Η ψυχολογία των εξομολογουμένων επιπολέως. (Του μακαριστού Μητροπολίτου Κυρηνείας Παύλου)

Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΠΙΠΟΛΕΩΣ

Τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Κυρηνείας κυροῦ Παύλου

Συνεπληρώθησαν δύο χρόνια ἀπό τήν εἰς Κύριον ἐκδημίαν τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Κυρηνείας κυροῦ Παύλου. Ὁ μακαριστός Μητροπολίτης ἐγεννήθη εἰς τήν Λάρνακα τῆς Κύπρου τό 1945 καί ἐκοιμήθη τήν 1ην Ὀκτωβρίου 2011. Στενός συνεργάτης τῆς ἐφημερίδος τοῦ «Ο.Τ.» μέ πολλά καί ἀγωνιστικά ἄρθρα τόσο ἐκκλησιαστικοῦ περιεχομένου, καταγγέλλοντα τάς διαθρησκειακάς συναντήσεις, πού ὑποκρύπτουν τήν Νέαν Τάξιν Πραγμάτων, ὅσο καί ἐθνικοῦ μαχόμενος διά τά δίκαια τοῦ Κυπριακοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ὁ «Ο.Τ.» διά νά τιμήση τήν μνήμην τοῦ μακαριστοῦ Ἱεράρχου δημοσιεύει τό ἄρθρον του «Ἡ ψυχολογία τῶν ἐξομολογουμένων ἐπιπολέως». Τό ἄρθρον ἔχει ὡς ἀκολούθως:

«Ἀρκετοί πιστοί ἀνταποκρίνονται θετικά στήν πρόσκληση τοῦ Πανάγαθου Θεοῦ γιά μετάνοια, ἐξομολογοῦνται εἰλικρινά καί μέ αἰσθήματα πραγματικῆς ἀγάπης πρός τόν Κύριο ἐναποθέτουν ὅλα τά ἁμαρτήματά τους ἐνώπιoν τοῦ Πνευματικοῦ.

Ἔχουν τήν ὀρθή πεποίθηση καί βαθιά πίστη πώς ὅσα ποῦν θά συγχωρηθοῦν, θά σβησθοῦν, θά ἐξαφανισθοῦν, ὡσάν νά μή συνέβησαν ποτέ στήν ζωή τους. Ἡ δύναμη τοῦ Μυστηρίου τῆς Ἐξομολογήσεως χαρίζει στόν καθένα πού εὐσυνείδητα ἐξομολογεῖται, τήν ἐσωτερική πληροφορία ὅτι εἶναι φίλος τοῦ Θεοῦ καί ἀγαπητός ἀδελφός τῶν Ἁγίων. Ἀποκτᾶ δέ τήν παρρησία πρός τόν Θεό, τό βασικό γνώρισμα τῶν Ἁγίων.

Βέβαια ὑπάρχουν καί ἀρκετές περιπτώσεις, ὅπου οἱ πιστοί ἀντιμετωπίζουν ἐπιπόλαια τό Μυστήριο τῆς Ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως. Ἔτσι φεύγουν ἀπό τό Ἐξομολογητήριο περισσότερο λυπημένοι, δύσθημοι καί στεναχωρημένοι παρά ἀναπαυμένοι. Δέν φταίει ὅμως γιά αὐτό τό Μυστήριο, ἀλλά οἱ ἴδιοι οἱ ὁποῖοι προσέρχονται τυπικά καί κατ΄ ἔθιμο μόνο στίς μεγάλες ἑορτές τῆς Ἐκκλησίας, χωρίς τήν ἀπαραίτητη προετοιμασία καί ἔμπρακτη ἐκδήλωση μετανοίας.

Γι᾽ αὐτό βλέπουμε ἀρκετούς, ἐπειδή προσέρχονται ἐπιφανειακά στό Μυστήριο, νά ἔχουν τήν ψευδαίσθηση ὅτι πηγαίνουν γιά συζήτηση καί προσωπική προβολή. Δέν προηγεῖται καμιά προσευχή, περισυλλογή καί αὐτοκριτική. Κατά τήν διάρκεια τοῦ Μυστηρίου, διακρίνονται γιά τόν ἐγωισμό τους, ὁ ὁποῖος ἐκδηλώνεται μέ αἴσθημα ὑπεροχῆς. Δέν διστάζουν νά ὑποκρίνονται καί νά παρουσιάζονται ὡς δῆθεν εὐσεβεῖς. Προβάλλουν ἀνύπαρκτες ἀρετές καί καταγγέλλουν ἤ κατηγοροῦν τούς συνανθρώπους τους. Μιλοῦν μέ γενικότητες καί ἀοριστολογίες καί καταφεύγουν σέ ἄσχετες ἱστορίες.
Ὅταν ἀποφασίσουν νά μιλήσουν γιά τόν ἑαυτό τους, ἐκφράζουν παράπονα, γιά νά αὐτοδικαιωθοῦν ἤ νά δικαιολογηθοῦν. Ὅταν ἐπιτέλους μιλήσουν γιά τίς δικές τους ἁμαρτίες, περιορίζονται στά μικρά καί ἀσήμαντα καί ἀποκρύπτουν μέ ἐπιμέλεια τά μεγάλα καί σοβαρά, δῆθεν γιά νά μή ἐκτεθοῦν στόν Πνευματικό καί χάσει τήν καλή ἰδέα πού ἔχει γι΄ αὐτούς. Ἔτσι λόγῳ τῆς ἀνειλικρίνειάς τους, φεύγουν ἀσυγχώρητοι καί λυπημένοι.

 Ἄλλοι, πάλι, γιά νά ἐντυπωσιάσουν, κατά τήν ἐσφαλμένη γνώμη τους, τόν Πνευματικό, ὅτι τάχα ἔχουν φθάσει σέ μεγάλα ὕψη ἀρετῆς, μιλοῦν γιά ὁράματα καί ὀπτασίες. Στήν ὑπόδειξη τοῦ Πνευματικοῦ νά μή δίνουν σημασία καί νά μή ἐπιζητοῦν αὐτά, διαμαρτύρονται καί ἐξανίστανται παρακούοντας τίς συμβουλές του ἤ κατακρίνοντάς τον ἐσωτερικά ὅτι δέν ἔχει ὁ ἴδιος παρόμοιες δῆθεν πνευματικές ἐμπειρίες, γινόμενοι ἔτσι παίγνιο τῶν πονηρῶν πνευμάτων. Αὐτοί πού ἐπιπόλαια ἐξομολογοῦνται, δέν γνωρίζουν τί σημαίνει ἐλεύθερη ὑπακοή, γιατί πρώτιστο μέλημά τους εἶναι ἡ ἐκτέλεση τοῦ ἰδίου θελήματος. Ἐφαρμόζουν δικό τους πρόγραμμα πνευματικῆς ζωῆς καί δέν ἐπιδέχονται καμία νουθεσία.

 Ὁ δέ Πνευματικός κατά τήν διάρκεια τῆς ἐξομολογήσεως ἀντιλαμβάνεται τήν ἀμετανοησία τους καί τήν ἔλλειψη ἀγαθῆς διαθέσεως ἐκ μέρους τους. Ἀποκορύφωμα τῆς ὑποκρισίας τους εἶναι ὁ ἐμπαιγμός τοῦ Ἱ. Μυστηρίου τῆς Ἐξομολογήσεως. Προσποιεῖται τόν εὐσεβῆ. Πηγαίνει δῆθεν γιά νά καταθέσει τίς ἁμαρτίες του, ἀλλά δέν ἀνέχεται τίς παρατηρήσεις καί δέν ἀκολουθεῖ τίς ὁδηγίες τοῦ Πνευματικοῦ.  Ἐπειδή ὁ ἐξομολογούμενος ἀπωθεῖ τά αἰσθήματα τῆς ἐνοχῆς, μή θέλοντας νά παραδεχθεῖ τά σφάλματά του, τά μεταβιβάζει στούς ἄλλους καί ἐκφράζει προσωπικά παράπονα πού ἔχει γι᾽ αὐτούς, ἀλλά καί γιά τόν ἴδιο τόν Πνευματικό του. Τολμᾶ μάλιστα νά ἐλέγχει τόν Πνευματικό γιά τίς ἀπόψεις καί τίς θέσεις του πάνω σέ διάφορα θέματα, τά ὁποῖα εἶναι ἄσχετα μέ τό Μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως.

Ἡ δύναμη τοῦ Ἱ. Μυστηρίου τῆς Ἐξομολογήσεως εἶναι ἀνυπολόγιστη. Δέν ἐπενεργεῖ ὅμως πάνω μας χωρίς τήν δική μας ἐλεύθερη συνεργασία. Νά ἔχουμε συναίσθηση τῆς ἱερότητας τοῦ Μυστηρίου καί νά προσερχόμαστε σέ αὐτό μέ βαθιά ταπείνωση, εἰλικρίνεια καί συντετριμμένη καρδιά. Μόνο ὅσοι βιώνουν τήν μετάνοια καί ἐξομολογοῦνται πλήρως καί τελείως τίς ἁμαρτίες τους φεύγουν ἀναπαυμένοι, χαρούμενοι καί εἰρηνικοί, μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα νά τούς ἐπισκιάζει. Ὅσοι νομίζουν ὅτι ξεγελοῦν τόν Πνευματικό, γελιοῦνται οἱ ἴδιοι, παίζοντας θέατρο καί ἐξοργίζοντας τόν Θεό. Ἄν συνεχίσουν μέ αὐτή τήν λανθασμένη τακτική φεύγουν δυστυχῶς ἀπό τήν παροῦσα ζωή ἀμετανόητοι πρός αἰώνια ἀπώλεια. Ἄς παρακαλέσουμε λοιπόν θερμά τόν Κύριο, ὥστε “τόν ὑπόλοιπον χρόνον τῆς ζωῆς ἡμῶν ἐν εἰρήνῃ καί μετανοίᾳ ἐκτελέσαι”».
 Ορθόδοξος Τύπος, 8/11/2013