύψαντες - Homos SOROSensus περιορίζουν
την ελληνική παρουσία στα 200 τελευταία χρόνια -«το 1821 αποτελεί καταστατικό
στοιχείο της ελληνικής ιστορίας». Και αυτή «ως ψηφίδα της παγκόσμιας ιστορίας».
Eίναι
οι ίδιοι που μας απειλούν με την πολυπολιτισμικότητα και αφού πούλησαν τη
Μακεδονία, είναι πρόθυμοι να εκχωρήσουν και το Αιγαίο. Μακάρι να βγώ ψεύστης,
αλλά φοβούμαι ότι θα μας καλέσουν να γιορτάσουμε το 1821 τιμώντας τον
δουλέμπορο Βολταίρο και τον Τρομοκράτη Ροβεσπιέρο. Μπερδέψαμε τις βραδινές
τουαλέτες με τις λερές και αιμάσσουσες φουστανέλες!... Ε.Δ.Ν.]
Πριν πέντε
χρόνια έλαβα μια κλήση από έναν Αμερικανό γιατρό. Φαινόταν πολύ ανήσυχος. Μου
είπε ότι η μητέρα του είχε μεταναστεύσει από την Τσεχοσλοβακία στην Αμερική.
Όταν ήταν νέα, πέρασε έξι χρόνια στη φυλακή ως μέλος ενός παράνομου καθολικού δικτύου αντίστασης
στον κομμουνισμό. Η γερόντισα, που ζει σήμερα με το γιο και τη νύφη της, του είπε:
"Αυτά που βλέπω σήμερα στη χώρα αυτή μου θυμίζουν την εποχή που επικρατούσε
ο κομμουνισμός στην πατρίδα μας."
Μιλούσε
για την αυξανόμενη μισαλλοδοξία, ακόμη και την υστερία, της αριστεράς ενάντια
σε ό,τι έρχεται σε αντίθεση με την ιδεολογία της. Ήξερα ότι η πολιτική ορθότητα
ήταν όντως πρόβλημα, αλλά η σύγκριση μου φαινόταν υπερβολική. Σκέφτηκα πως ήταν
πολύ απλά μια τρομαγμένη γριά.
Αλλά στα
χρόνια που ακολούθησαν συνάντησα περισσότερους μετανάστες από το σοβιετικό
μπλοκ - άνδρες και γυναίκες που κάποτε ζούσαν κάτω από τον κομμουνισμό, αλλά
που κατέφυγαν στη Δύση. Τους ρωτούσα κάθε φορά: «Πώς βλέπετε την τρέχουσα
κατάσταση; Εχει δίκαιο η Τσέχα γερόντισα; "
Ακουσα
το ίδιο ξανά και ξανά: "ΝΑΙ! Αυτό ακριβώς συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας.
Το νιώθουμε στο πετσί μας ". Το γεγονός ότι κανένας Αμερικανός δεν τους
πιστεύει τους βγάζει εκτός εαυτού. Αντιλαμβάνομαι, ωστόσο, τον σκεπτικισμό
τους. Και εγώ ήμουν επιφυλακτικός όταν ο γιατρός μου τηλεφώνησε για πρώτη φορά
Σήμερα, ωστόσο, αφού συνομίλησα με ορισμένους απ’ αυτούς και δαπάνησα πολύ
χρόνο πέρισυ, ταξιδεύοντας στις πρώην κομμουνιστικές χώρες της Ανατολικής
Ευρώπης, για να συνομιλήσω με πρώην αντιφρονούντες και πολιτικούς κρατούμενους,
πείστηκα ότι έχουν δίκιο. Πώς δεν περνάει απ’ το μυαλό μας αυτό που είπε ο Aλεξάντρ Σολτζενίτσιν:
"Συχνά αντιμετωπίζουμε αυτή τη
σκληρή προκατάληψη: στην πατρίδα μας δεν θα συνέβαιναν τα ίδια· τέτοια πράγματα
δεν γίνονται σε μας. Αλίμονο, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: κάθε κακό που
διαπράχθηκε τον 20ό αιώνα είναι δυνατό σήμερα και παντού».
Προ-ολοκληρωτικές ενδείξεις
Πολλές
από τις συνθήκες που θεωρούσε η [Χάνα] Aρεντ ως το θερμοκήπιο του
ολοκληρωτισμού είναι παρούσες σήμερα στις φθίνουσες φιλελεύθερες δημοκρατίες
μας. Να ένας σύντομος κατάλογος με αυτά τα προ-ολοκληρωτικά σημεία που μπορούμε
να παρατηρήσουμε σήμερα στην κοινωνία μας:
-
Γενικευμένη μοναξιά και κοινωνική εξατομίκευση.
- Απώλεια
εμπιστοσύνης σε θεσμούς και ιεραρχίες ·
- Επιθυμία
για παραβατικότητα.
- Αυξημένη
επιρροή των ιδεολογιών στις συλλογικές νοοτροπίες.
- Αυξημένη
χρήση της προπαγάνδας.
- Κυριαρχία
της εμπιστοσύνης - προς ένα άτομο ή μια ιδεολογία – έναντι της αντικειμενικής
γνώσης.
- Πολιτικοποίηση
όλων των κοινωνικών θεμάτων της κοινωνίας και πλευρών της ζωής μας.
Ωστόσο,
νομίζω ότι έχουμε δύο βασικά πράγματα που μας ξεχωρίζουν από την
προ-κομμουνιστική Ρωσία και την προ-ναζιστική Γερμανία.
Ο απαγχονισμός του Πατριάρχη Γρηγορίου
του Ε’ στην κεντρική πύλη του Πατριαρχείου, η οποία έκτοτε παραμένει κλειστή.
Πρώτον, η ιδεολογία που μας διακατέχει δεν είναι ο ρατσιστικός εθνικισμός ή
ο μαρξισμός-λενινισμός, αλλά μάλλον μια παγκοσμιοποιημένη ταυτοτική και
θυματική πολιτική, αυτή του αυτοανακηρυγμένου ρεύματος «κοινωνικής
δικαιοσύνης». Η επαναστατική τάξη δεν είναι το γερμανικό βόλκ ή το διεθνές προλεταριάτο, αλλά οι «περιθωριοποιημένοι» και οι
«καταπιεσμένοι», αγιοποιημένοι στο έπακρο με το καθεστώς του «θύματος». Όπως
και ο μπολσεβικισμός, η κοινωνική δικαιοσύνη είναι μια ουτοπική πολιτική
λατρεία. Μπορούμε να βρούμε μια ομοιότητα με ένα πολιτικό πρόγραμμα, ή μάλλον
με ένα σύστημα διαχειριστικής θεραπείας, αλλά ο καλύτερος τρόπος για να το
καταλάβουμε είναι να το θεωρήσουμε ως μια εγκόσμια θρησκεία, έναν κοσμικό
φανατισμό.
Δεύτερον, το σημερινό τεχνολογικό περιβάλλον είναι πολύ διαφορετικό από
αυτό εκατό χρόνια πριν, όταν
εμφανίστηκαν οι ολοκληρωτισμοί του 20ού αιώνα. Η σημαντικότερη διαφορά είναι
ότι σήμερα όλη η ανθρώπινη ζωή και η εμπειρία μεταφράζονται σε ψηφιακά δεδομένα
που μπορούν να αποθηκευτούν, να αναλυθούν και να αξιοποιηθούν από κράτη και
μεγάλες εταιρείες όπως το Google, το Amazon και άλλα. Η Λαϊκή Δημοκρατία της
Κίνας, παράδειγμα, έχει τώρα την ικανότητα και τη βούληση να παρακολουθεί και
να ελέγχει το δικό της λαό σε βαθμό που ο Μάο, ο Στάλιν και οι ολοκληρωτικοί τύραννοι
του 20ού αιώνα μπορούσαν μόνο να ονειρεύονται. Τα μέσα του κράτους και του
καπιταλισμού υβριδοποιούνται για να γεννήσουν μια κοινωνία επιτήρησης.
Η ροζ δικτατορία
Να γιατί
πολλοί από εμάς καθυστερήσαμε να
εκτιμήσουμε τον ολοκληρωτικό χαρακτήρα του σύγχρονου φιλελευθερισμού. Αυτό
οφείλεται στο γεγονός ότι ο αναδυόμενος ολοκληρωτισμός δεν θα είναι μια εκδοχή
του απειλητικού σεναρίου που φανταζόταν ο Τζορτζ Οργουελ στο 1984. Μάλλον θα μοιάζει με την εναλλακτική
δυστοπία του Αλντους Χάξλεϋ στο Ενας καλύτερος κόσμος. Ο Oργουελ
φαντάστηκε έναν κόσμο παρόμοιο με τη Ρωσία του Στάλιν, όπου το κράτος ελέγχει
την κοινωνία με το φόβο, τον πόνο και την τρομοκρατία. Ο Χάξλεϋ, αντίθετα, φαντάστηκε έναν κόσμο όπου το κράτος ελέγχει τις
μάζες παρέχοντας απολαύσεις και ανέσεις στο λαό.
Οι
Δυτικοί θα παραιτηθούν από την πολιτική εξουσία υπέρ ενός κράτους που θα τους υπόσχεται
να εξασφαλίσει τις επιθυμίες τους και τις θεραπευτικές τους ανάγκες· κυρίως μεγιστοποιώντας τη σεξουαλική ελευθερία.
Μπορεί να το κάνει αυτό μέσω μιας
εναλλακτικής εκδοχής του κινεζικού συστήματος κοινωνικής αξιοπιστίας, όπου η
ελευθερία των πολιτών οριοθετείται από έναν αλγόριθμο που ανταμείβει και
τιμωρεί τους ανθρώπους με βάση τις πεποιθήσεις τους, τις συναναστροφές τους
κλπ.
Όπως και
στο Ενας καλύτερος κόσμος, οι σημαντικότερες αξίες θα είναι η ασφάλεια
και η ευημερία. Εάν οι θρησκευτικές και πολιτικές ελευθερίες απειλούν τη μια ή
την άλλη, θα εξαλειφθούν. Αυτό συμβαίνει ήδη σε πολλά πανεπιστήμια όπου,
όπως και στα σοβιετικά, οι αντίθετοι στην κυρίαρχη ιδεολογία θεωρούνται λοξίες
και τρελοί.
Αυτό
είναι που ο αμερικανός δοκιμιογράφος James Poulos αποκαλεί το "ροζ αστυνομικό κράτος". Αυτή η ροζ
δικτατορία - η οποία περιλαμβάνει την κυβέρνηση, τους ακαδημαϊκούς και
πολιτιστικούς θεσμούς όσο και μεγάλες επιχειρήσεις - είναι η μορφή που παίρνει
αυτός ο νέος ολοκληρωτισμός.
Γεώργιος Καραϊσκάκης: το στρατηγικό του μυαλό έσωσε την
Επανάσταση.
Πώς να
τον αντισταθούμε; Το ευχάριστο είναι ότι υπάρχουν άνθρωποι που διατηρούν ζωντανή
τη μνήμη του κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού. Είδαν αυτά τα πράγματα πριν από μας.
Μας προειδοποιούν και μας εφιστούν την προσοχή για την παγίδα στην οποία μας
οδηγούν. Πρέπει να τους ακούσουμε.
Σήμερα
θα ακούσετε ομιλίες και συζητήσεις για αντίσταση με πολιτικούς όρους. Αυτό είναι
σημαντικό. Αλλά ας αρχίσουμε μιλώντας για την πολιτιστική αντίσταση, χωρίς την
οποία η πολιτική αντίσταση δεν μπορεί να επιτύχει.
Υπεράσπιση του πολιτισμού μας
Πρέπει
πρώτα να συγκεντρώσουμε και να υπερασπιστούμε την κοινή μας μνήμη και την
ιστορία μας.
Όταν οι Ναζί εισέβαλαν στην Πολωνία, τα τελικά
τους σχέδια δεν ήταν απλά να κυβερνήσουν την Πολωνία, αλλά να καταστρέψουν το πολωνικό έθνος. Οι Γερμανοί προσπάθησαν να το
κάνουν με τον ίδιο τρόπο όπως όλοι οι ολοκληρωτισμοί: ελέγχοντας τη μνήμη του πολωνικού λαού. Επρεπε να κάνουν τους Πολωνούς
να ξεχάσουν την ιστορία τους και τη θρησκεία τους.
Ένας
νεαρός Πολωνός ηθοποιός, ο Kάρολ Βοϊτύλα [ ο μετέπειτα Πάπας], συμμετείχε στην
πατριωτική αντίσταση. Αλλά δεν πήρε όπλο! Με τους φίλους του θεάτρου, έγραφε
και ανέβαζε έργα με θρησκευτικά και ιστορικά θέματα. Αυτές οι θεατρικές
παραστάσεις δίνονταν κρυφά. Αν η
Γκεστάπο τους είχε ανακαλύψει, όλοι οι ηθοποιοί και το κοινό θα είχαν εκτελεστεί.
Ο Βοϊτύλα και οι άνθρωποί του διακινδύνευσαν κυριολεκτικά τη ζωή τους για να κρατήσουν
ζωντανή την πολιτιστική κληρονομιά του έθνους τους.
Αυτό πρέπει
να κάνουμε και μεις σήμερα. Οι
παγκοσμιοποιητές θέλουν τα έθνη να ντρέπονται για την κληρονομιά τους, όπως
έκαναν και οι κομμουνιστές για τις μάζες που ήθελαν να ελέγξουν. Αυτό πρέπει
να το αρνηθούμε! Δεν πρέπει να πιστεύουμε σε αυτόν τον επαιρόμενο και φιλόδοξο
μύθο που θέλει να πιστεύουμε ότι ζούμε σε μια χρυσή εποχή, μια αξεπέραστη εποχή
που καθιστά το παρελθόν μας παρωχημένο. Αντίθετα, πρέπει να δούμε με
ευγνωμοσύνη το περιβάλλον μας και να καλλιεργήσουμε την αληθινή αναγνώριση όλων
των όμορφων και καλών πραγμάτων που μας μεταβίβασαν οι πρόγονοί μας και να τα
υπερασπιστούμε σαν δικά μας.
Πρέπει
να προσθέσω ότι η ιδεολογία της καταναλωτικής κοινωνίας προσπαθεί επίσης να μας
αποσυνδέσει από το παρελθόν μας. Αν δεν είμαστε παρά άτομα που ορίζονται από
τις επιθυμίες μας, είναι πολύ εύκολο να μας πουλήσουν πράγματα. Εμείς, άνθρωποι
της Αντίστασης, πρέπει να δηλώσουμε ότι ορισμένα πράγματα δεν πωλούνται! Όπως έλεγε
ο Ιωάννης Παύλος ΙΙ, ο άνθρωπος δεν φτιάχτηκε για την αγορά, αλλά η αγορά για
τον άνθρωπο.
Ενίσχυση της αλληλεγκύης
Δεύτερον,
πρέπει να εδραιώσουμε και να καλλιεργήσουμε πραγματική αλληλεγγύη. Δεν αναφέρομαι μόνο στο διάσημο πολωνικό
συνδικάτο Solidarnosc. Μιλώ για κάτι πιο οικείο: αυτούς τους δεσμούς που συνάπτονται
μεταξύ μικρών ομάδων ανθρώπων.
Σε κάθε
μετακομμουνιστική χώρα που επισκέφτηκα, άκουσα τα ίδια από τους πρώην
αντιφρονούντες: οι δεσμοί αλληλεγγύης που σφυρηλατήθηκαν με άλλους τους έδωσαν
το θάρρος να πολεμήσουν. Πέρυσι, βρέθηκα σε ένα μυστικό υπόγειο δωμάτιο στη
Μπρατισλάβα, όπου εκτυπωνόταν για μια δεκαετία ένα καθολικό samizdat. Οδηγός
μου ήταν ο Γιαν Σίμουλτσικ, ένας ιστορικός που στη δεκαετία του 1980 συμμετείχε
στην παράνομη οργάνωση διάθεσης του samizdat. Μου είπε ότι, όπως και όλα τα
υπόλοιπα μέλη του κινήματος, φοβόταν - αλλά η βαθειά συντροφικότητα που τον
συνέδεε με τους φίλους του του έδινε το θάρρος να συνεχίσει.
Ο δρ Βάτσλαβ
Μπέντα, ένας ήρωας της αντίστασης της Τσεχίας, εργάστηκε για να συνενώσει τους
Τσέχους και να τους υπενθυμίσει ότι ήταν λαός. Το κράτος αποθάρρυνε τις μάζες
κάνοντας τους πολίτες να αισθάνονται μοναχικοί και απομονωμένοι. Σύμφωνα με τον
δρ Μπέντα, η απλή πράξη της συγκρότησης μιας κοινωνικής αλληλεγγύης ήταν
αντεπαναστατική. Στην εποχή μας, το
κράτος δεν μας αναγκάζει να επιλέγουμε τη μοναξιά και την απομόνωση μέσω των
ηλεκτρονικών συσκευών· το κάνουμε μόνοι μας. Αλλά μπορούμε να ανταπαντήσουμε
ανασυστήνοντας τις κοινότητές μας με έναν πολύ πρακτικό τρόπο.
Ο ουμανισμός δεν αρκεί
Τρίτον,
πρέπει να επιστρέψουμε στη θρησκεία μας. Δεν λέω απλά ότι πρέπει να πηγαίνουμε
στην εκκλησία πιο συχνά. Πρέπει, μάλλον, να κάνουμε κάτι πολύ περισσότερο από
αυτό. Στο Στοίχημα του αγίου Βενέδικτου,
διηγήθηκα πώς ο Άγιος Βενέδικτος της Νουρσίας**, αυτός ο νεαρός χριστιανός που
ζούσε στην Ιταλία τον 6ο αιώνα, απάντησε στην κατάρρευση της ρωμαϊκής
αυτοκρατορικής τάξης δημιουργώντας μια παράλληλη κοινωνία αφιερωμένη στην πειθαρχημένη
προσευχή και στην υπηρεσία του Θεού.
Κατά τους επόμενους αιώνες, οι Βενεδικτίνοι μοναχοί έπαιξαν απολύτως σημαντικό
ρόλο στην ανασυγκρότηση του πολιτισμού, ενώ οι βάρβαροι κατέκλυζαν την Ευρώπη.
Αλλά όλα άρχισαν όταν ο Άγιος Βενέδικτος ανέπτυξε έναν πραγματικά χριστιανικό
τρόπο ζωής, ο οποίος ήταν σε θέση να αντισταθεί στις εξαιρετικές εντάσεις του
πρώιμου Μεσαίωνα.
Την
περασμένη Κυριακή πήγα προσκυνητής στο σπήλαιο του Σουμπιάκο, όπου ο Βενέδικτος
ζούσε μόνος του, ως ερημίτης. Για τρία χρόνια αφιερώθηκε στην προσευχή, στη
νηστεία, για να του αποκαλυφθεί το θέλημα του Θεού. Από αυτή τη μικρή σπηλιά
στην πλευρά ενός μοναχικού βουνού, φύτρωσε ένας σπόρος της πίστης ο οποίος,
κατά τους επόμενους αιώνες, έμελλε να ανοικοδομήσει όλο τον δυτικό πολιτισμό.
Εάν αισθάνεσθε αδύναμοι και απελπισμένοι, πηγαίνετε στο Σουμπιάκο και δείτε τι
μπορεί να κάνει ο Θεός μ’έναν άνθρωπο που βάζει την Αγάπη του πάνω απ’ όλα.
Ζούμε σήμερα σε μεταχριστιανικό πολιτισμό. Επίσης, όσο έχουμε ακόμα χρόνο, οι Χριστιανοί πρέπει να δεσμευτούν για τη
δημιουργία νέων τρόπων βίωσης αυτών των παλαιών ευαγγελικών αληθειών. Όλοι οι
αντι-κομμουνιστές αντιφρονούντες που είχα πάρει συνέντευξη ήταν χριστιανοί με
στέρεη πίστη. Ο Πάβελ Σκιμπίνσκι, βιογράφος του Ιωάννη Παύλου Β, μου είπε ότι η
ανθρώπινη φύση είναι "σαν ένα χαρταετό". Όσο συνδέεται με το έδαφος
με σχοινί, μπορεί να πετάξει πολύ ψηλά. Αλλά άν κοπεί το νήμα, ο χαρταετός
πέφτει στο έδαφος.
Είμαστε
ο χαρταετός. Το νήμα είναι ο σύνδεσμός μας με το Θεό. Χωρίς τον Θεό της Βίβλου, δεν θα είμαστε σε θέση να αντισταθούμε στον
μελλοντικό ολοκληρωτισμό ούτε στον πειρασμό να υποχωρήσουμε σε κακές μορφές
αντίστασης.
Ο ποιητής Ωντεν
Να και
μια άγνωστη ιστορία για την αποσαφήνιση του λόγου μου. Το 1939, ο αγγλικός
ποιητής Ωντεν ζούσε στο Μανχάταν. Πήγε να δει μια ταινία σε μια περιοχή της
πόλης όπου ζούσαν πολλοί Γερμανοί μετανάστες. Οταν τα «επίκαιρα» έδειχναν τη
ναζιστική εισβολή στην Πολωνίας, οι γερμανόφωνοι θεατές σηκώθηκαν όρθιοι και
άρχισαν να φωνάζουν: "Σκοτώστε τους! Σκοτώστε τους! "
Ο Ωντεν συγκλονίστηκε
βαθειά από την ανησυχητική βιαιότητα αυτού του κακού, που αδιάντρωπα έδειχναν
οι οπαδοί του ναζισμού. Και κατάλαβε ότι ένας απλός ουμανισμός δεν θα ήταν
αρκετός για να τον νικήσει. Μετά από αυτή τη σκοτεινή αποκάλυψη, ο Ωντεν
επέστρεψε στην εκκλησία.
Η μεγάλη αξία του πόνου
Τέλος,
πρέπει να κάνουμε το πιο αντεπαναστατικό: να δεχθούμε την αξία του πόνου. Αυτό
αγγίζει την καρδιά της επιρροής αυτής της ροζ δικτατορίας και του θεραπευτικού ολοκληρωτισμού
της.
Αν δεν
είστε έτοιμοι να υποστείτε την απώλεια της κοινωνικής σας θέσης· άν δεν είστε
έτοιμοι να χάσετε τη δουλειά σας· αν δεν είστε έτοιμοι να θυσιάσετε την
ελευθερία σας - ακόμα και τη ζωή σας – στην υπηρεσία της αλήθειας, τότε έχετε
ήδη ηττηθεί από το κακό. Αυτό είναι το μάθημα που μας διδάσκει η αντι-κομμουνιστική
αντίσταση. Η ελπίδα που ενθάρρυνε αυτούς τους χριστιανούς ήταν ότι ο πόνος έχει
ένα ύψιστο νόημα, αν συνδέεται με το λυτρωτικό πάθος του Ιησού Χριστού.
Η
βούληση να υποφέρουμε για την αλήθεια αποτελεί την καρδιά του τελευταίου
μηνύματος που έστειλε ο Αλεξάνδρ Σολζενίτσιν στο ρωσικό λαό την παραμονή της
εξορίας τους το 1974, σε ένα δοκίμιο με τίτλο "Μην ζείτε με ψέματα! ».
Λίγα χρόνια αργότερα, ο Τσέχος αντιφρονών Βάτσλαβ Χάβελ προέτρεψε τους
αναγνώστες του να "ζουν στην αλήθεια".
Ο Χάβελ
διηγείται την εξής ιστορία. Ένας οπωροπώλης κρέμασε μια πινακίδα στη βιτρίνα
του. Γράφει: «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε». Το σύνθημα δεν εκφράζει τον
οπωροπώλη. Απλώς δεν θέλει μπλεξίματα με τις αρχές.
Αλλά μια
μέρα, αποσύρει την πινακίδα επειδή θέλει να ζήσει στην αλήθεια. Και εξαιτίας αυτού θα υποφέρει, προειδοποιεί ο
Χάβελ. Κινδυνεύει να χάσει το μαγαζί του. Να μην μπορεί να ταξιδεύει. Τα παιδιά του
ίσως να μην μπουν στο πανεπιστήμιο. Οι δοκιμασίες και οι ποινές είναι
πραγματικές. Αλλά η πράξη του έχει ύψιστη αξία. Ο ταπεινός οπωροπώλης έχει
δείξει ότι μπορούμε να αρνιόμαστε να υποκύπτουμε στα επίσημα ψέματα. Ότι μπορούμε
να ζούμε στην αλήθεια.
Η ζωή
του Βάτσλαβ Χάβελ, του πρώτου προέδρου της ελεύθερης Τσεχοσλοβακίας και των
άλλων αντικομμουνιστών αντιφρονούντων, δείχνει ότι εκείνοι που είναι έτοιμοι να
υποφέρουν για την αλήθεια μπορούν, τελικά, να θριαμβεύσουν. Πολύ λίγοι
αντιφρονούντες περίμεναν ότι ο κομμουνισμός θα τελειώσει στη διάρκεια της ζωής
τους. Αντιστάθηκαν στον κομμουνισμό, επειδή το θεωρούσαν καθήκον τους. Τι
γίνεται με εμάς; Τι θα κάνουμε, στην εποχή μας και στη θέση μας;
Η ροζ δικτατορία είναι πιο αξιαγάπητη από τους
ολοκληρωτικούς προκατόχους της. Αλλά η παγκοσμιοποιημένη και τεχνοκρατική της
ιδεολογία δεν αποτελεί μικρότερη απειλή για τις θρησκείες, τις οικογένειες, τις
παραδόσεις και τους λαούς. Ναι, πρέπει να την πολεμήσουμε πολιτικά
όσο μπορούμε, αλλά πρέπει επίσης να την πολεμήσουμε και μέσα μας.
Το παράδειγμα του π. Tόμισλαβ
Θα ήθελα
να ολοκληρώσω τη συζήτηση μαζί σας με έναν από εκείνους τους μεγάλους
"κρυμμένους ήρωες" που αξίζουν να ανακαλυφθούν εκ νέου. Το 1943, ένας
Κροάτης ιησουίτης, ο π. Tόμισλαβ Πόγκλαζεν, οργάνωσε την αντι-ναζιστική
καθολική αντίσταση στη χώρα καταγωγής του. Όταν έμαθε ότι η Γκεστάπο θα τον
συλλάβει, αυτός ο ιερέας έφυγε στη χώρα της μητέρας του, την Τσεχοσλοβακία.
Πήρε το πατρικό όνομα της μητέρας του, Κολάκοβιτς, και άρχισε να οργανώνει την αντι-κομμουνιστική
καθολική αντίσταση.
Γιατί
άρχισε να αντιστέκεται κατά των Κομμουνιστών όταν μόλις είχε ξεφύγει από τους Ναζί; Ο π. Kολάκοβιτς ήξερε ότι οι
Γερμανοί θα χάσουν τον πόλεμο. Αλλά όπως είπε στους νεαρούς Σλοβάκους
καθολικούς που συγκεντρώθηκαν γύρω του, οι Κομμουνιστές τελικά θα καταλάμβαναν
την εξουσία στη χώρα τους. Και αυτό, προφήτευσε, θα σήμαινε φρικτό διωγμό για
την Εκκλησία.
Ο π. Koλάκοβιτς
δεν καθόταν, περιμένοντας την εξέλιξη των πραγμάτων. Οργάνωσε παράνομους
πυρήνες σε ολόκληρη τη χώρα - ομάδες νεαρών καθολικών που συγκεντρώνονταν για
προσευχή, μελέτη της Βίβλου και διαλέξεις. Έμαθαν επίσης τα βασικά στοιχεία της
αντίστασης - για παράδειγμα, πώς να επιβιώνουν σε μια ανάκριση. Δημιούργησαν δίκτυα
αντίστασης σε όλη τη Σλοβακία. Όταν καθιερώθηκε η κομμουνιστική δικτατορία το
1948, το δίκτυο του π. Koλάκοβιτς ήταν έτοιμο. Έγινε η σπονδυλική στήλη της παράνομης
Εκκλησίας, η οποία αποτέλεσε την κύρια πηγή της αντι-κομμουνιστικής αντίστασης στη
Σλοβακία.
Σήμερα
περιμένουμε έναν νέο π. Tόμισλαβ Κολάκοβιτς - έναν οραματιστή που μπορεί να
διαβάσει τα σημεία της εποχής και που μπορεί να οικοδομήσει τρόπους ζωής και
δίκτυα ικανά να αντισταθούν στο κακό που έρχεται.
Φίλοι μου, σας προτείνω έναν τρόπο προσδιορισμού της
ελπίδας: είναι ο γάμος της MΝΗΜΗΣ με τον
ΠΟΘΟ. Αν μπορούμε να θυμόμαστε αυτό που
είχαμε άλλοτε, και τι θέλουμε να έχουμε και πάλι, μπορούμε να ελπίζουμε. Δεν
υπάρχει καλύτερος από τη Ρώμη χώρος προβληματισμού για την πολιτιστική
κληρονομιά του κοινού μας πολιτισμού.
Από
τη σπηλιά του Αγίου Βενέδικτου στο Σουμπιάκο, μέχρι το κρυμμένο θέατρο του
Βοϊτύλα κατά την κατοχή, μέσω της υπόγειας αίθουσας samizdat στη Μπρατισλάβα -
όλα αυτά είναι μέρος της μνήμης μας. Είθε αυτές οι μνήμες να διαμορφώσουν τις
επιθυμίες μας - για τον Θεό, για την αλήθεια, για την ελευθερία και για την
ειρήνη στα σπιτικά μας - και είθε να προκαλέσουν μια χαρούμενη αντίσταση.
*Ο
Ροντ Ντρέχερ (γεν. 1967) είναι Αμερικανός δημοσιογράφος, συγγραφέας και
αρθρογράφος του περιοδικού American Conservative. Είναι απόφοιτος
του Πανεπιστημίου της Λουιζιάνας. Διετέλεσε αρθρογράφος της New
York
Post και της Dallas Morning News. Aνατράφηκε ως Μεθοδιστής, πέρασε από τον
Καθολικισμό και κατέληξε στην Ορθοδοξία. Το 2017 μεταφράστηκε στην Ευρώπη το
βιβλίο του «Το στοίχημα του αγίου
Βενέδικτου: χριστιανός σε έναν αποχριστιανισμένο κόσμο». To
κείμενο αποτελεί την ομιλία του στη διάσκεψη National
Conservatism
στη Ρώμη (4 Φεβρ. 2020).
**
Ο άγιος Βενέδικτος (+14 Μαρτίου) ήταν γόνος αριστοκρατικής και ευλαβούς
οικογένειας. Ελαβε ανώτερη μόρφωση πριν αποσυρθεί από τα εγκόσμια για να
μονάσει (6ος αιώνας). Στο μοναστήρι που ίδρυσε στο Μόντε Κασίνο
εισήγαγε τις αρχές του ανατολικού κοινοβιακού μοναχισμού (των αγίων Παχωμίου,
Βασιλείου και Κασσιανού). Οι μονές με τον Κανόνα
του αγίου Βενέδικτου επεκτάθηκαν, χάρις στις προσπάθειες του Πάπα αγίου
Γρηγορίου του Διαλόγου, στην Ευρώπη και την βοήθησαν να βγεί από το σκοτάδι που μετέδιδαν τα βάρβαρα γερμανικά φύλα με την
κατάλυση της δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αμφισβητείται αν ο άγιος
δημιούργησε μοναστικό τάγμα, με τη σύγχρονη δυτική έννοια.
Η άθεη Δύση οδηγείται σε
εξαφάνιση
Σχολιασμός των απόψεων του Rod Dreher από τον Jean-Francois Mayer
Ο Ροντ Ντρέχερ
περιγράφει τον εαυτό του ως έναν πεπεισμένο χριστιανό και αφοσιωμένο
συντηρητικό, αλλά κατέληξε να αναρωτιέται τι πραγματικά έπρεπε να διατηρηθεί,
πιστεύοντας ότι η ουσία ενός συντηρητικού αγώνα δεν μπορεί να περιοριστεί στην
υπεράσπιση της ελεύθερης αγοράς. Κατά τον Ντρέχερ, εάν οι συντηρητικοί Δυτικοί
Χριστιανοί δεν καταλάβουν ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος γι’ αυτούς δεν είναι το
ριζοσπαστικό Ισλάμ ή η αριστερή πολιτική, αλλά η φιλελεύθερη εκκοσμίκευση, δεν
θα ξεφύγουν από μια ακαταμάχητη σπείρα αφομοίωσης.
Με βάση την αμερικανική εμπειρία, ο Ντρέχερ διαπιστώνει
κυρίως μια πολιτιστική παρακμή και ένα πραγματικό ιστορικό κατακλυσμό. Σε
ολόκληρο το δεύτερο κεφάλαιο σκιαγραφεί μια ανάλυση των ριζών της κρίσης, σε
βάθος επτά αιώνων και σε πέντε στάδια, αρχίζοντας σχηματικά από τη φιλοσοφική
εμφάνιση του νομιναλισμού τον 14ο αιώνα, την Αναγέννηση μετά και τη
Μεταρρύθμιση, το κρίσιμο σημείο καμπής του Διαφωτισμού, τη βιομηχανική
επανάσταση και την άνοδο του καπιταλισμού και, τέλος, τη σεξουαλική επανάσταση,
που φανερώνει το πέρασμα από τον ευλαβή άνθρωπο που προσβλέπει στη σωτηρία στον
ψυχολογικό άνθρωπο που προσβλέπει στην ικανοποίηση (σύμφωνα με ένα μοντέλο του
Φιλίπ Ριφ).
Η ανησυχία του Ντρέχερ για τις διάφορες πτυχές της
σεξουαλικής επανάστασης, και κυρίως για την ομοφυλοφιλία την οποία ανήγαγε
σε πραγματικό σημείο των καιρών,
προκάλεσε χλιαρές αντιδράσεις από ορισμένους σχολιαστές, όπως, παράδειγμα, ο
Ρόουαν Ουίλιαμς, πρώην Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπορυ (2002 -2012), ο οποίος
αφιέρωσε ολόκληρο άρθρο στο βιβλίο του Ντρέχερ. Αλλά δεν είναι μόνο ο Ντρέχερ
που εκφράζει τέτοιες ανησυχίες: θα μπορούσαμε να βρούμε ορισμένα αποσπάσματα
από τον Πάπα Βενέδικτο τον 16ο, τα οποία κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση,
παράδειγμα όταν δηλώνει ότι «στον αγώνα για την οικογένεια, διακυβεύεται ο
ίδιος ο άνθρωπος». Ο σύγχρονος άνθρωπος βλέπει τις ατομικές του επιθυμίες ως
κεντρικό μέρος της εξουσίας και του αυτοπροσδιορισμού του. Είναι ένας κόσμος
στον οποίο δεν οδηγούμαστε ούτε από πίστη ούτε από λογική (ούτε από ένα μίγμα
των δύο), αλλά, γράφει ο Aλασνταίρ Mακιντάιρ, από τον συναισθηματισμό,
"δηλαδή την ιδέα ότι οι ηθικές επιλογές δεν είναι κάτι άλλο παρά η έκφραση
του τι αισθάνεται ως σωστό το άτομο όταν έχει να επιλέξει".
Συντριπτική
ήττα
"Μέσα από μια μακρά διαδρομή, από τον
Μεσαίωνα μέχρι σήμερα, η ανθρωπότητα πέρασε από έναν κόσμο που υπέφερε, αλλά
στον οποίο κάθε τι είχε νόημα και συνδεόταν με άλλα, σε μια άνεση αδιανόητη ως
τότε, αλλά κατακερματισμένη και χωρίς νόημα. Η Δύση έχασε το χρυσό νήμα με το οποίο ο Θεός, η Δημιουργία και οι
άνθρωποι συνδέονταν μεταξύ τους. Δεν μπορεί να ελπίζει – εκτός και αν το
ξαναβρεί - ότι θα σταματήσει τη διάλυση της, και αυτή θα την οδηγήσει σύντομα
στην εξαφάνιση, αναμφίβολα."
Πέρα από την ίδια την κριτική, που
συναρθρώνεται με αυτή άλλων συγγραφέων, την ουσία του βιβλίου συνιστά η αίσθηση
του επείγοντος και οι ριζοσπαστικές επιλογές που προτείνει. Ο πολιτιστικός πόλεμος τελείωσε: οι
ψηφοφόροι αξιών, όπως καλούν στις ΗΠΑ αυτούς που τάσσονται υπέρ των ηθικών
αξιών στις επιλογές τους, «έχουν χάσει και βρίσκονται στο περιθώριο της
πολιτικής ζωής». Ακόμη και αν αυτοί οι κύκλοι συνέβαλαν εν μέρει στη νίκη
του Ντόναλντ Τραμπ, «είναι τελείως μάταιο να φανταζόμαστε ότι κάποιος τόσο
απίστευτα χυδαίος και επιθετικός, με ηθική οτιδήποτε άλλο εκτός από άμεμπτη,
μπορεί να ενσαρκώνει την αποκατάσταση των χριστιανικών αξιών και της κοινωνικής
ενότητας. Δεν είναι η λύση στην πολιτισμική παρακμή: είναι σύμπτωμά της. Εάν η
σημερινή κυβέρνηση μπορεί να επιβραδύνει ορισμένες τάσεις ή να λάβει αποφάσεις
με θετικές επιπτώσεις (παράδειγμα, το διορισμό συντηρητικών δικαστών στο
Ανώτατο Δικαστήριο), δεν θα μπορέσει να σταματήσει τη γενική κίνηση.
Ο Ντρέχερ ζητεί μια πολιτική προσέγγιση
που θεωρεί την πολιτική με την πλήρη έννοια και δεν την περιορίζει στα εκλογικά
παιχνίδια. Δεν αρκεί να ψηφίζουμε και να ασχολούμαστε με την πολιτική: το χάος
της δυτικής κοινωνίας προέρχεται από ένα χάος της δυτικής ψυχής, και αυτό
απαιτεί "να εργαστούμε πρώτα για την αποκατάσταση της εσωτερικής
τάξης", χωρίς να έχουμε τα μάτια προσηλωμένα στα άμεσα αποτελέσματα,
ξεκινώντας "με την αναγνώριση ότι η
δυτική κοινωνία είναι μεταχριστιανική και ότι, αν δεν υπάρξει ένα θαύμα, είναι
απίθανο αυτό το δεδομένο να ανατραπεί σύντομα".
Αντιμέτωπες με αυτή την κατάσταση, ο
Ντρέχερ διαπιστώνει ότι οι εκκλησίες φαίνονται άοπλες: θα μπορούσαν να είναι
ένα ανάχωμα, αλλά αντί να διαμορφώνουν ψυχές, πολύ συχνά φαίνονται να
ικανοποιούν τις απαιτήσεις του εγώ του καθενός. Ο Ντρέχερ καυτηριάζει αυτό που
ονομάζει «χλιαρή ψευδο-θρησκεία»,
παίρνοντας από δύο αμερικανούς κοινωνιολόγους τον ορισμό του «ηθικο-θεραπευτικού
θεϊσμού», ο οποίος παρουσιάζεται τόσο σε προοδευτικές όσο και σε
συντηρητικές μορφές και ο οποίος ουσιαστικά λέει ότι πρέπει να είμαστε ωραίοι,
να ζούμε ευτυχισμένοι και ότι οι καλοί θα πάνε στον παράδεισο μετά το θάνατο.
Η
νεωτερικότητα υπόσχεται νέες ελευθερίες εγκλωβίζοντας τους ανθρώπους στον εαυτό
τους και στα πάθη τους, διαλύοντας παράλληλα την κοινωνία. Η αφίσα ρωτάει ποιος
θα είναι ο επόμενος στόχος του αγώνα μας κατά της ανισότητας, μετά το μαζικό
ναι (65%) στο γάμο των ομοφυλόφιλων; (Ιρλανδία, 2015).
Εσωτερική
εργασία
Για να απαντήσει στην κρίση, η σκέψη του
Ντρέχερ χρησιμοποιεί κείμενα ενός σκωτσέζου φιλόσοφου, γεννηθέντος το 1929, του
Aλασνταίρ Μακιντάιρ, ιδιαίτερα το έργο του Μετά
την αρετή. Ειδικός στην ηθική και πολιτική φιλοσοφία, κριτικός του
φιλελευθερισμού, ο Mακιντάιρ, μετά από χρόνια απιστίας, μεταστράφηκε στον
καθολικισμό το 1983, εν μέρει ως αποτέλεσμα της ανάγνωσης του Αριστοτέλη και
του Θωμά Ακινάτη. Ο Ντρέχερ λέει ότι οφείλει στον Mακιντάιρ την υπόδειξη μιας «στρατηγικής υποχώρησης» ως αναγκαιότητας για τους ανθρώπους του καλού
στη σύγχρονη κοινωνία. Και είναι το έργο του Mακιντάιρ που επέστησε επίσης την
προσοχή του στο παράδειγμα του Αγίου Βενέδικτου και στη δημιουργία κοινοτήτων,
οι οποίες έδωσαν, στον 6ο αιώνα, μια απάντηση στην κατάρρευση του ρωμαϊκού
πολιτισμού στη Δύση (αν και αυτός δεν ήταν ο πρωταρχικός στόχος αυτού του
μοναστικού εγχειρήματος). Ο Ντρέχερ υποστηρίζει ότι ο χριστιανικός τρόπος ζωής
που προδιαγράφεται από τον Κανόνα του
Αγίου Βενέδικτου "μπορεί να
εφαρμόζεται στη ζωή των σύγχρονων λαϊκών χριστιανών, όποια και αν είναι η πίστη
τους". Φυσικά, αυτή η αναφορά στον Άγιο Βενέδικτο πρέπει να θεωρηθεί
ως οδηγός, συμβολική αναφορά, και όχι αναπαραγωγή αυτού που η μεγάλη μοναστική
μορφή κατόρθωσε να κάνει πριν από 1500 χρόνια. Αλλά στον Κανόνα, ο Ντρέχερ βρίσκει μεγάλους άξονες έμπνευσης: ρυθμισμένη
ζωή, τη σημασία της προσευχής, ισορροπία ζωής (μεταξύ της πνευματικής
προσπάθειας και των χειρωνακτικών δραστηριοτήτων), μαθητεία στον ασκητισμό, την
αρχή της σταθερότητας, την κοινότητα ...
Η πρόταση του Ντρέχερ δεν προορίζεται
ειδικά για μια συγκεκριμένη χριστιανική ομολογία, αλλά γενικά για τους πιστούς
ενός Ορθοδόξου Χριστιανισμού: το βιβλίο του είναι γεμάτο με παραδείγματα από
διαφορετικές ομολογίες (χωρίς να παραλείπει
και κάποιες αναφορές στους
Ορθόδοξους Εβραίους). Ο Ντρέχερ, μεθοδιστής αρχικά, μετατράπηκε στον
καθολικισμό το 1993 και έγινε δεκτός στην ορθόδοξη Εκκλησία το 2006:
ανακαλύπτουμε στο βιβλίο τόνους που μαρτυρούν αυτή την ορθόδοξη διείσδυση,
ιδιαίτερα την πρόσκληση για χριστιανικό ασκητισμό, για να μάθουμε να μην
υποχωρούμε σε όλες τις επιθυμίες μας και ίσως και την επιμονή στο μοναστικό
μοντέλο, ακόμη και όταν τα παραδείγματα παίρνονται από την Καθολική Δύση. Όμως,
το όραμα του Ντρέχερ απεικονίζει ταυτόχρονα αυτό που θα μπορούσε κανείς να
ονομάσει οικουμενισμό των χριστιανών της παράδοσης (αυτούς που ο Ντρέχερ
ονομάζει χριστιανούς "συντηρητικούς" ή "ορθόδοξους"
χριστιανούς με τη γενική έννοια αυτής της λέξης), οι οποίοι έχουν την αίσθηση
ότι έχουν περισσότερα κοινά σημεία μεταξύ τους παρά με τα προοδευτικά ρεύματα
της δικής τους Εκκλησίας. Αυτό αρκεί για να επισημάνουμε το πρωτόγνωρο πλαίσιο
στο οποίο βρισκόμαστε. Επιπλέον, αυτή η πτυχή του βιβλίου του Ντρέχερ δεν
ξέφυγε από την κριτική των παραδοσιακών Καθολικών, παράδειγμα, οι οποίοι τον
κατηγορούν για μια «ασαφή
εκκλησιολογία», στην οποία θα μπερδευτούν τα τρία κύρια ρεύματα του ιστορικού
Χριστιανισμού.
Εξόριστοι
στον τόπο τους
Η μετα-ενάρετη κοινωνία, απέναντι στην
οποία ορθώνεται ο Ντρέχερ, δεν σημαίνει απλώς την παραίτηση από ηθικές αρχές,
από το σεβασμό στο παρελθόν και όλα όσα εμποδίζουν την υποτιθέμενη ελεύθερη επιλογή
καθενός, αλλά οδηγεί επίσης σε συνένωση ξένων μεταξύ τους ατόμων. Ο
Ντρέχερ επιμένει στην αναδημιουργία των
κοινοτήτων για να αντισταθούμε σε μια σκοτεινή εποχή: όχι απαραίτητα κοινότητες
με τη φυσική παρουσία ανθρώπων στον ίδιο τόπο.
Σύμφωνα με τον Ντρέχερ, αν οι Χριστιανοί
δεν εγκαταλείψουν τη Βαβυλώνα, μεταφορικά ή σωματικά, η πίστη τους, μέσα σε ένα
θανάσιμο πολιτισμό, δεν θα κρατήσει περισσότερο από μια ή δύο γενιές. Καλεί
τους Χριστιανούς σε μια «εξορία επιτόπου» για να σχηματίσουν έναν
ζωντανό αντι-πολιτισμό, αντιτιθέμενοι στο σύγχρονο αντιπολιτισμό που προωθεί
την επιθυμία μάλλον παρά τα όρια. Αντί να σπαταλούν τις ενέργειες σε
ανεπιτυχείς μάχες, θα πρέπει να επικεντρωθούν στη δημιουργία κοινοτήτων, θεσμών
και δικτύων που θα είναι εστίες αντίστασης.
Ωστόσο, δεν εκθειάζει την πλήρη
εγκατάλειψη της πολιτικής δράσης, για εκείνους που αισθάνονται ότι έχουν τη
σχετική κλίση, και αυτό μόνο για να εξασφαλίσουν τη θρησκευτική ελευθερία που
είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη των πρωτοβουλιών που ενθαρρύνει. Διαβλέπουμε,
όμως, έναν σκεπτικισμό ως προς τα πολιτικά σχέδια των οποίων στόχος θα είναι η
άσκηση εξουσίας στην κλίμακα των δυτικών κρατών: στην προοπτική που
σκιαγραφείται από τον Ντρέχερ, αυτό δεν είναι, πολύ απλά, ρεαλιστικό.
Γενικότερα, στο λόγο του Ντρέχερ επί του σημείου αυτού, υπάρχει μια αμφιθυμία
και μια απροθυμία να δει συντηρητικούς Χριστιανούς να συνεχίζουν να αποτελούν
αποκούμπι για το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Πιστεύουμε ότι πρέπει να δώσει προσοχή
σε άλλα σχέδια που επιτρέπουν στους Χριστιανούς να ζουν στην αλήθεια και να
σχηματίζουν μια παράλληλη πόλι, μια
έννοια που δανείζεται από τον Ζυλιέν Μπεντά, επειδή ο Ντρέχερ πιστεύει ότι οι
εμπειρίες των αντιφρονούντων σε ένα κομμουνιστικό περιβάλλον μπορούν να
κεντρίζουν τη σκέψη μας. Ο Ντρέχερ φαίνεται περισσότερο από μία φορά να
αμφιταλαντεύεται λίγο ανάμεσα σε δύο κλίσεις. Στο μυαλό του έχει μια κοινωνία
ξεχωριστή, αλλά πορώδη "όχι μια κοινότητα οχυρωμένη πίσω από τους τοίχους
της: αυτή η κοινότητα αποσκοπεί στη δημιουργία (ή στην αποκατάσταση) κοινών
πρακτικών και θεσμών ικανών να αναστρέψουν τις διαδικασίες απομόνωσης και
κατακερματισμού της σύγχρονης κοινωνίας".
Προτεραιότητα
στην παιδεία
Οι προτεινόμενες αρχές ισχύουν, σε όλα τα
κεφάλαια, σε μια ολόκληρη σειρά τομέων της ζωής: για τις Εκκλησίες, για να
διαμορφώνουν πιστούς με στέρεη θεολογική κατάρτιση· για τις οικογένειες που
συνδέονται στενά με άλλες που μοιράζονται τις ίδιες ανησυχίες και αποτελούν
συνεπώς κοινότητες (το κεφάλαιο αυτό έχει τίτλο "Η ιδέα ενός χριστιανικού
χωριού)"· για τον τομέα της εκπαίδευσης, ανοίγοντας σχολεία που προσφέρουν
κλασική χριστιανική εκπαίδευση, απαραίτητη για τη μετάδοση της πολιτιστικής
κληρονομιάς και την επιβίωση των χριστιανών, σε ρήξη με μια χρηστική προσέγγιση
της σχολικής εκπαίδευσης και προσκαλώντας τους γονείς να αποσύρουν τα παιδιά
τους από τη δημόσια εκπαίδευση (και όχι απλά να τα μεταφέρουν σε οποιοδήποτε
ιδιωτικό σχολείο με αόριστα χριστιανικό υπόβαθρο)· για την επιλογή
επαγγελματικών δραστηριοτήτων συμβατών με τις χριστιανικές πεποιθήσεις, έχοντας
επίγνωση του γεγονότος ότι εργασία και πνευματική ζωή συνδέονται στενά, ακόμη
και αν σημαίνει παραίτηση από συγκεκριμένες σταδιοδρομίες· για ένα σαφή λόγο για το ζευγάρι και τα
ζητήματα σεξουαλικότητας, σε έναν κόσμο που επιδιώκει να καταστρέψει τη φυσιολογική
οικογένεια, χωρίς συμβιβασμό απέναντι στη σεξουαλική επανάσταση, αλλά
φροντίζοντας να μην περιορίσει τον Χριστιανισμό σε μια αστική ηθικολογία και
εξυψώνοντας τη σχέση μεταξύ έρωτα και
γάμου.
Θίγοντας όλα αυτά, ο Ντρέχερ παρουσιάζει
κάθε φορά το λόγο του με συγκεκριμένα παραδείγματα ήδη υπαρχουσών
δραστηριοτήτων, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες: παράδειγμα, μια ενορία, τα μέλη
της οποίας συγκεντρώθηκαν σε μια περιορισμένη γεωγραφική περιοχή, προκειμένου
να εντατικοποιήσουν η ζωή της ενορίας και την αλληλοβοήθεια σε ένα πραγματικό
καθημερινό κοινωνικό δίκτυο· ένα σωματείο που αναπτύσσει παιδαγωγικά εργαλεία
για μια κλασική χριστιανική εκπαίδευση και συμβάλλει στη δημιουργία σχολείων
σύμφωνα με αυτές τις αρχές ... (οικογενειάρχης, ο Ντρέχερ γνωρίζει πολύ καλά
τις δυσκολίες που μπορεί να συνοδεύουν την υλοποίηση τέτοιων σχεδίων και εφιστά
αρκετές φορές την προσοχή στον κίνδυνο να πάμε πολύ μακριά επιβάλλοντας στους
εφήβους έναν κορσέ που θα τους οδηγούσε σε εξέγερση και σε απόρριψη αυτού που
θα ήθελαν οι γονείς τους να εντυπώσουν στο μυαλό τους).
Το "Στοίχημα του αγίου Βενέδικτου" είναι το να βλέπεις να
γεννιέται μια ολόκληρη σειρά από
πρωτοβουλίες, παρόμοιου πνεύματος, που θα επιτρέψουν να διατηρηθεί η μαρτυρία
ενός στέρεου και παραδοσιακού χριστιανισμού ενόψει των αβεβαιοτήτων του
μέλλοντος, ως καταφυγή και έμπνευση για τις αποπροσανατολισμένες κοινωνίες.
Παρά τις ζοφερές αρχικές διαπιστώσεις, μέχρι την υπερβολική εκτίμηση της
πλήρους εξαφάνισης της χριστιανικής πίστης στις δυτικές χώρες, το βιβλίο του
Ντρέχερ δεν είναι ηττοπαθές, επειδή βλέπει να εμφανίζονται μικρές πρωτοβουλίες
αντίθετες στο ρεύμα και επειδή συμπεραίνει ότι το σημαντικό είναι να
αγωνιζόμαστε για το καλό, ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα.
O,τι απόμεινε από τη Βασιλική
του Αγίου Βενέδικτου, στη Νούρτσια, μετά το σεισμό 6,6 Ρίχτερ του 2016.
Το βιβλίο τελειώνει με αρκετά επιτυχημένες σελίδες που
αναφέρουν τον σεισμό που κατέστρεψε το μοναστήρι της Nούρτσια, το οποίο ο Ροντ
Ντρέχερ είχε την ευκαιρία να επισκεφτεί και για το οποίο μιλάει εκτενώς στο
βιβλίο του - μοναχοί είχαν πράγματι επανασυστήσει εκεί μια αδελφότητα το 2000.
Απέφυγαν την καταστροφή επειδή είχαν
καταφύγει σε σκηνές στη γύρω περιοχή μετά
τον πρώτο σεισμό πριν λίγες εβδομάδες. Ο Ντρέχερ θεωρεί αυτό το γεγονός
ως παραβολή σχετικά με το τι συμβαίνει στη Δύση και το μέλλον της:
"(...) η βασιλική του Αγίου Βενέδικτου, η οποία
διατηρούνταν σε καλή κατάσταση για αιώνες, κατέρρευσε και έμεινε μόνο μια
πρόσοψη (...). Οι μοναχοί επέζησαν επειδή εγκαταστάθηκαν στους λόφους τον
Αύγουστο. Ο Θεός τους διατήρησε στην ιερή φτώχεια, συνεχίζοντας να ζουν σύμφωνα με τον Κανόνα.
Σήμερα, μπορούν να αρχίσουν την ανοικοδόμηση. Η βενεδίκτια πίστη τους διδάσκει
να σηκώνονται και να βιώνουν αυτή την καταστροφή ως έκκληση για περισσότερη
αγιότητα. Με τη βοήθεια του Θεού, η ζωή θα αναγεννηθεί μέσα από τα
ερείπια."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου