Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος: Διάλογοι μεταξύ των θρησκειών με προβολή των στοιχείων που ενώνουν τις θρησκείες, παρά εκείνων που τις χωρίζουν.

Αγαπητοί μου αδελφοί, Χριστός Ανέστη!

             Το χαρμόσυνο άγγελμα της Ανάστασης του Κυρίου βρίσκει την Μέση Ανατολή, τον τόπο όπου ο Θεός ως Δημιουργός διαλέχθηκε με τον άνθρωπο, να εξακολουθεί να αγωνίζεται με μεγάλες θυσίες προκειμένου να ατενίσει το δίκαιο, την κόρη οφθαλμού του Θεού στη γη. Βρίσκει την Μέση Ανατολή, τον τόπο όπου ο Υιός και Λόγος του Θεού ενανθρωπίστηκε για να θεωθεί ο άνθρωπος, να εξακολουθεί να αναζητά τον δρόμο προς την κοινωνική ειρήνη. Έναν δρόμο όμως που ναρκοθετείται από τον σφιχτό εναγκαλισμό πολιτικής και θρησκείας με την επικράτηση ριζοσπαστικών ιδεολογιών. 

           Αλλά και στην υποσαχάρια Αφρική, όπου ο χριστιανισμός αυξάνεται αλματωδώς, το χαρμόσυνο άγγελμα της Ανάστασης του Κυρίου δεν φτάνει ειρηνικά στις ψυχές όλων των ανθρώπων, αφού βίαια περιστατικά θέτουν υπό αμφισβήτηση το δικαίωμα της ελεύθερης θρησκευτικής έκφρασης. Στην υποσαχάρια Αφρική, όπου έχει το σπίτι του το ένα τέταρτο των Χριστιανών του κόσμου, εκδηλώνονται περιστατικά αμφισβήτησης του δικαιώματος ελεύθερα να ορίζει και να νοηματοδοτεί ο καθένας τη ζωή του με αφετηρία την αναφορά του στον Θεό. 

          Τα πρόσφατα περιστατικά θρησκευτικής βίας στη Νιγηρία, την πολυπληθέστερη χώρα της Αφρικής, με συγκλονίζουν και με προβληματίζουν. Με προβληματίζει το γεγονός ότι ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός απειλεί να συρρικνώσει τον πλούτο της θρησκευτικής παράδοσης. Με προβληματίζει το γεγονός ότι η πίστη μπορεί να μεταστοιχειωθεί σε επιθετικό φανατισμό. Με προβληματίζει το γεγονός ότι η βία και ο φόβος δηλητηριάζουν την συνύπαρξη.

         Eίναι πράγματι λυπηρό, τώρα που παταγωδώς διαψεύστηκαν όσοι προέβλεπαν το τέλος των θρησκειών, να σπαταλώνται οι ταμιευτήρες των θρησκειών για να αρδεύσουν τον αγρό των συγκρούσεων. Να σπαταλώνται οι ταμιευτήρες των θρησκειών, οι οποίες, στην εποχή της αξιακής κρίσης που διερχόμαστε, αγρυπνούν για την διαφύλαξη της πνευματικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας. Να σπαταλώνται οι ταμιευτήρες των θρησκειών, οι οποίες βρίσκονται στον πυρήνα της ανθρώπινης ύπαρξης. 

          Είναι καιρός όλοι να αντιληφθούμε ότι πολυπολιτισμική κοινωνία σημαίνει κατά βάση πολυθρησκευτική κοινωνία. Σε αυτήν την κοινωνία ειρήνη δεν είναι δυνατόν να υπάρξει χωρίς ειρήνη μεταξύ των θρησκειών. Και ειρήνη μεταξύ των θρησκειών δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς διάλογο μεταξύ των θρησκειών.

            Αφετηρία ενός τέτοιου διαλόγου οφείλει να είναι η προβολή των στοιχείων που ενώνουν τις θρησκείες, παρά εκείνων που τις χωρίζουν. Αφετηρία ενός τέτοιου διαλόγου οφείλει να είναι η προβολή των κοινών αξιών των διαφόρων θρησκειών, παρά των αντιλήψεων εκείνων περί θρησκευτικής ανωτερότητας που υπονομεύουν την ανοχή στην διαφορετικότητα.

          Στόχος ενός τέτοιου διαλόγου οφείλει να είναι η ανάδειξη της ενωτικής και ειρηνοποιητικής λειτουργίας των θρησκειών. Στόχος ενός τέτοιου διαλόγου οφείλει να είναι η συναίνεση των θρησκειών σε μια ελάχιστη κοινή ηθική, χωρίς ομολογιακή νόθευση.

            Και αν κάποιοι φοβικά υποστηρίζουν ότι ο διαθρησκειακός διάλογος θα αποχρωματίσει την ιδιατερότητα κάθε θρησκευτικής έκφρασης, πλανώνται. Αδυνατούν να αντιληφθούν ότι άνθρωπος και θρησκευτική πίστη άρρηκτα συνυπάρχουν από την αρχή του κόσμου. Αδυνατούν να αντιληφθούν ότι η θρησκευτική πίστη δεν διαγράφηκε ποτέ από την υπαρξιακή ταυτότητα ατόμων και λαών όσο και αν προσπάθησαν πολλοί κατά καιρούς να το καταφέρουν. Αδυνατούν να αντιληφθούν αυτό που καθημερινά διαπιστώνω ποιμαίνοντας την Αφρική, αυτό το μωσαϊκό των λαών και των θρησκειών: ότι η πίστη στον Θεό αποτελεί την μοναδική σταθερά σε έναν κόσμο που κλυδωνίζεται επικίνδυνα.

            Και αν κάποιοι θεωρούν χίμαιρα την αληθινή ειρήνευση των θρησκειών ως ουσιαστικό παράγοντα παγκόσμιας ειρήνης δεν έχουν παρά να αναλογιστούν ότι αμφισβητούν την παντοδύναμη βούληση του Θεού να αναδείξει το ανθρώπινο γένος στις γνήσιες διαστάσεις του, να το τοποθετήσει στο αυθεντικό βάθρο του. Την παντοδύναμη θεία βούληση που έμπρακτα πιστοποίησε η Ενανθρώπηση και η Ανάσταση του Υιού και Λόγου του Θεού προκειμένου το ανθρώπινο γένος να λυτρωθεί από τον πνευματικό θάνατο.  

           † Ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής
                                                                 Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Σ   Β’

Εν τη Μεγάλη Πόλει της Αλεξανδρείας
Άγιον Πάσχα 2012