Coaching και Mentoring – Προπόνηση και Συμβουλευτική

COACHING ΚΑΙ MENTORING – ΠΡΟΠΟΝΗΣΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ

Tοῦ κ. Ἰωάννου Μηλιώνη, ἐκπαιδευτικοῦ, μέλους τῆς Π.Ε.Γ.

Ὁ ὅρος coaching (προπόνηση) προσδιορίζει τήν κατάρτιση ἤ τήν ἀνάπτυξη στήν ὁποία ἕνα πρόσωπο, πού ὀνομάζεται «προπονητής» (coach), ὑποστηρίζει ἕνα μαθητή, γιά τήν ἐπίτευξη ἑνός συγκεκριμένου προσωπικοῦ ἤ ἐπαγγελματικοῦ στόχου. Ὁ μαθητής καλεῖται μερικές φορές καί «coachee». Περιστασιακά, ἡ καθοδήγηση μπορεῖ νά σημαίνει μιά ἄτυπη σχέση μεταξύ δύο ἀνθρώπων, ἐκ τῶν ὁποίων ὁ ἕνας ἔχει περισσότερη ἐμπειρία καί τεχνογνωσία ἀπό τόν ἄλλο καί προσφέρει συμβουλές καί καθοδήγηση, καθώς ὁ δεύτερος διδάσκεται.

Ὁ ὅρος εἶναι τοῖς πᾶσι γνωστός καί πρίν ἀπό μερικές δεκαετίες ἀφοροῦσε ἀποκλειστικά -τουλάχιστον στή χώρα μας- τόν ἄνθρωπο, πού προπονοῦ­σε ἀθλητές καί ὁμάδες παικτῶν (ποδοσφαίρου, μπάσκετ κ.ἄ.). Ἀντίστοιχα, ἡ λέξη mentoring (συμβουλευτική) χαρακτηρίζει τήν ἀνάπτυξη μιᾶς προσωπικῆς σχέσης κατά τήν ὁποία, ἕνα πιό ἔμπειρο ἤ πιό πεπειραμένο πρόσωπο βοηθᾶ καί καθοδηγεῖ ἕνα λιγότερο ἔμπειρο ἤ λιγότερο πεπειραμένο. Ὁ μέντορας1 (σύμβουλος) εἶναι ἐμπειρογνώμων σέ κάποιον ὁρισμένο τομέα γνώσης. Πρόκειται γιά μιά ἐκπαιδευτική σύμπραξη καί ἀνάπτυξη ἀνάμεσα σέ κάποιον μέ μεγάλη ἐμπειρία καί κάποιον πού ἐπιθυμεῖ τή γνώση.

Ὁ ὅρος μέχρι πρότινος σήμαινε γενικά τόν σύμβουλο καί φίλο, πού δροῦσε ὡς πνευματικός ὁδηγός καί καθοδηγητής.

Σήμερα, μέ τήν ἅλωση κάθε τομέα τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τίς μεθοδεύσεις τῆς New Age, τῆς «Νέας Ἐποχῆς τοῦ Ὑδροχόου», οἱ ὅροι αὐτοί πλέον προσδιορίζουν καί τούς λεγόμενους «Life Coaches», τούς «Προπονητές Ζωῆς»2.

Τί εἶναι ὅμως ἀκριβῶς ἕνας Life Coach;

Ἀπό τήν πληθώρα τῶν δικτυακῶν τόπων, πού διαφημίζουν αὐτούς τούς Coaches καί παρουσιάζουν τίς «ὑπηρεσίες» τους, διαπιστώνουμε μεταξύ ἄλλων ὅτι:

1. Ἀπευθύνονται σέ διευθυντικά στελέχη, ἡγέτες, ἐπιχειρηματίες, ἀλλά καί σέ ἰδιῶτες. 2. Χρησιμοποιοῦν ὡς «ἐργαλεῖα» μεταξύ ἄλλων καί: α. Τόν Νευρογλωσσικό Προγραμματισμό (NLP)3: «Κατανόηση τῆς συνεισφορᾶς τοῦ NLP στήν ἀποτελεσματικότητα τοῦ coaching. (anchoring, swish κ.λπ.)». β. Τήν Συστημική Μέθοδο («συστημική ψυχοθεραπεία»-«συστημική ἀναπαράσταση») «Ἀναπτυ­γμένες δεξιότητες ἐνεργῆς ἀκρόασης καί συστημικῆς διερεύνησης». γ. Ἄλλα «ἐργαλεῖα», ὅπως: «Γνώση χειρισμοῦ τῶν coaching μοντέλων & ἐργαλείων GROW, 4D’s, Wheel of Life κ.λπ. »Γνώση νά θέτουν δυναμικούς στόχους προσωπικῆς ἐξέλιξης καί νά δουλεύουν μέ τίς ἀξίες τοῦ πελάτη.

»Ἀντίληψη τῆς ἐμπιστευτικῆς καί μή ἐπικριτικῆς φύσης τῆς σχέσης coaching.

»Ἀνάπτυξη προσωπικῆς ἀποτελεσματικότητας σάν coach»4.

Θά μπορούσαμε, σάν πρόδρομο τοῦ coaching, νά θεωρήσουμε τήν διείσδυση τῆς Σαηεντολογίας, μέσω τῆς θυγατρικῆς της UMan, μέ στόχο νά ἁλώσει ἐπιχειρήσεις «ἐκπαιδεύοντας», ἀκόμη ἀπό τή δεκαετία τοῦ ΄70, τά στελέχη τους στίς ἀρχές τοῦ marketing καί τοῦ management, ὅπως τουλάχιστον ὁ Ron Hubbard ἀντιλαμβανόταν αὐτούς τούς ὅρους.

Ἀκόμη, σάν ἄλλο πρόδρομο, νά θυμηθοῦμε τόν Ἀντώνη Καλογήρου, πού μέ τήν «Success Dynamics», τήν «Δυναμική τῆς Ἐπιτυχίας», ἐκπαίδευσε ἑκατοντάδες στελέχη ἐπιχειρήσεων στό «Positive Thinking», τή γνωστή μας «Θετική Σκέψη».

Καί πολλούς ἄλλους…

Σήμερα, ὁ χῶρος τοῦ coaching εἶναι ἀπέραντος· τόσον στό ἐξωτερικό ἀπ’ ὅπου μᾶς ἔρχεται, ὅσο καί στή χώρα μας. Χιλιάδες «coaches» λυμαίνονται τόν ἑλλαδικό καί διεθνῆ χῶρο «προσφέροντας ἐλπίδα ἀνάπτυξης» ἐπί ποικίλων θεμάτων. 606,000,000 ἀποτελέσματα δίνει τό Google στή λέξη coaching, ἡ δέ περιγραφή της προϋποθέτει ἐκτεταμένη ἀνάλυση5.

Τό πρόβλημα εἶναι τεράστιο· τόσο, πού ὁλόκληροι τόμοι θά ἀδυνατοῦσαν νά τό περιγράψουν καί περιλαμβάνει σωρεία μεθοδολογιῶν, ὅπου ἡ ἐπιστημονική ἐφαρμογή ἀνακατεύεται μέ ἐπιστημονικοφανῆ καί ἀποκρυφιστική θεωρία καί πράξη.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα τοῦ ὅλου ἀνακατώματος θά μποροῦσε νά ἀποτελέσει τό βιογραφικό κάποιου, πού ἀσκεῖ τό «Life Coaching» καί πού ἀναρτήθηκε σέ ἀντιαιρετική σελίδα τοῦ Facebook μέ τίτλο «Ἐναλλακτικό Πάσχα στή Μάνη μέ διαλογισμό καί φωτογραφία»6.

Πρόκειται γιά τόν Σπύρο Μαρίνο, «DreamsRaft» κατά δήλωσή του. Μεταφέρουμε τό βιογραφικό αὐτολεξεί:

«Ὁ Σπύρος Μαρίνος (Sarvesh) εἶναι διπλωματοῦχος Μηχανολόγος Μηχανικός. Ἀπό τό 1991 μέχρι καί τό 2013 ἦταν manager σέ ὁμάδες ἔργου μέ ἀντικείμενο τίς πωλήσεις, σέ μεγάλες ἀσφαλιστικές ἑταιρεῖες ὅπου καί ἀπέσπασε διακρίσεις καί βραβεύσεις. Ἀσχολεῖται μέ τήν ἐμψύχωση καί παρώθηση ὁμάδων ἔργου. Ξεκίνησε τό ἀτομικό του ταξίδι ἀπό τήν «Ἁρμονική Ζωή»7, μέ τόν Robert Najemy πρίν 25 χρόνια. Στό Πάντειο Πανεπιστήμιο ἔχει διδαχθεῖ ἐπικοινωνία σέ ὁμάδες. Στό Ἀθηναϊκό Κέντρο Μελέτης τοῦ Ἀνθρώπου (Α.Κ.Μ.Α.), ἔχει διδα­χθεῖ τίς ἀρχές τῆς συστημικῆς προσέγγισης. Συμμετεῖχε ἐπίσης σέ ἐκπαίδευση συντονιστῶν συστημικῆς ἀναπαράστασης. Ἔχει ζήσει γιά διαστήματα στήν Ἰνδία, στό Osho Multiversity ὅπου παρακολούθησε πλῆθος ἐκπαιδεύσεων. Σπούδασε συμβουλευτική μέ ἐξειδίκευση στίς σχέσεις καί τήν σεξουαλικότητα στό Osho Humaniverstity στήν Ὁλλανδία. Εἶναι PSYCH-K (σύστημα ἀλλαγῆς πεποιθήσεων καί συν­αισθηματικῆς ἐξισορρόπησης) διευκολυντῆς σέ ἐπίπεδο advance. Ἐπίσης εἶναι πιστοποιημένος ἀπό τό Osho Humaniverstity καί τό Osho Multiversity ὡς Leader τῶν φημισμένων τεχνικῶν Osho Meditations, Humaniversity Social Meditations καί τοῦ A.U.M. Meditation. Στήν Positivity Coaching σπούδασε Life καί Business coaching. Γιά πολλά ἔτη ὀργάνωσε καί ὀργανώνει βιωματικές ἐκπαιδευτικές ὁμάδες μέ θέμα «Τό μονοπάτι τῆς Ἀφθονίας». Τά τελευταῖα ἔτη ἐμπνευσμένος ἀπό τόν δάσκαλό του Prof. Stefano Elio D’anna δημιούργησε ἐκπαιδευτικά σεμινάρια γιά τήν «τέχνη τοῦ ὀνειρεύεσθαι» ὅπως τό «art of dreaming» καί τό «dream with all your heart» τά ὁποῖα διεξάγονται σήμερα στήν Ἑλλάδα καί στήν Ἰταλία»8.

Τό παραπάνω βιογραφικό εἶναι χαρακτηριστικό γιά τό ὅτι, τό συγκεκριμένο πρόσωπο παρήλασε ἀπό πλῆθος ὁμάδες, πού διαμόρφωσαν τελικά τίς ἐπιλογές του καί ἀναμφίβολα καί τήν προσωπικότητά του. Ἄρχισε μέ τήν «Ἁρμονική Ζωή» τοῦ Bob Najemy, προχώρησε στό Α.Κ.Μ.Α. τῶν Γιώργου καί Βάσως Βασιλείου (συστημική προσ­έγγιση – συστημική ἀναπαράσταση κ.ἄ.), ἔζησε στήν Ἰνδία, στό Κοινόβιο τοῦ Ραζνίς (Osho)9 καί «ἐκπαιδεύτηκε» στά ἱδρύματα τοῦ Ραζνίς σέ διάφορες εὐρωπαϊκές πρωτεύουσες κ.ἄ. Θά μπορούσαμε εὔλογα νά ποῦμε πώς «δέν ἄφησε σέκτα, πού νά μή τήν δοκιμάσει»…

Ὁλοκληρώνοντας τή μικρή αὐτή ἔρευνα, θά πρέπει νά ὑπογραμμίσουμε ὅτι ὅσα γράφονται ἐδῶ, δέν στοχεύουν στήν προσβολή ἤ στήν ἀπομείωση τῆς τιμῆς καί τῆς ὑπολήψεως τῶν προσώπων, πού ἀσκοῦν τίς πρακτικές αὐτές ὡς ἐπαγγελματίες ἤ ὡς δεχόμενοι τίς ὑπηρεσίες, τά ὁποῖα πρόσωπα, ὡς εἰκόνες Θεοῦ, σεβόμεθα δεόντως, ἀλλά, ἀπό ὅσα εἴχαμε καταγράψει παλαιότερα καί στό περιοδικό «Διάλογος», γίνεται φανερό, πώς πρόκειται γιά μία ἀκόμη μεθοδολογία, δῆθεν ψυχολογικοῦ χαρακτήρα, ἡ ὁποία μέ τόν «ἀνώδυνο» τρόπο προβολῆς της μέσω σεμιναρίων, ὑπόσχεται -ὄχι χωρίς ὑλικό κόστος- νά λύσει τά ποικίλα βιοτικά καί ἄλλα προβλήματα τοῦ αὐτονομημένου ἀνθρώπου, κηρύσσοντας τό «εὐαγγέλιο τοῦ ὄφεως»· τή νόθα δηλαδή, αὐτογνωσία, τήν αὐτοπραγμάτωση (αὐτοθέωση) καί τήν χωρίς Θεό «σωτηρία». Ἄρα τό coaching καί τά συναφῆ εἶναι ἀσυμβίβαστα μέ τήν Ὀρθόδοξη Χριστιανική πίστη.

Σημειώσεις:

1. Στήν Ὀδύσσεια, ὁ Μέντωρ εἶναι τό πρόσωπο στό ὁποῖο ὁ Ὀδυσσέας ἐμπιστεύθηκε «τά τοῦ οἴκου του», ὅταν ἔφυγε γιά τόν Τρωικό Πόλεμο. Ἡ θεά Ἀθηνᾶ, σέ πολλές περιστάσεις ἔπαιρνε τή μορφή τοῦ Μέντορα, προκειμένου νά βοηθήσει τήν οἰκογένεια τοῦ Ὀδυσσέα.

 2. Βλ. καί περιοδικό «Διάλογος», τ. 68, Ἀπρ.-Ἰούν. 2012, σ. 26.

3. Neuro Linguistic Programming. Βλ. καί «Διάλογος», τ. 78, Ὀκτ.-Δεκ. 2014, σσ. 23-24, «Διάλογος», τ. 73, Ἰούλ.-Σεπ. 2013, σσ. 5-8, «Διάλογος», τ. 72, Ἀπρ.-Ἰούν. 2013, σσ. 19-22, «Διάλογος», τ. 23, Ἰαν.-Μάρτ. 2001, σσ. 44-45 καί http://archive.is/yCT5e. 4. http://archive.is/Whfv3.

5. http://archive.is/uUvx0.

6. http://archive.is/Fz6Xj.

7. Ἡ ὑπογράμμιση, δική μας.

8. http://archive.is/lA9Ll. 9. http://archive.is/fhEKZ

orthodoxostypos.gr