Πόσο συχνά να προσέρχομαι στη θεία Κοινωνία; (Ζ’)

Ζ’

Πόσο συχνά νά προσέρχομαι στή θεία Κοινωνία;

π. Λεωνίδα Στ. Ἀμοργιανοῦ, θεολόγου

Ἐφημερίου στόν ἱ.ναό ἁγ. Μαρίνης Ἱ.Μ. Περιστερίου

(Συνέχεια ἐκ τοῦ προηγουμένου) (Α’) & (Β’)& (Γ’) &(Δ’) &(Ε’) & (ΣΤ’)

Ὁ ἅγ. Νικόδημος καί τό Πηδάλιο

1.      Στήν δεύτερη ὑποσημείωση τῆς ἑρμηνείας τοῦ Θ’ Ἀποστολικοῦ Κανόνος γράφεται τό ἑξῆς:  «Καί ὁ μέγας τῆς Θεσσαλονίκης Γρηγόριος νομοθετεῖ εἰς τόν κατά Χριστόν διάλογον, ὅτι οἱ χριστιανοί νά κοινωνοῦν κάθε Κυριακήν καί ἑορτήν.  Ὅμοίως καί ὁ Θεσσαλονίκης Συμεών λέγει:  ὅτι νά μήν ἀφίνουν οἱ χριστιανοί νά περνοῦν τεσσαράκοντα ἡμέραι, ἀλλά ὅσον τό δυνατόν καί γρηγορώτερα νά μεταλαμβάνουν καί κάθε Κυριακήν ἄν εἶναι τρόπος καί μάλιστα οἱ γέροντες καί ἀσθενεῖς».[1]

2.      Ὁ ἅγ. Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης γράφει:  «Τό αἷμα τοῦ Δεσπότου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ εἶναι ρυπτικόν ἁμαρτίας.  Ἤτοι καθαρίζει τόν ἄνθρωπον ἀπό τήν ἁμαρτίαν.  Διατί σύ ἀδελφέ, δέν ἐπιμελεῖσαι νά μεταλαμβάνης συνεχῶς, ἵνα λάβῃς ἄφεσιν τῶν συγγνωστῶν ἁμαρτιῶν σου;  Ἐάν ἀγαπᾷς νά νικήσῃς τόν διάβολον, μέ τό αἷμα αὐτό τόν νικᾷς, καθώς εἶναι γεγραμμένον ἐν τῇ Ἀποκαλύψει.  «Καί αὐτοί (οἱ ἅγιοι) ἐνίκησαν αὐτόν (τό διάβολο) διά τό αἷμα τοῦ Ἀρνίου».[2]  Προσέρχου ἀγαπητέ συνεχῶς εἰς τά Ἄχραντα Μυστήρια καί μεταλάμβανε, ἐάν ποθῇς ν᾿ ἀπολαμβάνῃς τά ἀνωτέρω θεῖα χαρίσματα…  Πρόσεχε ὅμως νά μεταλαμβάνῃς μέ τήν πρέπουσαν προετοιμασίαν, ἤτοι τήν ἐξομολόγησιν, μέ νηστείαν κατά δύναμιν, μέ ἐγκράτειαν, μέ προσευχήν, μέ συντριβήν καρδίας καί μέ καθαρόν συνειδός δοκιμάζων τόν ἑαυτόν σου.  Δύο πράγματα λοιπόν νά κάμῃς:  Νά κοινωνῇς συνεχῶς καί νά κοινωνῇς ἀξίως, ὅσον τό δυνατόν, χωρίς κανένα ἐμπόδιον, τό ὑπό τῶν ἱερῶν Κανόνων διοριζόμενον».[3]

Καί ἀλλοῦ σημειώνει:  «Νά ἑτοιμάζησαι εἰς τό ἐρχόμενον μέ περισσοτέραν ἐπιμέλειαν καί προθυμίαν εἰς τό νά μεταλαμβάνῃς μέ θερμοτέραν ἐξομολόγησιν, συντριβήν καί ἱκανοποίησιν, μέ τήν κατά δύναμιν νηστείαν καί μέ προσοχήν τῶν λογισμῶν, μέ φόβον Θεοῦ, πίστιν καί ἀγάπην, καθώς σοῦ παραγγέλλει ὁ ἱερεύς, διά νά θεραπεύῃς μέ τοιοῦτον τρόπον τόν Κύριον, διά νά εὐγάλῃς περισσοτέραν ὠφέλειαν ἀπό τά θεῖα Μυστήρια.  Ἐπειδή κατά τήν περισσοτέραν ἤ ὀλιγωτέραν προετοιμασίαν ὅπου κάμνει ὁ ἄνθρωπος, ἔτσι λαμβάνει καί περισσοτέραν ἤ ὀλιγωτέραν τήν χάριν ἀπό τήν θείαν Κοινωνίαν.  Φανερόν εἶναι, ὅτι ὅσῳ συνεχῶς κάμνεις μίαν τοιαύτην προετοιμασίαν καί συνεχῶς λαμβάνεις τήν ἐκ τῶν μυστηρίων ὠφέλειαν, εἰς τήν ψυχήν σου, δεχόμενος αὐτά εἰς ἴασιν ψυχῆς καί σώματος, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν, εἰς προσθήκην τῆς θείας χάριτος, εἰς ἀπονέκρωσιν τῶν παθῶν, εἰς περιποίησιν τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ, διά τοῦτο καί οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι εἰς τούς Κανόνας των (η’ καί θ’) καί οἱ θεῖοι Πατέρες εἰς τάς Λειτουργίας καί διδασκαλίας των, ὅλοι μέ ἕνα στόμα παρακινοῦν καί μοναχούς καί λαϊκούς χριστιανούς, ὡς προείπωμεν, νά μεταλαμβάνουν συχνάκις τά θεῖα Μυστήρια, διότι ὅσο, ἀργοποροῦν καί δέν μεταλαμβάνουν, τόσον περισσότερον κυριεύονται ἀπό τά πάθη καί τάς ἁμαρτίας…  Παρακάλεσαί τον νά κάμῃ τώρα καί τοῦτο τό θαῦμα νά σέ μετατρέψῃ ὅλον εἰς τόν ἑαυτόν του καί εἰς τήν ἀγάπην του, ἀξιώνοντάς σε νά μεταλαμβάνῃς συνεχῶς καί πρεπόντως τήν αὐτοαγιότητα, τήν αὐτοκαθαρότητα, τήν αὐτοσυμμορφίαν διά νά γίνῃς καί σύ ὅλος ἅγιος, ὅλος καθαρός…».[4]

Καί στό βιβλίο του «Ἀόρατον Πόλεμον» ἀναφέρει «ὅτι θεωρεῖ πονηράν καί διεστραμμένην τήν συνήθειαν τῶν πνευματικῶν, οἵτινες ἐμποδίζουν τούς πιστούς ἐκ τῆς θείας Κοινωνίας, ὄχι διά κανένα σφάλμα των».[5]

Ἐκκλησιαστικοί καί μοναχοί

3.      Ὁ ἅγιος Νικόλαος Καβάσιλας σημειώνει:  «Εἶναι ἀνάγκη συνεχῶς νά προσερχώμεθα εἰς τήν πνευματικήν τράπεζαν καί νά κοινωνῶμεν τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, διά νά διατηρῆται ἀκμαία εἰς τό ἐσωτερικόν μας, ἡ πνευματική ζωή.  Ὄχι μίαν φοράν, ἀλλά πάντοτε πρέπει νά λαμβάνωμεν τό θεῖον φάρμακον, πάντοτε ὁ Πλάστης νά παρακάθηται μέ τόν πηλόν (τόν ἄνθρωπον) καί νά διορθώνῃ τήν εἰκόνα του, ἡ ὁποία χάνει ἕνεκα τῆς ἁμαρτίας, τήν ἀληθινήν της μορφήν».[6]

4.      Οἱ μοναχοί Ξανθόπουλοι ἀναφέρουν μία περικοπή τοῦ ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου, ἡ ὁποία λέει τό ἑξῆς:  «Γέγραπται δέ ἐν τῷ Γεροντικῷ, Ἰωάννης ὁ Βοστρινός, ἀνήρ ἅγιος, καί ἐξουσίαν ἔχων κατά πνευμάτων ἀκαθάρτων, ἠρώτησε δαίμονας, οἵ ἦσαν κατοικοῦντες εἰς κόρας τινάς μαινομένας καί ἐνεργουμένας ὑπ᾿ αὐτῶν πονηρῶς, εἰπών:  Ποῖα πράγματα φοβεῖσθε ἀπό τῶν χριστιανῶν;  Οἵ λέγουσιν:  Ἔχετε τρία πράγματα μεγάλα.  Ἕν μέν, ὅπερ φορεῖτε εἰς τόν τράχηλον ὑμῶν, (ἐννοεῖ τόν Τίμιο Σταυρό), καί ἕν, ὅπερ λούεσθε εἰς τήν Ἐκκλησίαν, (ἐννοεῖ τό Μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος), καί ἕν, ὅπερ τρώγετε εἰς τήν σύναξιν, (ἐννοεῖ τή Θεία Κοινωνία).  Ἐρωτωμένου δέ πάλιν ἐκ τούτων τῶν τριῶν, ποῖον φοβεῖσθε περισσότερον, ἀπεκρίθησαν, εἰ ἐφυλάσσετε καλῶς, ὅπερ μεταλαμβάνετε, οὐκ ἴσχυεν οὐδείς ἐξ ἡμῶν ἀδικῆσαι χριστιανόν.  Εἰσί δέ ἅ δυσμενῶς φοβοῦνται τῶν ἄλλων πλέον, ὁ σταυρός, ἡ βάπτισις καί ἡ κοινωνία».[7]

5.      Ὁ μοναχός Προκόπιος Πελοποννήσιος Μεγαλοσπηλαιώτης ἀναφέρει:  «Ὁ Θεός καί αἱ ἁμαρτίαι εἶναι δύο ἄκρα ἐνάντια, ὅθεν ὅσον ἀπομακρύνεται ἕνας ἀπό τόν Θεόν πού εἶναι τό ἄκρον ἀγαθόν, τόσον πλησιάζει πρός τήν ἁμαρτίαν πού εἶναι τό ἄκρον κακόν.  Καί ὅσον πλησιάζει τις εἰς τόν Θεόν τόσον περισσότερον φωτίζεται καί μισεῖ τήν ἁμαρτίαν καί διά νά μή πατήσῃ τις τόν δρόμον τῆς ἁμαρτίας, πρέπει νά μή ξεκλίνῃ παντελῶς ἀπό τά ὅρια τῆς Χάριτος καί τῆς ἀγάπης τοῦ Κυρίου καί ν᾿ ἀποφεύγῃ τά ὅρια τῆς ἁμαρτίας, ἐγώ, λέγει, δέν εὑρίσκω ἁρμοδιώτερον μέσον νά σᾶς διδάξω, παρά νά συχνάζετε εἰς τό Μυστήριον τῆς Ἱερᾶς Κοινωνίας…  Αὐτή λοιπόν ἡ Ἱερά Κοινωνία, θεραπεύει ὅλας τάς ἀσθενείας τῆς ψυχῆς, καθαρίζει τά ἄτακτα πάθη, ἀνακαλεῖ τούς πλέον ἁγίους λογισμούς, ξαναδυναμώνει τήν ψυχήν καί τήν φυλάττει τήν εὐρωστίαν καί τέλος εἶναι ἕνα ἀνίκητον ὅπλον, μέ τό ὁποῖον πληγώνομεν τούς ἀοράτους ἐχθρούς μας.»  «Σᾶς καλεῖ, λέγει, ὁ Χριστός, σᾶς καλεῖ ἡ Ἐκκλησία, σᾶς καλοῦν τά καλά παραδείγματα τῶν παλαιῶν χριστιανῶν, σᾶς καλεῖ ἡ ψυχή σας, διά νά συχνάζετε εἰς τήν ἱεράν Τράπεζαν, νά λαμβάνετε συνεχῶς νέας δυνάμεις, νέας διορθώσεις καί νέα χαρίσματα…».[8]

6.      Ὁ δέ Μητροπολίτης Μόσχας Πλάτων σημειώνει:  «Ἡ προετοιμασία ὑφίσταται κατά τούς λόγους τοῦ Ἀποστόλου, εἰς τό νά δοκιμάσῃ ἕκαστος τόν ἑαυτόν του.  Πρέπει δηλαδή νά ἐξετάσωμεν ὁποία εἶναι ἡ διαγωγή ἡμῶν, ὁποίαν φροντίδα ἔχομεν διά τήν σωτηρίαν τῆς ἡμετέρας ψυχῆς καί τίνι τρόπῳ πληροῦμεν τά καθήκοντα, τά ὁποῖα ὑπεσχέθημεν εἰς τόν καιρόν τοῦ βαπτίσματος.  Ἄν εὕρωμεν ὅτι παρέβημεν, νά ἐξομολογηθῶμεν.  Πρέπει νά συλλογισθῶμεν ἐν ταὐτῷ καί τήν ἀνεξιχνίαστον εὐσπλαγχνίαν τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἁμαρτωλόν ἄνθρωπον καί νά θαρρῶμεν εἰς αὐτήν, πιστεύοντες ἀδιστάκτως, ὅτι ἡ ἀξιομισθία τοῦ Χριστοῦ καί ὁ πολύτιμος αὐτοῦ θάνατος εἶναι ἱκανά εἰς τό νά μᾶς καθαρίσουν ἀπό τάς ἁμαρτίας μας καί νά μή μᾶς ἀφήσωσιν ἔξω ἀπό τήν διαθήκην τῆς Χάριτος.  Τοιαύτην ἐσωτερικήν γνῶσιν, ἡνωμένην μέ τήν φανεράν ὁμολογίαν ἀπαιτεῖ παρ᾿ ἡμῶν ἡ Ἐκκλησία, ὅταν μεταλαμβάνωμεν τήν Θείαν Εὐχαριστίαν.  Ἄν θεωρήσωμεν τάς μεγάλας ὠφελείας τῆς μεταλήψεως τῆς Εὐχαριστίας καί τό πλῆθος τῶν εὐεργεσιῶν τοῦ Χριστοῦ, πρέπει νά ὁμολογήσωμεν ὅτι χρεωστεῖ ὁ χριστιανός νά μεταλαμβάνῃ τό θεῖον τοῦτο μυστήριον.  Οἱ χριστιανοί τῆς παλαιᾶς Ἐκκλησίας μετελάμβανον τήν ψυχικήν ταύτην τροφήν καθ᾿ ἑκάστην ἑβδομάδα καί δέν ἐγίνετο λειτουργία ποτέ, χωρίς νά ἦταν παρόντες κοινωνοί.  Εἰς τούς μετέπειτα χρόνους μετελάμβανον τοὐλάχιστον κατά τάς μεγάλας ἑορτάς.  Τό εὐσεβές τοῦτο παράδειγμα τῆς Παλαιᾶς Ἐκκλησίας πρέπει νά μιμώμεθα καί ἡμεῖς, διά νά μή φαίνεται μέ τήν σπάνιον μετάληψιν τῶν μυστηρίων ἡ ψυχρότης τῆς ἡμετέρας καρδίας πρός τόν Χριστόν».[9]

7.      Στήν «Ἐπιτομή τῶν θείων Δογμάτων» του ὁ Ἀθανάσιος ὁ Πάριος γράφει τά ἑξῆς:  «Ἐν ταῖς πονηραῖς ἡμῶν ταύταις ἡμέραις, καινός τις, καί… ἀνήκουστος διωγμός τῶν ὁσάκις ἄν ἐθέλωσι πιστῶν τῇ μυστικῇ ταύτη προσιέναι τραπέζῃ, καί ἤρξατο καί διενεργεῖται, καί ἰσχυρῶς ἐπικρατεῖ, καί πόρρῳ ἀποπέμπονται τοῦ θείου δείπνου οἱ βουλόμενοι εἰσελθεῖν, οὐχ ὅτι ἔνδυμα οὐκ ἔχουσι γάμου (τοῦτο γάρ οὐδείς οἶδεν, εἰ μή μόνος ὁ Θεός καί ἡ ἑκάστου συνείδησις), ἀλλ᾿ ὅτι πυκνῶς καί οὐ διά πολλῶν ἡμερῶν, ὡς δῆθεν ὁ ἐκ πλειόνων ἡμερῶν προσερχόμενος, ἀξίως προσέρχεται, ὁ δέ δι᾿ ὀλίγων ἡμερῶν, ἀναξίως.  Καίτοι τοῦ θείου Χρυσοστόμου βοῶντος, ὅτι ὁ Ἀπόστολος, δοκιμαζέτω ἄνθρωπος ἑαυτόν, εἰπών καί οὕτως ἐκ τοῦ ἄρτου ἐσθιέτω καί ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω, Κύριον τόν προσιόντα ἐποίησε, πάσης ἡμερῶν παρατηρήσεως ἀπαλλάξας αὐτόν, ὅτι δέ τό ἔργον τοῦτο, ἤτοι ἡ συχνή θεία Μετάληψις καί νόμιμος καί σωτηριωδεστάτη ὑπάρχει διά τοσούτων ἀποδείξεων, καί γραφικῶν καί κανονικῶν καί μαρτυριῶν θείων Πατέρων δείκνυται, ὡς οὐδέν ἕτερον τῶν ἐκκλησιαστικῶν ζητημάτων καί δέδεικταί γε ἤδη διά βιβλίων αὐτό τοῦτο, ὄντως ἀκριβῶς καί στερρῶς, ὡς μηδέν ἕτερον ἀντειπεῖν ἄν ἔχει, εἰ μή τόν πνεύματι πλάνης καί σατανικῆς ἀπειθείας συνεχόμενον».[10]

(Συνεχίζεται)

---

[1] Πηδάλιο σελ. 29

[2] Ἀποκ. 12, 11

[3] «Ἑορτοδρόμιον» ἔκδ. 1836 (σελ. 17), στήν ἑρμηνεία τῆς Γ’ ᾠδῆς τοῦ Κανόνος τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.

[4] «Πνευματικά Γυμνάσματα» Μελέτη ΚΣΤ’ (Σελ. 226).

[5] «Ἀόρατος Πόλεμος»ἐκδ. Γεωργίου 1899 (σελ. 146-156).

[6] Νικολάου Καβάσιλα, ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, Θεολόγου ιγ’ αἰῶνος ἀπό τίς μεγαλύτερες φυσιογνωμίες τῆς Ὀρθοδοξίας. «Ἠ Χριστιανική Ζωή» 1954

[7] Κάλλιστος καί Ἰγνάτιος Μοναχοί οἱ Ξανθόπουλοι «Φιλοκαλία» ἔκδ. Τζελάτη 1893 τόμ. Β’

[8] Προκοπίου Μεγαλοσπηλαιώτου «Αὐλός Ποιμενικός» Ἔκδ. Λειψίας 1780.  Διδαχή εἰς  τήν Κυριακήν τῶν Βαΐων περί τῆς ἀνάγκης νά μεταλαμβάνωμεν συνεχῶς τήν Θείαν Κοινωνίαν (σελ. 490-507).

[9] «Ὀρθόδοξος Διδασκαλία» 1851 Πλάτωνος Μητροπολίτου Μόσχας.

[10] Ἀθανασίου Παρίου «Ἐπιτομή θείων Δογμάτων», ἔκδ. 1806, σελ. 373

Δείτε και:

-Πόσο συχνά νά προσέρχομαι στή θεία Κοινωνία; (ΣΤ’)

-Πόσο συχνά νά προσέρχομαι στή θεία Κοινωνία; (Ε’)

-Πόσο συχνά νά προσέρχομαι στή θεία Κοινωνία; (Δ’)

-Πόσο συχνά νά προσέρχομαι στή θεία Κοινωνία; (Γ’)

-Πόσο συχνά νά προσέρχομαι στή θεία Κοινωνία; (Β’)

-Πόσο συχνά νά προσέρχομαι στή θεία Κοινωνία; (Α’)