Κυριακή Ζ΄ Ματθαίου –«Και ανεώχθησαν αυτών οι οφθαλμοί»

Απόστολος: Ρωμ. ιε΄ 1-7

 Ευαγγέλιο: Ματθ. θ΄ 27-35

«Και ανεώχθησαν αυτών οι οφθαλμοί»

Ο λόγος για τα μάτια της ψυχής και την πνευματική όραση, που αυτή την περίοδο του καλοκαιριού περνούν μια σκληρή δοκιμασία με την προκλητικότητα του γυμνού, έχει ιδιαίτερη σημασία. Οι τυφλοί του σημερινού ιερού Ευαγγελίου με την πίστη τους απέκτησαν το φως της ψυχής και στη συνέχεια με τη δύναμη του Χριστού είδαν το κτιστό φως του κόσμου.

 Από το θαύμα τους διδασκόμαστε τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη σωματική και ψυχική όραση και τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε ανάλογα με τη δύναμη του εσωτερικού μας φωτός να καταστήσουμε τα μάτια μας θεωρεία του θείου κάλλους. Οι δυο τυφλοί από την πνευματική όραση έφτασαν στην σωματική. Εμείς καλούμεθα σήμερα από την σωματική να φτάσουμε στην πνευματική.

Όποιος έχει προβλήματα με τα μάτια του μπορεί να αξιολογήσει την αναγκαιότητα τους στη ζωή μας. Τα μάτια είναι το μεγαλύτερο δώρο του Θεού. Μ’ αυτά χαιρόμαστε τη ζωή, απολαμβάνουμε την ωραιότητα της δημιουργίας, κινούμαστε και ζούμε. Χωρίς μάτια η ζωή είναι μια ατελείωτη νύκτα και ο άνθρωπος ένα δυστυχισμένο πλάσμα που καθημερινά περιμένει πότε θα ξημερώσει. Εκτός όμως από τα σωματικά μάτια υπάρχουν και τα πνευματικά μάτια. Εκτός από τη σωματική υπάρχει και η ψυχική όραση. Εκτός από το κτιστό φως υπάρχει και το πνευματικό φως. Αυτά τα δυο στοιχεία, η σωματική και η πνευματική όραση, έχουν μεγάλη εξάρτηση το ένα από το άλλο. Από τα σωματικά μάτια εξαρτάται η ανάσταση ή η νέκρωση του πνευματικού ανθρώπου. Εάν αυτά βλέπουν ορθά, τότε τα μάτια της ψυχής υγιαίνουν. Εάν βλέπουν πονηρά τότε γίνονται κλέφτες της αμαρτίας, θυρίδες απ’ όπου εισέρχεται η αμαρτία, καταλαμβάνει την ψυχή και απλώνει σε όλο τον άνθρωπο το σκοτάδι της. Τα μάτια γίνονται μακριά πλοκάμια που σαν χταπόδι απλώνονται και αγκαλιάζουν από μακριά ότι τους αρέσει. Η όραση γίνεται τότε αφή που απολαμβάνει ότι αγαπά και με τον τρόπο αυτό αναστατώνει την ψυχή, σπέρνει πάθη στην καρδιά και παρασύρει τον αδύναμο στο βάραθρο της καταστροφής. Εάν όμως τα μάτια βλέπουν ορθά, εάν από τις πύλες τους περνούν πνευματικά κάλλη και θεωρήματα, τότε γίνονται «φωστήρες» και κατά την έκφραση του Εκκλησιαστού «γλυκύ το φως και αγαθόν τοις οφθαλμοίς το βλέπειν τον ήλιον» (Εκκλησιαστής ια΄ 7).

Το ότι η σωματική όραση μας παρασύρει στις επιθυμίες δείχνει πόσο μεγάλη δύναμη έχει και πόσο κόπο χρειάζεται να καταβάλλουμε για να φτάσουμε εκ του «περιέργως οράν» εις το «παροράν», δηλ. από την εφάμαρτη περιέργεια στην απλότητα. Το πόσο δε στοιχίζει στην ψυχή η απροσεξία των ματιών το βλέπουμε στον τραγικό λόγο του Δαβίδ: «Απόστρεψον τους οφθαλμούς μου του μη ιδείν ματαιότητα» (Ψαλμ. 118,37) ο οποίος νικημένος από την αδυναμία των ματιών του έπεσε στο διπλό αμάρτημα του φόνου και της μοιχείας. Ο Παροιμιαστής έχοντας υπ’ υπόψη του τραγικές περιπτώσεις αμαρτημάτων που προήλθαν από μάτια πονηρά, συμβουλεύει: «οφθαλμοί σου ορθά βλεπέτωσαν, τα δε βλέφαρα σου νευέτω δίκαια» (Παροιμ. Δ΄ , 25). Ο Ιησούς Χριστός για να δείξει πόσο επικίνδυνα για τον αγωνιζόμενο πιστό είναι τα πονηρά μάτια φτάνει μέχρι του σημείου να πει: «ει δε ο οφθαλμός σου οδεξιός σκανδαλίζει σε, έξελε αυτόν και βάλε από σου· συμφέρει γαρ σοι ίνα απόληται εν των μελών σου και μη όλον το σώμα σου βληθή εις γέεναν» (ματθ. ε΄ 29). Η αμαρτία που συλλαμβάνεται με τα μάτια και διαπράττεται στη σκέψη είναι σαν την ίδια την πράξη.

Εκείνος που θα δει και με εμπάθεια θα περιεργαστεί το αντικείμενο που τον σκανδαλίζει, δεν διαφέρει από εκείνον που διέπραξε την αμαρτία γιατί και στον πρώτο και στο δεύτερο αμάρτησε ολόκληρο το σώμα. Βέβαια δεν θέλουμε να πούμε ότι όποιος αιχμαλωτίζεται στην σκέψη να αφήνει τον εαυτό του ελεύθερο στο κατρακύλισμα της πράξεως. Κάθε άλλο. Θέλουμε να δείξουμε πόσο ανάγκη υπάρχει να αγωνιστούμε κατά της προσβολής των ματιών για να μην γίνουμε δέσμιοι των παθών και δούλοι της αμαρτίας.

Ίσως σκεφτούν μερικοί από τους αναγνώστες ότι τα γραφόμενα είναι πολύ θεωρητικά και αφορούν τους Μοναχούς ή τους κληρικούς μόνο ή τους ζηλωτές χριστιανούς. Το να προσπαθεί ένα κοσμικός άνθρωπος να αγωνίζεται κατά των εφαμάρτων θεωριών είναι ουτοπία αφού καθημερινά ζει την προκλητικότητα σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Ο τύπος, ο κινηματογράφος, η τηλεόραση, οι διαφημίσεις, η αμφίεση, προκαλούν τον θεατή σε μια ζωή που δεν θέλει τέτοιους φραγμούς, σε μια ζωή απολαύσεως και ηδονής. Έχει δε προχωρήσεις η διάβρωση τόσο βαθειά που και για τους πνευματικά ώριμους ανθρώπους έχει γίνει μαρτύριο η προκλητική αδιαντροπιά πολλών. Δεν ξέρουμε ποιες σκοτεινές δυνάμεις και με ποια έγκριση κατάντησαν τον τόπο μας οφθαλμοπορνείο, που με χυδαιότητα και ξετσιπωσιά τροφοδοτεί τα πάθη μικρών και μεγάλων, πυροδοτεί τα κατώτατα ένστικτα και υποβιβάζει τον άνθρωπο στη στάθμη των αλόγων ζώων. Ο λόγος του Θεού είναι σαφής. Μας καλεί να αγωνιστούμε περνώντας από την σωματική στην πνευματική όραση. Να αρνηθούμε και να αγνοήσουμε την υπάρχουσα κατάσταση δεν μπορούμε. Εκείνο που επιβάλλεται να κατορθώσουμε, είναι να εκλογικεύσουμε τις προσβολές και να φτάσουμε στην κατάσταση της απλότητας. Τούτο θα το επιτύχουμε εάν βάλουμε στόχο της ζωής μας τον αγιας΄μό της ψυχής και εάν αγωνιστούμε συνετά και ανυποχώρητα.

Δεν αντιλέγει κανείς ότι οι σκανδαλισμοί, ιδίως για τους νέους και τις νέες, αλλά και για κάθε αγωνιζόμενο χριστιανό, είναι πολλοί. Υπάρχουν όμως αποτελεσματικοί τρόποι αντιμετωπίσεως τους. Πρώτα –πρώτα να μην αφήνουμε ποτέ τα μάτια μας ακυβέρνητα στις κάθε είδους προκλήσεις. Να τα απομακρύνουμε αμέσως και να τα μεταθέτουμε νοερά ή και αισθητά σε άλλες σκέψεις και εικόνες ωφέλιμες και ευχάριστες. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος συμβουλεύει: «Αν δεις εύμορφο νέο ή νέα μη σκανδαλισθείς από την εξωτερική ωραιότητα. Σκέψου το ίδιο πρόσωπο δίχως μάτια, δίχως χείλη, χωρίς τις ρόδινες σάρκες, με τα άσχημα κόκκαλα» κι έτσι δεν θα πάει ο νους σου στην αμαρτία. Και άλλοι πατέρες μας τονίζουν: «Αν σκανδαλιστείς με κάποιο πρόσωπο σκέψου την Παναγία, τον Εσταυρωμένο Ιησού, το μαρτύριο κάποιου Αγίου και παρακάλεσε τους να σε απαλλάξουν από το καμίνι του πειρασμού. Θυμήσου το θάνατο σου και δες τον εαυτό σου μπροστά στο φοβερό Βήμα του δικαίου Κριτού».

Αν αγωνιζόμαστε έτσι θα έλθει στην καρδιά μας «το φως του κόσμου», «το φως το αληθινό», που θα μας καθοδηγεί στο δρόμο της σωτηρίας.

Αδελφοί μου,

 Μη ξεχνάμε ότι διανύουμε περίοδο πνευματικής δοκιμασίας. Προφυλαχθείτε από τον ύπουλο εχθρό. Κρατήσατε καθαρά τα μάτια σας από κάθε μολυσμένο και εμπάθεια. Εξαγιάσατε την όραση σας με ιερές παρουσιάσεις. Απολαύσατε ότι είναι εκ του θεού και απορρίψατε κάθε εφεύρημα του διαβόλου. Αμήν.

Γιώργος Σαββίδης