Ἐπιστολή Μητροπολίτου Λεμεσοῦ Ἀθανάσιου πρός τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, ἀναφορικά μέ τή σύγκληση τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας

Ἐπιστολή Μητροπολίτου Λεμεσοῦ Ἀθανάσιου πρός τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, ἀναφορικά μέ τή σύγκ... by aktines

Πρός την Αγίαν και Ιεράν Σύνοδον της αγιωτάτης Εκκλησίας της Κύπρου.

Μακαριώτατε, άγιοι αδελφοί,

Έλαβα τα κείμενα που εγκρίθηκαν ως αποφάσεις των διαφόρων Προσυνοδικών Πανορθοδόξων Διασκέψεων που έγιναν κατά καιρούς για την προετοιμασία της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας και που αποτελούν και τα εγκριθέντα επίσημα κείμενα των θεμάτων που θα υποβληθούν στην Αγίαν και Μεγάλην Σύνοδον προς υιοθέτησιν τους και ευχαριστώ θερμά για την αποστολή τους.

Επειδή σύμφωνα με τον αποσταλέντα σε μας κανονισμό οργάνωσης και λειτουργίας της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας και συγκεκριμένα στο άρθρο 12 και παραγράφους 2 και 3 αναφέρεται ότι μπορούμε να εκφράσουμε τις απόψεις μας στην τοπική μας Σύνοδο πρώτα, κατόπιν επιταγής της συνείδησής μου ταπεινά υποβάλλω στην Αγία και Ιερά Σύνοδο της αγιωτάτης Εκκλησίας μας τις απόψεις μου και τις πεποιθήσεις μου πάνω στα πιο κάτω θέματα.

Στο κείμενο της Ε' Προσυνοδικής Πανορθοδόξου Διάσκεψης που έγινε στο Σαμπεζύ-Γενεύης, στις 10-17 Οκτωβρίου του 2015 και που τιτλοφορείται«Απόφασις–Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικό κόσμο ανέφερε τα εξής:

Συμφωνώ απόλυτα με τα πρώτα τρία άρθρα τον κειμένου. Στα άρθρα όμως 4 και πιο κάτω έχω να παρατηρήσω τα εξής: Η Ορθόδοξη Εκκλησία προσευχόμενη πάντοτε «υπέρ της των πάντων ενώσεως» πιστεύω ότι εννοεί την επιστροφή και ένωση μαζί της όλων αυτών που απεκόπηκαν και απομακρύνθηκαν από αυτήν, αιρετικών και σχισματικών, αφού απαρνηθούν την αίρεση ή το σχίσμα τους και φύγουν από αυτά και με μετάνοια και με την προβλεπόμενη από τους ιερούς κανόνες διαδικασία ενσωματωθούν και ενταχθούν –ενωθούν– με την Ορθόδοξη Εκκλησία.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τον Χριστού ουδέποτε απώλεσε την «ενότητα της πίστεως και την κοινωνία τον Αγίου Πνεύματος» και δεν δέχεται τη Θεωρία της αποκατάστασης της ενότητας των «εις Χριστόν πιστευόντων», γιατί πιστεύει ότι η ενότητα των εις Χριστόν πιστευόντων υπάρχει ήδη στην ενότητα όλων των βαπτισμένων τέκνων της μεταξύ τους και μετά του Χριστού εν τη ορθή πίστει της, πού δεν υπάρχει στους αιρετικούς ή σχισματικούς και γι' αυτό εύχεται γι' αυτούς την εν μετανοία επιστροφή τους στην Ορθοδοξία.

Πιστεύω ότι αυτό πού αναφέρεται στο άρθρο 5 για «την απολεσθείσαν ενότητα των Χριστιανών» είναι λάθος, γιατί η Εκκλησία ως λαός του Θεού ενωμένος μεταξύ του και με την κεφαλή της Εκκλησίας πού είναι ο Χριστός δεν έχασε ποτέ την ενότητά του αυτήν και δεν έχει άρα ανάγκη να την επανεύρη ή καν να την αναζητήσει γιατί πάντοτε υπήρχε και υπάρχη και θα υπαρχή εφ' όσον η Εκκλησία του Χριστού ουδέποτε έπαυσε ή θα παύση να υπάρχη. Εκείνο που συνέβη είναι ότι ομάδες ή λαοί ή μεμονωμένα άτομα έφυγαν από το σώμα της Εκκλησίας και η Εκκλησία εύχεται και πρέπει να προσπαθεί Ιεραποστολικά να επιστρέψουν αυτοί όλοι εν μετανοία διά της κανονικής οδού στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Δεν υπάρχουν δηλαδή άλλες Εκκλησίες αλλά μόνον αιρέσεις και σχίσματα, εάν θέλουμε να ακριβολογούμε στους ορισμούς μας. Η διατύπωση «προς αποκατάσταση της χριστιανικής ενότητας» είναι λάθος γιατί η ενότητα των χριστιανών –μελών της 'Εκκλησίας τον Χριστού– δεν έχει διασπασθεί ποτέ, εφ' όσον αυτοί μένουν ενωμένοι μετά της Εκκλησίας. Χωρισμός από την Εκκλησία και φυγή εκ της Εκκλησίας έγινε δυστυχώς, πολλές φορές από τις αιρέσεις και τα σχίσματα, αλλά ποτέ απώλεια εσωτερική της ενότητας της Εκκλησίας.

Διερωτώμαι γιατί στο κείμενο γίνεται πολλαπλή αναφορά σε «Εκκλησίες» και «Ομολογίες»; Ποιά η διαφορά τους και ποιό στοιχείο τις χαρακτηρίζει ώστε άλλες να ονομάζονται Εκκλησίες και άλλες Ομολογίες; Ποιά είναι Εκκλησία και ποιά η αιρετική και ποία η σχισματική ομάδα ή ομολογία; Εμείς ομολογούμε μια Εκκλησία και όλα τα άλλα αιρέσεις και σχίσματα. Θεωρώ ότι Θεολογικά και δογματικά και νομοκανονικά η απόδοση του τίτλου «Εκκλησία» σε αιρετικές ή σχισματικές κοινότητες είναι παντελώς λανθασμένη γιατί μία είναι η Εκκλησία του Χριστού, όπως αναφέρεται και στο άρθρο 1, και δεν μπορεί να ονομασθή από εμάς μία αιρετική ή σχισματική κοινότητα ή ομάδα ως Εκκλησία, εκτός της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Δεν αναφέρεται καθόλου στο κείμενο αυτό ότι η μόνη οδός πού οδηγεί στην ένωση με την Εκκλησία είναι μόνον η επιστροφή των αιρετικών και σχισματικών εν μετανοία εις την Μίαν, Αγίαν, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία του Χριστού, που σύμφωνα με το άρθρο 1 είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία μας.

Η αναφορά στην «κατανόηση της παράδοσης της αρχαίας Εκκλησίας» δίνει την εντύπωση ότι υπάρχει διαφορά οντολογική στην αρχαία Εκκλησία των αγίων επτά Οικουμενικών Συνόδων και στην γνήσια συνέχεια αυτής μέχρι σήμερα, που είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία μας. Πιστεύουμε ότι καμιά απολύτως διαφορά δεν υπάρχει μεταξύ της Εκκλησίας του εικοστού πρώτου αιώνα και της Εκκλησίας του πρώτου αιώνα, γιατί ένα από τα γνωρίσματα της Εκκλησίας είναι και το γεγονός που ομολογούμε στο σύμβολο της πίστεως ότι αύτη είναι Αποστολική.

Στο άρθρο 12 αναφέρεται ότι κοινός σκοπός των Θεολογικών διαλόγων είναι «η τελική αποκατάσταση της εν τη ορθή πίστη και τη αγάπη ενότητος». Δίδεται η εντύπωση ότι κι εμείς οι Ορθόδοξοι ψάχνουμε την αποκατάστασή μας στην ορθή πίστη και στην ενότητα της αγάπης, ωσάν να απωλέσαμε την ορθή πίστη και την ψάχνουμε να την βρούμε διά των Θεολογικών διαλόγων μετά των ετεροδόξων. Θεωρώ ότι αυτή η Θεωρία είναι Θεολογικά απαράδεκτη από όλους μας

Η αναφορά τού κειμένου στο «Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών» μου δίνει την ευκαιρία να διατυπώσω την ένστασή μου απέναντι σε κατά καιρούς διάφορα συγκριτιστικά αντικανονικά γεγονότα που έγιναν σ’ αυτό αλλά και σ' αυτήν ταύτη την ονομασία τον, αφού σ' αυτό η Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρείται ως «μία εκ των Εκκλησιών» ή κλάδος της μίας Εκκλησίας πού ψάχνει και αγωνίζεται για την πραγμάτωση της στο παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών. Αλλά για μας μία και μοναδική είναι η Εκκλησία του Χριστού που ομολογούμε στο Σύμβολο της Πίστεως και όχι πολλές.

Η άποψη ότι η διατήρηση της γνησίας ορθοδόξου πίστεως διασφαλίζεται μόνο διά του συνοδικού συστήματος ως του μόνον «αρμοδίου και εσχάτου κριτού των Θεμάτων της πίστεως» έχει δόση υπερβολής και εκφεύγει της αληθείας καθότι στην εκκλησιαστική ιστορία πολλές συνόδοι εδίδαξαν και ενομοθέτησαν λανθασμένα και αιρετικά δόγματα και ο πιστός λαός τις απέρριψε και διεφύλαξε την ορθόδοξη πίστη και εθριάμβευσε την Ορθόδοξη Ομολογία. Ούτε σύνοδος άνευ του πιστού λαού, του πληρώματος της Εκκλησίας, ούτε λαός άνευ συνόδου Επισκόπων μπορούν να θεωρήσουν εαυτούς σώμα Χριστού και 'Εκκλησία Χριστού και να εκφράσουν σωστά το βίωμα και το δόγμα της Εκκλησίας.

Κατανοώ, Μακαριώτατε και άγιοι Συνοδικοί αδελφοί, ότι δεν μπορούν σε σύγχρονα εκκλησιαστικά κείμενα αυτού του είδους να διατυπώνονται σκληρές ή προσβλητικές εκφράσεις, ούτε και κανένας νομίζω θέλει αυτού του τύπου τις εκφράσεις. Η αλήθεια όμως πρέπει να εκφράζεται με ακρίβεια και σαφήνεια, πάντοτε, βέβαια, με ποιμαντική διάκριση και αγάπη πραγματική προς όλους. Έχουμε χρέος και προς τους αδελφούς μας πού βρίσκονται σε αιρέσεις ή σχίσματα να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς μαζί τους και με αγάπη και πόνο να προσευχόμαστε και να κάνουμε τα πάντα για την επιστροφή τους στην Εκκλησία τον Χριστού

Ταπεινά θεωρώ ότι τέτοιας σπουδαιότητας και τέτοιου κύρους κείμενα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας πρέπει να είναι πολύ προσεκτικά και διατυπωμένα με πάσα ακρίβεια Θεολογική και νομοκανονική ώστε να μην απορρέουν από αυτά ασάφειες ή αδόκιμοι θεολογικά όροι και διατυπώσεις λανθασμένες που μπορούν να οδηγήσουν σε παρερμηνείες και αλλοιώσεις του ορθού φρονήματος της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Εξάλλου μία Σύνοδος για να είναι έγκυρη και κανονική πρέπει να μην αφίσταται καθόλου από το πνεύμα και την διδασκαλία των προ αυτής αγίων Συνόδων, της διδασκαλίας των αγίων Πατέρων και των αγίων Γραφών και να μην έχει καμιά σκιά στη διατύπωση επακριβώς της ορθής πίστεως.

Πότε οι άγιοι Πατέρες μας και πότε και πού στα κείμενα των ιερών κανόνων και των όρων των Οικουμενικών ή Τοπικών Ιερών Συνόδων απεκλήθησαν οι αιρετικές ή οι σχισματικές ομάδες ως εκκλησίες; Εάν είναι εκκλησίες οι αιρέσεις τότε που είναι η μοναδική και Μια Εκκλησία του Χριστού και των Αγίων Αποστόλων;

Ταπεινά διατυπώνω τη διαφωνία μου και στο γεγονός ότι καταργείται η πρακτική όλων των μέχρι τούδε Ιερών Συνόδων τοπικών και οικουμενικών όπου κάθε επίσκοπος έχει και τη δική του ψήφο και ουδέποτε αυτό το σχήμα, μια Εκκλησία μια ψήφος, που καθιστά τα μέλη της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, πλην των προκαθημένων, διακοσμητικά στοιχεία, αφαιρεθέντος απ΄ αυτών του δικαιώματος της ψήφου.

Έχω καί μερικές άλλες διαφωνίες και ενστάσεις σε άλλα σημεία των κειμένων, αλλά δεν θέλω να σας κουράσω περισσότερο γι' αύτό, περιορίζομαι στα θέματα πού θεωρώ μεγαλύτερης σημασίας και που ταπεινά διατυπώνω τη διαφωνία μου, την άποψη και πίστιν μου.

Δεν θέλω με αυτά που έγραψα να λυπήσω κανένα και δεν θέλω να θεωρηθώ ότι διδάσκω ή κρίνω τους εν Χριστώ αδελφούς μου και πατέρες μου. Απλώς αισθάνομαι την ανάγκη να εκφράσω αυτά που η συνείδησή μου μου επιβάλλει

Παρακαλώ να καταχωρηθούν οι άπόψεις μου στα πρακτικά της Ιεράς Συνόδου.

Ζητώντας τις άγιες προσευχές σας, διατελώ

Δείτε σχετικά και:

-"Νάρκη" αι νέαι χώραι διά την Μεγάλην Σύνοδον;

-Ιωάννης Τάτσης, Συνοδικό σύστημα, ορθόδοξος πίστις και εκκλησιολογία

-Είναι λάθος η αναγνώριση στοιχείων της αληθούς Εκκλησίας στο πλήθος των αιρετικών ομάδων

-Η εκκλησιολογική στρέβλωση στη "Δήλωση του Τορόντο"

Θεολογική-Επιστημονική Ημερίδα: "Αγία και Μεγάλη -Σύνοδος" Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες.

-Η αναφορά στο Σαμπεζύ για τη Μία, Αγία Εκκλησία, δεν επιτρέπει αθεολόγητες εκτροπές

-Δημήτριος Τσελεγγίδης: «Eπιχειρείται θεσμική νομιμοποίηση του συγκρητισμού-οικουμενισμού από την Μεγάλη Σύνοδο»

-Η Μεγάλη Σύνοδος και οι Προσυνοδικές διαδικασίες

-Ιωάννης Τάτσης, Πανορθόδοξη τιμωρία των «αγωνιστών της Ορθοδοξίας»

-Πανορθόδοξη Σύνοδος και μάθημα Θρησκευτικών στην έκτακτη Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος

-Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος, Με ψαλιδισμένες προσδοκίες και πτωχή θεματολογία η Πανορθόδοξη

-ΔΙΣ: Eνέργειες που υπονομεύουν την Εκκλησία της Ελλάδος ο λόγος που δεν παρέστη ο Αρχιεπίσκοπος στη Σύνοδο των -Προακαθημένων της Ορθοδόξου Εκκλησίας

-Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος, Το Φανάρι συμβιβάστηκε, η Πανορθόδοξη θα πραγματοποιηθεί

-Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον (ἐγκριθέν σχέδιο κειμένου τῆς Ἀγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας)

-Το Ανακοινωθέν της Συνάξεως των Προκαθημένων της Ορθοδοξίας στο Σαμπεζύ, 21-28 Ἰανουαρίου 2016

-Πατριάρχης Μόσχας: «Συνεχόμενοι επί το αυτό, έχομεν σαφή συνείδησιν ότι η Εκκλησία μας είναι Μία και Καθολική»

-Η ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη στη Διορθόδοξη Θεία Λειτουργία στο Σαμπεζύ

-Στην Κρήτη η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας

-Η ομιλία του Πατριάρχη Αλεξανδρείας στη Σύναξη των Προκαθημένων στη Γενεύη

-Προσφώνηση του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου κατά τη Σύναξη των Προκαθημένων στο Σαμπεζύ

-Η εισήγηση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου στη Σύναξη των Προκαθημένων στη Γενεύη

-Η ομιλία του Πατριάρχη Ιεροσολύμων στη Σύναξη των Προκαθημένων στη Γενεύη

-Η εισήγηση του Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου στη Σύναξη των Προκαθημένων στη Γενεύη

-Ποιοι εκπρόσωποι των κατά τόπους Εκκλησιών μετέχουν στη Σύναξη των Προκαθημένων στη Γενεύη

-Στη Γενεύη για τη Σύναξη Προκαθημένων ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος