Εδώ και τώρα, απαλλαγή!
Α. Παπαγιάννης, ιατρός
Ζητώ συγνώμη για
τη χρήση του παλιού πολιτικού συνθήματος, αλλά μια και έχει ληφθεί (ακόμη μια
φορά) επίσημη απόφαση για την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους
χώρους, ας αφιερώσουμε μια ανάρτηση στο θέμα της διακοπής, λόγω και ειδικού
επαγγελματικού ενδιαφέροντος. Μπορεί τα παρακάτω να αφορούν πολύ λίγους (ή και
κανέναν) από τους αναγνώστες της σελίδας, αλλά απευθύνονται προς όλους. Κάποιοι
μπορεί να κερδίσουν.
Όπως όλες οι εξαρτήσεις, το κάπνισμα είναι εγκεφαλική υπόθεση. Έχει να κάνει με
τη σύνδεση της νικοτίνης σε υποδοχείς του εγκεφάλου και τη δημιουργία μιας
τεχνητής ‘ευφορικής’ κατάστασης, που διαταράσσεται όταν λείψει το αντίστοιχο
φάρμακο. Επειδή ο βαθμός σύνδεσης και οι μεταβολές που προκαλεί διαφέρουν από
άτομο σε άτομο, γι’ αυτό και η διακοπή μπορεί να είναι πιο δύσκολη ή πιο
εύκολη, ανάλογα, κάτι που έχει να κάνει και με τον αριθμό των τσιγάρων και τη
χρονική διάρκεια του καπνίσματος κτλ. Εκτός από τη φαρμακευτική εξάρτηση, το
κάπνισμα είναι και ψυχική-συμπεριφορική εξάρτηση που συνδέεται με κοινές
εκδηλώσεις της καθημερινής ζωής (καφές, φαγητό, συναναστροφές, οδήγηση κτλ).
Όλα αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη στην προσπάθεια διακοπής. Διότι τελικά το
ζητούμενο δεν είναι απλώς να αλλάξει χώρο ο καπνιστής ή να περιορίσει τη
συνήθειά του, αλλά να αποφασίσει να απαλλαγεί οριστικά από αυτή, κάτι που όλοι
σχεδόν οι χρήστες του καπνού επιθυμούν.
Μεγάλο ρόλο, ίσως τον πρώτο, στη διακοπή παίζει η θέληση. Αυτοί που αποφασίζουν
πώς ό,τι κι αν γίνει θα το κόψουν είναι εκείνοι που το πετυχαίνουν. Γι’ αυτό
κάθε προσπάθεια πρέπει να αρχίζει με μια καλή συζήτηση του καπνιστή με τον
εαυτό του για να πάρει την απόφαση αυτή. Μετά έρχονται τα πρακτικά ζητήματα.
Μερικά από αυτά είναι τα ακόλουθα (το πρώτο πρόσωπο είναι σχήμα λόγου, μια και
ο γράφων εκτός από παθητικά δεν έχει καπνίσει ποτέ):
-Ορίζουμε
ημερομηνία διακοπής (όχι στο αόριστο και απώτερο μέλλον) και ετοιμαζόμαστε
ψυχολογικά γι’ αυτήν.
-Απομακρύνουμε από
το περιβάλλον μας αντικείμενα που σχετίζονται με το κάπνισμα (αναπτήρες,
σταχτοδοχεία κτλ).
-Ζητούμε από τους
δικούς μας ανθρώπους να μας ενισχύσουν στην απόφασή μας, να σεβαστούν την
προσπάθειά μας και να μη μας βάζουν εμπόδια, π.χ. κερνώντας μας τσιγάρα ή
λέγοντας ότι δεν θα τα καταφέρουμε κτλ.
-Εξετάζουμε υπό
ποιες συνθήκες καπνίζουμε, και τροποποιούμε το αντίστοιχο περιβάλλον ώστε να μη
συνδέεται με τον καπνό (π.χ. αλλάζουμε το είδος του καφέ που τόσα χρόνια πίναμε
μαζί με το τσιγάρο)
-Αντί να
καπνίζουμε μηχανικά και αυτόματα, σκεφτόμαστε κάθε φορά πριν ανάψουμε τσιγάρο
και το αναβάλλουμε για αργότερα, μειώνοντας έτσι τον αριθμό των τσιγάρων που
καπνίζουμε.
-Η διακοπή του
καπνίσματος, ιδίως στους χρόνιους καπνιστές, σημαίνει αλλαγή του μεταβολισμού
τους, που είχε μάθει να δουλεύει με την παρουσία νικοτίνης στον οργανισμό.
Συνεπώς, για να αποφύγουμε την αύξηση βάρους που συχνά συνοδεύει τη διακοπή,
πρέπει να αναδιατάξουμε το ημερήσιο πρόγραμμά μας (σωστή διατροφή, περισσότερη
άσκηση κτλ) ώστε να αντισταθμίσουμε την αυξημένη όρεξη που προκαλεί η
απομάκρυνση της νικοτίνης.
-Ο Mark Twain
έλεγε χιουμοριστικά: «το να κόψεις το κάπνισμα είναι εύκολο, εγώ το έχω κάνει
χιλιάδες φορές». Στην πράξη οι υποτροπές (το ‘ξανακύλισμα’) είναι συχνές, δεν
πρέπει όμως να απογοητεύουν τον καπνιστή. Πόσες φορές δεν πέσαμε όταν μικροί
προσπαθούσαμε να βαδίσουμε! Αυτό δεν μας εμπόδισε να δοκιμάσουμε ξανά. Όπως
λένε οι Πατέρες: «Οσάκις αν πέσης, έγειραι και σωθήσει».
-Αν παρόλα αυτά οι
προσπάθειες αποτυγχάνουν και η αποφασιστικότητά μας δεν φέρνει αποτέλεσμα, δεν
βλάπτει να συμβουλευθούμε έναν πνευμονολόγο για πρόσθετη βοήθεια.
Η υπόθεση της διακοπής του καπνίσματος δεν είναι εύκολη. Ωστόσο είναι από
εκείνες τις ενέργειες που μπορεί να έχει τα μεγαλύτερα οφέλη υγείας (και
οικονομίας, τόσο για το άτομο όσο και για το κράτος), και σε κάθε περίπτωση
αξίζει τον κόπο. Όχι επειδή το είπε ένας υπουργός ή μια κυβέρνηση, αλλά
αντικειμενικά και τεκμηριωμένα. Επιτέλους, ας αποφασίσουμε να ανασαίνουμε
ελεύθερα χωρίς την οσμή του καπνού!
Φωτογραφία [Από
την Καθημερινή]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου