Joint Declaration by Ecumenical
Patriarch Bartholomew and Pope Francis
1.
Like our venerable predecessors Pope Paul VI and Ecumenical Patriarch
Athenagoras who met here in Jerusalem fifty years ago, we too, Pope Francis and
Ecumenical Patriarch Bartholomew, were determined to meet in the Holy Land
"where our common Redeemer, Christ our Lord, lived, taught, died, rose
again, and ascended into Heaven, whence he sent the Holy Spirit on the infant
Church".[1] Our meeting, another encounter of the Bishops of the
Churches of Rome and Constantinople founded respectively by the two Brothers
the Apostles Peter and Andrew, is a source of profound spiritual joy for us. It
presents a providential occasion to reflect on the depth and the authenticity
of our existing bonds, themselves the fruit of a grace-filled journey on which
the Lord has guided us since that blessed day of fifty years ago.
2.
Our fraternal encounter today is a new and necessary step on the journey
towards the unity to which only the Holy Spirit can lead us, that of communion
in legitimate diversity. We call to mind with profound gratitude the steps that
the Lord has already enabled us to undertake. The embrace exchanged between
Pope Paul VI and Patriarch Athenagoras here in Jerusalem, after many
centuries of silence, paved the way for a momentous gesture, the removal from
the memory and from the midst of the Church of the acts of mutual
excommunication in 1054. This was followed by an exchange of visits between the
respective Sees of Rome and Constantinople, by regular correspondence and,
later, by the decision announced by Pope John Paul II and Patriarch
Dimitrios, of blessed memory both, to initiate a theological dialogue of truth
between Catholics and Orthodox. Over these years, God, the source of all peace
and love, has taught us to regard one another as members of the same Christian
family, under one Lord and Saviour, Jesus Christ, and to love one another, so
that we may confess our faith in the same Gospel of Christ, as received by the
Apostles and expressed and transmitted to us by the Ecumenical Councils and the
Church Fathers. While fully aware of not having reached the goal of full
communion, today we confirm our commitment to continue walking together towards
the unity for which Christ our Lord prayed to the Father so "that all may
be one" (Jn 17:21).
3.
Well aware that unity is manifested in love of God and love of neighbour, we
look forward in eager anticipation to the day in which we will finally partake
together in the Eucharistic banquet. As Christians, we are called to prepare to
receive this gift of Eucharistic communion, according to the teaching of Saint
Irenaeus of Lyon[2], through the confession of the one faith, persevering
prayer, inner conversion, renewal of life and fraternal dialogue. By achieving
this hoped for goal, we will manifest to the world the love of God by which we
are recognized as true disciples of Jesus Christ (cf. Jn 13:35).
4.
To this end, the theological dialogue undertaken by the Joint International
Commission offers a fundamental contribution to the search for full communion
among Catholics and Orthodox. Throughout the subsequent times of Popes John
Paul II and Benedict the XVI, and Patriarch Dimitrios, the progress of our
theological encounters has been substantial. Today we express heartfelt
appreciation for the achievements to date, as well as for the current
endeavours. This is no mere theoretical exercise, but an exercise in truth and
love that demands an ever deeper knowledge of each other's traditions in order
to understand them and to learn from them. Thus we affirm once again that the
theological dialogue does not seek a theological lowest common denominator on
which to reach a compromise, but is rather about deepening one's grasp of the
whole truth that Christ has given to his Church, a truth that we never cease to
understand better as we follow the Holy Spirit's promptings. Hence, we affirm
together that our faithfulness to the Lord demands fraternal encounter and true
dialogue. Such a common pursuit does not lead us away from the truth; rather,
through an exchange of gifts, through the guidance of the Holy Spirit, it will
lead us into all truth (cf. Jn 16:13).
5.
Yet even as we make this journey towards full communion we already have the
duty to offer common witness to the love of God for all people by working
together in the service of humanity, especially in defending the dignity of the
human person at every stage of life and the sanctity of family based on
marriage, in promoting peace and the common good, and in responding to the
suffering that continues to afflict our world. We acknowledge that
hunger, poverty, illiteracy, the inequitable distribution of resources must
constantly be addressed. It is our duty to seek to build together a just and
humane society in which no-one feels excluded or emarginated.
6.
It is our profound conviction that the future of the human family depends also
on how we safeguard – both prudently and compassionately, with justice and
fairness – the gift of creation that our Creator has entrusted to us.
Therefore, we acknowledge in repentance the wrongful mistreatment of our
planet, which is tantamount to sin before the eyes of God. We reaffirm our
responsibility and obligation to foster a sense of humility and moderation so
that all may feel the need to respect creation and to safeguard it with care.
Together, we pledge our commitment to raising awareness about the stewardship
of creation; we appeal to all people of goodwill to consider ways of living
less wastefully and more frugally, manifesting less greed and more generosity
for the protection of God's world and the benefit of His people.
7.
There is likewise an urgent need for effective and committed cooperation of
Christians in order to safeguard everywhere the right to express publicly one's
faith and to be treated fairly when promoting that which Christianity continues
to offer to contemporary society and culture. In this regard, we invite all
Christians to promote an authentic dialogue with Judaism, Islam and other
religious traditions. Indifference and mutual ignorance can only lead to
mistrust and unfortunately even conflict.
8.
From this holy city of Jerusalem, we express our shared profound concern for
the situation of Christians in the Middle East and for their right to remain
full citizens of their homelands. In trust we turn to the almighty and merciful
God in a prayer for peace in the Holy Land and in the Middle East in general.
We especially pray for the Churches in Egypt, Syria, and Iraq, which have
suffered most grievously due to recent events. We encourage all parties
regardless of their religious convictions to continue to work for
reconciliation and for the just recognition of peoples' rights. We are
persuaded that it is not arms, but dialogue, pardon and reconciliation that are
the only possible means to achieve peace.
9.
In an historical context marked by violence, indifference and egoism, many men
and women today feel that they have lost their bearings. It is precisely
through our common witness to the good news of the Gospel that we may be able
to help the people of our time to rediscover the way that leads to truth,
justice and peace. United in our intentions, and recalling the example, fifty
years ago here in Jerusalem, of Pope Paul VI and Patriarch Athenagoras, we
call upon all Christians, together with believers of every religious tradition
and all people of good will, to recognize the urgency of the hour that compels
us to seek the reconciliation and unity of the human family, while fully
respecting legitimate differences, for the good of all humanity and of future
generations.
10.
In undertaking this shared pilgrimage to the site where our one same Lord Jesus
Christ was crucified, buried and rose again, we humbly commend to the
intercession of the Most Holy and Ever Virgin Mary our future steps on the path
towards the fullness of unity, entrusting to God's infinite love the entire
human family.
" May the
Lord let his face shine upon you, and be gracious to you! The Lord look upon
you kindly and give you peace!" (Num 6:25-26).
…………………………………………
[1] Common communiqué of Pope Paul VI and Patriarch
Athenagoras, published after their meeting of 6 January 1964.
[2] Against Heresies, IV, 18, 5 (PG 7, 1028)
.......................................................................................................................................................
_______________________________________
[2] Against Heresies, IV, 18, 5 (PG 7, 1028)
.......................................................................................................................................................
Κ
Ο Ι Ν Η Δ Η Λ Ω Σ Ι Σ
Ὡς
οἱ ἀείμνηστοι προκάτοχοι ἡμῶν Πάπας Παῦλος Στ´ καί Οἰκουμενικός Πατριάρχης Ἀθηναγόρας,
οἱ ὁποῖοι συνηντήθησαν εἰς Ἱεροσόλυμα πρό πεντήκοντα ἐτῶν, οὕτω καί ἡμεῖς, Πάπας
Φραγκῖσκος καί Οἰκουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαῖος, ἀπεφασίσαμεν νά συναντηθῶμεν
εἰς τήν Ἁγίαν Γῆν, «ὅπου ὁ κοινός ἡμῶν Λυτρωτής, Χριστός ὁ Κύριος ἡμῶν, ἔζησεν,
ἐδίδαξεν, ἀπέθανεν, ἀνέστη καί ἀνελήφθη εἰς τούς οὐρανούς, ὅθεν ἀπέστειλε τό Ἅγιον
Πνεῦμα ἐπί τῆς πρώτης Ἐκκλησίας»1.
1. Ἡ
συνάντησις ἡμῶν, μία εἰσέτι συνάντησις τῶν Ἐπισκόπων τῶν Ἐκκλησιῶν Ρώμης καί
Κωνσταντινουπόλεως, ἱδρυθεισῶν ὑπό τῶν δύο αὐταδέλφων Ἀποστόλων Πέτρου καί Ἀνδρέου,
εἶναι πηγή πνευματικῆς χαρᾶς δι᾽ ἡμᾶς. Παρέχει μίαν εὐκαιρίαν ὑπό τῆς Θείας
Προνοίας νά σκεφθῶμεν ἐπί τῆς βαθύτητος καί αὐθεντικότητος τῶν ὑφισταμένων δεσμῶν,
καρποῦ μιᾶς πλήρους χάριτος πορείας, εἰς τήν ὁποίαν μᾶς ὡδήγησεν ὁ Κύριος ἀπό τῆς
εὐλογημένης ἐκείνης ἡμέρας πρό πεντήκοντα ἐτῶν.
2. Ἡ
ἀδελφική ἡμῶν συνάντησις σήμερον εἶναι ἕν νέον καί ἀναγκαῖον βῆμα εἰς τήν
πορείαν πρός τήν ἑνότητα, πρός τήν ὁποίαν μόνον τό Ἅγιον Πνεῦμα δύναται νά μᾶς ὁδηγήσῃ,
ἐκείνην τῆς κοινωνίας ἐν νομίμῳ ποικιλίᾳ.Ἀναλογιζόμεθα μετά βαθείας εὐγνωμοσύνης
τά βήματα, τά ὁποῖα ὁ Κύριος μᾶς ἐνίσχυσεν ἤδη νά πραγματοποιήσωμεν. Ὁ ἐναγκαλισμός
ὁ ὁποῖος ἀντηλλάγη μεταξύ τοῦ Πάπα Παύλου Στ´ καί τοῦ Πατριάρχου Ἀθηναγόρου ἐδῶ
εἰς τήν Ἱερουσαλήμ, μετά ἀπό αἰῶνας σιωπῆς, ἤνοιξε τόν δρόμον διά μίαν ἱστορικήν
χειρονομίαν, τήν ἐξάλειψιν ἀπό τήν μνήμην καί ἀπό τοῦ μέσου τῆς Ἐκκλησίας τῶν
πράξεων τῶν ἀμοιβαίων ἀναθεμάτων τοῦ 1054. Τοῦτο ἀκολούθησεν ἡ ἀνταλλαγή ἐπισκέψεων
μεταξύ τῶν ἀντιστοίχων Ἑδρῶν Ρώμης καί Κωνσταντινουπόλεως, ἡ ἀλληλογραφία καί, ἀργότερον,
ἡ ἀπόφασις, ἡ ὁποία ἀνηγγέλθη ὑπό τῶν ἀοιδίμων Πάπα Ἰωάννου Παύλου Β´ καί
Πατριάρχου Δημητρίου, ὅπως ἀρχίσῃ θεολογικός διάλογος ἀληθείας μεταξύ
Ρωμαιοκαθολικῶν καί Ὀρθοδόξων. Κατά τά ἔτη ταῦτα, ὁ Θεός, ἡ πηγή πάσης εἰρήνης
καί ἀγάπης, μᾶς ἐδίδαξε νά σεβώμεθα ἀλλήλους ὡς μέλη τῆς χριστιανικῆς οἰκογενείας,
ὑπό τόν ἕνα Κύριον καί Σωτῆρα Ἰησοῦν Χριστόν καί νά ἀγαπῶμεν ἀλλήλους, ὥστε νά
δυνηθῶμεν νά ὁμολογήσωμεν τήν πίστιν μας εἰς τό ἴδιον Εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ, ὅπως
παρελήφθη ὑπό τῶν Ἀποστόλων καί ἐξεφράσθη καί μετεδόθη εἰς ἡμᾶς ὑπό τῶν Οἰκουμενικῶν
Συνόδων καί τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Ἐνῷ γνωρίζομεν πλήρως ὅτι δέν ἔχομεν
φθάσει εἰς τόν σκοπόν τῆς πλήρους κοινωνίας, ἐπιβεβαιοῦμεν σήμερον τήν
δέσμευσίν μας νά συνεχίσωμεν βαδίζοντες ἀπό κοινοῦ πρός τήν ἑνότητα, διά τήν ὁποίαν
προσηυχήθη ὁ Κύριος πρός τόν Πατέρα «ἵνα πάντες ἕν ὦσιν» (Ἰωάν. 17,21).
3. Ἐν
πλήρει συνειδήσει ὅτι ἡ ἑνότης ἐκδηλοῦται ἐν τῇ ἀγάπῃ τοῦ Θεοῦ καί τῇ ἀγάπῃ
τοῦ πλησίον, προσβλέπομεν ἐν ἐντόνῳ προσδοκίᾳ εἰς τήν ἡμέραν, κατά τήν ὁποίαν
θά μετάσχωμεν, τελικῶς, ἀπό κοινοῦ εἰς τό εὐχαριστιακόν δεῖπνον. Ὡς
χριστιανοί, καλούμεθα νά ἑτοιμασθῶμεν νά λάβωμεν τό δῶρον τοῦτο τῆς Εὐχαριστιακῆς
κοινωνίας, συμφώνως πρός τήν διδασκαλίαν τοῦ Ἁγίου Είρηναίου τοῦ Λουγδούνου2,
διά τῆς ὁμολογίας τῆς μιᾶς πίστεως, ἐμμένοντες ἐν τῇ προσευχῇ, τῇ ἐσωτερικῇ
μετανοίᾳ, τῇ ἀνακαινώσει τῆς ζωῆς καί τῷ ἀδελφικῷ διαλόγῳ. Διά τῆς κατορθώσεως
τοῦ ἐλπιζομένου τούτου στόχου, θά φανερώσωμεν εἰς τόν κόσμον τήν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ,
διά τῆς ὁποίας ἀναγνωριζόμεθα ὡς ἀληθινοί μαθηταί τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ (πρβλ. Ἰωαν.
13, 35).
4. Πρός
τόν σκοπόν αὐτόν, ὁ θεολογικός διάλογος, τόν ὁποῖον ἔχει ἀναλάβει ἡ Μικτή
Διεθνής Ἐπιτροπή, προσφέρει θεμελιώδη συμβολήν εἰς τήν προσπάθειαν διά πλήρη
κοινωνίαν μεταξύ Ρωμαιοκαθολικῶν καί Ὀρθοδόξων. Κατά τήν διάρκειαν τῶν
χρόνων, οἱ ὁποῖοι ἠκολούθησαν, ἐπί τῶν Παπῶν Ἰωάννου Παύλου Β´ καί Βενεδίκτου
ΙΣΤ´, καί Πατριάρχου Δημητρίου, ἡ πρόοδος τῶν θεολογικῶν συναντήσεων ὑπῆρξεν οὐσιαστική.
Σήμερον ἐκφράζομεν τήν ἐγκάρδιον ἐκτίμησιν διά τά μέχρι τώρα ἐπιτευχθέντα,
καθώς καί διά τάς τρεχούσας προσπαθείας. Ταῦτα οὐδόλως ἀποτελοῦν ἁπλῆν
θεωρητικήν ἄσκησιν, ἀλλ᾽ ἄσκησιν ἐν τῇ ἀληθείᾳ καί τῇ ἀγάπῃ, ἡ ὁποία ἀπαιτεῖ
διαρκῶς βαθυτέραν γνῶσιν τῶν παραδόσεων ἑνός ἑκάστου, διά νά κατανοήσωμεν αὐτάς
καί νά μάθωμεν ἐξ αὐτῶν. Οὕτω, βεβαιοῦμεν διά μίαν εἰσέτι φοράν ὅτι ὁ
θεολογικός διάλογος δέν ἐπιζητεῖ ἕνα ἐλάχιστον κοινόν παρανομαστήν, ἐπί τοῦ ὁποίου
νά ἐπιτευχθῇ συμβιβασμός, ἀλλά πρόκειται μᾶλλον περί τῆς ἐμβαθύνσεως εἰς τήν
κατανόησιν συνόλου τῆς ἀληθείας, τήν ὁποίαν ὁ Χριστός παρέδωκεν εἰς τήν Ἐκκλησίαν
Του, μιᾶς ἀληθείας, τήν ὁποίαν οὐδέποτε παύομεν νά κατανοῶμεν καλλίτερον καθώς ἀκολουθοῦμεν
τάς ὁδηγίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Οὕτω, βεβαιοῦμεν ἀπό κοινοῦ ὅτι ἡ
πιστότης μας εἰς τόν Κύριον ἀπαιτεῖ ἀδελφικήν συνάντησιν καί ἀληθῆ διάλογον. Μία
τοιαύτη ἀναζήτησις δέν μᾶς ἀπομακρύνει ἀπό τήν ἀλήθειαν• μᾶλλον, διά τῆς ἀνταλλαγῆς
τῶν δωρεῶν, διά τῆς καθοδηγήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, θά μᾶς ὁδηγήσῃ εἰς πᾶσαν
τήν ἀλήθειαν (πρβλ. Ἰω. 16, 13).
5. Παρά
ταῦτα, καθώς πορευόμεθα πρός τήν πλήρη κοινωνίαν ἔχομεν ἤδη τό καθῆκον νά
προσφέρωμεν κοινήν μαρτυρίαν τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρός ὅλους τούς ἀνθρώπους
συνεργαζόμενοι εἰς τήν ὑπηρεσίαν τῆς ἀνθρωπότητος,ἰδιαιτέρως διά τῆς ὑπερασπίσεως
τῆς ἀξιοπρεπείας τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου εἰς ὅλα τά στάδια τῆς ζωῆς καί τῆς ἁγιότητος
τῆς οἰκογενείας τεθεμελιωμένης ἐπί τοῦ γάμου, τῆς προωθήσεως τῆς εἰρήνης καί τοῦ
κοινοῦ καλοῦ, καί διά τῆς ἀνταποκρίσεως εἰς τήν ὀδύνην, ἡ ὁποία ἐξακολουθεῖ νά
πλήττῃ τόν κόσμον μας. Ἀναγνωρίζομεν ὅτι ἡ πεῖνα, ἡ πτωχεία, ἡ ἀμάθεια, ἡ ἄνισος
διανομή τῶν ἀγαθῶν πρέπει συνεχῶς νά ἀντιμετωπίζωνται. Ἀποτελεῖ καθῆκον μας νά ἐπιζητῶμεν
τήν οἰκοδόμησιν ἀπό κοινοῦ μιᾶς δικαίας καί ἀνθρωπίνης κοινωνίας, εἰς τήν ὁποίαν
κανείς δέν θά αἰσθάνεται ἀποκλεισμένος καί περιθωριοποιημένος.
6. Εἶναι
βαθεῖα πεποίθησίς μας ὅτι τό μέλλον τῆς ἀνθρωπίνης οἰκογενείας ἐξαρτᾶται ἐπίσης
ἀπό τό πῶς προστατεύομεν -μετά συνέσεως καί συμπαθείας καί μετά δικαιοσύνης- τό
δῶρον τῆς κτίσεως, τό ὁποῖον ὁ Δημιουργός μᾶς ἐνεπιστεύθη. Οὕτως, ἀναγνωρίζομεν
ἐν μετανοίᾳ τήν ἐσφαλμένην κακομεταχείρισιν τοῦ πλανήτου μας, ἡ ὁποία ἰσοδυναμεῖ
πρός ἁμαρτίαν εἰς τά ὄμματα τοῦ Θεοῦ. Βεβαιοῦμεν τήν εὐθύνην μας καί τήν ὑποχρέωσίν
μας νά ἀναπτύξωμεν αἴσθημα ταπεινότητος καί ἐγκρατείας, ὥστε ὅλοι νά δύνανται
νά αἰσθάνωνται τήν ἀνάγκην νά σέβωνται τήν δημιουργίαν καί νά τήν προστατεύουν
μέ φροντίδα. Ἀπό κοινοῦ ὑποσχόμεθα τήν δέσμευσίν μας νά καλλιεργήσωμεν τήν
συνείδησιν τῆς φροντίδος διά τήν δημιουργίαν καί τήν μέριμναν διά τήν
προστασίαν της, ἐν ὄψει τῆς ἀρνήσεως καί τῆς ἀγνοίας• ἀπευθυνόμεθα πρός
πάντα ἄνθρωπον καλῆς θελήσεως νά σκεφθῇ τρόπους διαβιώσεως ὀλιγώτερον σπατάλους
καί περισσότερον λιτούς, ἐπιδεικνύοντες μικροτέραν πλεονεξίαν καί περισσοτέραν
γενναιοδωρίαν διά τήν προστασίαν τοῦ κόσμου τοῦ Θεοῦ καί πρός ὄφελος τοῦ λαοῦ
Του.
7. Ὑπάρχει
ἐπίσης ἐπείγουσα ἀνάγκη δι᾽ ἀποτελεσματικήν καί δεσμευτικήν συνεργασίαν τῶν
χριστιανῶν πρός τόν σκοπόν τῆς ἐξασφαλίσεως παντοῦ τοῦ δικαιώματος τῆς δημοσίας
ἐκφράσεως τῆς πίστεως καί τῆς δικαίας μεταχειρίσεως κατά τήν προώθησιν ἐκείνου,
τό ὁποῖον ὁ Χριστιανισμός ἐξακολουθεῖ νά προσφέρῃ εἰς τήν σύγχρονον κοινωνίαν
καί τόν πολιτισμόν. Ἐπ᾽ αὐτοῦ, καλοῦμεν ὅλους τούς χριστιανούς νά προωθήσουν αὐθεντικόν
διάλογον μετά τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ, τοῦ Ἰσλάμ καί ἄλλων θρησκευτικῶν παραδόσεων. Ἀδιαφορία
καί ἄγνοια δύνανται νά ὁδηγήσουν μόνον εἰς ἔλλειψιν ἐμπιστοσύνης καί δυστυχῶς ἀκόμη
καί εἰς σύγκρουσιν.
8.
Ἀπό τήν ἁγίαν ταύτην πόλιν τῆς Ἱερουσαλήμ ἐκφράζομεν τήν κοινήν μας βαθεῖαν
ἀνησυχίαν διά τήν κατάστασιν τῶν χριστιανῶν τῆς Μέσης Ἀνατολῆς καί τό δικαίωμά
των νά παραμένουν πλήρεις πολῖται τῶν χωρῶν καταγωγῆς των.Ἐν ἐμπιστοσύνῃ
στρεφόμεθα πρός τόν παντοδύναμον καί φιλεύσπλαχνον Θεόν προσευχόμενοι διά τήν εἰρήνην
εἰς τήν Ἁγίαν Γῆν καί τήν Μέσην Ἀνατολήν ἐν γένει. Ἰδιαιτέρως προσευχόμεθα διά
τάς Ἐκκλησίας εἰς τήν Αἴγυπτον, τήν Συρίαν καί τό Ἰράκ, αἱ ὁποῖαι ὑπέφεραν
περισσότερον σοβαρῶς ἐξ αἰτίας τῶν προσφάτων γεγονότων. Ἐνθρρύνομεν ὅλας τάς
πλευράς ἀνεξαρτήτως θρησκευτικῶν πεποιθήσεων νά συνεχίσουν ἐργαζόμενοι διά τήν
καταλλαγήν καί τήν δικαίαν ἀναγνώρισιν τῶν δικαιωμάτων τῶν λαῶν. Εἴμεθα
πεπεισμένοι ὅτι δέν εἶναι τά ὅπλα, ἀλλά ὁ διάλογος, ἡ συγχώρησις καί ἡ
καταλλαγή, τά μόνα δυνατά μέσα διά τήν ἐπίτευξιν τῆς εἰρήνης.
9.
Εἰς μίαν ἱστορικήν συγκυρίαν χαρακτηριζομένην ἀπό βίαν, ἀδιαφορίαν καί ἐγωϊσμόν,
πολλοί ἄνδρες καί γυναῖκες σήμερον αἰσθάνονται ὅτι ἔχουν χάσει τόν
προσανατολισμόν των. Ἀκριβῶς διά τῆς κοινῆς μαρτυρίας μας πρός τήν καλήν ἀγγελίαν
τοῦ Εὐαγγελίου θά ἠδυνάμεθα νά βοηθήσωμεν τούς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς μας νά ἀνακαλύψουν
τόν δρόμον, ὁ ὁποῖος ὁδηγεῖ εἰς τήν ἀλήθειαν, τήν δικαιοσύνην καί τήν εἰρήνην. Ἡνωμένοι
εἰς τάς προθέσεις μας καί ἀναμιμνησκόμενοι τό παράδειγμα πρό πεντήκοντα ἐτῶν ἐδῶ
εἰς τήν Ἱερουσαλήμ τοῦ Πάπα Παύλου Στ´ καί τοῦ Πατριάρχου Ἀθηναγόρου, καλοῦμεν
ὅλους τούς χριστιανούς, καθώς καί πιστούς κάθε θρησκευτικῆς παραδόσεως καί ὅλους
τούς ἀνθρώπους καλῆς θελήσεως, νά ἀναγνωρίσουν τό ἐπεῖγον τῆς ὥρας ταύτης, τό ὁποῖον
μᾶς ὑποχρεώνει νά ἐπιζητήσωμεν τήν καταλλαγήν καί ἑνότητα τῆς ἀνθρωπίνης οἰκογενείας, μέ
πλήρη σεβασμόν πρός τάς νομίμους διαφοράς, διά τό καλόν ὅλης τῆς ἀνθρωπότητος
καί τῶν γενεῶν τοῦ μέλλοντος.
10. Ἀναλαμβάνοντες
τό κοινόν προσκύνημα εἰς τόν τόπον ὅπου ὁ ἴδιος ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός ἐσταυρώθη,
ἐτάφη καί ἀνέστη, πάλιν, ταπεινῶς παραθέτομεν εἰς τήν μεσιτείαν τῆς
Παναγίας καί Ἀειπαρθένου Μαρίας τά μελλοντικά ἡμῶν βήματα εἰς τήν ὁδόν πρός τήν
πληρότητα τῆς κοινωνίας, ἐμπιστευόμενοι ὁλόκληρον τήν ἀνθρωπίνην οἰκογένειαν
εἰς τήν ἄπειρον ἀγάπην τοῦ Θεοῦ. «Εὐλογήσαι ὑμᾶς Κύριος καί φυλάξαι ὑμᾶς• ἐπιφάναι
Κύριος τό πρόσωπον αὐτοῦ ἐφ᾽ ὑμᾶς καί ἐλεήσαι ὑμᾶς καί δώῃ ὑμῖν εἰρήνην (Ἀριθμ.
6, 25-26)».
Ὁ Πάπας Ρώμης
Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης
Φραγκῖσκος
Ὁ Κωνσταντινούπολεως Βαρθολομαῖος
_______________________________________
1.
Κοινόν ἀνακοινωθέν Πάπα Παύλου Στ´ καί Πατριάρχου Ἀθηναγόρου, δημοσιευθέν μετά
τήν συνάντησίν των τῆς 6ης Ἰανουαρίου 1964.
2.
Κατά Αἱρέσεων, IV, 18, 5 (PG 7, 1028)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου