Γιώργος Παπαθανασόπουλος, Οι αστοχίες του Μητροπολίτου Μεσσηνίας

Οι αστοχίες του Μητροπολίτου Μεσσηνίας

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

            Ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος τις ημέρες αυτές έκαμε αισθητή την παρουσία του. Με αφορμή τη διοργάνωση συλλαλητηρίων στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα για το Μακεδονικό,  εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση, με πολύ προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, κατά των μελών της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, όπως επίσης των Ιεραρχών και των άλλων κληρικών, που συμμετέσχον στο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης ή/και θα συμμετάσχουν σε αυτό των Αθηνών.

            Στις δηλώσεις του συγκεκριμένου Μητροπολίτου αρμοδιότεροι να απαντήσουν είναι τα μέλη της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας και της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου. Στο παρόν άρθρο επισημαίνονται από τον υπογράφοντα ορισμένες αστοχίες των δηλώσεών του. Η πρώτη, που πρέπει να τονισθεί είναι το ύφος τους. Ο λόγος, προφορικός ή γραπτός, ενός χριστιανού και, προ πάντων, ενός Αρχιερέως πρέπει να διακατέχεται από αγάπη και νηφαλιότητα, να είναι σαφής και χωρίς υπονοούμενα. Πρέπει επομένως να μην αποπνέει αλαζονεία, να μην χαρακτηρίζεται από οργίλο ύφος, και να μην περιέχει υπερβολές, υπονοούμενα και υβριστικούς χαρακτηρισμούς.

            Αστοχία του Μητρ. Μεσσηνίας είναι η προσβλητική για μέλη του  Σώματος της Ιεραρχίας, που συμμετέχουν στα συλλαλητήρια, επίκρισή του, ότι «κινούνται στο επικίνδυνο όριο της εκκοσμίκευσης και του εκπροτεσταντισμού του εκκλησιαστικού ήθους». Στη συνέχεια επιχειρεί να γίνει πιο συγκεκριμένος. Αφού σημειώνει ότι η Εκκλησία της Ελλάδος στο παρελθόν οργάνωσε συλλαλητήρια και λαοσυνάξεις γράφει πως «τα εξαργύρωσε αρκετές δεκαετίες αργότερα πολύ ακριβά» και προσθέτει: «Δεν αδικώ την ιστορική ακρίβεια εάν ισχυριστώ, ότι το ανταποδοτικό “όφελος” ήταν αρκετά χαμηλό σε σχέση προς τον “αγώνα” και η ζημία αρκετά υψηλή σε σχέση προς τις επιδιώξεις της». Ασαφές και με υπονοούμενα το μέρος αυτό της δηλώσεώς του. Αφήνει τον καθένα κάτι να υποθέσει... Ουδεμία όμως συζήτηση μπορεί να γίνει με αοριστίες και με αιωρούμενες κατηγορίες και αυτό δεν είναι ηθικά σωστό.

            Συνεχίζοντας ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας την εξήγησή του περί «εκπροτεσταντισμού» της Εκκλησίας επικρίνει με βαρείς χαρακτηρισμούς την ενέργεια «κάποιων επισκόπων», (Σημ. Εννοεί προφανώς συνεπισκόπους του, μέλη της Ιεραρχίας) οι οποίοι «εξουσιοδοτούν επιπόλαια και ανεπίγνωστα να διαβάσουν ανεύθυνοι ομιλητές προς τον λαό το προσωπικό τους μήνυμα». Επικρίνει επίσης τον «εκκλησιολογικά ανυπόστατο συνδικαλιστικό οργανισμό ιερέων – κληρικών», επειδή «προτρέπει τους κληρικούς να συμμετάσχουν σε ένα συλλαλητήριο για το οποίο η Εκκλησία έχει ήδη αποφανθεί». 

            Ως προς τη συμμετοχή των Επισκόπων, των άλλων κληρικών και του λαού σε συλλαλητήρια και λαοσυνάξεις είναι Ορθόδοξη και όχι προτεσταντική παράδοση. Από την εποχή των αιρέσεων και της εικονομαχίας έως και την εποχή των ενωτικών ενεργειών της κοσμικής εξουσίας και, ενίοτε, της εκκλησιαστικής ηγεσίας, κλήρος και λαός διαφύλαξαν την Ορθοδοξία από τις κακοδοξίες. Τα παραδείγματα πολλά. Δύο αρκούν. Όταν η αυτοκράτειρα Ευδοξία εξόρισε, την πρώτη φορά, τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο τον αποκατέστησε σύντομα, διότι «το πλήθος το οποίο μόνο σχεδόν του είχε μείνει απολύτως πιστόν, ενθουσιώδες απήτει άμεσον επανεγκατάστασιν εις τον θρόνον...» (Χρ. κ΄ Ηθ. Εγκ. τ.6, σελ. 1177).

            Το δεύτερο είναι με τις φιλενωτικές ενέργειες των αυτοκρατόρων και των φιλενωτικών ιεραρχών. Όταν ο Μιχαήλ Παλαιολόγος επιχείρησε να υποτάξει την Ορθόδοξη Εκκλησία στον Πάπα (1274-1280) κλήρος και λαός με λαοσυνάξεις και με μία Σύνοδο στη Θεσσαλία την απέτρεψαν και η υπογραφείσα συνθήκη «δεν έλαβεν ουδέ εκτελέσεως αρχήν». (Σπ. Ζαμπελίου «Άσματα Δημοτικά της Ελλάδος μετά μελέτης ιστορικής περί μεσαιωνικού Ελληνισμού», Τυπ. Τερζάκη και Ρωμαίου, Κέρκυρα, 1852, σελ. 506. Επίσης Α.Α. Βασίλιεφ «Ιστορία Βυζαντινής Αυτοκρατορίας 324-1453», Εκδ. Μπεργαδή, Αθήνα, 1954, σελ. 824). Η δεύτερη επιχείρηση υποταγής στον Πάπα έγινε επί αυτοκρατόρων Ιωάννου και Κωνσταντίνου των Παλαιολόγων, όταν και πάλι κλήρος και λαός την απέτρεψε. Στην ψευδοσύνοδο Φεράρας – Φλωρεντίας (1438-1439), όπως γράφει ο Ζαμπέλιος, μόνος ο Μητροπολίτης Εφέσου Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός απέτρεψε την υποταγή στον Πάπα, γνωρίζοντας ότι είχε μαζί του  τον λαό της  Κωνσταντινούπολης, που καθημερινά διαδήλωνε υπέρ της διατήρησης  της εθνικής και εκκλησιαστικής συνειδήσεώς του (Αυτ. σελ. 533-534). Για αυτή την ιδιοπροσωπία του αγωνίζεται και διαδηλώνει ο κλήρος μαζί με τον λαό. Πού «ο εκπροτεσταντισμός του εκκλησιαστικού ήθους του» και πού η «εκκοσμίκευσή» του;

            Μία άλλη επίκριση του Μητρ. Μεσσηνίας σε βάρος των συνεπισκόπων του είναι ότι η Εκκλησία δι’ αυτών «θα σταθεί θεσμικά δίπλα στους “άθεσμους” οργανωτές των συλλαλητηρίων ως “θεραπαινίδα τους”». Προφανώς ο Μητρ. Μεσσηνίας κατηγορεί τα μέλη της Ιεραρχίας της Ελλαδικής Εκκλησίας ότι κατάντησαν την Εκκλησία «υπηρέτρια» των διοργανωτών του συλλαλητηρίου. Αυτό εκκλησιολογικά δεν είναι ακριβές. Ο Επίσκοπος από μόνος του αποτελεί μεγάλη ευλογία για  μια σύναξη και τιμή προς τους συναγμένους. Αλλά και αν «κατάντησε» ο Επίσκοπος και όποιος άλλος κληρικός «υπηρέτης» του λαού του Θεού  ποιος μεγαλύτερος έπαινος θα μπορούσε να του δοθεί; Υπάρχει μείζον του να  εφαρμόζει την εντολή του Ιησού: « Ος αν θέλη μέγας γενέσθαι εν υμίν, έσται υμών διάκονος και ος αν θέλη υμών γενέσθαι πρώτος, έσται πάντων δούλος» (Μαρκ. ι΄ 44) και τους λόγους του Αποστόλου Παύλου: «Ου γαρ εαυτούς κηρύσσομεν, αλλά Χριστόν Ιησούν, εαυτούς δε δούλους υμών δια Ιησούν» (Β΄ Κορ. δ΄ 6);...

            Τέλος χωρίς να αναφέρει στοιχεία ο Μητρ. Μεσσηνίας απαξιώνει πλήρως τους διοργανωτές των συλλαλητηρίων και αφήνει αόριστες σε βάρος τους κατηγορίες. Γράφει: «Ποιους εκπροσωπούν οι “άγνωστοι” συνδιοργανωτές, οι οποίοι επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν τη θεσμική Εκκλησία και να την “καπελώσουν” για την ικανοποίηση δικών τους πολιτικών σκοπιμοτήτων, άλλοθι και επιδιώξεων;». Και πάρα κάτω: «Ποιοι είναι οι ανεύθυνοι ομιλητές...και τι τάχα εκπροσωπούν ή με ποια ιδιότητα απευθύνονται με τρόπο προκλητικό προς τον Προκαθήμενο και την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλαδικής Εκκλησίας προσκαλώντας τους να συμμετάσχουν στα δικά τους συλλαλητήρια;».

Αστοχεί για μιαν ακόμη φορά ο Μητρ. Μεσσηνίας. Οι διοργανωτές δεν είναι «ανεύθυνοι», όπως και ο κάθε συνειδητός πολίτης αυτής της χώρας, και κάθε άλλης δημοκρατικής χώρας. Επίσης  δεν απευθύνθηκαν «με τρόπο προκλητικό» στον Αρχιεπίσκοπο, αλλά του ζήτησαν συνάντηση και ο κ. Ιερώνυμος τους εδέχθη και τους είπε να πράξουν κατά τη συνείδησή τους... Και γιατί είναι προκλητικό να προσκαλέσουν σε μια εκδήλωσή που διοργανώνουν τους ποιμένες τους; Δηλαδή ο Αρχιεπίσκοπος και οι Μητροπολίτες, που αποδέχονται προσκλήσεις και παρίστανται σε εκδηλώσεις που διοργανώνουν Δήμοι, και Οργανώσεις κακώς πράττουν; Τι ελιτίστικη αντίληψη είναι ότι ο Μητροπολίτης πρέπει να ζει απομονωμένος στον θρόνο του;

Η εκδήλωση για τη Μακεδονία δεν είναι κομματική, δεν είναι συνδικαλιστική, δεν είναι ιδεολογική, είναι πανεθνική και αυτή την ενότητα του ποιμνίου τους μπρος σε ένα μείζον ζήτημα, όπως είναι το Μακεδονικό, επισφραγίζουν οι συμμετέχοντες στα συλλαλητήρια Επίσκοποι και οι άλλοι κληρικοί, καθώς και οι μοναχοί και οι μοναχές.

Η δήλωση του Μητρ. Μεσσηνίας ολοκληρώνεται με μια βαριά κατηγορία σε βάρος των διοργανωτών των συλλαλητηρίων. Γράφει ότι αυτά «διοργανώνονται προκειμένου να εξυπηρετηθούν πρόσωπα και σκοπιμότητες έσωθεν και έξωθεν». Θα πρέπει ο Μητροπολίτης να καταθέσει αμέσως τα στοιχεία που διαθέτει, για να ενημερωθεί η κοινή γνώμη, αλλιώς θα του προσαφθεί η κατηγορία ότι απηύθυνε ανεύθυνα και συκοφαντικά λόγια, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν  εντάσεις και έριδες, ξένες προς το μήνυμα του Ιησού Χριστού. Και αν αρχίσει ο «εμφύλιος πόλεμος», με ένθεν και ένθεν υπονοούμενα, συκοφαντίες και  αόριστες καταγγελίες για «σκοπιμότητες έσωθεν και έξωθεν», αυτός τελειωμό δεν θα έχει και μόνο πληγές θα προκαλέσει...-