ΓΕΝΕΣΗ (β) -Η πτώση του ανθρώπου (κ. 3)-(Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμία)

ΓΕΝΕΣΗ (β)

Ἡ πτώση τοῦ ἀνθρώπου (κ. 3)

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ  ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ

1. Τά κηρύγματά μας, ἀδελφοί χριστιανοί, ἀναφέρονται στά βιβλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Μελετοῦμε μέ σύντομο τρόπο τό πρῶτο βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τήν Γένεση. Στό προηγούμενο κήρυγμά μας εἴπαμε γιά τήν δημιουργία τοῦ κόσμου καί τοῦ ἀνθρώπου, πού εἶναι τό ἀνώτερο ἀπό ὅλα τά δημιουργήματα (Γεν. κ. 1-2). Καί ἡ ἀξία τοῦ ἀνθρώπου εἴπαμε εἶναι τό ὅτι πλάστηκε κατά τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἄνθρωπος, ἀγαπητοί μου, ἔγινε γιά τόν Θεό, γιά νά ἑνωθεῖ μαζί Του καί νά ἀπολαμβάνει αἰώνια τήν δόξα Του. Εἴπαμε ὅμως ὅτι ἔπρεπε νά περάσει ἀπό μία ἄσκηση γιά νά πετύχει τόν ὑψηλό του αὐτό σκοπό, γιά τόν ὁποῖο δημιουργήθηκε. Καί ἡ ἄσκησή του ἦταν τό νά εἶναι σέ συνεχῆ ὑπακοή πρός τόν Θεό, πρός τήν ἐντολή Του, τό νά μή φάγει ἀπό τό ἀπηγορευμένο δένδρο, μέ τήν ἀπειλή ὅτι θά ἀποθάνει, ἄν παραβεῖ τήν ἐντολή αὐτή (Γεν. 2,17).

2. Δυστυχῶς ὅμως, λέγουμε στό σημερινό μας κήρυγμα, ὁ ἄνθρωπος παρέβηκε τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ καί ἔφαγε τόν ἀπηγορευμένο καρπό. Τήν ἁμαρτία αὐτή τήν λέμε «πτώση» τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ πτώση του αὐτή ἔγινε μέ πολλή πονηριά ἀπό τόν Διάβολο. Ἀκοῦστε πῶς: Ὁ ἄνθρωπος, εἴπαμε, ἦταν ἀπό τήν ἀρχή πλασμένος γιά τήν θέωση, τό νά ἑνωθεῖ, δηλαδή, μέ τόν Θεό. Καί αὐτό ἦταν ἡ μεγάλη του ἐπιθυμία, ἀφοῦ πλάστηκε γι᾽ αὐτό. Ἔτσι, λοιπόν, ὁ Διάβολος, «πατώντας» στήν ἐπιθυμία αὐτή τοῦ ἀνθρώπου γιά τήν θέωση, τόν πλησίασε καί τοῦ πρότεινε ὅτι γιά νά πετύχει αὐτό πού ἐπιθυμεῖ, πρέπει νά φάγει ἀπό τό δένδρο, πού τοῦ εἶπε ὁ Θεός νά μή φάγει. Δηλαδή ὁ Διάβολος συμβούλευσε τήν ἀνυπακοή στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά «πάτησε πολύ γερά», πού λέμε, γιά νά πετύχει αὐτό πού ἤθελε. «Πάτησε» στήν ἐπιθυμία του γιά τήν θέωση.

