Κυριακή ΙΕ΄ Λουκά (Ζακχαίου) – «Αποδίδωμι»

Απόστολος: Α΄ Τιμ. δ΄ 9-15

Ευαγγέλιο: Λουκ. ιθ΄ 1-10

«Αποδίδωμι»

 Πρωταθλητής της μετάνοιας αποδείχτηκε αγαπητοί αδελφοί, ο Ζακχαίος. Και δίκαια το ιερό Ευαγγέλιο αποθανάτισε τη μνήμη αυτού του ανθρώπου. Γιατί ο αρχιτελώνης της Ιεριχούς είναι μεγάλο πρότυπο για όλους τους αμαρτωλούς, που θέλουν να αλλάξουν πραγματικά και να γίνουν γνήσια παιδιά του Θεού. Είναι εκείνος που δεν περιορίζεται σε λόγια, αλλά προχωρεί αμέσως στα έργα της μετάνοιας.

«Σταθείς δε είπε προς τον Κύριον• ιδού τα ημίση των υπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοις πτωχοίς, και ει τινός εσυκοφάντησα, αποδίδωμι τετραπλούν».

Ήταν πολύ αμαρτωλός ο άνθρωπος αυτός. Είχε νοικιάσει από τους Ρωμαίους τους φόρους στην Ιεριχώ και τους εισέπραττε από τους κατοίκους της σε πολύ μεγαλύτερα ποσά. Και μ’ αυτή τη διαφορά, θησαύριζε.

Τώρα, λοιπόν που μετανοεί, θέλει να αποκαταστήσει το δίκαιο που κατέλυσε, να αποδώσει, να γυρίσει πίσω τα χρήματα της ανομίας. Κι όχι μονάχα αυτό. Θέλει να γίνει τέλειος. Δηλώνει, λοιπόν, μπροστά στον Σωτήρα:

-        Τα μισά απ’ όσα έχω, Κύριε τα προσφέρω στους φτωχούς. Κι όποιο συμπολίτη μου αδίκησα, θα τον αποζημιώσω στο τετραπλάσιο.

Τι σημαίνει ζωή σύμφωνα με το άγιο θέλημα σου, το γνωρίζω πολύ καλά. Δεν θέλεις τίποτε άλλο τόσο πολύ,. Τόσο πρωταρχικά, όσο το να συμμορφώνονται οι ακόλουθοι σου με την εντολή της αγάπης. Γιατί είσαι η ίδια η αγάπη.

Είπες όποιος έχει δυο χιτώνες, να δώσει τον ένα στον αδελφό του που δεν έχει. Κάνω, λοιπόν, αυτό που εσύ πρόσταξες. Δίνω το μισό βιός μου στους πένητες και αποδείχνω έτσι ότι πραγματικά παράτησα το σκοτάδι και μπήκα στο φως σου. Ότι έγινα αληθινός μαθητής σου.

Ποιος άλλος από τον εραστή και μύστη της αγάπης μπορεί να είναι τόσο κοντά σου και τόσο μακριά από την αμαρτία; Ποια άλλη απόδειξη ότι μετενόησα, θα υπήρχε πιο αδιάσειστη από την προσκόλληση μου στη μεγάλη σου εντολή, από τη βία μου να πραγματοποιήσω, να εφαρμόσω αυτή την εντολή;

Όποιος έρχεται σε σένα, παρατώντας τον Διάβολο, δεν κάνει τίποτε άλλο, Κύριε, παρά να πλησιάζει τον διπλανό του, να αγαπά έμπρακτα τους αδελφούς του. Γι’ αυτό κι εγώ για τίποτε δεν μεριμνώ, για τίποτε δεν σπεύδω τόσο, τώρα που με ελευθέρωσες από τον Αρχέκακο, παρά για να γίνω υπηρέτης της αγάπης.

«Ιδού, τα ημίση των υπαρχόντων μου δίδωμι τοις πτωχοίς».

Καταλαβαίνω τώρα πόσο ανόητος ήμουν, όταν τους περιφρονούσα και δεν τους λογάριαζα. Αυτοί είναι οι ταμίες της βασιλείας σου κι όποιος τους παραδίνει χρήματα με την ελεημοσύνη, καταθέτει στην ουράνια τράπεζα σου. Δανείζει σε σένα και πρόκειται να απολαύσει τόκους, που μπροστά τους το κεφάλαιο δεν έχει την παραμικρή αξία.

Δεν θα μείνεις στην πόλη μας ούτε στο σπίτι μου για πολύ. Αλλά εγώ πάντα θα σε βλέπω, όπως τώρα, στο πρόσωπο των αδελφών σου αυτών των ελαχίστων και θα σε λατρεύω με την αγαθοεργία μου σ’ αυτούς.

«Ιδού τα ημίση των υπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι πτωχοίς». Τα δίνω έτσι σε σένα τον ίδιο, που σου πρόσφερα και ολόκληρη την καρδιά μου. Διδάσκεις τους φίλους σου, για το πώς θέλεις να σε λατρεύουν και να σου φανερώνουν την αφοσίωση τους. Πώς; Με το να συντρέχουν τους ένοχους να προστατεύουν τους αδύνατους, να ψωμίζουν τους νηστικούς, να ντύνουν τους γυμνούς. Μονάχα αν κάνουν έτσι θα βρουν πρόσωπο μπροστά στο φοβερό σου βήμα, κατά την ημέρα της Κρίσεως, και θα τους βάλεις στα δεξιά σου λέγοντας:

-        Εφ’ όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε. (Εφ’ όσον ευεργετήσατε έναν απ’ αυτούς τους αδελφούς μου τους ελαχίστους, σε μένα τον ίδιο το κάματε).

Πόσο καλούς λογαριασμούς ξέρει, αγαπητοί αδελφοί, να κάνει ο Ζακχαίος! Πως βρίσκει ότι χρειάζεται για να μην πάει χαμένη η μετάνοια του!

Αλλά δεν σταματά ως εδώ. Υπάρχει κι ένας άλλος λογαριασμός που πρέπει να κάμει. Προσθέτει, λοιπόν, μετά την πρώτη υπόσχεση, κι αυτή:

-        Και ει τινος εσυκοφάντησα, αποδίδωμι τετραπλούν. (Κι αν αδίκησα κάποιον, θα του γυρίσω πίσω τα χρήματα του τετράδιπλα).

Πολλούς αδίκησα. Πολλούς απομύζησα. Από πολλούς αφήρεσα. Σε όλους, λοιπόν, αυτούς θα επιστρέψω τα χρήματα της ανομίας. Και δεν θα τα γυρίσω πίσω ακριβώς όπως τα είχα πάρει, αλλά αυξημένα στο τετραπλάσιο. Αυτό είναι ο τόκος, που καθορίζει η μετανοημένη ψυχή μου. Μεγάλο κακό έκαμα. Πιο πολύ καλό μου χρειάζεται να κάμω για να επανορθώσω εκείνο το κακό, ώστε να το σβήσω πια.

Δεν ξέρουμε, αγαπητοί αδελφοί, αν η περιουσία του αρχιτελώνη ήταν στο μέγιστο μέρος καμωμένη από αδικίες ή αν είχε απλώς αυξηθεί απ’ αυτές. Ότι όμως κι από τα δυο να συνέβαινε, ο άνθρωπος αυτός θ’ απογυμνωνόταν από το βιός του με τέτοιες υποσχέσεις που έδωσε, θα έμενε φτωχός. Και θα απόδειχνε έτσι, ότι η μετάνοια του ήταν τόση και τέτοια, ώστε να τον φέρει μονομιάς στην τελειότητα. Γιατί με τις αποζημιώσεις που υποσχέθηκε και με τις αγαθοεργίες που προανήγγειλε, τι θα μπορούσε να του μείνει;

Δεν εφαρμόζει, λοιπόν, ο μακάριος απλώς την ηπιότερη εντολή της αγάπης, δεν υπακούει μονάχα στο «ο έχων δύο χιτώνας…» αλλά προχωρώντας πραγματοποιεί εκείνο που ο Κύριος σύστησε σε ένα άλλον πλούσιο:

«Ει θέλεις τέλειος είσαι, πάντα όσα έχεις… διάδος» (Αν θέλεις να γίνεις τέλειος, μοίρασε όλα όσα έχεις).

Ιδού μετάνοια, αγαπητοί αδελφοί, μεγάλη κι ολόκληρη. Είναι η μετάνοια του Ζακχαίου. Η μετάνοια, που δεν επανορθώνει απλώς ότι κακό είχε κάμει αυτός ο αμαρτωλός, αλλά και προσφέρει πολύ περισσότερα, για να αλλάξει τον αμαρτωλό σε τέλειο άγιο.

 Γιώργος Σαββίδης –Μητρόπολη Πάφου