Ελένη Βασσάλου, Η εορτή των Αγίων 318 Θεοφόρων Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου και οι ιδέες … του «Προγράμματος Σπουδών στα Θρησκευτικά»

Η εορτή των Αγίων 318 Θεοφόρων Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου  και οι ιδέες … του «Προγράμματος Σπουδών στα Θρησκευτικά»

Γράφει η Ελένη Βασσάλου, Θεολόγος

 Η Εκκλησία μας την πρώτη Κυριακή, μετά την εορτή της Αναλήψεως του Κυρίου, την αφιερώνει σε δύο αλληλένδετα γεγονότα: Το ένα είναι η θεμελιώδης υπόμνηση ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο αληθινός Θεός, ο ενανθρωπήσας για τη σωτηρία όλου του κόσμου. Το άλλο είναι οι αγώνες των αγίων Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου του 325 μ.Χ. προκειμένου να διαφυλάξουν αυτήν την αλήθεια αλώβητη από την αίρεση του Αρείου.

Στο αποστολικό ανάγνωσμα,[1] ο Απόστολος Παύλος τονίζει στους Επισκόπους της Εκκλησίας να προσέχουν τον εαυτό τους και όλο το ποίμνιο. Επισημαίνει, ότι το Άγιο Πνεύμα τούς ανέθεσε να ποιμαίνουν την Εκκλησία, την οποία ο Κύριος έκανε δική του, με το αίμα του.

Προβλέπει μάλιστα ότι, μετά την αναχώρησή του, θα εισβάλουν λύκοι άγριοι, που δε θα λυπηθούν το ποίμνιο. Ακόμα και ανάμεσα στους Χριστιανούς θα υπάρξουν πρόσωπα τα οποία θα διδάσκουν πλάνες, προκειμένου να παρασύρουν τους πιστούς με το μέρος τους. Γι’ αυτό τους τονίζει, ν’ αγρυπνούν και να θυμούνται, ότι τρία χρόνια συνέχεια, με δάκρυα, δεν έπαψε να νουθετεί τον καθένα ιδιαιτέρως.

Το ευαγγελικό ανάγνωσμα [2] αναφέρεται στο τμήμα της αρχιερατικής προσευχής, όπου ο Ιησούς συνοψίζει την Αποκάλυψή του, προσευχόμενος προς τον Πατέρα του: Ονομάζει τον εαυτό του Υιό του Θεού, από τον Οποίο γεννάται προαιωνίως [3]. Δεν είναι κατώτερος από τον Πατέρα του, αλλά ομοούσιος ως προς τη φύση [4] και ισότιμος. Εξουσιάζει ως Δημιουργός την ανθρώπινη φύση και της χορηγεί την αιώνια ζωή [5]προκειμένου να καταστεί αγία και αθάνατη.

Αυτή η αιώνια ζωή ταυτίζεται με την αναγνώριση του αληθινού Θεού και ιδιαιτέρως του Ιησού Χριστού, τον οποίο απέστειλε ο Πατέρας Σωτήρα του κόσμου, επιτυγχάνεται δε, με την κοινωνία και τη μέθεξη της θείας ζωής του.[6]

Με τους λόγους αυτούς, ο Ιησούς Χριστός, ταυτοχρόνως, αποσαφηνίζει το τοπίο των περί θεού ή θεών αντιλήψεων. Απαλλάσσει από τις πλανεμένες ατραπούς και επινοήσεις θεών, καθώς και από τη μάταιη προσμονή της απαλλαγής από τα δεσμά της αμαρτίας.[7]

Επειδή όμως υπάρχουν οι επιρροές του κόσμου, παρακαλεί τον Πατέρα να διαφυλάξει, εκείνους που Του εμπιστεύθηκε, ενωμένους με την κοινή πίστη και τη μεταξύ τους αγάπη, σύμφωνα με το πρότυπο της αγάπης και ενότητος των προσώπων της Αγίας Τριάδος·[8] επισημαίνει δε, ότι η γεύση αυτής της ζωής είναι δωρεά του Θεού και παρέχεται σ’ όσους ανήκουν στον Ιησού Χριστό και ζουν ενωμένοι μαζί του.[9]

Αυτή η Αποκάλυψη για την αληθινή κοινωνία με το Θεό συναντάται, διαχρονικά, με τη ζοφερή πραγματικότητα την οποία περιγράφει ο Απόστολος Παύλος: Λύκοι βαρείς, ψευδοδιδάσκαλοι, περιέρχονται με σκοπό να παρασύρουν τους πιστούς σε μονοπάτια πλάνης και αιρέσεως.[10] Ο αποστολικός λόγος υπενθυμίζει και υπογραμμίζει τον αντίστοιχο λόγο του Κυρίου για τους ψευδοπροφήτες, ότι είναι λύκοι άρπαγες με ένδυμα προβάτου.[11]

Από την εποχή των Αποστόλων μέχρι σήμερα η Εκκλησία του Χριστού αντιμετωπίζει τις αιρετικές επιθέσεις βιώνοντας διά των Μυστηρίων την κοινωνία της με τον Τριαδικό Θεό, προσευχόμενη για τους πεπλανημένους, ομολογώντας και οριοθετώντας συνοδικά την πίστη που παρέλαβε από Εκείνον.

Βεβαίως, η διατήρηση της ορθής πίστεως, η επίτευξη της ενότητος και κοινωνίας με το Θεό δεν είναι έργο ανθρώπινο. Συντελείται με την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος και την ανάληψη του σώματος της Εκκλησίας, υπό την καθοδήγηση και το φωτισμό του. Αυτό το γεγονός εορτάζει η Εκκλησία μας κατά την ημέρα της Πεντηκοστής. Γι’ αυτό η εορτή των Αγίων Πατέρων τοποθετείται την προηγούμενη Κυριακή, ως προσμονή για την πραγμάτωση αυτού του έργου.

***

 Σήμερα - εποχή με έντονη αιρετική και παραθρησκευτική δραστηριότητα σε παγκόσμια κλίμακα - το πρόσωπο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού βάλλεται σφοδρότερα παρά ποτέ άλλοτε, σύμφωνα με την προφητεία του Συμεών «ἰδοὺ οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ ᾿Ισραὴλ καὶ εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον».[12]

Στο όνομα της ελευθερίας της συνειδήσεως και του σεβασμού της ετερότητας απορρίπτεται, άκριτα και επιπόλαια, η μοναδικότητα της Θεότητας του Ιησού Χριστού, την ύπαρξη του οποίου θεωρούν αντίστοιχη ή κατώτερη των θεών των ειδωλολατρικών θρησκευμάτων. Στα πλαίσια αυτού του συγκρητισμού, προωθείται η μύηση σε δοξασίες και πρακτικές, με το ψευδές επιχείρημα ότι αποτελούν όψεις της αλήθειας και μελέτη των πολιτισμών, ενώ ότι η εμβάθυνση σ’ αυτές, βοηθάει, τάχα, το Χριστιανό να γίνει πιο συνειδητοποιημένος.  

Όποιος δε, ενδιαφέρεται να διακρίνει την Αποκάλυψη του Θεού από τις φανταστικές επινοήσεις των ειδωλολατρικών αντιλήψεων είναι, τάχα,  μισαλλόδοξος, ενώ μία τέτοια στάση δε συντείνει στο σεβασμό της ετερότητας, διότι τάχα, καλλιεργεί τη διαίρεση μεταξύ των ανθρώπων και τον αποκλεισμό, εφόσον αναδεικνύει τη διαφορετικότητα στην θρησκευτική πίστη.

Όλα αυτά τα σοφίσματα εμφυτεύονται από τον Πλάνο της ανθρωπότητας, τον εφευρέτη του ψεύδους, ο οποίος: «ἀνθρωποκτόνος ἦν ἀπ᾿ ἀρχῆς καὶ ἐν τῇ ἀληθεία οὐχ ἕστηκεν, ὅτι οὐκ  ἔστιν ἀλήθεια ἐν αὐτῷ· ὅταν λαλῇ τὸ ψεῦδος, ἐκ τῶν ἰδίων λαλεῖ, ὅτι ψεύστης ἐστὶ καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ»[13] για ένα και μοναδικό λόγο: Να αναγνωρισθεί ως ίση ή και ανώτερη η αξία του έναντι του Θεού.

 Τοποθετεί λοιπόν στο νου, όσων τον πιστέψουν, τον απατηλό στόχο της αυτοθέωσης, ώστε ν’ αγωνίζονται για την εωσφορική του δόξα, ενώ θα την εκλαμβάνουν ως δική τους θέωση.  Είναι καταφανές, ότι η αναγνώριση της μοναδικότητας του Ιησού Χριστού ως του Υιού του Θεού δεν χωράει. Ανατρέπει τα σχέδια του «ανθρωποκτόνου».

 Ο Υιός του Θεού όμως, ενώ ενανθρώπησε για τη σωτηρία όλου του κόσμου, δεν την επιβάλλει. Σέβεται απόλυτα την ετερότητα του πλάσματός του, την ελευθερία της συνειδήσεώς του. Γι’ αυτό γίνεται ο ίδιος η Οδός η Αλήθεια και η Ζωή, ώστε όποιοι την επιθυμούν, να μη χάσουν την αιώνια κοινωνία με τον Πατέρα, όπως αυτή περιγράφεται και οριοθετείται στην Αρχιερατική του Προσευχή.

Παραδίδει δε αυτή την αιώνια κοινωνία, διά των Αποστόλων και της διαδοχής των στην Εκκλησία, ώστε οι Χριστιανοί, ως μέλη του σώματός του, από τώρα να γεύονται τη βασιλεία του. Διά των Μυστηρίων να σαρκώνεται μέσα τους η ζωή του και να μην παραμένει θεωρητική υπόθεση.

Οι Απόστολοι διασκορπίστηκαν σ’ όλο τον κόσμο με συγκεκριμένη αποστολή: Να γνωρίσουν τη ζωή του αναστάντος Χριστού, ως τη δυνατότητα της αληθινής και αιώνιας ζωής των ανθρώπων, σύμφωνα με το  «…διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν· καὶ ἰδοὺ ἐγὼ μεθ᾿ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος. ἀμήν».[14] Δε γνώρισαν στους ανθρώπους κάποια μορφή αγάπης, ειρήνης, ενότητας, ξεκομμένης από την Αυτοαποκάλυψή του, ακριβώς από αληθινό σεβασμό και ευθύνη προς την ετερότητα, αν θέλει να μη σβήσει αιώνια, ενώ υπάρχει η αιώνια ζωή.[15] Γι’ αυτό το μήνυμα είναι ξεκάθαρο.[16]

*** 

Εορτάζουμε τους Αγίους 318 Θεοφόρους Πατέρες της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου. Ας μεσιτεύουν προς τον Κύριο να φωτίσει τους Αγίους Επισκόπους μας στην Ιερά Σύνοδο, ν’ αποφασίζουν κατά το θέλημα του Θεού για όλα τα θέματα, ορθοτομώντας το λόγο της αλήθειάς Του. Αναμένουμε επίσης, τη σαφή τοποθέτησή τους και για το νέο Πρόγραμμα Σπουδών στα Θρησκευτικά, διότι ιδιαιτέρως απ’ όλες τις αιρετικές και συγκρητιστικές ιδέες που αναγράφονται σχεδόν σε κάθε σελίδα του, διακρίνεται εκείνη της σιωπηρής κατάργησης της μοναδικότητας του Προσώπου του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού ως Θεού, Σωτήρα και Λυτρωτή του κόσμου.

Ελένη Βασσάλου, Θεολόγος

Ιερά Μητρόπολις Κυδωνίας και Αποκορώνου

---

[1] Πρ. κ΄ 16-18, 28-36

[2] Ιω. ιζ΄ 1-13

[3] Ιω. ιζ΄ 1, 5 «δόξασόν σου τὸν υἱόν, ἵνα καὶ ὁ υἱός σου δοξάσῃ σε… καὶ νῦν δόξασόν με σύ, πάτερ, παρὰ σεαυτῷ τῇ δόξη ᾗ εἶχον πρὸ τοῦ τὸν κόσμον εἶναι παρὰ σοί». 

[4] Ιω. ιζ΄ 11  «… ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς». 

[5] Ιω. ιζ΄ 2 «Καθὼς ἔδωκας αὐτῷ ἐξουσίαν πάσης σαρκός, ἵνα πᾶν ὃ δέδωκας αὐτῷ δώσῃ αὐτοῖς ζωὴν αἰώνιον».

[6] Ιω. ιζ΄ 3

[7] «Οὐκ ἔτι ὄφις μοι ψευδῶς, τὴν θέωσιν ὑποβάλλει. Χριστὸς γὰρ ὁ θεουργὸς, τῆς ἀνθρώπων φύσεως, νῦν ἀκωλύτως τὴν τρίβον, τῆς ζωῆς μοι ἀνεπέτασεν», τροπάριο της 4^ης ωδής του κανόνα της εορτής των Αγίων 318 Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου.

[8] Ιω. ιζ΄ 11 «Καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἐν τῷ κόσμῳ, καὶ οὗτοι ἐν τῷ κόσμῳ εἰσί, καὶ ἐγὼ πρὸς σὲ ἔρχομαι. πάτερ ἅγιε, τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί  σου ᾧ δέδωκάς μοι, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς».

[9] Ιω. ιζ΄ 7 «Νῦν ἔγνωκαν ὅτι πάντα ὅσα δέδωκάς μοι παρὰ σοῦ ἐστιν»

[10]Πρ. κ΄ 29-30 «ἐγὼ γὰρ οἶδα τοῦτο, ὅτι εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς μὴ φειδόμενοι τοῦ ποιμνίου καὶ ἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν».

[11] Ματθ. ζ΄ 15

[12] Λουκ. β΄ 34

[13]Ιω. η΄44

[14] Ματθ. 28, 18-20

[15]Α΄ Ιω. ε΄11-12 «καὶ αὕτη ἐστίν ἡ μαρτυρία, ὅτι ζωὴν αἰώνιον ἔδωκεν ἡμῖν ὁ Θεός, καὶ αὕτη ἡ ζωὴ ἐν τῷ υἱῷ αὐτοῦ ἐστιν. ὁ ἔχων τὸν υἱὸν ἔχει τὴν ζωήν· ὁ μὴ ἔχων τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ τὴν ζωὴν οὐκ ἔχει».

[16]Πρ. 4, 12  «οὐκ ἔστιν ἐν ἄλλῳ οὐδενὶ ἡ σωτηρία· οὐδὲ γὰρ ὄνομά ἐστιν ἕτερον ὑπὸ τὸν οὐρανὸν τὸ δεδομένον ἐν ἀνθρώποις ἐν ᾧ δεῖ σωθῆναι ἡμᾶς»

-  Α΄ Κορ. η΄ 5-6  «καὶ γὰρ εἴπερ εἰσὶ λεγόμενοι θεοὶ εἴτε ἐν οὐρανῷ εἴτε ἐπὶ τῆς γῆς, ὥσπερ εἰσὶ θεοὶ πολλοὶ καὶ κύριοι πολλοί, ἀλλ᾿ ἡμῖν εἷς Θεὸς ὁ πατήρ, ἐξ οὗ τὰ πάντα καὶ ἡμεῖς εἰς αὐτόν, καὶ εἷς Κύριος ᾿Ιησοῦς Χριστός, δι᾿ οὗ τὰ πάντα καὶ ἡμεῖς δι᾿ αὐτοῦ».

-   Α΄ Ιω. β΄ 22-23  «τίς ἐστιν ὁ ψεύστης εἰ μὴ ὁ ἀρνούμενος ὅτι ᾿Ιησοῦς οὐκ ἔστιν ὁ Χριστός; οὗτός ἐστιν ὁ ἀντίχριστος, ὁ ἀρνούμενος τὸν πατέρα καὶ τὸν υἱόν. πᾶς ὁ ἀρνούμενος τὸν υἱὸν οὐδὲ   τὸν πατέρα ἔχει.

-   Β΄ Ιω. α΄ 7-9  «ὅτι πολλοὶ πλάνοι εἰσῆλθον εἰς τὸν κόσμον, οἱ μὴ ὁμολογοῦντες ᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἐρχόμενον ἐν σαρκί· οὗτός ἐστιν ὁ πλάνος καὶ ὁ ἀντίχριστος. βλέπετε ἑαυτούς, ἵνα μὴ ἀπολέσωμεν ἃ εἰργασάμεθα, ἀλλὰ μισθὸν πλήρη ἀπολάβωμεν. πᾶς ὁ παραβαίνων καὶ μὴ μένων ἐν τῇ διδαχῇ τοῦ Χριστοῦ Θεὸν οὐκ ἔχει· ὁ μένων ἐν τῇ διδαχῇ τοῦ Χριστοῦ, οὗτος καὶ τὸν πατέρα καὶ τὸν υἱὸν ἔχει.

Ζωηφόρος/ & Θρησκευτικά/