Μητροπολίτης Γόρτυνος Ιερεμίας, Πέντε πνευματικές ασκήσεις για την αγιότητα

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

ΠΕΝΤΕ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΟΤΗΤΑ

1. Ὅλοι οἱ βαπτισμένοι Ὀρ­θόδοξοι χριστιανοί ἀποτελοῦμε, ἀγαπητοί μου, μία ἱερή καί ἅγια οἰκογένεια, πού λέγεται Ἐκκλησία. ΜΙΑ εἶναι ἡ Ἐκκλησία καί δέν εἶναι πολλές. Καί αὐτή ἡ Μία Ἐκκλησία εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἱερό σῶμα, πού κεφαλή του ἔχει τόν Ἰησοῦ Χριστό. Καί ἐπειδή ἅγια εἶναι ἡ κεφαλή, ὁ Χριστός μας, πρέπει καί ἐμεῖς οἱ χριστιανοί, τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, νά ἀγωνιζόμαστε νά γίνουμε ἅγιοι. Τά μέσα δέ καί τήν μέθοδο γιά νά πετύχουμε τήν ἁγιότητα μᾶς τά δίνει ἡ Ἐκκλησία. Ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας, ἀδελφοί μου, δέν εἶναι νά κάνει ἁπλᾶ «καλούς» ἀνθρώπους, σάν τούς μαθητές τοῦ Πλάτωνα καί τοῦ Ἀριστοτέλη, ἀλλά ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας εἶναι νά κάνει τό ἄνθρωπο ἅγιο καί θεοφόρο. Δέν εἶναι ἡ Ἐκκλησία ἕνα καλό φιλανθρωπικό ἵδρυμα ἤ ἕνα πολιτιστικό σωματεῖο, ἀλλά εἶναι ἕνα θεῖο καθίδρυμα, πού ἔχει μέσα του κατοικοῦντα καί μένοντα τόν Θεό μας, δηλαδή τήν Ἁγία Τριάδα, τήν Παναγία Δέσποινα, τούς ἀγγέλους καί ὅλους τούς ἁγίους καί ὅλους ἐμᾶς τούς βαπτισμένους χριστιανούς. 

Ἀφοῦ λοιπόν ὡς βαπτισμένοι χριστιανοί ἀνήκουμε σ᾽ αὐτήν τήν Ἐκκλησία, πρέπει καί ὑποχρεούμεθα νά βαδίζουμε τόν δρόμο πρός τήν ἁγιότητα, νά ἁγωνιζόμαστε νά γίνουμε ἅγιοι. Στό σημερινό μου κήρυγμα θά σᾶς πῶ τά μέσα πού διαθέτει ἡ Ἐκκλησία γιά τόν ἁγιασμό μας. Πρῶτα-πρῶτα ἡ Ἐκκλησία ἔχει τά ἱερά της Μυστήρια μέ τά ὁποῖα μᾶς δίνει τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, γιατί χωρίς τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ δέν μποροῦμε νά πετύχουμε τίποτε. Ἀλλά ἡ Ἐκκλησία μᾶς διδάσκει καί τά θεανθρώπινα μέσα, τίς ἀρετές, μέ τίς ὁποῖες θά μπορέσουμε νά νικήσουμε τά ἁμαρτωλά μας πάθη καί νά πετύχουμε τόν ἁγιασμό μας. Γι᾽ αὐτές τίς ἀρετές καί τίς πνευματικές ἀσκήσεις θά σᾶς μιλήσω σήμερα μέ λίγα λόγια, ἀδελφοί μου χριστιανοί.

2. (α) Ἡ πρώτη ἄσκηση καί ἀρετή εἶναι ἡ πίστη. Τό νά ἔχουμε πίστη σημαίνει νά παραδοθοῦμε ὁλόκαρδα στόν ἀγαπημένο μας Ἰησοῦ Χριστό καί νά εἴμαστε ἕτοιμοι νά κάνουμε τά πάντα γιά τήν ἀγάπη Του. «Πίστη» σημαίνει νά ἐμπιστευόμαστε ἀπόλυτα στόν Θεό μας. Ἄς λέμε συχνά στήν προσευχή μας: «Χριστέ μου, στερέωσέ μου τήν πίστη μου καί τήν ἀγάπη μου σέ Σένα. Ὅ,τι καί νά συμβεῖ στήν ζωή μου νά μή φύγω ποτέ ἀπό Σένα καί νά μή Σέ ἀρνηθῶ ποτέ»!

(β) Ἡ δεύτερη ἄσκηση καί θεανθρώπινη ἀρετή εἶναι ἡ προσευχή καί ἡ νηστεία. Οἱ ἀρετές αὐτές πρέπει νά γίνουν μέθοδος ζωῆς, τρόπος ζωῆς τῶν Ὀρθοδόξων χριστιανῶν. Αὐτά τά δύο μέσα, ἡ προσευχή καί ἡ νηστεία, τά ἀναγκαῖα γιά τόν καθαγιασμό μας, δόθηκαν ἀπό τόν Ἰησοῦ Χριστό, γι᾽ αὐτό καί εἶπα τίς ἀρετές αὐτές «θεανθρώπινες». Ἡ προσευχή καί ἡ νηστεία, ἀδελφοί μου, φέρνουν τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ στήν ψυχή καί τήν τονώνουν καί τήν νευρώνουν, γιά νά εἶναι δυνατή στόν ἀγώνα της κατά τοῦ διαβόλου.

(γ) Ἄλλη θεανθρώπινη ἀρετή, πού πρέπει ὁπωσδήποτε νά ἔχουμε, εἶναι ἡ ἀγάπη. Ἡ ἀγάπη, ἀδελφοί μου, δέν πρέπει νά ἔχει ὅρια. Ἡ ἀγάπη δέν ρωτάει ποιός εἶναι καλός καί ποιός δέν εἶναι, ποιός μέ ἀγαπάει καί ποιός μέ ἐχθρεύεται. Ὁ καλός χριστιανός ἀγαπάει ὅλους: Ἀγαπάει φίλους καί ἐχθρούς, ἀγαπάει ἁμαρτωλούς καί κακούργους, χωρίς ὅμως νά ἀγαπάει τίς ἁμαρτίες τους καί τά ἐγκλήματά τους. Μία τέτοια ἀγάπη εἶναι δῶρον Θεοῦ, γι᾽ αὐτό καί πρέπει νά τήν ζητᾶμε στήν προσευχή μας ἀπό τόν Θεό. Ἄς λέμε στήν προσευχή μας: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Θεέ τῆς ἀγάπης, δός μου τήν ἀγάπη Σου, γιά νά τήν δίνω σέ ὅλους»!

(δ) Τέταρτη ἀρετή εἶναι ἡ πραότητα καί ἡ ταπείνωση. Μόνο ὁ πρᾶος στήν καρδιά μπορεῖ νά καταπραΰνει τίς ἐπαναστατημένες καί ἄγριες καρδιές. Μόνο ὁ ταπεινός στήν καρδιά μπορεῖ νά ταπεινώσει τίς ὑπερήφανες καί ἀλαζονικές ψυχές. Χριστιανοί μου! Γιά νά γίνουμε πρᾶοι καί ταπεινοί στήν καρδιά πρέπει νά βάλουμε σ᾽ αὐτήν τόν μόνον ἀληθινά «πρᾶον καί ταπεινόν τῇ καρδίᾳ» (Ματθ. 11,29), δηλαδή τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. Ὁ Χριστός μας ταπείνωσε τόν ἑαυ­τό Του, στήν ἔσχατη ταπείνωση, ὥστε σταυρώθηκε γιά μᾶς.

(ε) Καί ἡ ἄλλη ἀρετή, θεανθρώπινη ἀρετή, γιατί μᾶς τήν δίδαξε ὁ Χριστός μας, εἶναι ἡ ἀρετή τῆς ὑπομονῆς. Δηλαδή νά ὑπομένουμε τό κακό, νά ὑπομένουμε τίς συκοφαντίες καί τίς πληγές τῶν ἄλλων καί νά μή θέλουμε νά ἀνταποδώσουμε κακό ἀντί κακοῦ. Ἄς γνωρίζουμε, ἀδελφοί μου, ὅτι ὁ κόσμος, ὁ ἁμαρτωλός κόσμος, δέν μπορεῖ νά ὑποφέρει τούς ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ, ὅπως δέν ὑπέφερε καί τόν Χριστό μας. Τό μαρτύριο συνοδεύει τόν ἀληθινό χριστιανό. Ἀλλά ὁ χριστιανός πρέπει νά ὑπομένει τό μαρτύριο τοῦ ἐμπαιγμοῦ τοῦ κόσμου καί νά μήν ὀργίζεται.

3. Αὐτές οἱ ἀρετές καί πνευματικές ἀσκήσεις πού σᾶς εἶπα, ἀδελφοί μου, μᾶς ἔδωσαν τήν ἁγία Παρασκευή, τόν ἅγιο Ἀντώνιο, τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Πατριάρχη μας, τόν Δημητσανίτη, καί ὅλους τούς ἁγίους. Αὐτές πρέπει νά ἐφαρμόσουμε κι ἐμεῖς, γιά νά ἁγιάσουμε. Τήν μέθοδο ἀσκήσεως αὐτῶν τῶν ἀρετῶν διδάσκει σωστά μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, γι᾽ αὐτό καί μόνο στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μπορεῖ νά ἁγιάσει κανείς. Ἔξω ἀπό αὐτήν δέν ὑπάρχει ἁγιότητα.

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας