Εὐδοξία Αὐγουστίνου, Καί τά μνημεῖα στό σφυρί!

Καί τά μνημεῖα στό σφυρί!

Εὐδοξία Αὐγουστίνου, Φιλόλογος - Θεολόγος 

Βαθύ πόνο καί ὀργή προκαλεῖ ἡ πρόσφατη ἀπόφαση τοῦ Κυβερνητικοῦ Συμβουλίου Οἰκονομικῆς Πολιτι­κῆς νά με­ταβιβαστοῦν στήν «Ἑλ­λη­νι­κή Ἑταιρεία Συμμετοχῶν καί Περιουσίας» (Ὑπερταμεῖο) μουσεῖα, μνημεῖα καί ἀρχαιολογικοί χῶροι τῆς πατρίδας μας, σύμφωνα μέ τόν νόμο 4389/2016. Εἶχε ψηφιστεῖ στή Βουλή καί προβλεπόταν ἀπό τό τρίτο Μνημόνιο τοῦ Ἰ­ουλίου τοῦ 2015. Τότε ἡ ἑλληνική κυβέρ­νηση εἶχε συμφωνήσει νά μεταφέρει ὅλα τά κρατικά ἀκίνητα στήν Ἑταιρεία Κρατικῶν Ἀκι­νήτων (ΕΤΑΔ), πού ἐλέγχεται ἀπό τό Ὑπερταμεῖο. 

  Πρόκειται γιά ὄργανο ἀπόλυτα ἀνεξάρτητο ἀπό τό ἑλληνικό κράτος. Τόν ἔλεγχο στό Ὑπερταμεῖο ἀσκεῖ ἕνα ἐποπτικό συμβούλιο, τά μέλη τοῦ ὁ­ποίου ὁρίζονται μέ τή σύμφωνη γνώ­μη τῶν πιστω­τῶν. Νομιμοποιεῖται, δη­λα­δή, καί βρίσκεται ἐπί τῆς οὐσίας ἐκτός ἑλληνικῆς πολιτείας. Σκοπός του εἶναι προφανῶς ἡ ἰδι­ωτικοποίηση τῆς περιουσίας καί τῶν ἀκινήτων τοῦ Δημοσίου. Νά δοθοῦν, γιά παράδει­γμα, ἀκίνη­τα καί χῶροι σέ ἰδιῶτες, γιά νά τά διαχειριστοῦν, νά τά ἀξιοποιή­σουν ἐπιχειρηματικά καί νά τά ἐκμεταλλευτοῦν οἰκονομικά. Δηλαδή ὁ δη­­μόσιος καί λαϊκός πλοῦτος εἶναι τό ἐνέχυρο γιά τούς δανειστές τά ἑπόμενα 99 χρόνια. 

  Στή χώρα μας, λοιπόν, στήν ὁποία ἐξαγγέλλεται ὅτι τά μνημόνια τελειώνουν ἀλλά μένουν 99 χρόνια, οἱ συν­ταξιοῦχοι παίρνουν φιλοδωρήμα­τα ἀλ­­λά οἱ συντάξεις «δέν κόβονται», ὁ δημόσιος πλοῦτος «δέν ἐκ­­χωρεῖ­ται» ἀλλά τελικά χαρίζεται μέ συνο­πτικές διαδικασίες, ἐκχωρήθηκαν στήν ΕΤΑΔ 10.119 ἀκίνητα τοῦ Ἑλληνικοῦ Δη­μοσίου, συνολικοῦ ἐμ­βαδοῦ γῆς 511.357.451 τ.μ. καί δομημένης ἐπι­φάνειας 22.601 τ.μ. 

  Ἔτσι δρόμοι, πλατεῖες, λιμάνια, ἀε­ροδρόμια, δημόσια κτήρια, κτήματα καί ἐπιχειρήσεις, τράπεζες μέ τίς θυγατρικές τους στήν Ἑλλάδα καί στό ἐξωτερικό, μεταξύ τῶν ὁποίων καί κτήρια πρεσβειῶν, γήπεδα, νοσοκομεῖα, σχολεῖα, στρατόπε­δα, ἀστυνομικά τμήματα, λατομεῖα, γεωτε­μάχια, ὁτιδήποτε μπορεῖ νά πουληθεῖ ἤ νά ἐνοικιαστεῖ πρός ὄφελος τῶν ξένων δα­νει­στῶν, ἐκχωρεῖται στό Ὑπερταμεῖο γιά πώληση ἤ ἐνοικίαση. Ἔγινε, ἐπίσης, γνωστό πώς στόν ἴδιο κατάλογο περιλαμβάνεται πλῆθος μουσεί­ων (ὅπως τό Ἀρχαιολογικό Μουσεῖο Ἡρακλείου, τό Νομι­σματικό Μουσεῖο στήν Ἀθήνα, ὁ Λευκός Πύργος, ἡ Ροτόντα στή Θεσσαλονίκη κ.ἄ.). Ὅλα πουλιοῦνται καί ὅλα παραδίδονται.

  Στόν νόμο μάλιστα τοῦ 2016 ἀναφέρεται πώς ἡ ΕΤΑΔ μπορεῖ νά μήν ἔχει τήν κυριότητα ἑνός ἀκινήτου (π.χ. ἑνός ἀρ­χαιολογικοῦ χώρου ἤ μνη­μεί­ου), μπορεῖ ὅμως νά τό διαχειρίζεται, ὥστε τά ἔσοδα νά ὁδεύουν πρός τό Ὑ­περταμεῖο καί στή συνέχεια πρός τούς δανειστές. Σήμερα ἡ ΕΤΑΔ ἤδη διαχειρίζεται καί ἔχει τήν κυριότητα σέ 538 ἀρχαιολογικούς χώρους, συνολικῆς ἐπιφάνειας 6.200.000 τετραγωνικῶν μέτρων. Καί θά συνεχίσει νά τούς διαχειρίζεται μαζί μέ πρόσθετους ἀρχαιολογικούς χώρους ἤ μνημεῖα πού θά ἀναλάβει μέ βάση τή συμφωνία μέ τούς δανειστές.

  Παρόμοια κλοπή δημόσιου πλούτου χώρας δέν ἔχει παγκόσμιο προηγούμενο, ἀφοῦ οὔτε στήν περίοδο τῆς ναζιστικῆς κατοχῆς 1941-44 δέν συνέβαιναν αὐτά οὔτε, ἐπίσης, σέ χῶ­ρες τῆς Λατινικῆς Ἀ­μερικῆς.
 Ἀκόμη καί αὐτή ἡ ἀνεκτίμητη πολιτιστική μας κληρονομιά δέν ξέφυγε ἀπό τήν ἐκχώρηση. Δικαιο­λογημένα ὁ Σύλλογος Ἑλλήνων Ἀρχαιολόγων «κα­ταγγέλλει τήν ἐπιχειρούμενη ἐκ­χώρηση τῆς διαχείρισης ὅλων τῶν μνη­­μείων, ἀρχαίων καί νεώτερων... Ἡ κίνηση αὐτή εἶναι πρωτοφανής γιά τά ἕως σήμερα δεδομένα τῆς διαχείρισης τῆς πολιτιστικῆς μας κληρονομιᾶς καί πρόκειται δικαιολογημένα νά ξεσηκώσει θύελλες ἀντιδράσεων σέ τοπικό ἀλλά καί σέ διεθνές ἐπίπεδο...

   Ἡ νομή, χρήση καί διαχείριση τῶν σημαντικότερων μνημείων... δέν θά ἀνήκει στό Ὑπουργεῖο Πολιτισμοῦ καί στίς Περιφερειακές Ὑπηρεσίες του, κατά παράβαση τοῦ πνεύματος τοῦ ἄρθρου 24 τοῦ Συντάγματος... Τά μνη­μεῖα καί οἱ ἀρχαιότητες εἶναι ἀντικείμενα ἐκτός συναλλαγῆς, ἀμεταβίβαστα, ἀκατάσχετα, ἀνα­παλ­λο­τρίωτα. Κάθε ἀπόπειρα μεταβίβα­σης αὐτῶν πρός διαχείριση ἀπό τρίτους μᾶς βρίσκει ἀντίθετους...

  Ἡ ἀπαράδεκτη αὐτή ἐνέργεια, ἄν καί συντελεῖται σέ καιρό εἰρήνης, μπο­ρεῖ νά παραλληλιστεῖ μόνο μέ τούς βανδαλισμούς μνημείων καί τή λεηλασία ἀρχαιοτήτων στά πέτρινα χρόνια τῆς κατοχῆς ἤ τίς ἁρπαγές ἀρ­χαιοτήτων κατά τόν 19ο αἰώνα. Ἀποτελεῖ ὕστατο σημεῖο συνταγματικῆς ἐκτρο­πῆς, πού μάλιστα λαμβάνει χώ­ρα τήν ἴδια στιγμή πού θά περιμέναμε συντονισμένες ἐνέργειες γιά τήν ἐπιστροφή τῶν κλεμμένων ἀρχαιοτήτων καί τίς νόμιμες ἀποζημιώσεις γιά τήν καταστροφή τους σέ καιρό πολέμου».

  Πράγματι, τά γλυπτά καί ὄχι τά μάρμαρα δέν εἶναι μόνο ἐκθέματα, εἶναι κομμάτια τοῦ ἑλληνισμοῦ πού ἀ­νήκουν στήν ἀνθρωπότητα. Εἶναι ἱερά κειμήλια πού μέ κάθε τρόπο πρέπει νά σωθοῦν. Καί τοῦτο εἶναι βαθιά ριζωμένο στήν ψυ­χή τοῦ λαοῦ μας. Τό μαρτυρεῖ μέ τόν πιό συναρπαστικό τρόπο στά Ἀπομνημονεύματά του ὁ ἀγράμματος μά μέ ἐξαίσια παιδεία στρα­τηγός Μακρυγιάννης: «Εἶχα δύο ἀγάλματα περίφημα, μία γυναίκα κι ἕνα βασιλό­πουλο ἀτόφια -φαίνονταν οἱ φλέβες· τόση ἐντέλειαν εἶχαν. Ὅ­ταν χά­λα­σαν τόν Πόρον, τά ’χαν πάρη κάτι στρατιῶτες καί εἰς τ’ Ἄργος θά τά πουλοῦσαν κάτι Εὐρωπαίων· χίλια τάλ­λαρα γύρευαν. Ἀντεσε κ’ ἐγώ ἐκεῖ, πέρναγα· πῆρα τούς στρατιῶτες, τούς μίλησα: “Αὐ­τά καί δέκα χιλιάδες τάλλαρα νά σᾶς δώσουνε, νά μήν τό καταδεχτῆτε νά βγοῦν ἀπό τήν πατρίδα μας. Δι’ αὐτά πολεμήσαμεν”. Βγάζω καί τούς δίνω τρακόσια πενήντα τάλλαρα.· “Κι ὅταν φιλιωθοῦ­μεν μέ τόν Κυβερνήτη, (ὅτι τρω­γόμαστε), τά δί­νω καί σᾶς δίνει ὅ,τι τοῦ ζητήσετε διά νά μείνουν εἰς τήν πατρίδα ἀπάνου”. Καί τά ’χα κρυμμένα. Τότε μέ τήν ἀναφορά μου τά πρόσφερα τοῦ Βασιλέως νά χρησιμέψουν διά τήν πατρίδα». 

   Εἶναι, ἐπίσης, γνωστό ὅτι: «Οἱ Τοῦρ­κοι, πολιορκημένοι μέσα στήν Ἀκρόπολη, μή ἔχοντας ἄλλο μολύβι γιά βόλια, χαλοῦσαν τίς κολόνες πού ᾽χαν μέσα τους, γιά στερεότη­τα, αὐτό τό μέταλλο. Οἱ Ἕλληνες, μόλις πῆραν εἴδηση τήν καταστρο­φή, τούς ἔστειλαν μήνυμα νά σταματήσουν αὐτό τόν χαλασμό καί θά τούς στείλουν οἱ ἴδιοι βόλια! Ἔτσι κι ἔγινε. Οἱ ἕλληνες ραγιάδες ἔ­στειλαν βόλια στούς Τούρκους, γιά νά τούς σκοτώσουν, παρά νά βλέπουν νά καταστρέφουν ὅ,τι σεβάστηκαν οἱ αἰῶνες». 

   Τά μνημεῖα, λοιπόν, ἀποτελοῦν τῆς ἱστορίας μας τό ἀποτύπωμα. Ἄν χαθεῖ ἡ ἱστορία μας, χάνεται καί ἡ προοπτική μας. Εἶναι ἡ μνήμη μας. Καί τή μνήμη δέν τήν πετᾶμε, γιατί ἡ μνήμη εἶναι ὅ,τι ἔχουμε, εἶναι αὐ­τό πού μᾶς πλουτίζει, γιά νά συνεχίσουμε. Εἶναι τό ἑλληνικό πνεῦ­μα. Καί τό πνεῦμα δέν ἐκχωρεῖται. Καί μόνο ἡ σκέψη μιᾶς τέτοιας ἐκ­χώ­ρη­σης συνιστᾶ ἱεροσυλία. Συγ­κε­φα­λαιώνουν τήν ἐθνική μας μνή­μη. Καί ἡ ἐθνική μας μνήμη δέν ἐκχωρεῖται.