Τό κακό ἔγινε. Οἱ πρωτόπλαστοι, ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα, παρέβηκαν τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ καί χάλασε ἡ ὄμορφη ἁρμονική σχέση πού εἶχαν καί μέ τόν Θεό καί μεταξύ τους καί μέ τήν γύρω φύση. Πρός τόν Θεό νοιώθουν τώρα οἱ πρωτόπλαστοι φόβο καί δέν θέλουν τήν παρουσία Του. Θέλουν νά κρυβοῦν ἀπ᾽ Αὐτόν. Μεταξύ τους νοιώθουν «γυμνοί» καί ἐντρέπονται, γιατί, μέ τήν ἁμαρτία τους, ἔχασαν τό ἔνδυμα τῆς ἀθωότητας. Ἀλλά καί τό ἄλλο: Ἐνῶ τά δύο φύλα, ὁ ἄνδρας καί ἡ γυναίκα, πλάστηκαν γιά νά εἶναι ἴσα, τώρα διαταράχθηκε αὐτή ἡ ἰσοτιμία τῶν δύο φύλων. Γιατί ἡ γυναίκα Εὔα ὑπέταξε τόν ἄνδρα Ἀδάμ καί τόν ἔπεισε νά φάγει τόν ἀπηγορευμένο καρπό. Καί αὐτή ἡ φύση, τέλος, ἐναντιώθηκε πρός τούς ἁμαρτήσαντες πρωτοπλάστους. Ἡ γῆ θά παράγει τώρα «ἀκάνθας καί τριβόλους», γιά νά παρεμποδίζουν τόν ἄνθρωπο. Καί τούς καρπούς της ἡ γῆ γιά τήν διατροφή τοῦ ἀνθρώπου θά τούς δίνει στό ἑξῆς μέ τήν σκληρή καί ἐπίπονη ἐργασία του. Αὐτό λέγεται «φυσικό κακό». Ἀλλά τό χειρότερο ἀπ᾽ ὅλα τά κακά πού ἦλθαν ἀπό τήν πτώση τοῦ ἀνθρώπου εἶναι αὐτό πού εἴπαμε στήν ἀρχή: Ὅτι χάλασε ἡ ἀγαπητική σχέση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό. Καί στήν κατάσταση πού βρέθηκε τώρα ὁ ἄνθρωπος μέ τήν ἁμαρτία του, δέν μπορεῖ νά ἔχει τήν πρώτη κοινωνία μέ τόν Θεό. Γι᾽ αὐτό καί ἐκδιώχθηκε ἀπό τόν Παράδεισο, πού ἦταν ὁ τόπος τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ (κεφ. 3). Ἡ δυστυχία τοῦ ἀνθρώπου τώρα εἶναι μεγάλη. Καί θά ἦταν ἀπαρηγόρητος ὁ ἄνθρωπος στόν πόνο του καί τήν δυστυχία του, ἄν ὁ Θεός, ἀπό ἀγάπη πάλι πρός αὐτόν, δέν τοῦ ἔδινε μία χαρωπή ἐλπίδα. Ἡ ἐλπίδα αὐτή ἦταν ὅτι θά ἔλθει ΚΑΠΟΙΟΣ, πού θά γεννηθεῖ μόνο ἀπό τήν γυναίκα καί θά συντρίψει τό κεφάλι τοῦ Διαβόλου, τοῦ ἀρχέκακου αὐτοῦ φιδιοῦ, πού παραπλάνησε τόν ἄνθρωπο· ἀλλά καί ὁ Διάβολος θά προλάβει καί θά κτυπήσει τήν πτέρνα Αὐτοῦ τοῦ θείου Προσώπου (3,15). Ὁ λόγος αὐτός τοῦ Θεοῦ πρός τόν πεπτωκότα ἄνθρωπο, χριστιανοί μου, εἶναι Εὐαγγέλιο, πρίν ἀπό τά τέσσερα Εὐαγγέλια, πού γνωρίζουμε. Εἶναι «Πρωτο-Εὐαγγέλιο»! Εἶναι ἕνα παράθυρο ἀπ᾽ ὅπου ἔμπαινε φῶς καί φώτιζε καί χαροποιοῦσε τήν δυστυχισμένη γιά τήν ἁμαρτία της ἀνθρωπότητα. Ὁ λόγος αὐτός τοῦ Θεοῦ εἶναι προφητεία, ἡ πρώτη προφητεία, γιά τόν ἐρχομό τοῦ Λυτρωτοῦ μας Μεσσία. Αὐτός ὁ Λυτρωτής εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, πού σαρκώθηκε παρθενικά στήν Παναγία, τήν Παρθένο Μαρία· εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός! Μέ ὅλο Του τό ἔργο πού ἔκανε ὁ Ἰησοῦς Χριστός γιά μᾶς, ἀνορθωθήκαμε ἀπό τήν πτώση μας καί σωθήκαμε. Ἀλλά καί ὁ Διάβολος, ἔβαλε τά ὄργανά του καί κτύπησαν τήν «πτέρνα» τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, δηλαδή, τόν σταύρωσαν καί τόν θανάτωσαν. «Πτέρνα» εἶναι ἡ ἀνθρώπινη φύση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.

3. Καί τώρα, ἀδελφοί χριστιανοί, ἀρχίζει ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου ἔξω ἀπό τόν παράδεισο. Εἶναι μιά ζωή γεμάτη πόνους καί πολλές ταλαιπωρίες. Καί ὅλες αὐτές οἱ ταλαιπωρίες του εἶναι ἀποτέλεσμα τοῦ ἁμαρτήματός του, τοῦ «προπατορικοῦ» του ἁμαρτήματος, ὅπως λέγεται. Τό ἁμάρτημα αὐτό εἶναι ὅτι ὁ ἄνθρωπος θέλησε νά γίνει θεός χωρίς τόν Θεό!... Ἀλλά τό ἁμάρτημα αὐτό τό συνέχιζε ὁ ἄνθρωπος στήν ζωή του καί γινόταν ἀκόμη χειρότερος. Ὁ Θεός ὅμως, ἀγαπητοί μου, ἀπό ἀγάπη στόν ἄνθρωπο, καί ἀπό αὐτά τά ἁμαρτήματά του ἀκόμη, κατεργαζόταν τήν σωτηρία του. Ὁ Θεός ἐργαζόταν γιά νά ἔλθει ἡ σωτήρια ἐκείνη ἐποχή, κατά τήν ὁποία θά ἔστελνε ΕΚΕΙΝΟΝ, τόν Μεσσία, τόν Υἱό Του, γιά νά συντρίψει τό κεφάλι τοῦ φιδιοῦ, πού παραπλάνησε τόν ἄνθρωπο καί ἁμάρτησε. Ἀλλά γιά νά γεννηθεῖ ὁ Μεσσίας, γιά νά σαρκωθεῖ, δηλαδή, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, ἔπρεπε νά γεννηθεῖ ἡ Γυναίκα ἐκείνη, ἡ Ὁποία θά γίνει ἡ Μητέρα τοῦ Λυτρωτοῦ. Καί ὅλη ἡ Παλαιά Διαθήκη ἐργάζεται στό νά γεννηθεῖ ἡ Παναγία, ἡ Μητέρα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Πραγματικά, χριστιανοί μου! Μετά τήν πτώση τοῦ ἀνθρώπου, ἄς φανταστοῦμε τόν Θεό ἀπό τήν μιά μεριά νά ἔχει τό κηπάριό Του καί νά καλλιεργεῖ σ᾽ αὐτό τά ἄνθη Του· καί ἀπό τήν ἄλλη μεριά ἄς φανταστοῦμε τόν Διάβολο νά βρωμίζει τόν σταῦλο του. Ὅσο περνοῦσαν τά χρόνια, τό περιβόλι τοῦ Θεοῦ ἔδινε ὅλο καί ὡραιότερα ἄνθη, ἀλλά καί ὁ σταῦλος τοῦ Διαβόλου βρώμιζε ὅλο καί περισσότερο. Μετά τήν πτώση τοῦ ἀνθρώπου παρατηροῦμε δύο γραμμές, δύο γενεές ἀνθρώπων: Τήν καλή γενεά καί τήν κακή γενεά. Καί ὅσο περνοῦσαν τά χρόνια, ἡ καλή γενεά γινόταν ὅλο καί πιό καλή, ἀλλά καί ἡ κακή γενεά γινόταν ὅλο καί πιό κακή. Ἦλθε δέ ἐποχή πού τό περιβόλι τοῦ Θεοῦ ἔδωσε τό πιό καλό ἄνθος, καλύτερο δέν γινόταν· γεννήθηκε ἡ Παναγία! Ἀλλά καί ὁ σταῦλος τοῦ Διαβόλου ἔδωσε τήν πιό ἀπαίσια ἁμαρτία, χειρότερη δέν γινόταν. Εἶναι ὅπως τήν λέει τό α´ κεφ. τῆς πρός Ρωμαίους ἐπιστολῆς (βλ. στίχ. 23-32). Τότε, σ᾽ αὐτήν τήν ἐποχή, γεννήθηκε ὁ Μεσσίας, ὁ Χριστός, ὁ Λυτρωτής τῆς ἀνθρωπότητας.

4. Ἀλλά δέν σᾶς εἶπα, χριστιανοί μου, γιά τόν Διάβολο. Πρέπει νά ξέρετε ὅτι δέν ἔκανε ὁ Θεός τόν Διάβολο. Ἔγινε μόνο του τέτοιος. Ὁ Θεός τόν ἔκανε ἄγγελο καί μάλιστα τόν ἔκανε ἑωσφόρο, δηλαδή, ἀρχηγό ἄγγελο. Ἀλλά πῶς κατήντησε καί ἔγινε διάβολος ἀπό ἄγγελος; Ἀπό φθόνο καί ἀπό ἐγωισμό!... Διάβασα κάποτε σέ ἕνα βαθύ θεολογικό βιβλίο – ἀλλά δέν θυμᾶμαι τώρα σέ ποιό – μιά ἑρμηνεία γιά τήν πτώση τοῦ Διαβόλου καί θέλω νά σᾶς τήν πῶ. Ὁ Διάβολος, εἴπαμε, ἦταν πρῶτα ἄγγελος, ἀρχηγός ἄγγελος, ἑωσφόρος. Καί, λοιπόν, πνεῦμα καθαρό πού ἦταν τότε, εἶδε προφητικά αὐτό πού θά γινόταν μετά ἀπό χρόνια. Εἶδε ἄνθρωπο πάνω ἀπό αὐτόν καί λαμπρότερο ἀπό αὐτόν καί τόν φθόνησε. Καί ἀμέσως, γιά τήν ὑπερηφάνειά του καί τόν φθόνο του, ἔπεσε ἀπό τήν ὑψηλή του θέση καί ἔχασε τήν δόξα του καί ἔγινε Διάβολος. Ρωτᾶτε τώρα νά μάθετε ποιόν ἄνθρωπο εἶδε ὁ ἑωσφόρος προφητικά ἀνώτερο καί ὑψηλότερο ἀπ᾽ αὐτόν καί τόν ἐφθόνησε; Εἶδε τήν ΠΑΝΑΓΙΑ, πάνω ἀπό ὅλα τά τάγματα τῶν Ἀγγέλων! Γιατί ἡ Παναγία εἶναι «Τιμιωτέρα τῶν Χερουβίμ καί ἐνδοξοτέρα ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφίμ»! Ὥστε, κατά τήν ἑρμηνεία αὐτή, ὁ Ἑωσφόρος φθόνησε τήν Παναγία μας καί γι᾽ αὐτό ἔγινε Διάβολος. Γι᾽ αὐτό καί ἐμεῖς θά πολεμοῦμε τόν Διάβολο καί ὅλα τά τεχνάσματά του μέ τήν προσευχή μας στήν Παναγία μας. Καί μόνο  «Παναγία μου, Παναγία μου» ὅταν ἀκούει ὁ Διάβολος ταράσσεται καί καίεται καί αὐτός καί ὅλα τά τάγματά του.

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

Δείτε και:-Η Παλαιά Διαθήκη πολεμουμένη και Απολογουμένη - Μέρος Α' (Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμία)