Οι χαιρετισμοί των καθηγητών του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ, Παναγιώτη Σκαλτσή και Μιλτιάδη Κωνσταντίνου στην Ημερίδα για τον Παπικό Αρχιεπίσκοπο Κερκύρας, Ζακύνθου και Κεφαλληνίας και Αποστολικό Βικάριο Θεσσαλονίκης κ. Ι . Σπιτέρη

Οι χαιρετισμοί των καθηγητών του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ, Παναγιώτη Σκαλτσή και Μιλτιάδη Κωνσταντίνου στην Ημερίδα για τον Παπικό Αρχιεπίσκοπο Κερκύρας, Ζακύνθου και Κεφαλληνίας και Αποστολικό Βικάριο Θεσσαλονίκης κ. Ι . Σπιτέρη.

Ο χαιρετισμός του Προέδρου του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ Καθηγητή Παναγιώτη Σκαλτσή - moschosg

Με ιδιαίτερη χαρά καλωσορίζουμε τον Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Κερκύρας, Ζακύνθου και Κεφαλληνίας και Αποστολικό Βικάριο Θεσσαλονίκης κ. Ιωάννη Σπιτέρη σε αυτή την Ημερίδα που οργανώνει προς τιμήν του το Τμήμα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με αφορμή τη συμπλήρωση 50 ετών από την εις πρεσβύτερον χειροτονία του. Ο στόχος αυτής της εκδήλωσης είναι διττός. Πρώτον, να τιμήσει έναν σεπτό ιεράρχη και αφοσιωμένο ποιμένα, έναν ακάματο ερευνητή, πανεπιστημιακό δάσκαλο και δόκιμο συγγραφέα. Και δεύτερον, να εκφράσει την ευγνωμοσύνη και την αγάπη του απέναντι σε έναν πολύτιμο συνεργάτη, επιστήθιο φίλο και πρόθυμο συνοδοιπόρο στα συχνά δύσβατα πνευματικά μονοπάτια του κοινού οράματος για την ενότητα και την καταλλαγή.

Εδώ και αρκετές δεκαετίες, ο Σεβασμιώτατος Ιωάννης συνεργάζεται με το Τμήμα συμβάλλοντας με το προσωπικό κύρος και τη θεσμική ακαδημαϊκή και ιεραρχική του ιδιότητα στην οικοδόμηση και στερέωση διαύλων επικοινωνίας ανάμεσα στις δύο μείζονες χριστιανικές παραδόσεις, την καθολική και την ορθόδοξη. Και αυτό δεν οφείλεται μόνο ή τόσο στη σύνθετη πολιτισμική του ταυτότητα, ως έλληνα καθολικού και μάλιστα κερκυραίου που του επιτρέπει να κινείται με γνώση και άνεση και στις δύο παραδόσεις. Οφείλεται κυρίως στην πνευματική του παρρησία να υπερβαίνει τα συμβατικά ή και τεχνητά όρια που τις χωρίζουν, αναζητώντας το καίριο και το ουσιώδες, που δεν μπορεί παρά να ενώνει. Η ανταπόκριση τόσων ανθρώπων στην πρόσκληση του Τμήματος να συμμετάσχουν σε αυτό το πνευματικό συμπόσιο δείχνει πως την εκκλησιολογική έγνοια του Σεβασμιωτάτου συμμερίζονται πολλοί, ανεξαρτήτως ομολογιακής δέσμευσης.

Ο Σεβασμιώτατος, όπως δείχνουν οι μελέτες και τα ενδιαφέροντά του, τολμά να αγγίζει εύφλεκτα ιστορικά και θεολογικά ζητήματα που αποτέλεσαν πηγή ή άλλοθι εντάσεων στο παρελθόν. Και πάντα, προσπαθεί να τα πραγματευθεί με την ειλικρίνεια ενός στιβαρού μελετητή και με την τιμιότητα ενός πνευματικού ανθρώπου. Έτσι, συνδυάζοντας την επιστημονική μέθοδο για την αλήθεια των γεγονότων και την πνευματική μέριμνα για την ευκρίνεια των νοημάτων, προσφέρει ένα θεολογικό λόγο πάντα γόνιμο και απαλλαγμένο από έτοιμες ή εύκολες λύσεις. Το ίδιο ισχύει και για τις ποιμαντικές του προτεραιότητες και αναζητήσεις. Θεωρώντας ότι η Εκκλησία είναι ένας ζωντανός οργανισμός που καλείται να υπηρετήσει θεραπευτικά και να μεταμορφώσει τον κόσμο στην αρχική χριστοκεντρική του λάμψη, αφουγκράζεται τα αιτήματα της εποχής και επισημαίνει το χρέος των χριστιανών να ανταποκριθούν σε αυτά με τον βιβλικά συνεπέστερο και ποιμαντικά αποτελεσματικότερο τρόπο.

Στις εισηγήσεις τους οι ομιλητές θα μιλήσουν εκτενώς για τους σταθμούς της πνευματικής του πορείας, τις σπουδές, τις μελέτες και την πολύπλευρη προσφορά του Σεβασμιωτάτου στον χώρο της θεολογίας και της ποιμαντικής. Εγώ, θα ήθελα να τονίσω την απλότητα του ήθους του, που οφείλει κατά κύριο λόγο στον πνευματικό του πρόγονο και εμπνευστή Φραγκίσκο της Ασίζης, την ανοιχτότητα του πνεύματός του και την καρδιακή του γενναιοδωρία, που με τον τρόπο τους δείχνουν πιο εύκολο τον δρόμο προς την ενότητα.

-Μιλτιάδης Κωνσταντίνου, Οικουμενικές εμπνεύσεις και δράσεις: 50 χρόνια ιερατικής διακονίας σεβασμιότατου Ιωάννη Σπιτέρη   -moschosg

Σε κάποιο από τα τελευταία έργα της ζωής του ο Ρώσος φιλοσόφος και ποιητής Βλαντιμίρ Σεργκέγεβιτς Σολοβιόφ (1853-1900) παραθέτει μια φανταστική, αλλά πολύ όμορφη όσο και συγκινητική ιστορία, όπου ο Αντίχριστος παρουσιάζεται ως ένας παγκόσμιος αυτοκράτορας, ο οποίος σκοπεύει να ενώσει τις τρεις μεγάλες χριστιανικές εκκλησιαστικές παραδόσεις (ορθόδοξους, καθολικούς και ευαγγελικούς) κάτω από την ηγεμονία του. Για τον σκοπό αυτό ιδρύει έναν διεθνή οργανισμό με έδρα την Ιερουσαλήμ και για να πετύχει την ένωση υπόσχεται στους εκπροσώπους των Εκκλησιών τη διατήρηση όλων όσων αυτές θεωρούν ως ανώτερες αξίες τους. Έτσι, στους ορθοδόξους υπόσχεται ένα παγκόσμιο μουσείο για τη διατήρηση όλων των ιερών λειψάνων και των θησαυρών της παράδοσης, στους καθολικούς υπόσχεται την εξασφάλιση του παπικού πρωτείου και στους προτεστάντες υπόσχεται ένα διεθνές ινστιτούτο βιβλικών σπουδών. Η πρόταση του Αντιχρίστου γεμίζει ενθουσιασμό τους εκκλησιαστικούς ηγέτες, οι οποίοι έτσι υποτάσσονται στην εξουσία του. Παρ’ όλα αυτά, κάποιες μικρές ομάδες και από τις τρεις ομολογίες αντιδρούν στο σχέδιο αυτό. Ηγέτες των ομάδων είναι ο έλληνας πρεσβύτερος Ιωάννης, ο καθολικός πάπας Πέτρος Β΄ και ο γερμανός καθηγητής Dr Ernst Pauli. Αυτοί οι τρεις αποφάσισαν να παραιτηθούν από την ασφάλεια που παρέχουν οι βεβαιότητες της πίστης τους, όπως ιερή παράδοση, κεντρική διοίκηση της Εκκλησίας που εξασφαλίζει ενότητα, βιβλική έρευνα που αντιπροσωπεύει από μόνη της μια μορφή εξουσίας και να φύγουν από την Ιερουσαλήμ. Απομακρυνόμενοι από την πόλη είδαν στον ουρανό την Εκκλησία ντυμένη με τον ήλιο και το φεγγάρι στα πόδια της, όμοια με τη γυναίκα που περιγράφεται στο κεφάλαιο ιβ΄ της Αποκάλυψης να ξεφεύγει από τον δράκοντα. Το όραμα τους συνόδευε μέχρι την έρημο, στο όρος Σινά, όπου αποφάσισαν να εγκατασταθούν μέχρι να έρθει η ώρα που θα επιστρέψουν πάλι στην Ιερουσαλήμ για να συναντήσουν τον ερχόμενο Κύριο. Εκεί στην έρημο, με αυτό το μικρό λείμμα που, παραιτημένο από κάθε κοσμική επιδίωξη, λατρεύει τον Θεό, γίνεται για πρώτη φορά πραγματικότητα η ενότητα του χριστιανισμού.

Θυμήθηκα την ιστορία αυτή -που είχα διαβάσει πριν από πολλά χρόνια και ελπίζω ότι παραθέτω σωστά γιατί δεν την έχω ελέγξει- καθώς έψαχνα στο βιογραφικό του σεβασμιότατου Ιωάννη Σπιτέρη, αναζητώντας υλικό για τη σημερινή μου εισήγηση. Εκεί βρήκα ότι ο Σολοβιόφ προσέλκυσε το ενδιαφέρον του σεβασμιοτάτου από τα πρώτα βήματα των σπουδών του στο Πανεπιστήμιο του Λατερανού και, μάλιστα, οι θεολογικές ιδέες του Ρώσου διανοητή σχετικά με την ενότητα της Εκκλησίας και τον ρόλο του πρωτείου του πάπα αποτέλεσαν το αντικείμενο της μεταπτυχιακής του μελέτης. Έτσι, τα ενδιαφέροντα του Ιωάννη προσανατολίστηκαν από την αρχή στην οικουμενική ιδέα, όπως προκύπτει και από τη διδακτορική του διατριβή στο Πανεπιστήμιο του Freiburg, που αναφέρεται στη μελέτη των θέσεων των βυζαντινών συγγραφέων του ιβ΄ αιώνα για το παπικό πρωτείο. Δεν είναι τυχαίο που η δημοσίευση της διατριβής το 1979, στη σειρά Orientalia Christiana Analecta του Ποντιφικού Ινστιτούτου Ανατολικών Σπουδών, συμπίπτει με το έτος έναρξης του θεολογικού διαλόγου Ορθοδόξων – Ρωμαιοκαθολικών.

Άνθρωποι σαν τον σεβασμιότατο Ιωάννη, με ακλόνητο προσανατολισμό προς την ορθοπραξία και τη διαρκή μέριμνα για συμφιλίωση και καταλλαγή αποτελούν φωτεινά παραδείγματα στη σημερινή κοινωνία του ανταγωνισμού όλων προς όλους και της ατομοκρατίας και αξίζουν κάθε τιμής. Ως Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής καλωσορίζω στους χώρους του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης όσες και όσους ήρθαν από μακριά για να τιμήσουν τον φίλο, εταίρο και συνθιασώτη στην οικουμενική ιδέα σεβασμιώτατο Ιωάννη Σπιτέρη, χαιρετίζω τη διοργάνωση της παρούσης ημερίδας, συγχαίρω όσους είχαν την πρωτοβουλία και κοπίασαν για τη διοργάνωσή της και εύχομαι πλήρη επιτυχία στις εργασίες της.

Καθηγητής Μιλτιάδης Κωνσταντίνου

Τῆς τῶν Θεολόγων περισέμνου Σχολῆς Κοσμήτωρ

Ἄρχων Διδάσκαλος τοῦ Εὐαγγελίου

τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας

Δείτε και:-Η Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ διοργανώνει Ημερίδα αφιερωμένη στον Παπικό Αρχιεπίσκοπο Κερκύρας, Ζακύνθου και Κεφαλληνίας και Αποστολικό Βικάριο Θεσσαλονίκης κ. Σπιτέρη