Μαρία Μαντουβάλου, Παράλληλοι δρόμοι -η Πτώση της Κωνσταντινουπόλεως και η κατάσταση σήμερα στην Ελλάδα- Β’ μέρος

Το πρώτο μέρος ΕΔΩ

‘Τα αίτια της Πτώσεως και επίκαιρα συμπεράσματα.’

Από μία παλαιότερη εκπομπή για την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως.

Προσκεκλημένη η κ. Μαρία Μαντουβάλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής του Παν. Αθηνών.

Αδαμαντία Μπούρτζινου: … Κυρία Μαντουβάλου να μείνουμε λίγο ακόμα στα της Πτώσεως και να μας περιγράψετε, να μας δώσετε κάποια ακόμα στοιχεία από την κατάσταση που επικρατούσε τα τελευταία χρόνια που ήταν πολύ δύσκολα και οδήγησαν στην Πτώση.

Μαρία Μαντουβάλου: Μάλιστα. Να σας επισημάνω δύο χαρακτηριστικά των τελευταίων ημερών.

Πεθαίνει ο Μουράτ ο πατέρας του Μωάμεθ. Τι γίνεται; Πηγαίνουν όλες οι πρεσβείες στην Αδριανούπολη. Όλες οι ξένες πρεσβείες οι Δυτικές, και πηγαίνουνε και οι εκπρόσωποι από την Κωνσταντινούπολη, πρέσβεις, μεγάλη αποστολή, για να κάνουνε τι; Να πάνε επάνω στον Μωάμεθ να τον συλλυπηθούνε για την απώλεια του πατέρα του που ήτανε πολύ καλός! και ήτανε φίλος!, όπως και ο Μουράτ ο μακαρίτης ο οποίος Μουράτ 30 χρόνια πριν την Πτώση είχε φροντίσει να καταλάβει την Κωνσταντινούπολη πάλι -ήτανε φίλος και αυτός και ευγενικός, με ευγενικούς τρόπους. Πήγανε λοιπόν και με πολλά δώρα και τους γέμισε και δώρα και ο Μωάμεθ, τους ανανέωσε τις συνθήκες ειρήνης. Όλες τις συνθήκες ειρήνης τις ανανέωσε μια χαρά.

Αδαμαντία Μπούρτζινου: Έχουμε σύναψη συμφώνου φιλίας.

Μαρία Μαντουβάλου: ‘Συμφώνου φιλίας’ πολύ ωραία το τονίσατε αυτό. Κάνουνε λοιπόν συνθήκες ειρήνης. Ειρήνη απ’ εδώ, ειρήνη απ’ εκεί, ειρήνη παντού. Μα ήτανε ο άγγελος επί της γης λοιπόν αυτός ο διάδοχος ο Μωάμεθ, το νεαρό παιδάκι το πολύπροικισμένο!

Αυτό είναι ένα. Το δεύτερο λοιπόν. Μέσα στην Πόλη υπήρχε ένα χάος από πλευράς θρησκευτικής, Χάος κυριολεκτικό. Μετά τη Σύνοδο της Φεράρας και στη συνέχεια, οι διαμάχες ήταν τεράστιες. Γιατί; Οι Έλληνες Ρωμηοί τι θέλανε; Την Πίστη των Πατέρων τους. Τι ζητούσανε; μὴ μέταιρε ὅρια αἰώνια. Μην τα μετακινείς τα όρια. Αυτή είναι η Παράδοσή μας. Με αυτήν προχωρήσαμε, με αυτήν θριαμβεύσαμε.

Τι κάνεις τώρα; Τι θέλεις τώρα; Να υποδουλωθούμε;

Και είχε αρχίσει μία φοβερή διάσπαση. Εμφύλιοι και διαμάχη με θρησκευτικά αίτια. Είναι σχεδόν ακριβώς όπως υπάρχουνε και σήμερα. Και σήμερα ακόμη που πάει ο πάπας στην Κύπρο υπάρχουνε τεράστιες αντιδράσεις. Τεράστιες αντιδράσεις και όταν ο πάπας πάει στο Πατριαρχείο, ή ο Πατριάρχης πάει εκεί πέρα. Τεράστιες αντιδράσεις. Είναι τόσο πολλές που ομολογώ ότι μοιάζουνε και οι σημερινές όπως εκείνες της Πτώσης.

Και τότε υπήρχανε άνθρωποι όμως οι οποίοι ήτανε φωτεινοί, ολοφώτεινοι. Ο Μάρκος ο Ευγενικός. Αντιδρούσανε στην ένωση. Δεν ήτανε οι άνθρωποι φιλότουρκοι, όπως κάτι ‘ιστορικοί’ να μην τους χαρακτηρίσω πως .. Τι είπανε; Κάτι ‘προοδευτικοί’, δήθεν έτσι ‘σπουδαίοι’. Μας είπανε ότι, αχ στο Βυζάντιο ήτανε οι συντηρητικοί, οι οπισθοδρομικοί, οι οποίοι τι θέλανε; Σώνει και καλά να μην έχουμε τη βοήθεια της Δύσης.

Αυτό θέλανε οι άνθρωποι; Όχι. Δεν ήτανε φιλότουρκοι οι άνθρωποι. Όταν λένε δήθεν ότι ο Νοταράς, ο αρχηγός του στόλου -ποιού στόλου των 5 καραβιών- είπε καλύτερα το [τούρκικο] φακιόλι παρά την τιάρα των καθολικών, γιατί το είπε; Είχε κανα μίσος για τους καθολικούς; Όχι αλλά είδε τι κάνανε, τι κάνανε στην λατινοκρατία δηλαδή.

Αδαμαντία Μπούρτζινου: Είχαμε και το 1204.

Μαρία Μαντουβάλου: Το 1204 αλλά και μετά το 1204 οι Βενετσιάνοι πήρανε όλο το εμπόριο της Κωνσταντινούπολης. Δεν έμεινε τίποτα.

Αδαμαντία Μπούρτζινου: Ήτανε θέλω να πω πρόσφατες οι συνέπειες ..

Μαρία Μαντουβάλου: .. και οι αναμνήσεις. Και επίσης βλέπανε ότι φτωχύνανε επειδή η Δύση τους πήρε όλα τα αγαθά. Τα καράβια τους πήρε. Οι Βενετοί είχανε, οι Ιταλοί, οι Ιταλικές Δημοκρατίες είχανε και το εμπόριο και την ναυσιπλοΐα, όλα. Πού είναι η θαλασσοκράτειρα Βυζαντινή Αυτοκρατορία; Τίποτα. Χαντακώθηκε. Δεν είχε τίποτα.

Να σας πω τώρα ότι όταν άρχισε να κάνει το κάστρο στο Βόσπορο, στο στενό του Βοσπόρου, ο Μωάμεθ, ξανάστειλε ο Αυτοκράτορας πρεσβείες και τον παρακαλούσε. Τις πρεσβείες δεν τις δέχτηκε. Του είπε, δεν κάναμε συμφωνίες; Δεν κάναμε ειρήνη; Τι ήρθες απ’ έξω απ’ το μάτι μας να κάνεις, απ’ έξω απ’ τα τείχη μας; Έστειλε πίσω τις πρεσβείες χωρίς να τις δεχτεί. Ξανάστειλε πρεσβείες ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας. Τους έκοψε τα πόδια ο Μωάμεθ.

Και τότε κατάλαβε ο Αυτοκράτορας ότι πρέπει να κλείσει τι; -θα σας θυμίσω κάτι σημερινό- να κλείσει τις πύλες. Εμείς κλείσαμε κανα σύνορο; Κλείσαμε τα σύνορα; Τι κλείσαμε; Τί έχουμε γεμίσει; Έχουμε γεμίσει μουσουλμάνους τους οποίους και κάνανε και Έλληνες ούτως ώστε να πάνε στον στρατό. Να μην πάω παραπέρα γιατί δεν θέλω να ταράξω τον κόσμο που μας ακούει κι εσάς.

Αδαμαντία Μπούρτζινου: Κατάλαβε λοιπόν ο Αυτοκράτορας ότι τα πράγματα πια έχουν στενέψει, δεν υπάρχουν περιθώρια και κατάλαβε ποιες ήταν οι προθέσεις ξεκάθαρα.

Μαρία Μαντουβάλου: .. και έκλεισε τις πύλες. Αλλά μέσα στις πύλες όμως είχε κλείσει και όσους είχανε κάνει αποικίες. Κάτι ραγκούσηδες -συγνώμη ραγκουζαίους δηλαδή- κάτι Γενουάτες, κάτι διαφόρους άλλους. Μέσα στην Κωνσταντινούπολη οι οποίοι και προδώσανε. Προδώσανε από μέσα.

Αλλά θα σας πω όμως κάτι φοβερά συγκινητικό. Που λες ότι το χέρι του Θεού εκείνη τη στιγμή έλεγε ‘Άντε. Τώρα θα σας δώσω μία διέξοδο’. Ποια ήταν η διέξοδος; Από την Κύπρο.

Όταν έπεφτε η Πόλη, την ίδια μέρα που έπεφτε η Πόλη, για πρώτη φορά στην Κύπρο -για όλα τα χρόνια της λατινοκρατίας, πρώτη φορά- ήτανε Βασίλισσα Ελληνίδα από την Πελοπόννησο. Η Ελένη Παλαιολογίνα. Κόρη του Θεοδώρου Β’ του Παλαιολόγου, αδελφού του τελευταίου Αυτοκράτορα, δηλαδή ανιψιά του.

Τί έκανε η ανιψιά λοιπόν του Κωνσταντίνου; Είχε πάρει στο κατόπι όλους τους Λατίνους. Ξέρετε στην Κύπρο, στην λατινοκρατία, όλοι οι επίσκοποι, τα πάντα, οι λειτουργίες είχαν αλλάξει. Δεν επιτρεπόταν ούτε να θάψει ο Ορθόδοξος στο Ορθόδοξό του νεκροταφείο κάποιον. Η Παλαιολογίνα λοιπόν, σαν πραγματική γυναίκα Σπαρτιάτισσα Μανιάτισσα, τι έκανε; Επήρε στο κατόπι όλους τους Λατίνους.

Και μας λέει πολύ ωραία το χρονικό του Μαχαιρά. Όταν άκουσε για την Πτώση έπεσε σε βαριά θλίψη αλλά δεν καθότανε να κλαίει, δεν έκλαιγε τη μοίρα της. Κυνήγησε τους Λατίνους. Υποδέχτηκε όλους τους Βυζαντινούς που καταφθάσανε μετά την Πτώση της Πόλης στην Κύπρο. Τους έδωσε χωράφια, τους έκανε επισκόπους, τους έδωσε λεφτά, τους έδωσε σπίτια, τους έβαλε στα υψηλότερα αξιώματα.

Έπεφτε η Πόλη, σηκωνότανε η Κύπρος. Για μια στιγμή της Πτώσης ..

Και αυτή .. ακόμη και στις Εκκλησίες επέβαλε Ορθόδοξους επισκόπους, άλλαξε το λειτουργικό που το είχανε κάνει καθολικό, έκανε τα πάντα. Ήτανε μια φωτεινή στιγμή που ο Θεός ήθελε να μας τη δώσει, για να μας δώσει ίσως κι ένα μάθημα. Γιατί ξέρετε εγώ το πιστεύω κι ας με πουν ό,τι θέλουνε, εάν ο Θεός δεν θέλει κάτι να γίνει δεν γίνεται.

Και βεβαίως υπάρχουνε πολλοί, ο Άνθιμος Ιεροσολύμων, Πατριάρχης τότε στα 1790, επίσης ο Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος, που λένε ότι δεν πέσαμε επειδή είχαμε αμαρτίες. Δεν πέσαμε γι’ αυτό, δεν είχαμε αμαρτίες. Και λέει μάλιστα ο Πάριος, δεν είμαστε σαν τους Εβραίους οι οποίοι διασκορπιστήκανε λόγω αμαρτιών και λοιπά, δεν έχουμε εμείς τα ίδια αίτια. Εμείς επέσαμε, λέει κάπου, για να διασώσουμε την Πίστη μας. Δηλαδή, δημιουργήθηκε το Ορθόδοξο κράτος και προτιμήθηκε το Ορθόδοξο κράτος απέναντι της πολιτικής υποταγής στους Δυτικούς, απέναντι της απώλειας της Πίστεως στον Τριαδικό Θεό. … Οι Λατίνοι και ο πάπας είχανε αλλάξει τα πάντα, δεν είναι μόνο το φιλιόκβε που μας είναι μόνο γνωστό. Και τι δεν είχανε αλλάξει. Δεν πιστεύανε καν σε Αγίους, δεν πιστεύανε σε Πατέρες δεν πιστεύανε τίποτα.

Αδαμαντία Μπούρτζινου: Είχε αλλάξει λοιπόν τελείως το κλίμα στην Βασιλεύουσα Πόλη και τις τελευταίες ημέρες ο Αυτοκράτορας ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο οποίος νομίζουμε ότι ήξερε τι θα αντιμετωπίσει όταν στεφόταν στον Μυστρά.

Μαρία Μαντουβάλου: Ναι. Το θέμα είναι ότι ο τελευταίος Αυτοκράτορας ο καημένος δεν στέφθηκε στην Αγιά Σοφιά. Είναι και αυτό ένα σημάδι της μοίρας. Ο τελευταίος Αυτοκράτορας δεν ήταν εστεμμένος. Στο Μυστρά δεν υπήρχε Πατριάρχης και Πατριάρχης δεν υπήρχε στην Πόλη γιατί ήτανε διχασμένοι. Ποιόν να βγάλουνε; Τον ανθενωτικό τον Γρηγόριο ή τους άλλους; Μετά άλλαξε ο Γεννάδιος, ήτανε ενωτικός ο Γεννάδιος και άλλαξε μετά, αλλά και αυτός ήτανε σε ένα Μοναστήρι. Δεν υπήρχε Πατριάρχης, δεν τον έστεψε κανείς, δηλαδή δεν μπήκε -δεν μπορώ να πω το χέρι του Θεού- αλλά πάντως στην Αγιά Σοφιά δεν στέφθηκε. Είναι και αυτό ένα σημάδι.

Αδαμαντία Μπούρτζινου: Ήξερε λοιπόν ότι και από πολιτικής απόψεως και από θρησκευτικής υπήρχανε προβλήματα. Το ήξερε.

Μαρία Μαντουβάλου: Φοβερά. Διχασμός, εμφύλιος.

Αδαμαντία Μπούρτζινου: Ήτανε προσωπικότητα.

Μαρία Μαντουβάλου: Ήτανε πολύ μεγάλη και όχι μόνο. Ήξερε αλλά κυρίως [ήτανε] αγωνιστής. Το φωτοστέφανο της δόξας επήρε. Καθότανε με όλους, αγωνιζότανε με όλους, με τον απλό λαό στις επάλξεις. Τους τόνωνε. .. Γυρνούσε γύρω στις Λιτανείες. Πήγε να κοινωνήσει, πήγε να δώσει λίγο θάρρος.

Αλλά σε ποιον να δώσει θάρρος; Σε ποιους; Στους ελάχιστους που είχανε μείνει; Ελάχιστοι ήτανε οι άνθρωποι, οι αγωνιστές. Όλοι και όλοι ήτανε 60 χιλιάδες ο λαός μέσα στην Κωνσταντινούπολη. Το μόνο .. είχανε εναποθέσει τις ελπίδες στους στον Θεό. Τίποτε άλλο.

Αδαμαντία Μπούρτζινου: Έχουμε λοιπόν αυτήν την κατάσταση να επικρατεί κυρία Μαντουβάλου και φτάνουν οι τελευταίες ώρες, οι τελευταίες στιγμές.

Μαρία Μαντουβάλου: Οι τελευταίες στιγμές. Πρέπει να τις θυμόμαστε. Να μην τις βάζουμε στο μουσείο και να θρηνούμε δήθεν. Πρέπει να τις θυμόμαστε γιατί πρέπει να καταλάβουμε ότι η μοίρα των λαών, των κρατών, αλλάζει από τη μια στιγμή στην άλλη κι αν έχουμε ανοιχτά τα μάτια μας πρέπει να δούμε τι άλλαξε όχι στις τελευταίες στιγμές. Βαθμηδόν. Οι τελευταίες στιγμές ήτανε το ξέσπασμα αυτής της διάβρωσης, της εσωτερικής διάβρωσης που δυστυχώς με τη βοήθεια πολλών ανθελλήνων και θεομάχων την έχουμε και στην Ελλάδα. Καταβάλουνε κάθε προσπάθεια να αλώσουνε -χρόνια ολόκληρα το κάνουνε αυτό- να διαβρώσουνε ό,τι Ελληνικό και Ορθόδοξο.

Σήμερα παρουσιάστηκαν καινούριοι εικονομάχοι. Μην ξεχνάτε ότι και παλαιότερα στο Βυζάντιο [υπήρχανε] άλλοι εικονομάχοι. Δηλαδή ποιοι; Να κατεβάσουμε τα σύμβολα, να κατεβάσουμε τα πάντα, να καταστρέψουμε τα πάντα. Τι είναι αυτά;

ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΙ.

Και θα μου επιτρέψετε να σας διαβάσω ένα κείμενο μιας ευρωβουλευτού από την Κύπρο για να δείτε τι λέει. Κύπρια. Οι τελευταίες στιγμές που ψυχοραγούσε η Πόλη και που ο Αυτοκράτορας με ηρωικό τρόπο στεκότανε αξιοπρεπής και έπαιρνε πάνω του όποια ντροπή είχε υποστεί το Βυζάντιο εδώ και χρόνια .. άφησε ένα μήνυμα για τον Ελληνισμό αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη. Γιατί τότε με την Πτώση αρχίσανε και οι συνέπειες για την Ευρώπη. Πολλές συνέπειες. Όταν έπεσε η Πόλη είχανε συνέπειες όλοι και η Πτώση της Πόλης τους οδήγησε να ξανασκεφτούν πολλά πράγματα. Όπως η χρεοκοπία η δικιά μας οδήγησε την Ευρώπη να βγάλει στην επιφάνεια τον δικό της βόρβορο και τα σχέδιά της, έτσι ακριβώς έγινε και τότε.

Ο Παλαιολόγος έπεσε ένδοξα. Του συγχωρείται και η τάση για την ένωση και οτιδήποτε. Έπεσε ένδοξα, έντιμα, σαν Έλληνας Ορθόδοξος και πιστός και εκπρόσωπος των αγωνιστών διαχρονικά του Ελληνισμού και της Ρωμηοσύνης.

Τι γράφει λοιπόν μια ευρωβουλευτής, για να βγάλουμε και λίγα επίκαιρα συμπεράσματα. Έκοψα τον λόγο της, τον είδα δημοσιευμένο κάπου, γιατί ομολογώ ότι όχι απλά συμφωνώ μαζί της αλλά μας βάζει θέματα τραγικά. Ευρωβουλευτής είναι. Δεν είναι καμιά συντηρητική ή φανατική. Λέγεται Ελένη Θεοχάρους, Κύπρια είναι. ..

«Ως κάθιδρη αγωνία επιθανατίου ρόγχου αισθάνομαι την παρακμή του Ελληνισμού και τη φθορά του λαού. Έχοντας άμεση εμπλοκή στην προσπάθεια διάσωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, της οποίας η ύπαρξη εξανεμίζεται από την ασύμμετρο απειλή που επικρέμεται επί του αυχένος του νησιού, και παρακολουθώντας την ηγεμονική συμπεριφορά των ξένων οικονομικά ισχυρών απέναντι στην Πατρίδα μου και την επέλαση των κερδοσκόπων, αισθάνομαι την βαθύτατη ανάγκη να καταθέσω την άποψή μου στους σχεδιασμούς για την διάσωσή μας.

Λοιπόν, αυτό που λέγω, δεν είναι παλιομοδίτικη κουβέντα και ξεπεσμένος εθνικισμός όπως πιθανόν να την εμφανίσουν οι πολλοί προχωρημένοι εκσυγχρονιστές, οι υπερμοντέρνοι ευρωπαϊστές που δεν τους κόφτει αν χαθεί για παράδειγμα η Σαμοθράκη φτάνει να πουλάμε τα ωραία κίτρα μας στις αγορές. Συβαριτισμός στην κλασσική εκδοχή του. Ειδικά, εμείς οι Έλληνες της Κύπρου που το νησί μας τελεί υπό στρατιωτική κατοχή και πάντοτε στρέφαμε το βλέμμα προς δυσμάς, προς την χώρα των λογισμών και των ονείρων της Κυπριακής ιστορίας, αισθανόμαστε παντελώς εγκαταλελημμένοι και αβοήθητοι. Όχι μόνο γιατί η μητροπολιτική Ελλάδα έχει νομικές και πολιτικές υποχρεώσεις απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά κυρίως γιατί αν δεν διασωθεί η Κύπρος δεν θα μπορέσει να διασωθεί η Ελλάδα.

Άλλωστε, το φρόνημα του λαού βρίσκεται στο ναδίρ καθώς οι τουρκικές φρεγάτες περιπλέουν το Σούνιο, τα τουρκικά αεροπλάνα υπερίπτανται των νησιών του Αιγαίου. [και ο πρωθυπουργός ομιλεί για χώρα υπό κηδεμονία δηλαδή με μειωμένη κυριαρχία] Η πολιτική του εξευμενισμού του θηρίου και του ημερώματος της στρίγγλας έχει καταρρεύσει. Η Τουρκία αβρόχοις ποσίν πλέει πλησίστια προς την Ευρώπη χωρίς να έχει σεβαστεί στοιχειώδεις υποχρεώσεις της προς τους γείτονες της Ελλάδας, Κύπρο, Αρμενία, Ιράκ και Συρία. Χωρίς ουσιαστικά βήματα εκδημοκρατισμού.

Η Ελλάδα για λόγους που δεν είναι μόνον οικονομικοί έχει καταρρεύσει και η Κύπρος γονατιστή μπροστά στα πόδια του φονιά της ζητάει δικαιοσύνη.»

Αδαμαντία Μπούρτζινου: Μάλιστα. Είναι η σύγχρονη πραγματικότητα που μας θυμίζει το κείμενο αυτό, παράλληλες στιγμές της εποχής της Αλώσεως. Ίσως θα πρέπει να μιλάμε και για μια άλλη άλωση, για μια άλωση πνευματική δηλαδή.

Μαρία Μαντουβάλου: Μάλιστα. Και να αποφευχθεί με τη βοήθεια του Θεού η άλωση της Ελλάδας, γιατί μέχρι τώρα το χέρι επαιτείας το ‘χουμε. Το χέρι επαιτείας το έχουμε βγάλει όπως το βγάλανε και τότε οι Αυτοκράτορες που τους οικτίρανε οι μεγάλοι, οι οποίοι μεγάλοι τους είχανε πάρει τα πάντα. Σήμερα τι έχουμε με την παγκοσμιοποίηση; Τι έχουμε; Μας πήρανε τα πάντα. Καλλιεργείται η γη; Μας αλλάξανε τα πάντα. Χωματερές κάναμε, καταστρέψανε όλη τη γεωργία. Τι κάνουμε δηλαδή; Από που έρχονται οι πόροι; Έρχεται από πουθενά πόρος;

Ακόμη και τα καράβια μας τα αναγκάσαμε να φύγουνε με τις εφορίες και τα διάφορα πράγματα. Ακόμη και η ναυσιπλοΐα γίνεται από ξένους. Τι κρατήσαμε δηλαδή για την Ελλάδα; Μετά θα αρχίσουμε να δακρυχέουμε. Ας αφήσουν οι υποκριτές λοιπόν τα δάκρυα τα κροκοδείλια κι ας κοιτάξουνε τώρα να μην χαθεί η Ελλάδα. Και τουλάχιστον αυτοί που έχουνε τη δύναμη, την εξουσία. Και ας αφήσουμε την πνευματική ηγεσία, γιατί η πνευματική ηγεσία μην πω, την έχει ξεπουλήσει την Ελλάδα προ πολλού. Η πολιτική ηγεσία και αυτή ας βάλει μυαλό και η Εκκλησία ας κοιτάξουνε, όσοι τέλος πάντων έχουνε τη δύναμη, την εξουσία, να μην χαθούνε τελείως οι δεσμοί ενότητας που ήδη είναι πολύ χαλαροί, πάρα πολύ χαλαροί μέσα στην Ελλάδα.

Αδαμαντία Μπούρτζινου: Μιλήσατε και για δεσμούς ενότητας και την εποχή προ της Αλώσεως.

Μαρία Μαντουβάλου: Έτσι. Είχανε τελείως χαλαρώσει οι δεσμοί, οι θεσμοί, τα πάντα. Είχανε χαλαρώσει όλα. Όλα είχανε αρχίσει να ξεφτίζουνε όπως ξεφτίζουνε και σήμερα.

…

Αδαμαντία Μπούρτζινου: Μας λέει εδώ ακροατής μας από τα Κάτω Πατήσια, έχει ένα ερώτημα αν έχουν ευθύνη και οι Μοναχοί για την Άλωση.

Μαρία Μαντουβάλου: … Ο μοναχισμός αποτελεί μία έκφραση της Ορθοδοξίας .. η οποία χαρακτηρίζει τους ανθρώπους οι οποίοι θέλουνε να φύγουν από τα εγκόσμια και να πλησιάσουν την Ουράνια Πολιτεία. Δεν είναι εκείνοι που λένε στο Κράτος τι να κάνει. Δεν είναι εκείνοι που αποτρέπουνε το Κράτος από το να ασκήσει την πολιτική εξουσία. Αυτοί έχουνε με την Πίστη. Η εξουσία τους δεν υπάρχει. Έχουνε εκμηδενίσει τον άνθρωπο. Επικοινωνούνε μόνον με τον Θεό. … Οι μοναχοί, όπως και τώρα γίνεται και στο Άγιον Όρος, αντιδρούν απέναντι σε ό,τι πάει να παρεκκλίνει από την Ορθόδοξη Πίστη. Το ίδιο κάνανε και τότε. Οι μοναχοί όλοι είχανε συσπειρωθεί με τον Μάρκο τον Ευγενικό, είχανε συσπειρωθεί με αυτούς οι οποίοι δεν θέλανε τον πάπα και τους καθολικούς. Αντιδρούσανε. Δεν φταίνε αυτοί εάν η πολιτική εξουσία άρχισε να δίνει τίτλους και λεφτά στους Συγκλητικούς και αντί για τον Στρατηγό που κατάργησε, να κάνει Δούκα και να του δίνει τριπλάσια λεφτά. Θυμόσαστε και σήμερα κάτι που έγινε.

Αδαμαντία Μπούρτζινου: Έδιναν λοιπόν τη μάχη τους …

Μαρία Μαντουβάλου: .. σε άλλο επίπεδο ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΟΥΣΑΝΕ ΤΗ ΣΥΝΟΧΗ. [σ.σ παρεμπιπτόντως οι μοναχοί του Άγιου Όρους οι οποίοι αντιδρούν -όπως αντέδρασαν και οι διατηρούντες την συνοχή μοναχοί στην Άλωση- σήμερα κατηγορούνται και από επίσημα χείλη της διοικούσας Εκκλησίας ως ‘αντάρτες’! και ‘σχισματικοί’!]

…

Αδαμαντία Μπούρτζινου: Πολύ σύντομα εγώ να πω ότι, η μείωση των στρατιωτικών δαπανών και η κατάργηση των στρατιωτικών. Η στρατολόγηση μισθοφόρων και κυρίως από τους Τούρκους -που μας κάνει πολύ μεγάλη εντύπωση αυτό. Η υπαλληλία, η φορολογία η οποία ήταν πολύ βαριά για τους κατοίκους της Πόλεως. Η συμβολή των Αυτοκρατόρων. Τα θέματα που είχαν να κάνουν με την κατάργηση πολλών από τις αξίες και η ενότητα του λαού που δεν υπήρχε πια ..

Μαρία Μαντουβάλου: και οι διάλογοι με τους Τούρκους δήθεν για ειρήνη και ορκωμοσίες ..

Αδαμαντία Μπούρτζινου: .. αλλά και οι διαφορές που υπήρχαν όσον αφορά την ένωση ή την μη ένωση, δηλαδή το θρησκευτικό θέμα. .. Εμείς να πούμε να είναι αιωνία η μνήμη του ηρωικού Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και των συν αυτώ ..

Μαρία Μαντουβάλου: .. και θα είναι ..

…

[ΤΕΛΟΣ]

Απομαγνητοφώνηση Φαίη για το ιστολόγιο ΑΒΕΡΩΦ

Πηγή βίντεο apantaorthodoxias

Δείτε σχετικά και:

-Μαρία Μαντουβάλου, Τα διαχρονικά ολοκαυτώματα του Ελληνικού λαού. (Α΄μέρος)

-Μαρία Μαντουβάλου, «Τα διαχρονικά ολοκαυτώματα του ελληνικού λαού»

-Το καρκίνωμα της εθνομηδενιστικής Αριστεράς στην Παιδεία.

-Εκδήλωση Εστίας Πατερικών Μελετών: "Τα διαχρονικά ολοκαυτώματα του ελληνικού λαού"